TARORA wĩra ũrĩa ũrathiĩ na mbere haha. Aisiraeli mena wĩra mũingĩ wa gwaka thingo cia Jerusalemu. Rĩrĩa Mũthamaki Nebukadinezaru aanangire Jerusalemu mĩaka 152 mĩhĩtũku-rĩ, nĩ aamomorire thingo na agĩcina ihingo cia itũũra rĩu. Aisiraeli matiigana gwaka thingo icio rĩngĩ rĩrĩa mokire rĩa mbere kuuma Babuloni.

Ũgwĩciria andũ maiguaga atĩa magĩtũũra mĩaka ĩno yothe matarĩ na thingo irigicĩirie itũũra rĩao? Matiaiguaga magitĩirũo. Thũ ciao nĩ cingĩahotire gũka na njĩra hũthũ na imahithũkĩre. No rĩu mũndũ ũyũ ti Nehemia marigĩrĩrio-inĩ nĩ aateithirie andũ acio make thingo rĩngĩ. Nĩ ũũĩ Nehemia nũũ?

Nehemia nĩ Mũisiraeli kuuma itũũra-inĩ rĩa Shushani, kũrĩa Moridekai na Esiteri matũũraga. Nehemia aarutaga wĩra thĩinĩ wa nyũmba ya mũthamaki, na no gũtuĩke aarĩ mũrata mwega wa Moridekai na Esiteri. No ĩndĩ Biblia ndĩtwĩraga kana Nehemia nĩ aarutĩire wĩra Mũthamaki Ahasuerusu, mũthuri wa Esiteri. Aarutĩire mwathani ũngĩ wĩra, Mũthamaki Aritashashita.

Ririkana, Aritashashita aarĩ mũthamaki ũrĩa mwega ũrĩa waheire Ezara mbeca nyingĩ mũno cia gũtwara Jerusalemu cia gwakithia hekarũ ya Jehova. No ĩndĩ Ezara ndaigana gwaka thingo icio ciamomokete cia itũũra rĩu. Reke tuone gwatuĩkire atĩa nĩguo Nehemia arute wĩra ũcio.

Rĩu nĩ ta mĩaka 13 kuuma Aritashashita aahe Ezara mbeca cia gwakithia hekarũ rĩngĩ. Nehemia rĩu nĩwe mũnene wa gũtwarĩra Mũthamaki Aritashashita gĩkombe gĩa kũnyuĩra. Ũũ nĩ ta kuuga nĩwe waheaga mũthamaki ndibei yake, na akamenyerera atĩ gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩageririe kũroga mũthamaki. Waarĩ wĩra wa bata mũno.

Kũrĩ ũguo-rĩ, mũthenya ũmwe Hanani mũrũ wa nyina na Nehemia me na andũ angĩ kuuma bũrũri wa Isiraeli nĩ mokire gũcerera Nehemia. Makĩmwĩra thĩna ũrĩa waarĩ na Aisiraeli, na ũrĩa thingo cia Jerusalemu ciarĩ o thĩ imomokete. Ũhoro ũcio nĩ watũmire Nehemia anyitwo nĩ kĩeha mũno, na agĩkĩhoya Jehova nĩ ũndũ wa ũguo.

Mũthenya ũmwe-rĩ, mũthamaki nĩ onire Nehemia aarĩ na kĩeha, na akĩmũria atĩrĩ: ‘Ũronekana ũrĩ na kĩeha nĩkĩ?’ Nehemia aamwĩrire atĩ gĩtũmi nĩ tondũ itũũra rĩa Jerusalemu rĩarĩ ithũku biũ na thingo ciarĩ o thĩ. Mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ, ‘Ũgũkĩenda ngwĩkĩre atĩa?’

Nehemia agĩcokia, ‘Njĩtĩkĩria thiĩ Jerusalemu nĩ getha ngake thingo ciarĩo.’ Mũthamaki Aritashashita aarĩ mũndũ wĩ tha mũno. Akiuga atĩ Nehemia no agĩthiĩ, o na akĩmũteithia na mbaũ imwe cia gwaka. Nehemia aakinya Jerusalemu o ũguo, akĩĩra andũ ũhoro wa mĩbango yake. Nĩ maakenirio nĩ ũhoro ũcio na makiuga atĩrĩ, ‘Rekei twambĩrĩrie gwaka.’

Rĩrĩa thũ cia Isiraeli cionire atĩ thingo nĩ irathiĩ na igũrũ, ikiuga atĩrĩ: ‘Tũgũthiĩ tũmorage, na tũrũgamie wĩra wa gwaka.’ Rĩrĩa Nehemia aiguire ũhoro ũcio, akĩhe aruti wĩra hiũ cia njora na matimũ. Na rĩu akĩmeera: ‘Mũtikamakio nĩ thũ ciitũ. Hũranĩrai ariũ a thoguo, ciana cianyu, atumia anyu, o na mĩciĩ yanyu.’

Andũ acio maarĩ na ũcamba biũ. Meohire matharaita mao mũthenya na ũtukũ, o mathiĩte na mbere gwaka. Kwoguo thutha wa matukũ 52 thingo ciarĩ ndĩku. Rĩu andũ makĩigua marĩ agitĩre thĩinĩ wa itũũra. Nehemia na Ezara makĩruta andũ watho wa Ngai, nao andũ magĩkena.

No ĩndĩ maũndũ matirĩ maragĩrĩra ta ũrĩa maatariĩ mbere ya Aisiraeli gũtwarũo me mĩgwate Babuloni. Andũ maathagwo nĩ mũthamaki wa Perisia na no mũhaka mamũtungatĩre. No ĩndĩ Jehova eeranĩire atĩ nĩ angĩatũmire mũthamaki mwerũ, na ningĩ mũthamaki ũcio nĩ angĩareheire andũ thayũ. Mũthamaki ũcio nĩwe ũ? Akarehithia thayũ atĩa thĩinĩ wa thĩ? Mĩaka 450 ĩkĩhĩtũka gũtarĩ kwaiguo ũndũ o na ũmwe ũhoro-inĩ ũyũ. Na rĩu gũgĩciarũo mwana wa bata mũno. No rĩu rũrũ nĩ rũgano rũngĩ.