1. Nĩ maũndũ marĩkũ mahaanaine gatagatĩ-inĩ ka Akristiano a karine ya mbere na Aira a Jehova ũmũthĩ?

 MAAHUNJAGIA marĩ na kĩyo. Meetĩkagĩra marĩ na wĩnyihia ũteithio na ũtongoria wa roho mũtheru. O na rĩrĩa maanyariragwo, matiatigire kũhunjia. Na Ngai nĩ aamarathimire mũno. Ũguo nĩguo kwarĩ harĩ Akristiano a karine ya mbere, na noguo kũrĩ harĩ Aira a Jehova ũmũthĩ.

2, 3. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa mwanya wĩgiĩ ibuku rĩa Atũmwo?

² Hatarĩ nganja, maũndũ ma gũcanjamũra marĩa marĩ ibuku-inĩ rĩa Atũmwo nĩ magwĩkĩrĩte ngoro na magekĩra hinya wĩtĩkio waku! Nĩ rĩa mwanya tondũ norĩo tu rĩandĩkĩtwo kũgerera roho mũtheru ũhoro wĩgiĩ maũndũ marĩa Akristiano a karine ya mbere meekire thutha wa Jesu gũthiĩ igũrũ.

³ Ibuku rĩa Atũmwo rĩgwetete marĩĩtwa ma andũ 95, kuuma mabũrũri 32, matũũra 54, na icigĩrĩra 9. Nĩ rĩkoragwo na ũhoro ũrahutia ngoro wĩgiĩ andũ a kĩrathi gĩa thĩ, andũ eĩkĩrĩri a ndini cia maheeni na ateti, o hamwe na anyarirani. No ningĩ nĩ rĩarĩrĩirie aarĩ na ariũ a Ithe witũ a karine ya mbere, arĩa maahunjagia ũhoro ũrĩa mwega marĩ na kĩyo, o na makĩhiũranagia na moritũ ma ũtũũro.

4. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga tũigue twendete Akristiano ehokeku a tene?

⁴ Rĩu nĩ hakuhĩ mĩaka 2,000 kuuma matukũ-inĩ ma mũtũmwo Petero na mũtũmwo Paulo arĩa maarĩ na kĩyo, Luka ũrĩa warĩ ndagĩtarĩ, Baranaba ũrĩa warĩ mũtaana, Stefano ũrĩa warĩ na ũmĩrĩru, Tabitha ũrĩa warĩ mũtugi, Lidia ũrĩa warĩ mũnyitani ũgeni, na Akristiano angĩ aingĩ arĩa maarĩ ehokeku. O na gũtuĩka maatũũraga tene, nĩ tũiguaga tũmendete, tondũ o tao, nĩ tũheetwo wĩra wa kũhunjia. (Mat. 28:19, 20) Nĩ gĩtĩo kĩnene kũruta wĩra ũcio!

5. Arũmĩrĩri a mbere a Jesu maambĩrĩirie kũ wĩra wa kũhunjia?

⁵ Ta wĩcirie ũhoro wa wĩra ũrĩa Jesu aaheire arũmĩrĩri ake. Aameerire ũũ: “Nĩ mũkaamũkĩra hinya rĩrĩa roho mũtheru ũgooka  igũrũ rĩanyu, na nĩ mũgaatuĩka aira akwa thĩinĩ wa Jerusalemu, Judea guothe, Samaria, o nginya ituri ciothe cia thĩ.” (Atũm. 1:8) Kĩambĩrĩria-inĩ, roho mũtheru wateithirie arutwo kũruta ũira “thĩinĩ wa Jerusalemu.” (Atũm. 1:1–8:3) Thutha ũcio, roho mũtheru ũkĩmatongoria kũruta ũira thĩinĩ wa “Judea guothe [na] Samaria.” (Atũm. 8:4–13:3) Thutha-inĩ makĩambĩrĩria kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega “nginya ituri ciothe cia thĩ.”—Atũm. 13:4–28:31.

6, 7. Nĩ kĩĩ tũkoragwo nakĩo gĩa kũhũthĩra ũtungata-inĩ Akristiano a karine ya mbere mataarĩ nakĩo?

⁶ Aarĩ na ariũ a Ithe witũ a karine ya mbere matiakoragwo na Bibilia yothe ya kũhũthĩra makĩhunjia. Injiri ya Mathayo ndĩaandĩkĩtwo nginya gũkinyĩria mwaka wa 41 M.M. Marũa mamwe ma Paulo nĩ maandĩkĩtwo mbere ya ibuku rĩa Atũmwo kũrĩka, kĩndũ mwaka-inĩ wa 61 M.M. No Akristiano a tene matiarĩ na kobĩ ciao ene cia Maandĩko Matheru, kana mabuku mangĩatigĩire andũ arĩa maahunjagĩria. Akristiano Ayahudi matanatuĩka arutwo a Jesu, nĩ maathikagĩrĩria Maandĩko ma Kĩhibirania magĩthomwo thunagogi-inĩ. (2 Kor. 3:14-16) No o nao nĩ maabataraga kwĩruta na kĩyo tondũ no gũkorũo maahũthagĩra maandĩko marĩa manyitĩte na mũtwe.

⁷ Ũmũthĩ, aingĩ aitũ nĩ tũkoragwo na Bibilia, na mabuku maingĩ marĩa maragĩrĩria Bibilia. Nĩ tũhunjagia ũhoro ũrĩa mwega na tũgatua andũ arutwo thĩinĩ wa mabũrũri 240 tũkĩhũthĩra thiomi nyingĩ.

8, 9. (a) Roho mũtheru wahotithirie arutwo a Jesu gwĩka atĩa? (b) Roho mũtheru ũhotithagia ngombo ĩrĩa njĩhokeku kũruta indo irĩkũ?

⁸ Rĩrĩa Jesu aaheaga arutwo ake wĩra wa kũhunjia, aameerire ũũ: “Nĩ mũkaamũkĩra hinya rĩrĩa roho mũtheru ũgooka igũrũ rĩanyu.” Kũgerera ũtongoria wa roho mũtheru, kana hinya wa Ngai, arũmĩrĩri a Jesu nĩ mangĩkaruta ũira thĩinĩ wa thĩ yothe. Mũtũmwo Petero na mũtũmwo Paulo nĩ maateithirio nĩ roho mũtheru kũhonania, kũingata ndaimono, na nginya kũriũkania! O na kũrĩ ũguo, hinya ũrĩa maamũkagĩra kũgerera roho mũtheru, nĩ wamateithagia kũhingia wĩra ũngĩ wa bata makĩria. Nĩ wahotithagia atũmwo na arutwo angĩ kũheana ũmenyo wa ma ũrĩa ũtongoragia muoyo-inĩ wa tene na tene.—Joh. 17:3.

⁹ Mũthenya wa Pentekoste ya mwaka wa 33 M.M., arutwo a Jesu nĩ maaririe “na thiomi itiganĩte, o ta ũrĩa roho wamahotithirie  kwaria.” Kwoguo nĩ maahotire kũruta ũira wĩgiĩ “maũndũ manene ma Ngai.” (Atũm. 2:1-4, 11) Ũmũthĩ, tũtiaragia thiomi itiganĩte na njĩra ya kĩama. No kũgerera ũteithio wa roho mũtheru, ngombo ĩrĩa njĩhokeku nĩ ĩrutaga mabuku maragĩrĩria Bibilia na thiomi nyingĩ. Kwa ngerekano, ngathĩti milioni nyingĩ cia Mũrangĩri na Amkeni! nĩ icabagwo o mweri, na website itũ ya jw.org, nĩ ĩkoragwo na mabuku na video irarĩrĩria Bibilia cia thiomi makĩria ma 1,000. Indo icio ciothe nĩ itũhotithagia kũmenyithia andũ a ndũrĩrĩ, mĩhĩrĩga na thiomi ciothe ũhoro wĩgiĩ “maũndũ manene ma Ngai.”—Kũg. 7:9.

10. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wĩkĩkĩte kuuma mwaka wa 1989 wĩgiĩ ũtaũri wa Bibilia?

¹⁰ Kuuma mwaka wa 1989, ngombo ĩrĩa njĩhokeku nĩ ĩkĩrĩire mũno wĩra wa kũruta Bibilia ya New World Translation of the Holy Scriptures na thiomi nyingĩ. Bibilia ĩyo nĩ ĩtaũrĩtwo na makĩria ma thiomi 200, na kobĩ milioni nyingĩ nĩ icabĩtwo na ingĩ nyingĩ no irathiĩ na mbere gũcabwo. Ũndũ ũcio ũhotekete nĩ ũndũ wa ũteithio wa Ngai kũgerera roho wake mũtheru.

11. Mabuku maitũ mataũrĩtwo na gĩkĩro kĩrĩkũ?

¹¹ Wĩra wa ũtaũri ũrutagwo nĩ Akristiano erutĩri makiri maingĩ thĩinĩ wa mabũrũri makĩria ma 150. Ũcio ti ũndũ wa kũgegania tondũ gũtirĩ ithondeka rĩngĩ thĩinĩ wa thĩ rĩtongoragio nĩ roho mũtheru kũruta “ũira kĩhinyio” thĩinĩ wa thĩ yothe wĩgiĩ Jehova Ngai, Mũthamaki wa Kĩĩmesia, na Ũthamaki ũrĩa ũhandĩtwo igũrũ.—Atũm. 28:23.

12. Nĩ kĩĩ gĩateithirie Paulo na Akristiano arĩa angĩ kũruta ũira?

¹² Rĩrĩa Paulo aarutaga ũira kũrĩ Ayahudi na Andũ a Ndũrĩrĩ a Antiokia ya Pisidia, “arĩa othe maarĩ na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire wa kũheo muoyo wa tene na tene [nĩ maatuĩkire] etĩkia.” (Atũm. 13:48) Luka arĩkĩrĩirie ibuku rĩa Atũmwo na kuuga atĩ Paulo “[aahunjagia] ũhoro wĩgiĩ Ũthamaki wa Ngai . . . arĩ na wĩyathi mũnene wa kwaria, hatarĩ na kĩgirĩrĩria.” (Atũm. 28:31) Hihi mũtũmwo ũcio aahunjagia kũ? Aarĩ Roma, itũũra inene rĩa thirikari nene ĩrĩa yaathanaga hĩndĩ ĩyo! Akorũo maahunjagia na njĩra ya kũruta mĩario kana kũgerera njĩra ingĩ, arũmĩrĩri acio a Jesu maateithagio na magatongorio nĩ roho mũtheru.

13. Nĩkĩ nĩ tũbatiĩ kũhoya rĩrĩa tũranyarirũo?

¹³ Rĩrĩa arutwo a Jesu maanyariragwo, nĩ maahoyaga Jehova amahe ũcamba. Hihi moimĩrĩro maarĩ marĩkũ? Roho mũtheru nĩ  wamaheire hinya wa kũheana kiugo kĩa Ngai na ũcamba. (Atũm. 4:18-31) O na ithuĩ nĩ tũhoyaga tũheo ũũgĩ na hinya wa gũthiĩ na mbere kũhunjia o na tũkĩnyariragwo. (Jak. 1:2-8) Ngai nĩ atũheaga roho wake, ũrĩa ũtũteithagia gũthiĩ na mbere kũhunjia. Gũtirĩ ũndũ ũngĩtũgirĩrĩria kũhunjia, nginya ũkararia mũnene kana kũnyarirũo. Hĩndĩ ĩrĩa tũranyarirũo, tũbatiĩ kũhoya tũheo roho mũtheru, na ũũgĩ na ũcamba wa kũheana ũhoro ũrĩa mwega.—Luk. 11:13.

14, 15. (a) Gwathiire atĩa nĩ ũndũ wa “mĩnyamaro ĩrĩa yaambĩrĩirie nĩ ũndũ wa Stefano”? (b) Andũ aingĩ a Siberia maakinyĩirũo nĩ ũhoro ũrĩa wa ma atĩa?

¹⁴ Stefano atanoragwo nĩ thũ ciake nĩ aarutire ũira arĩ na ũcamba. (Atũm. 6:5; 7:54-60) Rĩrĩa kĩũngano kĩaambĩrĩirie “kũnyarirũo mũno,” arutwo othe tiga atũmwo nĩ maahurunjũkire Judea guothe na Samaria. No ũndũ ũcio ndwagirĩrĩirie wĩra wa kũhunjia. Filipu aathiire Samaria “kũmahunjĩria ũhoro wa Kristo,” na akĩgĩa na moimĩrĩro mega. (Atũm. 8:1-8, 14, 15, 25) Makĩria ma ũguo, tũthomaga ũũ: “Andũ arĩa maahurunjũkĩte nĩ ũndũ wa mĩnyamaro ĩrĩa yaambĩrĩirie nĩ ũndũ wa Stefano, magĩthiĩ nginya Foenicia, Kuporo, na Antiokia, no maahunjagĩria o Ayahudi. No rĩrĩ, andũ amwe gatagatĩ-inĩ kao kuuma Kuporo na Kurene magĩthiĩ Antiokia na makĩambĩrĩria kwaria na andũ arĩa maaragia Kĩngiriki, makĩmahunjĩria ũhoro ũrĩa mwega wa Mwathani Jesu.” (Atũm. 11:19, 20) Kwoguo ũkararia ũcio watũmire ndũmĩrĩri ya Ũthamaki ĩthereme.

¹⁵ Ũndũ ta ũcio nĩ wekĩkire hĩndĩ ya Ngwatanĩro ya Sovieti. Mĩaka-inĩ ya 1950, Aira a Jehova ngiri nyingĩ nĩ maatwarirũo ithamĩrio Siberia. Na tondũ maahurunjirũo icagi-inĩ ngũrani, ũhoro ũrĩa mwega nĩ watheremire kũndũ kũnene bũrũri-inĩ ũcio. Aira a Jehova aingĩ matingĩahotire kuona mbeca cia gũthiĩ rũgendo ta rwa hihi makĩria ma kilomita 10,000 nĩguo makahunjie ũhoro ũrĩa mwega! O na kũrĩ ũguo, thirikari nĩyo yamatwarire kũu. Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe aaugire atĩ “anene a thirikari nĩo maahotithirie andũ ngiri nyingĩ a Siberia kũmenya ũhoro ũrĩa wa ma.”

16, 17. Ibuku rĩa Atũmwo rĩonanagia Jehova aarathimire atĩa wĩra wa kũhunjia?

¹⁶ Hatarĩ nganja Jehova nĩ aarathimaga Akristiano a karine ya mbere. Paulo na arĩa angĩ nĩ maahandaga na magaitĩrĩria maĩ mbeũ cia Ũthamaki, “no Ngai nĩwe wakũragia.” (1 Kor. 3:5, 6) Ibuku rĩa Atũmwo nĩ rĩonanagia atĩ nĩ kwagĩire na wongerereku mũnene tondũ Jehova nĩ aarathimaga wĩra wa kũhunjia. Kwa ngerekano, “ũhoro wa Ngai [nĩ wathiire] na mbere kũhunja, nao arutwo  makĩongerereka mũno kũu Jerusalemu.” (Atũm. 6:7) O ũrĩa wĩra wa kũhunjia watheremaga, “gũkĩgĩa ihinda rĩa thayũ kĩũngano-inĩ kĩa Judea guothe na Galili, na Samaria, na gĩgĩthiĩ na mbere kũgĩa na hinya; na tondũ kĩũngano nĩ gĩetigĩrĩte Jehova na gĩkomĩrĩrio nĩ roho mũtheru, gĩgĩthiĩ na mbere kuongerereka.”—Atũm. 9:31.

¹⁷ Thĩinĩ wa Antiokia ya Siria, Ayahudi na arĩa maaragia Kĩngiriki, maakinyĩirũo nĩ ũhoro ũrĩa wa ma kuuma kũrĩ Akristiano marĩ na ũmĩrĩru. Bibilia yugaga ũũ: “Makĩria ma ũguo-rĩ, guoko kwa Jehova kwarĩ hamwe nao, na andũ aingĩ magĩtuĩka etĩkia na makĩgarũrũka makĩrũmĩrĩra Mwathani.” (Atũm. 11:21) Tũthomaga atĩ itũũra-inĩ rĩu, “kiugo kĩa Jehova [gĩathiire] na mbere gũkũra na gũtherema.” (Atũm. 12:24) Nĩ ũndũ wa Paulo na arĩa angĩ kũhunjĩria Andũ a Ndũrĩrĩ na kĩyo, “kiugo kĩa Jehova gĩgĩthiĩ na mbere gũkũra na kũhootana na njĩra nene.”—Atũm. 19:20.

18, 19. (a) Tũmenyaga atĩa atĩ “guoko kwa Jehova” kũrĩ hamwe na ithuĩ? (b) Heana ngerekano ĩronania atĩ Jehova nĩ atiiragĩrĩra andũ ake.

¹⁸ Hatarĩ nganja, o na ithuĩ “guoko kwa Jehova” nĩ gũkoragwo hamwe na ithuĩ. Nĩkĩo andũ aingĩ matuĩkĩte etĩkia, makeyamũrĩra Jehova na makabatithio. Makĩria ma ũguo, kũgerera ũteithio wa Ngai nĩ tũhotaga gũkirĩrĩria ũkararia na nginya kũnyarirũo, na tũgathiĩ na mbere kũhunjia ta ũrĩa Paulo na Akristiano arĩa angĩ a karine ya mbere meekaga. (Atũm. 14:19-21) Hingo ciothe Jehova Ngai nĩ arĩtũteithagia. “Moko make ma tene na tene” nĩ marĩtũtiiragĩrĩra magerio-inĩ maitũ mothe. (Gũcok. 33:27) Ningĩ ririkanaga atĩ, nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩake inene, Jehova ndarĩ hĩndĩ agaatiganĩria andũ ake.—1 Sam. 12:22; Thab. 94:14.

¹⁹ Kwa ngerekano, tondũ Mũrũ wa Ithe Witũ Harald Abt nĩ aathiire na mbere kũhunjia, thirikari ya Nazi nĩ yamũtwarire kambĩ-inĩ ya kũnyarirĩrũo ya Sachsenhausen hĩndĩ ya Mbaara ya Kerĩ ya Thĩ. Kũrĩ Mĩĩ 1942, thigari cia Gestapo nĩ ciathiire kwao mũciĩ, ikĩnyita mũtumia wake Elsa, na ikĩoya kairĩtu kao. Mũtumia wake nĩ aatwarirũo kambĩ-inĩ itiganĩte. Mwarĩ wa Ithe Witũ Abt aaugire ũũ: “Mĩaka-inĩ ĩrĩa ndarĩ kambĩ-inĩ cia kũnyarirĩrũo cia Njĩrĩmani, nĩ nderutire ũndũ wa bata mũno. Nderutire atĩ roho wa Jehova no ũkũhe hinya wa kũũmĩrĩria magerio maritũ! Itananyitwo, nĩ ndathomete marũa ma mwarĩ wa ithe witũ ũmwe, marĩa maaugaga atĩ rĩrĩa mũndũ aragerera magerio maritũ, roho wa Jehova nĩ ũmũteithagia gũikara ahooreire. Ndeciragia atĩ nĩ arongerera ũhoro ũcio cumbĩ. No hingo ĩrĩa ndacemanirie  na magerio, nĩrĩo ndamenyire atĩ aarĩtie ũhoro wa ma. O na niĩ ndaiguire ndahoorerio. Ti ũndũ mũhũthũ gũtaũkĩrũo angĩkorũo ndũgereire ũndũ ta ũcio. No niĩ nĩ ndeyoneire ũndũ ũcio.”

20. Paulo eekire atĩa rĩrĩa aarĩ kĩoho-inĩ kĩa nyũmba, na ũndũ ũcio ũngĩũmĩrĩria atĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe?

²⁰ Ibuku rĩa Atũmwo rĩrĩkagĩrĩra na Paulo agĩthiĩ na mbere “[kũhunjia] ũhoro wĩgiĩ Ũthamaki wa Ngai” arĩ na kĩyo. (Atũm. 28:31) Tondũ oohetwo kĩoho kĩa nyũmba, ndangĩahotire kũhunjia nyũmba kwa nyũmba thĩinĩ wa Roma. O na kũrĩ ũguo, nĩ aathiire na mbere kũhunjĩria andũ arĩa mookaga kũrĩ we. Ũmũthĩ, aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe matihotaga kuuma kwao mĩciĩ, kana o na kuuma ũrĩrĩ, kana akorũo maikaraga mĩciĩ ya gũtumbereria andũ hihi tondũ wa ũkũrũ, mũrimũ, kana wonje. Ĩndĩ nĩ mendete Jehova mũno na no meriragĩria kũhunjĩria andũ arĩa angĩ. Nĩ tũmahoyagĩra na tũkera Ithe witũ wa igũrũ amateithie macemanie na andũ marenda kwĩruta ũhoro wake, na mĩoroto yake ya magegania.

21. Wĩra wa kũhunjia wagĩrĩire kũrutwo na ihenya nĩkĩ?

²¹ Aingĩ aitũ nĩ tũhotaga kũhunjia nyũmba kwa nyũmba, na kũnyitanĩra njĩra-inĩ ingĩ cia gũtua andũ arutwo. Kwoguo, rekei ithuothe twĩrutanĩrie ũrĩa wothe tũngĩhota, kũhingia itemi ritũ tũrĩ ahunjia a Ũthamaki, na kũruta ũira “o nginya ituri ciothe cia thĩ.” Wĩra ũcio nĩ wagĩrĩire kũrutwo na ihenya, tondũ “kĩmenyithia” nĩ kĩronania wega atĩ tũratũũra matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria. (Mat. 24:3-14) Tũtiagĩrĩirũo gũte mahinda tondũ tũrĩ na “maũndũ maingĩ ma gwĩka wĩra-inĩ wa Mwathani.”—1 Kor. 15:58.

22. Twagĩrĩire gũtua itua rĩa gwĩka atĩa o twetereire mũthenya wa Jehova?

²² O twetereire “mũthenya ũrĩa mũnene na wa kũmakania wa Jehova,” rekei tũtue itua rĩa gũthiĩ na mbere kũruta ũira tũrĩ na ũcamba na wĩhokeku. (Joel. 2:31) O na rĩu no tuone andũ aingĩ matariĩ ta Aberoia, arĩa “[maamũkĩrire] kiugo meciria-inĩ marĩ na wendi mũnene.” (Atũm. 17:10, 11) Rekei tũgĩthiĩ na mbere kũruta ũira nginya rĩrĩa wĩra ũcio ũrĩthira. Nĩ ta tũgaakorũo tũkĩĩrũo ũũ: “Nĩ wĩkĩte wega ngombo ĩno njega na njĩhokeku!” (Mat. 25:23) Tũngĩkorũo na kĩyo wĩra-inĩ wa gũtua andũ arutwo, na tũkorũo tũrĩ ehokeku harĩ Jehova, hatarĩ nganja tũgũtũũra tũkenete tene na tene, nĩ kũmenya atĩ nĩ twarĩ na mweke wa mwanya wa ‘kũruta ũira kĩhinyioʼ wĩgiĩ Ũthamaki wa Ngai!