Jesu agatwarũo handũ hatarĩ haraihu kuuma itũũra-inĩ, harĩa we na atunyani erĩ mekũũragĩrũo. Handũ hau hetagwo Gologotha kana Ihĩndĩ rĩa Kĩongo, na nĩ handũ honekaga mũndũ ‘arĩ haraya.’​—Mariko 15:40.

Arũme acio atatũ nĩ marĩkĩtie gũtuĩrũo na makarutwo nguo ciao. Magacoka makaheo ndibei ĩtukanĩtio na manemane na maĩ ma nyongo. Kwahoteka atumia a Jerusalemu nĩo mathondekete mũtukanio ũcio, na Aroma matigiragia mũtukanio ũcio wa kũnyihanyihia ruo ũheo arĩa maroragwo. No Jesu aũcama, akarega kũũnyua. Nĩkĩ? Arenda gũkorũo eiguĩte biũ akĩgerera magerio macio nĩguo akorũo arĩ mwĩhokeku nginya gũkua.

Jesu agatambũrũkio igũrũ rĩa mũtĩ. (Mariko 15:25) Thigari ikamũhũũrĩra mĩcumarĩ moko na magũrũ, ĩgathiĩ ĩingĩrĩte biũ ĩgatũrĩkia nyama na ĩgatũma aigue ruo rũingĩ mũno. Mũtĩ ũcio ũkĩrũgamio, ruo rũkaingĩha o na makĩria nĩ ũrĩa ũritũ wa mwĩrĩ wa Jesu ũramũiguithia ruo kũu ahũũrĩirũo mĩcumarĩ. Ĩndĩ Jesu ndararĩria thigari icio ũũru. Akahoya ũũ: “Awa, mohere, nĩ gũkorũo matiramenya ũrĩa mareka.”​—Luka 23:34.

Aroma makoragwo na mũtugo wa kũhũũrĩra kĩmenyithia kĩronania ihĩtia rĩrĩa mũndũ ũtuĩrĩirũo kũũragwo ekĩte. Ihinda rĩrĩ, Pilato akahũũrĩra kĩmenyithia kĩroiga: “Jesu Mũnazarini Mũthamaki wa Ayahudi.” Kĩandĩkĩtwo na Kĩhibirania, Kĩlatini, na Kĩngiriki, kwoguo hakuhĩ mũndũ wothe no ahote gũthoma. Gĩĩko kĩu kĩa Pilato gĩkonania ũrĩa anyararĩte Ayahudi arĩa matĩtĩrithirie Jesu oragwo. Athĩnjĩri-Ngai arĩa anene makoiga ũũ marakarĩte: “Ndũkandĩke, ‘Mũthamaki wa Ayahudi,’ no andĩka aroigaga atĩ, ‘Niĩ ndĩ Mũthamaki wa Ayahudi.’” No tondũ Pilato ndarenda kũhũthĩrũo nĩo rĩngĩ, akameera: “Ũrĩa ndandĩka nĩ ndandĩka.”​—Johana 19:​19-22.

Athĩnjĩri-Ngai acio arakaru magacokerera ũira wa maheeni ũrĩa ũraheanĩtwo igooti-inĩ rĩa Sanhedrini. Ũndũ ũcio ũgatũma arĩa marahĩtũkĩra hau mainie ciongo ciao makiugaga ũũ na kĩnyũrũri: “Wee ũroigaga atĩ nĩ ũkũmomora hekarũ na ũmĩake na thikũ ithatũ, wĩhonokie wĩrute mũtĩ-inĩ ũcio.” O nao athĩnjĩri-Ngai arĩa anene na andĩki-Watho makerana atĩrĩ: “Kristo, Mũthamaki wa Isiraeli, nĩ erute mũtĩ-inĩ ũcio rĩu, nĩguo tuone na twĩtĩkie.” (Mariko 15:​29-32) Nginya atunyani arĩa macuurĩtio mwena wake wa ũrĩo na wa ũmotho makamũnyũrũria, o na gũtuĩka Jesu nowe ũtarĩ na mahĩtia.

Thigari inya cia Roma iria irĩ hau o nacio ikamũthekerera. No kũhoteke ikoretwo ikĩnyua ndibei ngagatu, kwoguo rĩu ikamĩiga mbere ya Jesu nĩguo imũnyũrũrie tondũ nĩ ciũĩ ndangĩhota kũmĩkinyĩra amĩnyue. Aroma acio magathirĩkia Jesu makamwĩra ũũ kũringana na ũrĩa kĩmenyithia kĩu kĩandĩkĩtwo: “Angĩkorũo wee nĩwe Mũthamaki wa Ayahudi-rĩ, wĩhonokie.” (Luka 23:36, 37) Ta wĩcirie ũndũ ũcio! Mũndũ ũrĩa  wonanĩtie biũ atĩ nĩwe njĩra, ma, na muoyo rĩu aragerera maũndũ moru na akanyũrũrio o na gũtarĩ ũũru ekĩte. Ĩndĩ akomĩrĩria macio mothe atekũrakarĩra Ayahudi arĩa maramwĩrorera, thigari cia Roma iria iramũnyũrũria, kana atunyani erĩ arĩa macuurĩtio hamwe nake.

Thigari icio inya ikoya nguo cia Jesu cia igũrũ na igacigayania maita mana. Igacuka mĩtĩ nĩguo cione gacunjĩ karĩa mũndũ ekuoya. No nguo ya Jesu ya thĩinĩ nĩ ya goro, tondũ ‘ndĩrĩ na rũtumo, na nĩ ya gĩtambaya kĩmwe kuuma igũrũ nginya thĩ.’ Thigari icio ikerana atĩrĩ: “Tũtikamĩtinangie, no rekei tũmĩcukĩre mĩtĩ nĩguo tũmenye ĩgũtuĩka ya ũ.” Na njĩra ĩyo ikahingia rĩandĩko rĩrĩa riugĩte: “Nĩ maagayanire o ene nguo ciakwa, na nguo yakwa makĩmĩcukĩra mĩtĩ.”​—Johana 19:​23, 24; Thaburi 22:18.

Thutha wa kahinda mũici ũmwe ũrĩa ũcuurĩtio hamwe na Jesu akamenya atĩ kũna Jesu nĩ mũthamaki. Agakũũma mũici ũcio ũngĩ akamwĩra: “Kaĩ ũtaretigĩra Ngai o na hanini, nĩ gũkorũo o nawe ũramũkĩra ituĩro rĩmwe na mũndũ ũyũ? Ithuĩ tũramũkĩra ituĩro rĩrĩa twagĩrĩirũo nĩrĩo nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa twĩkĩte, no gũtirĩ ũndũ o na ũmwe mũru mũndũ ũyũ ekĩte.” Agacoka akeera Jesu ũũ: “Ũkaandirikana rĩrĩa ũkaaingĩra thĩinĩ wa Ũthamaki waku.”​—Luka 23:​40-42.

Jesu akamwĩra: “Ũmũthĩ ndakwĩra na ma atĩrĩ, nĩ ũgaakorũo hamwe na niĩ,” ti Ũthamaki-inĩ, no nĩ “thĩinĩ wa Paradiso.” (Luka 23:43) Ũndũ ũcio nĩ ngũrani na ũrĩa Jesu eerire atũmwo ake atĩ nĩ magaaikarĩra itĩ cia ũnene hamwe nake Ũthamaki-inĩ. (Mathayo 19:28; Luka 22:​29, 30) No kwahoteka mũici ũcio Mũyahudi nĩ aaiguĩte ũhoro wĩgiĩ Paradiso ĩrĩa Jehova aathondekete gũkũ thĩ ĩrĩ ta mũciĩ wa Adamu, Hawa, na njiarũa ciao. Rĩu mũici ũcio egũkua arĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩu.