1-3. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ meekĩkire mangĩarehire ngayũkano kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano kĩrĩa gĩakoretwo kĩambĩrĩirio? (b) Tũngĩgunĩka atĩa twathuthuria ũhoro ũcio ũrĩ ibuku-inĩ rĩa Atũmwo?

 PAULO na Baranaba no hĩndĩ macoka itũũra-inĩ rĩa Antiokia ya Siria kuuma rũgendo-inĩ rwao rwa mbere rwa ũmishonarĩ makenete mũno, tondũ Jehova “nĩ aahingũrĩire andũ a ndũrĩrĩ mũrango wa kũgĩa na wĩtĩkio.” (Atũm. 14:26, 27) Ningĩ ũhoro ũrĩa mwega nĩ ũrahunjio Antiokia guothe, na “andũ aingĩ” a ndũrĩrĩ nĩ marongerereka kĩũngano-inĩ.—Atũm. 11:20-26.

² Akristiano a Judea maigua ũhoro wa wongerereku ũcio, ti othe marakena. Amwe marona atĩ Akristiano othe nĩ mabatiĩ kũrua, nao angĩ makona atĩ to mũhaka. Hihi Akristiano Ayahudi na arĩa matarĩ Ayahudi magĩrĩirũo kũrũmbũyania atĩa, na hihi Akristiano arĩa matarĩ Ayahudi nĩ mabatiĩ kũrũmĩrĩra Watho wa Musa? Ũndũ ũcio ũkoimĩria ngarari nyingĩ na ũgatũma kĩũngano gĩkorũo ũgwati-inĩ wa kũgayũkana. Hihi ngarari icio ikũniinwo atĩa?

³ Tũkĩarĩrĩria ũhoro ũcio ũrĩ ibuku-inĩ rĩa Atũmwo, nĩ tũkwĩruta maũndũ maingĩ ma bata. Maũndũ macio no matũteithie kũhũthagĩra ũũgĩ kũngiumĩra maũndũ mangĩrehe ngayũkano.

4. Akristiano amwe maanyitagĩrĩra mawoni marĩkũ matarĩ mega, na ũndũ ũcio ũroimĩria kĩũria kĩrĩkũ?

⁴ Luka aandĩkire ũũ: “Arũme amwe magĩikũrũka kuuma Judea na makĩambĩrĩria kũruta ariũ a Ithe witũ atĩrĩ: ‘Mũngĩaga kũrua kũringana na ũndũire wa Musa-rĩ, mũtingĩhonokio.’” (Atũm. 15:1) Bibilia ndiugĩte kana ‘arũme acio a kuuma Judea’ maarĩ Afarisai matanatuĩka Akristiano. O ũrĩa kũngĩkorũo kũrĩ, kũroneka atĩ nĩ maahutĩtio nĩ mwĩcirĩrie wa Afarisai wa kũnyitĩrĩra Watho. Ningĩ, no kũhoteke maaugaga atĩ maaragia handũ-inĩ ha atũmwo na  athuri arĩa maarĩ Jerusalemu. (Atũm. 15:23, 24) Hihi nĩ kĩĩ gĩatũmaga Akristiano Ayahudi manyitĩrĩre ũhoro wĩgiĩ kũrua o na thutha wa Ngai kuonia mũtũmwo Petero mĩaka 13 mbere ĩyo atĩ nĩ eetĩkĩrĩte Andũ a Ndũrĩrĩ mataarĩ aruu kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano? a—Atũm. 10:24-29, 44-48.

5, 6. (a) Nĩ kĩĩ kĩngĩatũmire Akristiano amwe Ayahudi mende kũnyitĩrĩra ũhoro wĩgiĩ kũrua? (b) Hihi kĩrĩkanĩro gĩa kũrua kĩarĩ gĩcunjĩ gĩa kĩrĩkanĩro kĩa Iburahimu? Taarĩria. (Rora kohoro ka magũrũ-inĩ.)

⁵ No kũhoteke kwarĩ na itũmi nyingĩ. Ũndũ wa mbere nĩ atĩ, Jehova nĩwe waathanĩte arũme maruage, arĩ rũũri rwa kuonania ũrata wa mwanya hamwe nake. Ũhoro wĩgiĩ kũrua waambĩrĩirie mbere ya Kĩrĩkanĩro kĩa Watho no thutha-inĩ ũgĩtuĩka gĩcunjĩ kĩaguo. Iburahimu hamwe na andũ a nyũmba yake nĩo maarĩ andũ a mbere kũrua. b (Alaw. 12:2, 3) Rungu rwa Watho wa Musa, o na andũ arĩa mataarĩ Ayahudi maabataraga kwamba kũrua matananyitanĩra maũndũ-inĩ mamwe, ta kũrĩanĩra Pasaka. (Tham. 12:43, 44, 48, 49) Hatarĩ nganja, Ayahudi moonaga andũ arĩa matarĩ aruu matarĩ atheru na marĩ andũ a kũnyararũo.—Isa. 52:1.

⁶ Kwoguo, Ayahudi Akristiano maabataraga gũkorũo na wĩtĩkio na wĩnyihia nĩguo metĩkĩre ũrutani ũcio mwerũ. Kĩrĩkanĩro kĩrĩa kĩerũ nĩ gĩacokete ithenya rĩa kĩrĩkanĩro kĩa Watho, na kwoguo mũndũ gũciarũo arĩ Mũyahudi tu gũtingĩatũmire atuĩke ũmwe wa andũ a Ngai. Nao Akristiano Ayahudi arĩa maaikaraga icigo-inĩ cia Ayahudi—ta arĩa maaikaraga Judea—nĩ maabataraga ũmĩrĩru nĩguo mahote kumbũra Kristo na metĩkĩre Andũ a Ndũrĩrĩ mataarĩ aruu arĩa maatuĩkĩte Akristiano.—Jer. 31:31-33; Luk. 22:20.

7. Nĩ ma irĩkũ “arũme amwe . . . kuuma Judea” maagĩte gũtaũkĩrũo nĩcio?

⁷ Hatarĩ nganja, ithimi cia Ngai itiacenjetie. Ũndũ ũcio nĩ wa ma tondũ kĩrĩkanĩro kĩrĩa kĩerũ nĩ kĩrĩ maũndũ ma mũthingi marĩa maarĩ Watho-inĩ wa Musa. (Mat. 22:36-40) Kwa ngerekano, ũhoro-inĩ wĩgiĩ kũrua, Paulo aacokire akĩandĩka ũũ: “Mũyahudi nĩ ũrĩa wa na thĩinĩ, na kũrua gwake nĩ kwa ngoro kũgerera roho no ti kũgerera watho ũrĩa mwandĩke.” (Rom. 2:29; Gũcok. 10:16) “Arũme amwe . . . kuuma Judea” matiataũkĩirũo nĩ ma icio na  maanyitagĩrĩra atĩ Ngai ndaaniinĩte kĩrĩkanĩro gĩa kũrua. Hihi nĩ mangĩetĩkĩrire gũthikĩrĩria ihooto?

8. Nĩ kĩĩ gĩatũmire kĩũria kĩgiĩ kũrua gĩtwarũo Jerusalemu kũrĩ kĩama kĩrĩa gĩatongoragia?

⁸ Luka aaugire ũũ: “Thutha wa Paulo na Baranaba gũcokanĩria na gũkararania nao [‘arũme arĩa maaikũrũkĩte kuuma Judea’], gũkĩbangwo atĩ Paulo na Baranaba, hamwe na andũ angĩ mambate mathiĩ Jerusalemu kũrĩ atũmwo na athuri nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio.” c (Atũm. 15:2) “Gũcokanĩria na gũkararania” kũronania ũrĩa o gĩkundi harĩ icio cierĩ kĩanyitĩrĩire mawoni ma kĩo, na kĩũngano kĩa Antiokia gĩtingĩahotire kũniina ngarari icio. Nĩguo kũgĩe na thayũ na ũrũmwe, kĩũngano kĩu gĩatuire itua rĩa gũtwara kĩũria kĩu kũrĩ “atũmwo na athuri” a kĩama kĩrĩa gĩatongoragia. Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta kuumana na athuri a kĩũngano kĩa Antiokia?

9, 10. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ ariũ a Ithe witũ a Antiokia o hamwe na Paulo na Baranaba maatũigĩire kĩonereria kĩega?

⁹ Ũndũ ũmwe wa bata tũreruta nĩ atĩ nĩ tũrabatara kwĩhoka ithondeka rĩa Ngai. Ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Ariũ a Ithe witũ thĩinĩ wa Antiokia nĩ maamenyaga atĩ Akristiano othe arĩa maarĩ kĩama-inĩ kĩrĩa gĩatongoragia maarĩ Ayahudi. No nĩ meehokete atĩ kĩama kĩu nĩ kĩngĩacokirie kĩũria kĩu kĩgiĩ kũrua kũringana na Maandĩko. Nĩkĩ? Kĩungano kĩu kĩarĩ na ma atĩ Jehova nĩ angĩatongoririe maũndũ akĩhũthĩra roho wake mũtheru na Jesu Kristo, o we Mũtwe wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano. (Mat. 28:18, 20; Ef. 1:22, 23) O na ũmũthĩ rĩrĩa kwoimĩra maũndũ maritũ, rekei twĩgerekanagie na kĩonereria kĩega kĩa Akristiano a Antiokia na njĩra ya kwĩhokaga ithondeka rĩa Ngai na Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia kĩa Akristiano aitĩrĩrie maguta.

¹⁰ Ningĩ nĩ tũraririkanio bata wa ngumo ya wĩnyihia na wetereri. O na gũtuĩka Paulo na Baranaba maamũrĩtwo nĩ roho mũtheru ĩmwe kwa ĩmwe mathiĩ makahunjĩrie Andũ a Ndũrĩrĩ, mationire arĩ wega kũhũthĩra ũnene ũcio wao gũcokia kĩũria kĩgiĩ kũrua marĩ o kũu Antiokia. (Atũm. 13:2, 3) Makĩria ma ũguo, thutha-inĩ Paulo aandĩkire ũũ: “Ndambatire [Jerusalemu] nĩ ũndũ wa kũguũrĩrio njĩke ũguo”—kuonania atĩ nĩ aatongoririo nĩ Ngai gwĩka ũguo.  (Gal. 2:2) O na ũmũthĩ, athuri a kĩũngano nĩ merutanagĩria gũkorũo na mwerekera o ta ũcio wa wĩnyihia na wetereri rĩrĩa kwoimĩra ciũria ingĩrehe ngayũkano. Handũ ha kũgeria gũtetera mawoni mao ene, mehokaga Jehova na njĩra ya gũthuthuria Maandĩko na ũtongoria wa ngombo ĩrĩa njĩhokeku.—Afil. 2:2, 3.

11, 12. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata gweterera Jehova?

¹¹ Maũndũ-inĩ mamwe, no tũbatare gweterera Jehova nĩguo atũteithie gũtaũkĩrũo makĩria. Ririkana atĩ hĩndĩ ya Paulo, ariũ a Ithe witũ maabatarire gweterera nginya mwaka wa 49 M.M., Jehova atonanĩtie kana Andũ a Ndũrĩrĩ nĩ maabataraga kũrua. Ĩyo yarĩ mĩaka 13 kuuma rĩrĩa Korinelio aaitĩrĩirio roho mũtheru mwaka wa 36 M.M. Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova etĩkĩrie ihinda iraihu ũguo rĩhĩtũke? No gũkorũo eendaga ihinda rĩiganu rĩhĩtũke, nĩguo Ayahudi arĩa maarĩ na ngoro njega mahote kũgarũrĩra mawoni mao megiĩ ũgarũrũku ũcio mũnene ũguo. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, ndwarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ o gwĩtĩkĩra kũniinwo gwa kĩrĩkanĩro gĩa kũrua, kĩrĩa gĩekĩtwo hamwe na ithe wao wa tene, Iburahimu, mĩaka 1,900 mbere ĩyo.—Joh. 16:12.

¹² Nĩ gĩtĩo kĩnene mũno kũrutwo na kũmenyerio nĩ Ithe witũ wa igũrũ, ũrĩa ũkoragwo arĩ mũtugi na arĩ na wetereri! Maumĩrĩro makoragwo marĩ mega na ma gũtũguna hingo ciothe. (Isa. 48:17, 18; 64:8) Kwoguo-rĩ, tũtikanyitagĩrĩre mawoni maitũ tũrĩ na mwĩtĩo, kana tũregane na mogarũrũku marĩa mangĩkwo ithondeka-inĩ, o na kana tũregane na ũtaũku mwerũ wa Maandĩko mamwe. (Koh. 7:8) Ũngĩona ta ũrĩ na mwerekera ta ũcio, o na ũrĩ mũnini, wagĩrĩirũo kũhoya na wĩcũranie motaaro mega marĩa marĩ thĩinĩ wa Atũmwo mũrango wa 15? d

13. Tũngĩonania wetereri ta wa Jehova atĩa ũtungata-inĩ witũ?

 ¹³ No tũbatare gũkorũo na wetereri rĩrĩa tũreruta Bibilia na andũ mararitũhĩrũo gũtiga morutani ma maheeni na mĩtugo ĩrĩa meendete ĩtaratwarana na Maandĩko. Hĩndĩ ta ĩyo no tũbatare kũreka ihinda rĩiganu rĩhĩtũke nĩguo roho wa Ngai ũrute wĩra ngoro-inĩ ya mũrutwo ũcio. (1 Kor. 3:6, 7) Ningĩ no tũbatare kũhoya igũrũ rĩgiĩ ũndũ ũcio. Jehova nĩ arĩtũheaga ũũgĩ wa kũhiũrania na ũndũ ũcio.—1 Joh. 5:14.

14, 15. Kĩũngano kĩa Antiokia kĩoonanirie atĩa atĩ nĩ gĩatĩĩte Paulo, Baranaba, na arĩa maathiaga nao, na ariũ a Ithe witũ acio meekĩrire ngoro atĩa Akristiano arĩa angĩ?

¹⁴ Luka acokete akoiga ũũ: “Thutha wa kuumagario hanini nĩ kĩũngano, magĩthiĩ na mbere na rũgendo magereire Foenicia na Samaria, magĩtaaragĩria na njĩra ndikĩru ũhoro wa kũgarũrũka kwa andũ a ndũrĩrĩ na magĩtũma ariũ a Ithe witũ othe makene mũno.” (Atũm. 15:3) Gũkorũo atĩ kĩũngano nĩ kĩoimagaririe Paulo, Baranaba, na arĩa maathiaga hamwe nao nĩ kuonania atĩ kĩarĩ na wendo wa Gĩkristiano kũmerekera, nĩ kĩamatĩĩte, na nĩ kĩamendagĩra irathimo cia Ngai. O rĩngĩ, ariũ a Ithe witũ acio a Antiokia nĩ maatũigĩire kĩonereria kĩega mũno! Hihi wee nĩ ũkoragwo ũtĩĩte aarĩ na ariũ a Ithe witũ, na “makĩria [athuri a kĩũngano] arĩa merutanagĩria ũhoro-inĩ wĩgiĩ kwaria na kũrutana?”—1 Tim. 5:17.

¹⁵ Marĩ njĩra-inĩ, Paulo, Baranaba, na arĩa maathiaga hamwe nao nĩ meekĩrire ngoro mũno Akristiano a Foenicia na Samaria rĩrĩa maamataarĩirie “na njĩra ndikĩru” maũndũ marĩa meeyoneire makĩhunjia icigo-inĩ cia Andũ a Ndũrĩrĩ. No kũhoteke atĩ gatagatĩ-inĩ ka andũ arĩa maamathikagĩrĩria, nĩ kwarĩ na Akristiano Ayahudi arĩa moorĩire icigo-inĩ icio thutha wa Stefano kũũragwo nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wake. O na ũmũthĩ, riboti ciĩgiĩ ũrĩa Jehova ararathima wĩra wa gũtua andũ arutwo nĩ ciĩkĩraga ngoro aarĩ na ariũ a Ithe witũ, na makĩria arĩa maragerera maũndũ maritũ. Hihi wee nĩ ũgunĩkaga biũ kuumana na riboti ta icio na njĩra ya gũthiĩ mĩcemanio ya Gĩkristiano, igomano, o hamwe na gũthoma maũndũ monetwo na ngʼano cia ũtũũro iria ikoragwo mabuku-inĩ maitũ marĩa macabe kana marĩa marĩ website-inĩ ya jw.org?

16. Nĩ kĩĩ kĩronania atĩ ũhoro wĩgiĩ kũrua nĩ watuĩkĩte ũndũ mũritũ mũno?

¹⁶ Thutha wa gũthiĩ merekeire mwena wa mũhuro rũgendo rwa kilomita ta 550, ariũ a Ithe witũ acio maatũmĩtwo kuuma Antiokia  magĩkinya kũrĩa maathiiaga. Luka aandĩkire ũũ: “Maakinya Jerusalemu, makĩamũkĩrũo wega nĩ kĩũngano na atũmwo o hamwe na athuri, na makĩmataarĩria maũndũ maingĩ marĩa Ngai eekĩte kũgerera harĩ o.” (Atũm. 15:4) O na kũrĩ ũguo, “arũmĩrĩri amwe a gĩkundi kĩa nyamũkano kĩa Afarisai arĩa maatuĩkĩte etĩkia makĩrũgama makiuga atĩrĩ: ‘Nĩ harĩ bata maruithio na mathwo marũmagĩrĩre Watho wa Musa.’” (Atũm. 15:5) Hatarĩ nganja, kĩũria kĩgiĩ kũrua nĩ kĩabataraga gũcokio, tondũ nĩ gĩatuĩkĩte ũndũ mũritũ mũno.

17. Nĩa maarĩ kĩama-inĩ kĩrĩa gĩatongoragia kĩrĩa kĩarĩ Jerusalemu, na hihi nĩ kĩĩ gĩatũmĩte “athuri” makorũo magĩtungata hamwe na atũmwo?

¹⁷ Thimo 13:10 yugaga: “Ũũgĩ ũkoragwo na andũ arĩa macaragia ũtaaro.” Makĩhũthĩra ũtaaro ũcio, “atũmwo hamwe na athuri makĩgomanal nĩguo maarĩrĩrie [kĩũria kĩgiĩ kũrua].” (Atũm. 15:6) “Atũmwo hamwe na athuri” maarũgamagĩrĩra kĩũngano gĩa Gĩkristiano kĩrĩ gĩothe, o ta ũrĩa gũkoragwo harĩ Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia ũmũthĩ. Nĩ kĩĩ gĩatũmaga “athuri” matungate hamwe na atũmwo? Ririkana atĩ mũtũmwo Jakubu nĩ ooragĩtwo, na mũtũmwo Petero nĩ aaikĩtio njera. Hihi atũmwo acio angĩ nĩ mangĩacemanirie na maũndũ ta macio? Gũkorũo na athuri angĩ aitĩrĩrie maguta nĩ kũngĩateithirie gũtigĩrĩra atĩ nĩ kwarĩ na ariũ a Ithe witũ a kũigana a kũrũgamĩrĩra maũndũ.

18, 19. Petero aaugire atĩa, na athikĩrĩria ake maagĩrĩirũo gũkinyĩrĩra itua rĩrĩkũ?

¹⁸ Luka aacokire akiuga: “Thutha wa kũwarĩrĩria na njĩra ndikĩru, Petero akĩrũgama akĩmeera atĩrĩ: ‘Athuri aya, ariũ a Ithe witũ, nĩ mũĩ wega atĩ kuuma o matukũ ma mbere Ngai nĩ aathuurire gatagatĩ-inĩ kanyu nĩguo kũgerera kanua gakwa andũ a ndũrĩrĩ maigue kiugo kĩa ũhoro ũrĩa mwega na metĩkie. Nake Ngai, o we ũĩ ngoro, akĩruta ũira na njĩra ya kũmahe roho mũtheru, ta ũrĩa o na ithuĩ aatũheire. Na ndeekĩrire ũtiganu gatagatĩ gaitũ nao, ĩndĩ aatheririe ngoro ciao kũgerera wĩtĩkio.’” (Atũm. 15:7-9) Kũringana  na ibuku rĩmwe, kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “kũwarĩrĩria” mũhari-inĩ wa 7 ningĩ no kiuge “gũcaria.” Kwoguo kũroneka atĩ ariũ a Ithe witũ acio maarĩ na mawoni ngũrani marĩa maarĩrĩirie cara-rũkũ.

¹⁹ Ciugo icio cia Petero ciaririkanirie andũ othe atĩ we mwene aarĩ ho rĩrĩa andũ a mbere a ndũrĩrĩ mataarĩ aruu—Korinelio na andũ a nyũmba yake—maamũrirũo kũgerera roho mũtheru mwaka-inĩ wa 36 M.M. Kwoguo-rĩ, angĩkorũo Jehova nĩ aatigĩte gwĩkĩra ngũrani gatagatĩ ka Ayahudi na Andũ a Ndũrĩrĩ-rĩ, hihi andũ maarĩ na kĩhooto gĩa gwĩka ũguo? Makĩria ma ũguo, mũndũ atheragio ngoro nĩ ũndũ wa gũkorũo na wĩtĩkio harĩ Kristo no ti kũrũmĩrĩra Watho wa Musa.—Gal. 2:16.

20. Andũ arĩa maanyitagĩrĩra ũhoro wĩgiĩ kũrua ‘maageragia Ngai’ na njĩra ĩrĩkũ?

²⁰ Thutha wa kwarĩrĩria ũira ũtangĩkararĩka wĩgiĩ uuge wa Ngai na roho mũtheru, Petero aarĩkĩrĩirie ũũ: “Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, mũrakĩgeria Ngai nĩkĩ na njĩra ya kũigĩrĩra arutwo icoki ngingo rĩrĩa ithuĩ o na maithe maitũ ma tene twaremirũo nĩ gũkuua? O na kũrĩ ũguo, nĩ twĩtĩkĩtie atĩ nĩ tũhonoketio kũgerera ũtugi mũnene wa Mwathani Jesu, o tao.” (Atũm. 15:10, 11) Andũ arĩa maanyitagĩrĩra ũhoro wĩgiĩ kũrua, ‘nĩ Ngai maageragia,’ kana ta ũrĩa Bibilia ĩngĩ yugĩte, ‘nĩ ũkirĩrĩria wa Ngai maageragia.’ Meendaga kũhatĩrĩria Andũ a Ndũrĩrĩ marũmĩrĩre watho ũrĩa Ayahudi o ene matangĩahotire kũrũmĩrĩra biũ, na kwoguo magĩtuĩrũo kũũragwo. (Gal. 3:10) Handũ ha ũguo, Ayahudi arĩa maathikagĩrĩria Petero maagĩrĩirũo gũkorũo na ngatho mũno nĩ ũndũ wa ũtugi mũnene ũrĩa moonetio nĩ Ngai kũgerera harĩ Jesu.

21. Baranaba na Paulo maarĩrĩirie maũndũ marĩkũ marĩa maateithĩrĩirie harĩ gũtua itua?

²¹ Kũroneka atĩ ciugo cia Petero ciahutirie athikĩrĩria ake ngoro mũno nginya “gĩkundi kĩu gĩothe gĩgĩkira ki.” Thutha ũcio, Baranaba na Paulo magĩtaarĩria ũhoro wa “ciama nyingĩ na maũndũ ma magegania marĩa Ngai eekĩte gatagatĩ-inĩ ka ndũrĩrĩ kũgerera harĩ o.” (Atũm. 15:12) Rĩu, atũmwo hamwe na athuri nĩ mangĩahotire gũthuthuria ũira ũcio wothe na matue itua rĩringaine na wendi wa Ngai ũhoro-inĩ ũcio wĩgiĩ kũrua.

22-24. (a) Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia ũmũthĩ kĩrũmagĩrĩra atĩa kĩonereria gĩa kĩama kĩrĩa gĩatongoragia hĩndĩ ya karine ya mbere? (b) Athuri othe mangĩonania atĩa atĩ nĩ matĩĩte mũbango wa gĩtheokrasi?

²² O na ũmũthĩ, rĩrĩa ariũ a Ithe witũ a Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia macemania, mathuthuragia Kiugo kĩa Ngai nĩguo magĩe na ũtongoria na makahoya mũno maheo roho mũtheru. (Thab. 119:105;  Mat. 7:7-11) Nĩguo mahote gũtua matua mararingana na wendi wa Ngai, o mũndũ thĩinĩ wa Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia amũkagĩra kabere maũndũ marĩa makaarĩrĩrio, nĩguo amecirie na njĩra ya mahoya. (Thim. 15:28) Mĩcemanio-inĩ ĩyo, ariũ a Ithe witũ acio aitĩrĩrie maguta marutaga mawoni mao marĩ na wĩyathi na gĩtĩo. Nĩ mahũthagĩra Bibilia kaingĩ ndeereti-inĩ icio.

²³ Athuri a kĩũngano magĩrĩirũo kwĩgerekania na kĩonereria kĩu. Mangĩaga kũiguithanĩria ũndũ mũna mũritũ thutha wa kũwarĩrĩria, magĩrĩirũo kũhoya ũteithio kũrĩ wabici ya rũhonge kana kũrĩ arĩa mamũrĩtwo nĩ wabici, ta arori a mũthiũrũrũko. Nayo wabici ya rũhonge no yandĩkĩre Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia kũngĩbatarania.

²⁴ Jehova nĩ arathimaga arĩa matĩĩaga mũbango wa gĩtheokrasi, na makonania wĩnyihia, wĩhokeku na wetereri. Na o ta ũrĩa tũkuona gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire, irathimo iria ciumaga kũrĩ Ngai nĩ ũndũ wa gwĩka ũguo nĩ thayũ wa ma, ũtonga wa kĩĩroho, na ũrũmwe wa Gĩkristiano.