Atiirĩrĩri Bũrũri 9:1-57
9 Thutha wa ihinda Abimeleku+ mũrũ wa Jerubaali agĩthiĩ kũrĩ ariũ a ithe na nyina kũu Shekemu, agĩkĩmaarĩria marĩ hamwe na famĩlĩ yothe ya gukawe* akĩmeera atĩrĩ:
2 “Ndamũthaitha mũũrie atongoria* othe a Shekemu atĩrĩ, ‘Nĩ ũndũ ũrĩkũ mwega harĩ inyuĩ, nĩ mũthamakĩrũo nĩ ariũ othe 70 a Jerubaali-ĩ+ kana nĩ mũthamakĩrũo nĩ mũndũ ũmwe? Na mũririkane niĩ ndĩ ihĩndĩ rĩanyu na nyama yanyu.’”*
3 Nĩ ũndũ ũcio ariũ a ithe na nyina makĩra atongoria othe a Shekemu ũhoro ũcio handũ-inĩ hake, na ngoro ciao ikĩĩrirĩria kũrũmĩrĩra Abimeleku, nĩ gũkorũo mooigire ũũ: “Ũcio nĩ mũrũ wa ithe witũ.”
4 Magĩcoka makĩmũhe icunjĩ 70 cia betha kuuma nyũmba-inĩ* ya Baali-berithu,+ nake Abimeleku agĩcihũthĩra kũrĩha andũ matarĩ na wĩra wa kũruta na matarĩ gĩtĩo nĩguo mathiĩ nake.
5 Thutha ũcio agĩthiĩ nyũmba-inĩ ya ithe kũu Ofara+ na akĩũraga ariũ a ithe,+ ariũ a Jerubaali, arũme 70, akĩmoragĩra ihiga-inĩ rĩmwe. Jothamu mũriũ ũrĩa mũnini biũ wa Jerubaali nowe tu wahonokire, tondũ nĩ eehithire.
6 Nao atongoria othe a Shekemu na aikari othe a Bethi-milo makĩũngana hamwe na magĩtua Abimeleku mũthamaki,+ mũtĩ-inĩ ũrĩa mũnene, hakuhĩ na gĩtugĩ kĩrĩa kĩarĩ Shekemu.
7 Rĩrĩa meerire Jothamu ũhoro ũcio, o rĩo agĩthiĩ akĩrũgama gacũmbĩrĩ-inĩ ga Kĩrĩma kĩa Gerizimu+ na akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene akĩmeera ũũ: “Ta thikĩrĩriai inyuĩ atongoria a Shekemu, na Ngai nĩ ekũmũthikĩrĩria.
8 “Hĩndĩ ĩmwe nĩ kwarĩ mĩtĩ yathiire gũitĩrĩria mũthamaki maguta nĩguo amĩthamakĩre. Kwoguo ĩkĩra mũtĩ wa mũtamaiyũ atĩrĩ, ‘Tũthamakĩre.’+
9 No mũtĩ ũcio wa mũtamaiyũ ũkĩmĩũria atĩrĩ, ‘Ndige kũrutaga maguta* makwa, marĩa mahũthagĩrũo gũtũũgĩria Ngai o na andũ, nĩguo thiĩ hurutanage igũrũ rĩa mĩtĩ ĩrĩa ĩngĩ?’
10 Thutha ũcio mĩtĩ ĩyo ĩkĩra mũtĩ wa mũkũyũ atĩrĩ, ‘Ũka ũtũthamakĩre.’
11 No mũtĩ ũcio wa mũkũyũ ũkĩmĩũria atĩrĩ, ‘Ndige kũrutaga cama wakwa na matunda makwa mega nĩguo thiĩ hurutanage igũrũ rĩa mĩtĩ ĩrĩa ĩngĩ?’
12 Thutha ũcio mĩtĩ ĩyo ĩkĩra mũthabibũ atĩrĩ, ‘Ũka ũtũthamakĩre.’
13 Naguo mũthabibũ ũcio ũkĩmĩcokeria ũũ, ‘Ndige kũrutaga ndibei yakwa njerũ* ĩrĩa ĩtũmaga Ngai o na andũ makene nĩguo thiĩ hurutanage igũrũ rĩa mĩtĩ ĩrĩa ĩngĩ?’
14 Mũthia-inĩ mĩtĩ ĩyo ĩngĩ yothe ĩkĩra mũtare atĩrĩ, ‘Ũka ũtũthamakĩre.’+
15 Nĩ ũndũ ũcio mũtare ũkĩra mĩtĩ ĩyo ũũ, ‘Angĩkorũo nĩ ma nĩ mũkũnjitĩrĩria maguta nduĩke mũthamaki wanyu, ũkai mũcarie rĩũrĩro kĩĩruru-inĩ gĩakwa. No angĩkorũo mũtigwĩka ũguo, mwaki ũrokiuma mũtare-inĩ na ũcine mĩtarakwa ya Lebanoni.’
16 “Rĩu-rĩ, hihi nĩ mũkuona ta mwĩkĩte ũndũ wa gĩtĩo na ũtarĩ wa ũhinga gũtua Abimeleku mũthamaki,+ na hihi ũcio nĩ ũndũ mwega mwĩkĩte Jerubaali na andũ a nyũmba yake, na hihi kũu nĩ kũmũhe gĩtĩo kĩrĩa kĩmwagĩrĩire?
17 Rĩrĩa baba aamũrũĩrĩire,+ aaingĩririe muoyo* wake ũgwati-inĩ nĩgetha amũhonokie kuuma guoko-inĩ kwa Midiani.+
18 No ũmũthĩ nĩ mũũkĩrĩire andũ a nyũmba ya baba na mũkoraga ariũ ake, arũme 70, mũkamoragĩra ihiga-inĩ rĩmwe.+ Nake Abimeleku, mũrũ wa ngombo yake ya mũirĩtu,+ mũkamũtua mũthamaki wa atongoria a Shekemu atĩ tondũ tu nĩ mũrũ wa thoguo.
19 Angĩkorũo ũmũthĩ ũyũ mũreka ũndũ wa gĩtĩo na ũtarĩ wa ũhinga kwerekera Jerubaali na andũ a nyũmba yake, gĩkenei nĩ ũndũ wa Abimeleku na o nake nĩ akene nĩ ũndũ wanyu.
20 No angĩkorũo tiguo, mwaki ũrokiuma harĩ Abimeleku na ũcine atongoria a Shekemu hamwe na Bethi-milo,+ na mwaki ũrokiuma harĩ atongoria a Shekemu na harĩ Bethi-milo na ũcine Abimeleku.”+
21 Thutha ũcio Jothamu+ akĩũra, agĩĩthara agĩthiĩ Biri na agĩikara kuo nĩ ũndũ wa Abimeleku mũrũ wa ithe.
22 Abimeleku agĩgĩthamakĩra* Isiraeli mĩaka ĩtatũ.
23 Thutha ũcio Ngai akĩreka kũgĩe rũmena* gatagatĩ-inĩ ka Abimeleku na atongoria a Shekemu, na magĩkunyanĩra Abimeleku.
24 Ũndũ ũcio wekĩkire nĩgetha ũhinya ũrĩa wekirũo harĩ ariũ 70 a Jerubaali ũrĩhĩrio, nĩguo Abimeleku mũrũ wa ithe wao orio thakame yao nĩ ũndũ wa kũmoraga,+ hamwe na atongoria a Shekemu nĩ ũndũ wa kũnyitanĩra nake harĩ kũũraga ariũ a ithe.
25 Nĩ ũndũ ũcio atongoria a Shekemu makĩiga arũme tũcũmbĩrĩ-inĩ twa irĩma mamuohie, na mũndũ wothe wahĩtũkagĩra barabara-inĩ ĩyo hakuhĩ nao, makamũtunya indo ciake. Thutha wa ihinda Abimeleku akĩmenyithio ũhoro ũcio.
26 Nake Gaali mũrũ wa Ebedi hamwe na ariũ a ithe makĩringa magĩthiĩ Shekemu,+ nao atongoria a Shekemu makĩiga mwĩhoko wao harĩ we.
27 Magĩthiĩ mũgũnda magĩtua thabibũ cia mĩgũnda yao ya mĩthabibũ, magĩcihiha na makĩgĩa na iruga, thutha ũcio magĩthiĩ nyũmba-inĩ ya ngai yao+ makĩrĩa na makĩnyua na makĩruma Abimeleku.
28 Nake Gaali mũrũ wa Ebedi akiuga atĩrĩ: “Abimeleku nĩwe ũ, na Shekemu nĩwe ũ atĩ nĩguo tũmũtungatĩre? Githĩ ti mũrũ wa Jerubaali,+ na Zebuli githĩ tiwe mũnene wake? Tungatĩrai arũme a Hamoru, ithe wa Shekemu! Tũngĩgĩtungatĩra Abimeleku nĩkĩ?
29 Na arĩ korũo andũ aya marĩ rungu rwa watho wakwa, no kweheria ingĩeheria Abimeleku.” Agĩcoka akĩra Abimeleku atĩrĩ: “Ongerera mbũtũ yaku na uume nja.”
30 Rĩrĩa Zebuli mũnene wa itũũra rĩu aaiguire ciugo icio cia Gaali mũrũ wa Ebedi, agĩcinwo nĩ marakara.
31 Nĩ ũndũ ũcio agĩtũma atũmwo na hitho* kũrĩ Abimeleku mamwĩre ũũ: “Atĩrĩrĩ, Gaali mũrũ wa Ebedi hamwe na ariũ a ithe marĩ gũkũ Shekemu, na nĩ gũcogera maracogera andũ a itũũra rĩrĩ magũũkĩrĩre.
32 Ũka ũtukũ wa ũmũthĩ, wee o hamwe na arũme aku, mũmohie mũgũnda-inĩ.
33 Na rũcinĩ riũa rĩaratha o ũguo, mũũkĩre tene mũtharĩkĩre itũũra rĩrĩ; na oka hamwe na arũme ake kũrũa nawe, wĩke ũrĩa wothe ũngĩhota ũmũtoorie.”*
34 Nĩ ũndũ ũcio Abimeleku na andũ arĩa othe maarĩ hamwe nake magĩũkĩra ũtukũ, na marĩ ikundi inya makĩohia andũ a itũũra rĩa Shekemu.
35 Rĩrĩa Gaali mũrũ wa Ebedi ooimire nja na akĩrũgama mũromo-inĩ wa kĩhingo gĩa itũũra rĩu, Abimeleku na andũ arĩa maarĩ hamwe nake magĩũkĩra kuuma harĩa maamoheirie.
36 Rĩrĩa Gaali oonire andũ, akĩra Zebuli ũũ: “Atĩrĩrĩ, kũrĩ na andũ maraikũrũka moimĩte tũcũmbĩrĩ-inĩ twa irĩma.” No Zebuli akĩmwĩra atĩrĩ: “Nĩ ciĩruru cia irĩma ũrona itariĩ ta andũ.”
37 Thutha ũcio Gaali akiuga ũũ: “Atĩrĩrĩ, kũrĩ na andũ maraikũrũka moimĩte gĩcigo-inĩ gatagatĩ, na gĩkundi kĩmwe gĩũkĩte kĩgereire njĩra ya mũtĩ ũrĩa mũnene wa Meonenimu.”
38 Nake Zebuli akĩmũcokeria ũũ: “Mwĩtĩo waku rĩu ũrĩ ha wa kũũria atĩrĩ, ‘Abimeleku nĩwe ũ atĩ nĩguo tũmũtungatĩre?’+ Githĩ aya ti andũ arĩa wareganire nao? Uma rĩu ũkarũe nao.”
39 Nĩ ũndũ ũcio Gaali akiuma atongoretie atongoria a Shekemu na akĩrũa na Abimeleku.
40 Abimeleku akĩmũteng’eria, na Gaali akĩmũũrĩra, na andũ aingĩ makĩũragwo o nginya mũromo-inĩ wa kĩhingo gĩa itũũra rĩu.
41 Na Abimeleku agĩthiĩ na mbere gũikara Aruma, nake Zebuli+ akĩingata Gaali na ariũ a ithe kuuma Shekemu.
42 Mũthenya ũyũ ũngĩ andũ magĩthiĩ mũgũnda-inĩ, nake Abimeleku akĩmenyithio ũhoro ũcio.
43 Nĩ ũndũ ũcio akĩoya andũ ake akĩmagayania ikundi ithatũ na akĩohia andũ acio mũgũnda-inĩ. Rĩrĩa oonire andũ acio makiuma itũũra-inĩ rĩu, akĩmatharĩkĩra na akĩmoraga.
44 Abimeleku na ikundi iria aarĩ nacio makĩĩhĩka na makĩĩhanda mũromo-inĩ wa kĩhingo gĩa itũũra rĩu, nacio ikundi igĩrĩ igĩtharĩkĩra arĩa othe maarĩ mũgũnda-inĩ na ikĩmoraga.
45 Abimeleku agĩtharĩkĩra itũũra rĩu mũthenya ũcio wothe na akĩrĩtunyana. Akĩũraga andũ arĩa maarĩ thĩinĩ warĩo, agĩcoka akĩananga itũũra rĩu+ na akĩrĩitĩrĩria cumbĩ.
46 Rĩrĩa atongoria a nyũmba ndaya na igũrũ ya Shekemu maaiguire ũhoro ũcio, o rĩo magĩthiĩ rumu-inĩ yarĩ handũ hehithĩte* thĩinĩ wa nyũmba* ya Eli-berithu.+
47 Na rĩrĩa Abimeleku aamenyithirio atĩ atongoria othe a nyũmba ndaya na igũrũ ya Shekemu nĩ moonganĩte hamwe,
48 Abimeleku na arũme arĩa othe maarĩ hamwe nake makĩambata Kĩrĩma-inĩ gĩa Zalimoni. Abimeleku akĩoya ithanwa na guoko na agĩtema rũhonge rwa mũtĩ akĩruoya akĩrũigĩrĩra kĩande na akĩra andũ acio maarĩ hamwe nake ũũ: “Ũrĩa muona ndeka, hiũhai mwĩke o taguo!”
49 Kwoguo andũ acio othe o nao magĩtema honge na makĩrũmĩrĩra Abimeleku. Magĩcoka magĩtiirania honge icio rumu-inĩ ĩyo yarĩ handũ hehithĩte na magĩcina rumu ĩyo na mwaki. Nĩ ũndũ ũcio andũ othe a nyũmba ndaya na igũrũ ya Shekemu o nao magĩkua, arũme na atumia ta 1,000.
50 Abimeleku agĩcoka agĩthiĩ itũũra rĩa Thebezu; akĩamba hema atharĩkĩre itũũra rĩu rĩa Thebezu na akĩrĩtunyana.
51 Kwarĩ na nyũmba ndaya na igũrũ na nũmu gatagatĩ ga itũũra rĩu, na arũme na atumia othe na atongoria othe a itũũra rĩu makĩũrĩra kuo. Makĩĩhingĩra thĩinĩ na makĩambata o nginya igũrũ rĩa nyũmba ĩyo ndaya na igũrũ.
52 Abimeleku agĩthiĩ nginya nyũmba-inĩ ĩyo ndaya na igũrũ na akĩmĩtharĩkĩra. Agĩkuhĩrĩria mũromo wa nyũmba ĩyo ndaya na igũrũ nĩguo amĩcine na mwaki.
53 Nake mũtumia ũmwe akĩgũithia ihiga rĩa gũthĩa rĩa na igũrũ mũtwe-inĩ wa Abimeleku akĩhehenja ihĩndĩ rĩake rĩa mũtwe.+
54 O hĩndĩ ĩyo agĩta ndungata ĩrĩa yakuuĩte matharaita make akĩmĩra ũũ: “Comora rũhiũ rwaku rwa njora ũnjũrage, nĩgetha matikoigage atĩrĩ ũhoro-inĩ wakwa, ‘Ooragirũo nĩ mũtumia.’” Kwoguo ndungata ĩyo ĩkĩmũtheca na agĩkua.
55 Rĩrĩa arũme a Isiraeli moonire atĩ Abimeleku nĩ akua, othe magĩcoka mũciĩ.
56 Nĩ ũndũ ũcio Ngai akĩrĩha Abimeleku nĩ ũndũ wa ũũru ũrĩa eekĩte harĩ ithe na njĩra ya kũũraga ariũ a ithe 70.+
57 Ningĩ Ngai agĩtũma ũũru wothe wa arũme a Shekemu ũcokerere mĩtwe yao. Nĩ ũndũ ũcio kĩrumi kĩa Jothamu+ mũrũ wa Jerubaali+ gĩkĩmakora.
Tũũhoro twa magũrũ-inĩ
^ Ũkk., “famĩlĩ ya nyũmba ya ithe wa nyina.”
^ Kana hihi, “ene itũũra.”
^ Kana “tũrĩ a thakame ĩmwe.”
^ Kana “hekarũ-inĩ.”
^ Kana “maciaro.”
^ Kana “ndibei yakwa ya mũhihano.”
^ Kĩhibirania, ne′phesh. Rora Ũthathaũri wa Ciugo.
^ Kana “agĩĩtua mũnene wa.”
^ Ũkk., “agĩtũma roho mũũru.”
^ Kana “wara.”
^ Kana “ũmwĩke ũrĩa guoko gwaku gũkũhota kũmwĩka.”
^ Kana “handũ harũmu.”
^ Kana “hekarũ.”
