GĨCUNJĨ KĨA 20
“Nĩ Arĩ Ũũgĩ wa Ngoro”—No nĩ Mwĩnyihia
1-3. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ mwĩnyihia?
TA HŨŨRA mbica mũthuri ũrenda kũruta kaana gake ũndũ wa bata, na nĩ arenda gũgakinyĩra ngoro. Nĩ njĩra ĩrĩkũ njega angĩhũthĩra? Hihi nĩ kũrũgama mbere ya kaana kau akonie atĩ we nĩ mũnene gũgakĩra na gũgakũũma? Kana nĩ kũinamĩrĩra maiganane nako na akarĩrie na ũhooreri? Hatarĩ nganja, mũciari mũũgĩ na mwĩnyihia angĩthuura kũhũthĩra njĩra ya ũhooreri.
2 Jehova arĩ we Ithe witũ-rĩ, hihi nĩ mwĩtĩi kana nĩ mwĩnyihia? Nĩ atũkũũmaga kana aragia ahooreire? Jehova nĩ oĩ maũndũ mothe, na nĩwe mwene ũũgĩ wothe. No hihi nĩ wonete atĩ gũkorũo andũ marĩ ogĩ na marĩ na ũmenyo ti kuuga atĩ nĩ enyihia? O ta ũrĩa Bibilia yugaga, “ũmenyo nĩ ũtũmaga mũndũ etũũgĩrie.” (1 Akorintho 3:19; 8:1) No o na gũtuĩka Jehova “nĩ arĩ ũũgĩ wa ngoro,” we nĩ mwĩnyihia. (Ayubu 9:4) Ũguo ti kuuga atĩ ndarĩ na ũnene kana riri, no nĩ atĩ we ndarĩ mwĩtĩo o na hanini. Tũngiuga ũguo nĩkĩ?
3 Jehova nĩ mũtheru. Kwoguo ndangĩkorũo na mwĩtĩo, tondũ mwĩtĩo ũtũmaga mũndũ akorũo na thahu. (Mariko 7:20-22) Makĩria ma ũguo, ta rora ũrĩa mũnabii Jeremia eerire Jehova. Aamwĩrire ũũ: “Hatarĩ nganja nĩ ũkaaririkana na ũinamĩrĩre nĩguo ũndeithie.” a (Macakaya 3:20) Ta wĩcirie ũndũ ũcio! Jehova, Mwathani Mũnene wa igũrũ na thĩ, nĩ eehaarĩirie ‘kũinamĩrĩra’ kana kwĩiganania na Jeremia nĩguo amũrũmbũiye na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. (Thaburi 113:7) Hatarĩ nganja Jehova nĩ mwĩnyihia. No hihi wĩnyihia ũcio wa Ngai ũhutĩtie maũndũ marĩkũ? Ũkonainie atĩa na ũũgĩ? Na tũgunĩkaga atĩa kuumana naguo?
Jehova Onanagia Atĩa atĩ nĩ Mwĩnyihia?
4, 5. (a) Wĩnyihia nĩ kĩĩ, wonanagio atĩa, na nĩkĩ ndwagĩrĩirũo kuonwo ta arĩ wathe kana guoya? (b) Jehova oonanirie wĩnyihia atĩa kũgerera ũrĩa aarũmbũyanirie na Daudi, na tũgunĩkaga atĩa kuumana na wĩnyihia wa Jehova?
4 Wĩnyihia nĩ kwaga mwĩtĩo na kwaga gwĩtũũgĩria. Uumaga ngoro thĩinĩ, na wonekaga kũgerera ngumo ta ũhooreri, wetereri, na ũigananĩru. (Agalatia 5:22, 23) O na kũrĩ ũguo, tũtiagĩrĩirũo gwĩciria atĩ tondũ Jehova nĩ arĩ wĩnyihia, ũhooreri, na wetereri, no age kũrakara rĩrĩa ona maũndũ matarĩ ma kĩhooto, kana twĩcirie atĩ ndakoragwo na ũhoti na ũmĩrĩru wa kũhũthĩra hinya wake wa kwananga. Kũgerera wĩnyihia na ũhooreri wake, Jehova nĩ onanagia ũhoti wake mũnene wa kwĩgirĩrĩria. (Isaia 42:14) Wĩnyihia ũkonainie atĩa na ũũgĩ? Ibuku rĩmwe rĩrĩa rĩtaaragĩria ũhoro wa Bibilia riugaga ũũ: “Wĩnyihia ũtaaragĩrio atĩ nĩ . . . mũndũ kwaga kwĩyenda na ũkoragwo ũrĩ wa bata mũno harĩ kũgĩa na ũũgĩ wothe.” Kwoguo mũndũ ndangĩkorũo na ũũgĩ wa ma atarĩ na wĩnyihia. Wĩnyihia wa Jehova ũtũgunaga atĩa?
Mũthuri mũũgĩ arũmbũyanagia na ciana ciake na njĩra ya wĩnyihia na ũhooreri
5 Mũthamaki Daudi aainĩire Jehova ũũ: “Nĩ ũũheaga ngo yaku ya ũhonokio, guoko gwaku kwa ũrĩo nĩ kũndiiragĩrĩra, na wĩnyihia waku nĩ ũũnenehagia.” (Thaburi 18:35) Kwoguo nĩ ta Jehova eenyihirie akĩinamĩrĩra nĩguo ateithie Daudi, akĩmũgitĩra na akĩmũhingĩria mabataro make ma o mũthenya. Daudi nĩ aamenyaga atĩ nĩguo ahonokio, na atuĩke mũthamaki thutha-inĩ, ũndũ ũcio ũngĩahotekire tu nĩ ũndũ wa Jehova gwĩtĩkĩra kwĩnyihia nĩguo amũteithie. Na ũcio nĩ ũhoro wa ma tondũ gũtirĩ mũndũ o na ũmwe witũ ũngĩkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũkaahonoka, tiga nĩ Jehova gwĩtĩkĩra kwĩnyihia nĩguo arũmbũyanie na ithuĩ ta Mũciari mũhooreri na ũrĩ wendo.
6, 7. (a) Nĩkĩ Bibilia ndĩonanagia atĩ Jehova enyihagia na njĩra ta ĩrĩa andũ menyihagia nayo? (b) Ũhooreri ũhutanĩtie atĩa na ũũgĩ, na nũũ ũtũigĩire kĩonereria kĩrĩa kĩega biũ kĩa ũhooreri?
6 Wĩnyihia nĩ ngumo njega ndungata cia Ngai ciagĩrĩirũo gũkũria. Nĩ ũhutanĩtie na gũkorũo na ũũgĩ. Kwa ngerekano, Thimo 11:2 yugaga ũũ: “Ũũgĩ ũkoragwo na andũ arĩa enyihia.” O na kũrĩ ũguo, Bibilia ndĩonanagia atĩ Jehova enyihagia na njĩra ta ĩrĩa andũ menyihagia nayo. Nĩkĩ? Tondũ rĩrĩa Maandĩko mararia ũhoro wa mũndũ mwĩnyihia monanagia atĩ mũndũ ũcio nĩ oĩ mĩhaka yake, na nĩ oĩ atĩ kũrĩ maũndũ atangĩhota kũhingia kana atarĩ na kĩhooto gĩa gwĩka. No Mwene-Hinya-Wothe ndakoragwo na mĩhaka, tiga o ĩrĩa eigĩire nĩ ũndũ wa ithimi ciake cia ũthingu. (Mariko 10:27; Tito 1:2) Makĩria ma ũguo, arĩ we Ũrĩa wĩ Igũrũ Mũno, ndakoragwo arĩ rungu rwa mũndũ o na ũrĩkũ. Kwoguo we ndangĩringithanio na andũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ kwĩnyihia.
7 O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ mwĩnyihia na nĩ mũhooreri. Arutaga ndungata ciake atĩ ũhooreri nĩ wa bata harĩ kũgĩa na ũũgĩ wa ma. Ningĩ Kiugo gĩake nĩ kĩgwetaga ũhoro wa “ũhooreri ũrĩa uumanaga na ũũgĩ.” b (Jakubu 3:13) Reke tuone ũrĩa Jehova aigĩte kĩonereria kĩega ũhoro-inĩ ũcio.
Jehova nĩ Ehokagĩra Andũ Mawĩra na Akamathikĩrĩria arĩ na Wĩnyihia
8-10. (a) Nĩkĩ nĩ ũndũ wa mwanya atĩ Jehova nĩ akoragwo ehaarĩirie kwĩhokera andũ mawĩra na kũmathikĩrĩria? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Mwene-Hinya-Wothe eekire ũkĩonania atĩ nĩ mwĩnyihia?
8 Nĩ tũkenaga nĩ kuona wĩnyihia wa Jehova kũgerera ũrĩa akoragwo ehaarĩirie kwĩhokera andũ mawĩra na kũmathikĩrĩria. Ũndũ ũcio nĩ wa kũgegania tondũ We ndabataraga kũheo ũteithio kana gũtaarũo. (Isaia 40:13, 14; Aroma 11:34, 35) O na kũrĩ ũguo, Bibilia nĩ yonanĩtie maita maingĩ atĩ Jehova nĩ enyihagia na njĩra ĩyo.
9 Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũndũ ũmwe wa mwanya wekĩkire ũtũũro-inĩ wa Iburahimu. Nĩ aagĩire na ageni atatũ, na eetire ũmwe wao “Jehova.” Ageni acio maarĩ araika, no ũmwe wao ookĩte na rĩĩtwa rĩa Jehova na eekaga maũndũ na rĩĩtwa rĩu. Kwoguo rĩrĩa mũraika ũcio aaragia kana ageka maũndũ, nĩ ta arĩ Jehova waragia na ageka maũndũ macio. Kũgerera araika acio, Jehova eerire Iburahimu atĩ nĩ aaiguĩte “kĩrĩro kĩgiĩ Sodomu na Gomora.” Jehova agĩcoka akiuga ũũ: “Nĩ ngũikũrũka nĩgetha nyone kana ũrĩa mareka nĩ ũraringana na kĩrĩro kĩu kĩnginyĩire. Na angĩkorũo tiguo menye.” (Kĩambĩrĩria 18:3, 20, 21) Hatarĩ nganja, Jehova ndeendaga kuonania atĩ ‘angĩaikũrũkire’ we mwene. Handũ ha ũguo, aatũmire araika mathiĩ ithenya rĩake. (Kĩambĩrĩria 19:1) Nĩkĩ? Na githĩ ndangĩahotire kũmenya ũrĩa matũũra macio maahanaga tondũ nĩ arĩ ũhoti wa kuona kũndũ guothe? Ĩĩ nĩ angĩahotire. No nĩ eenyihirie, akĩĩhokera araika acio wĩra wa gũthuthuria ũrĩa maũndũ maahanaga Sodomu, na gũceerera Loti na famĩlĩ yake.
10 Jehova ningĩ nĩ athikagĩrĩria. Harĩ hĩndĩ ooririe araika ake mawoni mao megiĩ ũrĩa Mũthamaki warĩ mwaganu wetagwo Ahabu angĩeheririo. Jehova ndaabataraga ũteithio wao. No nĩ eetĩkĩrire mawoni ma mũraika ũmwe na akĩmwĩra eke kũringana na mawoni macio. (1 Athamaki 22:19-22) Na githĩ ũcio ti wĩnyihia!
11, 12. Iburahimu oonire wĩnyihia wa Jehova na njĩra ĩrĩkũ?
11 Jehova nĩ akoragwo ehaarĩirie gũthikĩrĩria nginya andũ matarĩ akinyanĩru makĩyaria. Kwa ngerekano, Iburahimu nĩ aamakire rĩrĩa Jehova aamwĩrire atĩ nĩ eendaga kwananga Sodomu na Gomora. Eerire Jehova ũũ: “Gũtingĩhoteka wĩke ũguo.” Agĩcoka akĩmwĩra: “Hihi Mũtuanĩri Ciira wa thĩ yothe no age gwĩka ũndũ ũrĩa wagĩrĩire?” Ooririe Jehova kana nĩ angĩahonokirie matũũra macio kũngĩakorirũo na andũ 50 athingu. Jehova akĩmwĩra atĩ nĩ angĩamahonokirie. No Iburahimu akĩmũũria kĩũria kĩu rĩngĩ na rĩngĩ akĩnyihagia mũigana ũcio kuuma 50 nginya agĩkinyia 10. Ooririe maita macio mothe o na Jehova akĩmwĩraga atĩ ndangĩaniinire matũũra macio. No kũhoteke gũkinyĩria hĩndĩ ĩyo Iburahimu ndaataũkĩirũo biũ nĩ tha cia Jehova. O na kũrĩ ũguo, Jehova arĩ na wetereri na wĩnyihia nĩ aathikĩrĩirie Iburahimu mũrata wake akĩĩyaria.—Kĩambĩrĩria 18:23-33.
12 Ti andũ aingĩ athomu na marĩ na ũũgĩ mũingĩ mangĩonania wetereri ta ũcio rĩrĩa mũndũ ũrĩ na ũmenyo mũnini kũmakĩra areyaria. c No Ngai nĩ aathikĩrĩirie arĩ na wetereri, na njĩra ĩyo akĩonania wĩnyihia mũnene. Ihinda-inĩ rĩu maaranagĩria, Iburahimu nĩ oonire atĩ Jehova “ndahiũhaga kũrakara.” (Thama 34:6) No kũhoteke Iburahimu nĩ aamenyire atĩ ndaarĩ na kĩhooto gĩa gwĩkĩrĩra nganja matua ma Jehova, na nĩkĩo aamũthaithire ũũ maita merĩ: “Jehova, ndagũthaitha ndũgacinwo nĩ marakara.” (Kĩambĩrĩria 18:30, 32) Hatarĩ nganja, Jehova ndaarakarire. Nĩ ma, nĩ akoragwo na “ũhooreri ũrĩa uumanaga na ũũgĩ.”
Jehova nĩ Arĩ Ũigananĩru
13. Kiugo kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “ũigananĩru” thĩinĩ wa Bibilia kiugĩte atĩa, na nĩkĩ nĩ kĩagĩrĩire harĩ gũtaarĩria Jehova?
13 Wĩnyihia wa Jehova ningĩ nĩ wonekaga kũgerera ngumo yake ya ũigananĩru. Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ andũ aingĩ mationanagia ngumo ĩyo. Jehova nĩ athikagĩrĩria ciũmbe ciake, na o na agetĩkĩra nginya kuororoa angĩkorũo gwĩka ũguo nĩ gũgũtwarana na ithimi ciake cia ũthingu. Kiugo kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “ũigananĩru” thĩinĩ wa Bibilia, kiugĩte “kuororoa.” Na ngumo ĩyo ningĩ nĩ yonanagia ũũgĩ wa Ngai. Jakubu 3:17 yugaga ũũ: “Ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ . . . nĩ ũrĩ ũigananĩru.” Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Jehova mwene ũũgĩ wothe onanagia ũigananĩru? Wa mbere, nĩ etĩkagĩra kũgarũrĩra. Ririkana atĩ rĩĩtwa rĩake riugĩte no atuĩke kĩrĩa gĩothe angĩenda nĩguo ahingie mĩoroto yake. (Thama 3:14) Na githĩ ũndũ ũcio ndũronania atĩ nĩ arĩ ũigananĩru na atĩ nĩ akoragwo ehaarĩirie kũgarũrĩra?
14, 15. (a) Kĩoneki kĩa Ezekieli gĩtũrutaga atĩa igũrũ rĩgiĩ gĩcunjĩ kĩa igũrũ gĩa ithondeka rĩa Jehova, na ithondeka rĩu rĩkoragwo na ngũrani ĩrĩkũ na mathondeka ma thĩ?
14 Nĩ harĩ gĩcunjĩ kĩmwe thĩinĩ wa Bibilia kĩngĩtũteithia gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa Jehova agarũragĩra. Mũnabii Ezekieli nĩ oonirio kĩoneki kĩgiĩ gĩcunjĩ kĩa igũrũ gĩa ithondeka rĩa Jehova gĩa ciũmbe cia kĩĩroho. Oonire ngaari nene ya igũrũ, ĩrĩa ĩtongoragio nĩ Jehova. Ũndũ wa kũgegania makĩria wĩgiĩ ngaari ĩyo nĩ ũrĩa yathiaga. Magũrũ mayo manene nĩ mangĩathiire na mĩena ĩna na maaiyũrĩte maitho nĩguo mahote kuona kũndũ guothe, na nĩ ĩngĩahotire gũcenjia mwena ũrĩa yathiaga ĩtekwamba kũrũgama kana kũgarũrũka. Ningĩ o na gũtuĩka yarĩ nene ndĩekururagia ta ngaari nene iria ithondeketwo nĩ andũ. Yathiaga ta rũheni, na nĩ ĩngĩahotire gũthiĩ mwena o wothe! (Ezekieli 1:1, 14-28) Hatarĩ nganja, o ta ũrĩa Jehova ahotaga kũgarũrĩra na ihenya, no taguo ithondeka rĩake rĩhotaga kũgarũrĩra na njĩra nene kũringana na ũrĩa maũndũ maracenjia na mabataro marĩa marĩ ho.
15 Andũ matingĩhota biũ kũgarũrĩra na njĩra ta ĩyo. Handũ ha kũgarũrĩra, kaingĩ andũ na mathondeka mao nĩ kũnyitĩrĩra manyitagĩrĩra mawatho, na handũ ha kuororoa makaaga ũigananĩru. Wĩcirie ngerekano ĩno: Meri nene ya gũkuua mĩrigo kana mũgithi wa mĩrigo no iguucĩrĩrie andũ nĩ ũndũ wa kũneneha mũno na hinya mũingĩ ũrĩa ikoragwo naguo. No hihi no ihote kũgarũrĩra o rĩmwe kũringana na ũndũ ũrĩa weyumĩria? Hangĩgĩa na kĩndũ kĩngĩhĩngĩca mũgithi reri-inĩ, mũgithi ũcio ndũngĩhota kũgarũrũka ũcoke na thutha. Na ndũngĩhota kũrũgama o rĩmwe. Mũgithi mũnene wa mĩrigo no ũthiĩ hakuhĩ kilomita igĩrĩ ũtekũrũgama o na thutha wa kũhingwo mburĩki! Nayo meri ya gũkuua mĩrigo no ĩthiĩ kilomita ingĩ inyanya thutha wa kũhorio injini. O na ĩngĩkĩrũo ngia ya gũcoka na thutha, meri ĩyo no ĩthiĩ mbere kilomita ingĩ ithatũ! Ũguo noguo mathondeka ma andũ mahaana tondũ manyitagĩrĩra mawatho na makaaga ũigananĩru. Nĩ ũndũ wa mwĩtĩo, kaingĩ andũ matiendaga kũgarũrĩra kũringana na mabataro na ũrĩa maũndũ marathiĩ magĩcenjagia. Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmĩte kambuni nyingĩ ihare, na nginya thirikari igarũrũo. (Thimo 16:18) Na githĩ tũtikenaga nĩ gũkorũo Jehova ndahaana ũguo, na ithondeka rĩake rĩtihaana ũguo!
Ũrĩa Jehova Onanagia Ũigananĩru
16. Jehova oonanirie ũigananĩru atĩa akĩrũmbũyania na Loti mbere ya kwanangwo gwa Sodomu na Gomora?
16 Ta wĩcirie o rĩngĩ ũhoro wĩgiĩ kwanangwo gwa Sodomu na Gomora. Loti nĩ aataarĩirio wega nĩ mũraika wa Jehova ũrĩa we na famĩlĩ yake maagĩrĩirũo gwĩka. Eerirũo ũũ: “Ũrĩra gĩcigo-inĩ kĩrĩa kĩrĩ irĩma.” No ũndũ ũcio ndwakenirie Loti. Aathaithire Jehova akĩmwĩra, “Ndagũthaitha Jehova, reke ndige gũthiĩ kũu!” Nĩ ũndũ wa kuona ta angĩakuire orĩra irĩma-inĩ, Loti aathaithire Jehova areke we na famĩlĩ yake morĩre itũũra-inĩ rĩa Zoaru rĩrĩa rĩarĩ hau hakuhĩ. No Jehova nĩ aatuĩte itua rĩa kwananga itũũra rĩu. Makĩria ma ũguo, Loti ndaarĩ na gĩtũmi kĩiganu gĩa kũgĩa na guoya, tondũ o na angĩorĩire irĩma-inĩ, Jehova no angĩamũhonokirie! O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ oororoire na agĩthikĩrĩria mathaithana ma Loti. Mũraika ũcio akĩra Loti ũũ: “Nĩ wega, nĩ ngwĩka o ta ũguo woiga njage kũniina taũni ĩyo wagweta.” (Kĩambĩrĩria 19:17-22) Na githĩ ũndũ ũcio ndũronania atĩ Jehova nĩ arĩ ũigananĩru?
17, 18. Jehova oonanirie atĩa atĩ nĩ arĩ ũigananĩru akĩrũmbũyania na andũ a Nineve?
17 Hĩndĩ ciothe Jehova nĩ onanagia tha na ekaga ũndũ ũrĩa mwagĩrĩru, kwoguo nĩ akoragwo ehaarĩirie gũthikĩrĩria andũ ehia mangĩĩrira kuuma ngoro. Ta wĩcirie ũrĩa gwathiire rĩrĩa mũnabii Jona aatũmirũo itũũra-inĩ rĩa Nineve rĩrĩa rĩaiyũire waganu na maũndũ ma ũhinya. Hĩndĩ ĩrĩa Jona aageragĩra barabara-inĩ cia Nineve, aaheanaga ndũmĩrĩri nguhĩ yoigaga atĩ itũũra rĩu inene nĩ rĩngĩanangirũo thutha wa thikũ 40. O na kũrĩ ũguo, maũndũ nĩ macokire magĩcenjia na njĩra nene. Andũ a Nineve nĩ meeririre!—Jona, mũrango wa 3.
18 No twĩrute ũndũ wa bata tũngĩringithania ũrĩa Jehova aiyũkirie kwĩrira kwa andũ acio na ũrĩa Jona eekire. Hĩndĩ ĩyo, Jehova nĩ aagarũrĩire agĩtuĩka Muohanĩri wa mehia handũ ha “njamba ya ita ĩrĩ hinya.” d (Thama 15:3) No Jona ndeehaarĩirie kũgarũrĩra na ndaarĩ na tha. Handũ ha gwĩcũrania igũrũ rĩgiĩ ũigananĩru wa Jehova, aahaanire ta mũgithi wa mĩrigo kana meri ya mĩrigo iria tũkũgwetete hau kabere. Nĩ aarathĩte atĩ itũũra rĩu nĩ rĩkwanangwo, na kwoguo kũringana nake no mũhaka rĩngĩanangirũo! O na kũrĩ ũguo, Jehova arĩ na wetereri nĩ aarutire mũnabii ũcio ũtaarĩ na wetereri ithomo rĩa bata mũno rĩgiĩ ũigananĩru na tha.—Jona, mũrango wa 4.
Jehova nĩ arĩ ũigananĩru na nĩ amenyaga maũndũ marĩa tũngĩhota
19. (a) Nĩkĩ no tuuge atĩ Jehova nĩ akoragwo na ũigananĩru ũhoro-inĩ wĩgiĩ maũndũ marĩa erĩgagĩrĩra kuuma kũrĩ ithuĩ? (b) Thimo 19:17 yonanagia atĩa atĩ Jehova nĩ Mwathani ‘mwega na mũcayanĩri’ na atĩ nĩ arĩ wĩnyihia wa gĩkĩro kĩa igũrũ?
19 Ningĩ Jehova nĩ akoragwo na ũigananĩru ũhoro-inĩ wĩgiĩ maũndũ marĩa erĩgagĩrĩra kuuma kũrĩ ithuĩ. Mũthamaki Daudi ooigire ũũ: “Nĩ oĩ wega ũrĩa tũmbĩtwo, akaririkana atĩ tũrĩ o rũkũngũ.” (Thaburi 103:14) Jehova nĩ ataũkagĩrũo atĩ tũtirĩ akinyanĩru na nĩ oĩ maũndũ marĩa tũngĩhota gwĩka, gũkĩra ũrĩa ithuĩ twĩyũĩ. Ndarĩ hĩndĩ angĩĩrĩgĩrĩra twĩke maũndũ marĩa tũtangĩhota. Bibilia nĩ yonanagia atĩ nĩ kũrĩ athani amwe “ega na . . . acayanĩri [kana, marĩ ũigananĩru]” no angĩ nĩ “aritũ gũkenia.” (1 Petero 2:18) Hihi Jehova nĩ Mwathani ũhaana atĩa? Thimo 19:17 yugaga atĩ “mũndũ ũrĩa ũiguagĩra mũndũ ũrĩa ũtarĩ hinya tha nĩ Jehova akombagĩra.” Ũguo nĩ kuuga Jehova nĩ onaga kaũndũ o gothe ka ũtugi twĩkagĩra andũ arĩa angĩ. Ũndũ ũcio ũronania atĩ We nĩ mwega na nĩ arĩ ũigananĩru. Makĩria ma ũguo, rĩandĩko rĩu rĩronania atĩ Mũũmbi wa igũrũ na thĩ aiguaga ta arĩ na thiirĩ kwerekera andũ arĩa mekaga ciĩko ta icio cia ũtugi! Ũcio nĩ wĩnyihia wa gĩkĩro kĩa igũrũ mũno.
20. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũratũhe ũũma atĩ Jehova nĩ aiguaga mahoya maitũ na akamacokia?
20 O na ũmũthĩ, Jehova nĩ onanagia ũhooreri na ũigananĩru akĩrũmbũyania na ndungata ciake. Hĩndĩ ĩrĩa twahoya tũrĩ na wĩtĩkio nĩ athikagĩrĩria. Na o na gũtuĩka ndatũmaga araika moke matwarĩrie, tũtibatiĩ gwĩciria atĩ ndacokagia mahoya maitũ. Ririkana atĩ hĩndĩ ĩrĩa mũtũmwo Paulo eerire Akristiano a hĩndĩ yake ‘mathiĩ na mbere kũmũhoera’ nĩguo ohorũo kuuma njera, ooigire ũũ: “Nĩguo njokio kũrĩ inyuĩ o narua.” (Ahibirania 13:18, 19) Ũguo nĩ ta kuuga atĩ mahoya maitũ no matũme Jehova athuure gwĩka ũndũ mũna atekũbangĩte gwĩka.—Jakubu 5:16.
21. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũtabatiĩ gwĩciria igũrũ rĩgiĩ wĩnyihia wa Jehova, no nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo gũtaũkĩrũo?
21 O na gũtuĩka Jehova nĩ onanagia wĩnyihia wake kũgerera ngumo ta ũhooreri, gũkorũo ehaarĩirie gũtũthikĩrĩria, wetereri, na ũigananĩru, ũguo ti kuuga atĩ nĩ ahũthagia ithimi ciake cia ũthingu. Atongoria a ndini meciragia atĩ nĩ maronania ũigananĩru rĩrĩa mararuta andũ atĩ ti ũũru gwĩka maũndũ marĩa Jehova athũire, o tondũ tu ũguo nĩguo andũ mendaga kũigua. (2 Timotheo 4:3) No ũigananĩru wa Jehova ndũhutanĩtie na andũ kũhũthia ithimi ciake atĩ nĩguo mekenie. Jehova nĩ mũtheru, na ndarĩ hĩndĩ angĩthahia ithimi ciake cia ũthingu. (Maũndũ ma Alawii 11:44) Kwoguo nĩ twagĩrĩirũo kũririkanaga atĩ kĩrĩa gĩtũmaga Jehova onanie ũigananĩru, nĩ tondũ we nĩ mwĩnyihia. Ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga tũmwende mũno. Na githĩ ti gĩkeno kuona atĩ Jehova Ngai, o na arĩ we Ũrĩa mũũgĩ biũ igũrũ na thĩ, nĩ akoragwo na wĩnyihia mũnene! Nĩ gĩkeno kĩnene gũkorũo na ũrata na Ngai ũcio mũhooreri, ũrĩ wetereri, na ũigananĩru!
a Andũ amwe arĩa maakobagia Bibilia mahinda-nĩ ma tene maacenjirie mũhari ũcio nĩguo wonanie atĩ nĩ Jeremia wainamĩrĩire, no ti Jehova. Moonaga ũtarĩ ũndũ mwagĩrĩru kuuga atĩ Ngai no enyihie na njĩra ta ĩyo nĩguo ateithie mũndũ. Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmĩte Bibilia nyingĩ ciage gũtaũra mũhari ũcio ũrĩa kwagĩrĩire. No Bibilia ya The New English Bible nĩ ĩtaũrĩte ũrĩa kwagĩrĩire, atĩ Jeremia eerire Ngai ũũ: “Ririkana, ndagũthaitha ũririkane, na ũinamĩrĩre harĩ niĩ.”
b Bibilia ingĩ ciugaga “kwĩnyihia kũrĩa kuumanaga na ũũgĩ” na “ũhooreri ũrĩa wonanagia ũũgĩ.”
c Bibilia yonanagia atĩ angĩkorũo mũndũ ndakoragwo na wetereri, ũndũ ũcio wonanagia atĩ nĩ arĩ mwĩtĩo. (Kohelethu 7:8) Kwoguo wetereri wa Jehova nĩ ũndũ ũngĩ wonanagia atĩ nĩ mwĩnyihia.—2 Petero 3:9.
d Thaburi 86:5 yugaga atĩ Jehova nĩ ‘mwega na akoragwo ehaarĩirie kuohanĩra.’ Hĩndĩ ĩrĩa Thaburi ĩyo yataũrirũo na Kĩngiriki, ciugo ‘ehaarĩirie kuohanĩra’ ciataũrirũo na kiugo e·pi·ei·kes’, kana “ũigananĩru.”
