Thiĩ harĩ ũhoro

Thiĩ harĩ ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ

GĨCUNJĨ KĨA 86

Mwanake Ũrĩa Worĩte Gũcoka

Mwanake Ũrĩa Worĩte Gũcoka

LUKA 15:​11-32

  • NGEREKANO YA MWANAKE ŨRĨA WORĨTE

Jesu aheana ngerekano ya ng’ondu ĩrĩa yorĩte na drakma ĩrĩa yorĩte hihi arĩ Perea mwena wa irathĩro wa Rũĩ rwa Jorodani. Ngerekano icio igĩrĩ iratũruta atĩ nĩ twagĩrĩirũo gũkena rĩrĩa mwĩhia erira na acokerera Ngai. Afarisai na andĩki-Watho makoretwo magĩũkĩrĩra Jesu nĩ ũndũ wa kũnyitanĩra na andũ ta acio. No hihi nĩ harĩ ũndũ meruta kuumana na ngerekano icio igĩrĩ Jesu aheana? Hihi nĩ mataũkĩrũo nĩ ũrĩa Ithe witũ wa igũrũ onaga ehia arĩa merira? Jesu akaheana ngerekano ĩngĩ ya gũtĩtĩrithia ũndũ ũcio wa bata.

Ngerekano ĩyo ĩgiĩ mũthuri ũrĩ na ariũ erĩ, na ũrĩa mũnyinyi nĩwe warĩrĩirio mũno thĩinĩ wayo. Afarisai na andĩki-Watho, o hamwe na angĩ arĩa marathikĩrĩria Jesu nĩ magĩrĩirũo kwĩruta kuumana na ũndũ ũrĩa ũrataarĩrio wĩgiĩ mwanake ũcio mũnyinyi. No ningĩ nĩ mabatiĩ gwĩciria ũhoro wa mwerekera wa mwanake ũrĩa mũkũrũ na wa ithe tondũ no merute kuumana naguo. Kwoguo wĩcirie ũhoro wa arũme acio atatũ Jesu agĩtaarĩria ngerekano ĩyo.

Jesu akambĩrĩria na kuuga: “Mũthuri ũmwe aarĩ na ariũ erĩ. Ũrĩa warĩ mũnyinyi akĩra ithe atĩrĩ, ‘Baba, he igai rĩa indo iria ciagĩrĩire gũtuĩka ciakwa.’ Nĩ ũndũ ũcio akĩmagayania indo ciake erĩ.” (Luka 15:​11, 12) Rora wone atĩ mwanake ũcio mũnyinyi ndaretia igai rĩake tondũ ithe nĩ akuĩte. Ithe arĩ o muoyo. Ĩndĩ mwanake ũcio arenda igai rĩake o rĩu nĩguo eyathe na arĩhũthĩre ũrĩa ekwenda. Hihi arenda kũrĩhũthĩra atĩa?

Jesu akoiga: “Matukũ manini thutha ũcio, mũriũ ũcio mũnyinyi agĩcokanĩrĩria indo ciake ciothe agĩthiĩ bũrũri wa kũraya na arĩ kũu agĩciananga na mũtũũrĩre wa waganu.” (Luka 15:13) Handũ ha gũikara kwao mũciĩ kũrĩa egũkorũo na ũgitĩri na arũmbũiyo nĩ ithe, mwanake ũcio agathiĩ bũrũri wa kũraya. Arĩ kũu akahũthĩra igai rĩake rĩothe gũthingata maũndũ ma waganu. Agacoka akanyarirĩka mũno o ta ũrĩa Jesu arathiĩ na mbere gũtaarĩria.

Akoiga: “Rĩrĩa aacihũthĩrire ciothe, gũkĩgĩa ng’aragu nene bũrũri-inĩ ũcio wothe, nake agĩtuĩka mũgiĩki. Agĩthiĩ akĩĩgwatania na mũikari ũmwe wa bũrũri ũcio, ũrĩa wamwĩrire athiĩ mĩgũnda-inĩ yake akarĩithagie ngũrũe. Na eeriragĩria kũrĩa maciaro ma mũtĩ wa mũkarabi marĩa ngũrũe ciarĩaga, no gũtirĩ mũndũ wamũheaga kĩndũ.”​—Luka 15:​14-16.

Watho wa Ngai wonanĩtie atĩ ngũrũe nĩ imwe cia nyamũ iria itarĩ theru, ĩndĩ mwanake ũcio aabatarire kũruta wĩra wa kũrĩithia ngũrũe. Akĩhinyĩrĩrio mũno nĩ ng’aragu nginya akĩĩrirĩria kũrĩa irio iria ciarĩagwo nĩ ngũrũe icio aarĩithagia. Ihinda-inĩ rĩu aarĩ na kĩeha na mĩtangĩko, ‘agĩcokererũo nĩ meciria.’ Hihi eekire atĩa? Akiuga atĩrĩ: “Nĩ andũ aigana mandĩkĩtwo wĩra nĩ baba monaga mũgate wa kũmaigana, na niĩ gũkũ no gũkua ndĩrakua nĩ ng’aragu! Ngũũkĩra nyite njĩra, thiĩ kũrĩ baba ndĩmwĩre: “Baba, nĩ njĩhĩtie igũrũ na ngakwĩhĩria. Ndiagĩrĩirũo gwĩtwo mũrũguo rĩngĩ. Reke nduĩke ta ũmwe wa andũ arĩa wandĩkĩte.’” Nĩ ũndũ ũcio agĩũkĩra agĩthiĩ kũrĩ ithe.​—Luka 15:​17-20.

Hihi ithe eekire atĩa? Hihi nĩ aarakarĩire mũrũwe na akĩmũkũũma nĩ ũndũ wa gwĩka ũndũ ũtarĩ wa ũũgĩ wa kuuma mũciĩ? Hihi nĩ aamuonirie atĩ ndarakenio nĩwe na akĩaga kũmwamũkĩra? Korũo nĩwe-rĩ, ũngĩekire atĩa? Ĩ korũo nĩ mũrũguo kana mwarĩguo wekĩte ũguo?

MWANAKE ŨRĨA WORĨTE KUONEKA

Jesu agataarĩria ũrĩa ithe wa mwanake ũcio aaiguire na agĩka akoiga: “Na [mũrũwe] arĩ o haraya ithe akĩmuona, akĩringwo nĩ tha, akĩhanyũka, akĩmũhĩmbĩria na akĩmũmumunya na wendo mũingĩ.” (Luka 15:20) O na akorũo hihi mũthuri ũcio nĩ aaiguĩte ũrĩa mũrũwe aatũraga mũtũũrĩre wa waganu, nĩ aamwamũkĩrire. Hihi ngerekano ĩyo nĩ ĩgũteithia atongoria acio Ayahudi arĩa moigaga atĩ nĩ moĩ Jehova na makamũthathaiya kuona ũrĩa Ithe witũ wa igũrũ onaga ehia arĩa merira? Na hihi nĩ megũtaũkĩrũo atĩ Jesu akoretwo akĩonania mwerekera ta wa mũthuri ũcio?

No kũhoteke ithe wa mwanake ũcio aamenyire atĩ mũrũwe nĩ erirĩte nĩ ũndũ wa ũrĩa onekaga arĩ na kĩeha. O na kũrĩ ũguo, ikinya rĩu oire rĩa gũthiĩ kũmũtũnga, nĩ rĩatũmire ũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ harĩ mũrũwe kumbũra mehia make. Jesu agathiĩ na mbere kuuga: “Nake mũriũ ũcio akĩmwĩra, ‘Baba, nĩ njĩhĩtie igũrũ na ngakwĩhĩria. Ndiagĩrĩirũo gwĩtwo mũrũguo rĩngĩ.’”​—Luka 15:21.

Mũthuri ũcio akĩĩra ngombo ciake atĩrĩ: “Rehei narua nguo ĩrĩa njega mũno, mũmũhumbe, na mũmwĩkĩre mbete guoko na mũmwĩkĩre iratũ! Mũcoke mũrehe njaũ ĩrĩa ĩrĩithĩtio ĩkanora, mũmĩthĩnje tũrĩe na tũkũngũĩre, nĩ gũkorũo mũriũ ũyũ wakwa ararĩ mũkuũ no rĩu nĩ acokete muoyo; nĩ arorĩte no rĩu nĩ onekete.” Magĩcoka makĩambĩrĩria “gũkũngũĩra.”​—Luka 15:​22-24.

Hĩndĩ ĩyo yothe mwanake ũrĩa mũkũrũ aarĩ mũgũnda. Jesu akoiga ũũ igũrũ rĩake: “Na rĩrĩa aacokire na agĩkuhĩrĩria mũciĩ, akĩigua andũ makĩina nyĩmbo magĩthũngũthaga. Nĩ ũndũ ũcio agĩta ndungata ĩmwe akĩmĩũria ũrĩa gwathiaga na mbere. Nayo ĩkĩmwĩra, ‘Mũrũ wa nyũkwa nĩ okire, nake thoguo athĩnja njaũ ĩrĩa ĩrĩithĩtio ĩkanora tondũ amwamũkĩrire arĩ mũgima.’ No we akĩrakara na akĩrega kũingĩra thĩinĩ. Nake ithe akiuma nja akĩambĩrĩria kũmũthaitha. Agĩcokeria ithe akĩmwĩra, ‘Atĩrĩ, ngoretwo ngĩkũrutĩra wĩra mĩaka ĩno yothe na ndirĩ ndagarara watho waku o na riita rĩmwe, no niĩ ndũrĩ wahe o na rĩ kabũri nĩguo ngenere hamwe na arata akwa. No o na ihenya hĩndĩ ĩrĩa mũrũguo ũyũ akinya, o ũyũ waanangire indo ciaku na ahũri maraya, wamũthĩnjĩra njaũ ĩrĩa ĩrĩithĩtio ĩkanora.’”​—Luka 15:​25-30.

O ta mwanake ũcio mũkũrũ-rĩ, hihi nĩa makoretwo magĩũkĩrĩra Jesu nĩ ũndũ wa kũnyitanĩra na andũ a kĩrathi gĩa thĩ na ehia na kũmonia tha? Nĩ Afarisai na andĩki-Watho. Mwerekera ũcio wao wa gũũkĩrĩra Jesu nĩguo watũma aheane ngerekano ĩyo. Hatarĩ nganja, mũndũ wothe ũtonanagia mwerekera ta wa Ngai wa kũiguanĩra tha nĩ agĩrĩirũo kwĩruta na ngerekano ĩyo.

Jesu akarĩkĩrĩria na gũtaarĩria ciugo iria mũthuri ũcio eerire mwanake ũrĩa mũkũrũ: “Mũrũ wakwa, ũkoretwo hamwe na niĩ hĩndĩ ciothe, na indo iria ciothe ndĩ nacio nĩ ciaku. Nĩ twagĩrĩirũo gũkũngũĩra na gũkena, nĩ gũkorũo mũrũ wa nyũkwa nĩ arakuĩte na rĩu nĩ acokete muoyo; nĩ arorĩte na rĩu nĩ onekete.”​—Luka 15:​31, 32.

Jesu ndaronania ũrĩa mwanake ũcio mũkũrũ aacokire gwĩka thutha-inĩ. O na kũrĩ ũguo, thutha wa Jesu gũkua na kũriũka, “athĩnjĩri-Ngai aingĩ makĩambĩrĩria gũtuĩka etĩkia.” (Atũmwo 6:7) No kũhoteke amwe ao nĩ arĩa maaiguire Jesu agĩtaarĩria ngerekano ĩyo ĩgiĩ mwanake ũrĩa worĩte. O nao nĩ maacokereirũo nĩ meciria, makĩĩrira, na magĩcokerera Ngai.

Kuuma hĩndĩ ĩyo, arutwo a Jesu nĩ meerutire maũndũ ma bata kuumana na ngerekano ĩyo, na o na ithuĩ nĩ twagĩrĩirũo gwĩka ũguo. Ũndũ wa mbere tũreruta nĩ atĩ nĩ ũndũ wa ũũgĩ gũikara hamwe na andũ a Ngai nĩguo tũgitĩrũo na tũrũmbũiyo nĩ Ithe witũ ũtwendete, handũ ha kũrũmĩrĩra merirĩria maitũ tũkahaana ta twathiĩ “bũrũri wa kũraya.”

Ũndũ ũngĩ nĩ atĩ kũngĩthiĩ ũndũ tuume wendo-inĩ wa Ngai, twagĩrĩirũo gũcokerera Ithe witũ twĩnyihĩtie nĩguo twĩtĩkĩrĩke nĩwe rĩngĩ.

No twĩrute ũndũ ũngĩ kuumana na ngũrani gatagatĩ ka ũrĩa mũthuri ũcio aamũkĩrire mũrũwe na akĩmuohera, na ũrĩa mwanake ũrĩa mũkũrũ aarakarire akĩaga kwamũkĩra mũrũ wa nyina. Tũrĩ ndungata cia Ngai, twagĩrĩirũo kuohanĩra na kwamũkĩra mũndũ wothe ũngĩkorũo orĩte njĩra no akerira biũ na agacoka ‘mũciĩ kũrĩ Ithe.’ Nĩ tũkenage nĩ gũkorũo atĩ mũrũ wa Ithe witũ ũrĩa ‘ũrakuĩte rĩu nĩ acokete muoyo’ na atĩ ũrĩa ‘ũrorĩte rĩu nĩ onekete.’