1, 2. Bibilia ya New World Translation ĩtũũgagĩria rĩĩtwa rĩa Ngai na njĩra ĩrĩkũ?

 KŨRĨ mũthenya wa Njumaine rũcinĩ, Dicemba 2, 1947, gakundi kanini ka ariũ a Ithe witũ aitĩrĩrie maguta kuuma Betheli ya Brooklyn, New York, nĩ kambĩrĩirie wĩra warĩ mũnene mũno. Wĩra ũcio nĩ wabataraga kĩyo, no nĩ maathire na mbere kũũruta kwa ihinda rĩa mĩaka 12. Thutha wa ihinda, kũrĩ mũthenya wa Kiumia, Machi 13, mwaka wa 1960, makĩrĩkia gĩcunjĩ kĩa mũico kĩa Bibilia njerũ ĩrĩa maakoretwo magĩtaũra. Thutha wa mĩeri ĩtatũ, kũrĩ Juni 18 mwaka o ũcio, thĩinĩ wa kĩgomano kĩrĩa gĩekĩirũo taũni-inĩ ya Manchester bũrũri-inĩ wa Ngeretha, Mũrũ wa Ithe Witũ Nathan Knorr akĩanĩrĩra kũrutwo kwa Bibilia njerũ ya New World Translation of the Holy Scriptures ĩrĩ ngʼima. Ciugo ici ciake nĩ cionanirie ũrĩa andũ aingĩ arĩa maarĩ kĩgomano-inĩ kĩu maaiguaga: ‘Ũmũthĩ nĩ mũthenya wa gĩkeno kũrĩ Aira a Jehova othe thĩinĩ wa thĩ!’ Ũndũ ũmwe wa mwanya ũrĩa warĩ thĩinĩ wa Bibilia ĩyo nĩguo watũmaga andũ makene​—kũhũthĩrũo kwa rĩĩtwa rĩa Ngai harĩa hothe rĩĩtwa rĩu rĩonekaga thĩinĩ wa maandĩko ma tene.

² Bibilia nyingĩ nĩ cieheretie rĩĩtwa rĩa Ngai. No ndungata njitĩrĩrie maguta cia Jehova nĩ ciehandire wega nĩguo iregane na muoroto wa Shaitani wa kweheria rĩĩtwa rĩa Ngai meciria-inĩ ma andũ. Ũhoro-inĩ wa kwambĩrĩria wa Bibilia ĩyo yarutirũo mũthenya ũcio handĩkĩtwo ũũ: “Ũndũ ũrĩa mũnene mũno wa ũtaũri ũyũ nĩ gũcokia rĩĩtwa rĩa Ngai harĩa rĩagĩrĩire thĩinĩ wa maandĩko.” Hatarĩ nganja, Bibilia ya New World Translation ĩhũthĩrĩte rĩĩtwa rĩa Ngai, Jehova, makĩria ma maita 7,000. Na githĩ Bibilia ĩyo ndĩgĩtũũgĩrĩtie rĩĩtwa rĩa Ithe witũ wa matu-inĩ, Jehova, na gĩkĩro kĩnene!

3. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ariũ a Ithe witũ maataũkĩirũo nĩguo wĩgiĩ ũrĩa rĩĩtwa rĩa Ngai riugĩte? (b) Twagĩrĩirũo gũtaũkĩrũo atĩa nĩ rĩandĩko rĩa Thama 3:13, 14? (Rora ithandũkũ rĩrĩ na kĩongo “ Ũrĩa Rĩĩtwa rĩa Ngai Riugĩte.”)

³ Mĩaka-inĩ ya hau kabere, Arutwo a Bibilia maataũkagĩrũo atĩ rĩĩtwa rĩa Ngai rĩoigĩte atĩ “Niĩ ndũire o ta ũrĩa ndũire.” (Tham. 3:14) Nĩ ũndũ ũcio, ngathĩti ya Mũrangĩri ya Janũarĩ 1, mwaka wa 1926 yagwetire ũũ: “Rĩĩtwa Jehova rĩrũgamĩrĩire . . . Ũrĩa ũtarĩ kĩambĩrĩria kana mũico.” O na kũrĩ ũguo, gũkinyĩria hĩndĩ ĩrĩa ataũri maambagĩrĩria wĩra wa gũtaũra Bibilia ya New World Translation, Jehova nĩ aateithĩtie andũ ake gũtaũkĩrũo  atĩ rĩĩtwa rĩake rĩtionanagia tu atĩ atũire kuo, no makĩria nĩ rĩonanagia atĩ we nĩ Ngai ũhingagia muoroto wake. Nĩ maamenyire atĩ rĩĩtwa Jehova riugĩte, “Nĩ Atũmaga Maũndũ Mekĩke.” Nĩ aatũmire gũkorũo na thĩ o hamwe na ciũmbe ingĩhota kũmũthathaiya, na agĩthiĩ na mbere gũtũma wendi wake na muoroto wake ũhinge. No nĩ ũndũ wa bata nĩkĩ rĩĩtwa rĩa Ngai rĩtũũgĩrio, na tũngĩnyitanĩra atĩa harĩ kũrĩtũũgĩria?

4, 5. (a) Tũkoragwo tũkĩhoya ũndũ ũrĩkũ rĩrĩa tũroiga “rĩĩtwa rĩaku nĩrĩamũrũo”? (b) Ngai agaatheria rĩĩtwa rĩake atĩa, na ageeka ũguo rĩ?

⁴ Jehova nĩ endaga rĩĩtwa rĩake rĩtũũgĩrio. Muoroto wake ũrĩa mũnene nĩ gũtheria rĩĩtwa rĩake, o ta ũrĩa ciugo iria Jesu aagwetire kĩambĩrĩria-inĩ kĩa ihoya rĩa Mwathani cionanagia. Oigire ũũ: “Rĩĩtwa rĩaku nĩrĩamũrũo.” (Mat. 6:9) Tũkoragwo tũkĩhoya ũndũ ũrĩkũ rĩrĩa twagweta ciugo icio?

⁵ O ta ũrĩa tuonire thĩinĩ wa Gĩcunjĩ kĩa 1 kĩa ibuku rĩrĩ, kũhoya “Rĩĩtwa rĩaku nĩrĩamũrũo” nĩ ũmwe wa maũndũ matatũ marĩa Jesu aarutanire tũhoyage, marĩa makonainie na muoroto wa Jehova. Macio mangĩ merĩ nĩ: “Ũthamaki waku ũũke. O ũrĩa wendete wee, nĩwĩkagwo.” (Mat. 6:10) Kwoguo, o ta ũrĩa tũhoyaga Jehova oe ikinya nĩguo Ũthamaki wake ũũke na wendi wake wĩkwo, noguo tũmũhoyaga oe ikinya rĩa kwamũra rĩĩtwa rĩake. Na njĩra ĩngĩ, tũkoragwo tũkĩhoya Jehova atherie rĩĩtwa rĩake kuumana na maũndũ mothe moru marĩa rĩanaigĩrĩrũo, kuuma hĩndĩ ĩrĩa kwoimĩrire ũkararia mũgũnda-inĩ wa Edeni. Hihi Jehova agaacokia atĩa ihoya rĩu? Oigĩte ũũ: “Narĩo rĩĩtwa rĩu rĩakwa inene-rĩ, nĩ niĩ ngatũma rĩamũrũo, o rĩu rĩthahĩirio ndũrĩrĩ-inĩ.” (Ezek. 36:23; 38:23) Rĩrĩa Jehova akeheria waganu hĩndĩ ya mbaara ya Hari–Magedoni, nĩ agaatheria rĩĩtwa rĩake ciũmbe ciake ciothe ikĩĩyonagĩra.

6. Tũngĩnyitanĩra atĩa harĩ gũtheria rĩĩtwa rĩa Ngai?

⁶ Kuuma tene, Jehova nĩ akoretwo agĩĩtĩkĩria ndungata ciake ikorũo na itemi harĩ gũtheria rĩĩtwa rĩake. Hatarĩ nganja, tũtingĩhota gũtheria rĩĩtwa rĩa Ngai makĩria ma ũrĩa rĩrĩ itheru. Gĩtũmi nĩ tondũ nĩ itheru biũ. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, tũngĩrĩtheria atĩa? Isaia oigire ũũ: ‘Jehova Mũnene wa Ita, nĩwe mũrĩtuaga mũtheru.’ Nake Jehova we mwene akiuga ũũ igũrũ rĩgiĩ andũ ake: ‘Nĩ gũtua magatua atĩ rĩĩtwa rĩakwa nĩ rĩtheru na maikarage metigĩrĩte Ngai wa Isiraeli.’ (Isa. 8:13; 29:23) Kwoguo, tũtheragia rĩĩtwa rĩa Ngai na njĩra ya kũrĩamũrania na kũrĩtũũgĩria gũkĩra marĩĩtwa mangĩ mothe, gũtĩa kĩrĩa rĩrũgamĩrĩire, na gũteithia arĩa angĩ kũrĩtua itheru. Tuonanagia atĩ nĩ tũtĩĩte rĩĩtwa rĩa Ngai rĩrĩa twetĩkĩra atĩ Jehova nĩwe Mũthamaki witũ na twamũtĩa na ngoro itũ yothe.​—Thim. 3:1; Kũg. 4:11.

7, 8. (a) Nĩ kĩĩ gĩatũmire Ngai areke ihinda rĩhĩtũke, atanetĩkĩria andũ ake meĩtanie na rĩĩtwa rĩake? (b) Rĩu nĩ ũndũ ũrĩkũ tũgũthuthuria?

⁷ Ndungata cia Ngai cia mahinda maya ikoretwo ikĩhũthĩra rĩĩtwa rĩa Ngai mabuku-inĩ ma cio kuuma mĩaka-inĩ ya 1870.  Kwa ngerekano, ngathĩti ya Zion’s Watch Tower ya Agosti 1879 na ibuku rĩa nyĩmbo rĩetagwo Songs of the Bride, rĩrĩa rĩacabithirio mwaka o ũcio, nĩ ciagwetete rĩĩtwa Jehova. O na kũrĩ ũguo, kũroneka atĩ Jehova atanetĩkĩria andũ ake meĩtanie na rĩĩtwa rĩake itheru, aatigĩrĩire atĩ nĩ maarũmĩrĩra maũndũ marĩa mabataranagia nĩguo maagĩrĩre kũheo mweke ũcio. Jehova aaharĩirie Arutwo a Bibilia atĩa nĩguo metanio na rĩĩtwa rĩake?

⁸ Tũngĩcoka na thutha mũthia-inĩ wa mĩaka ya 1800 na kĩambĩrĩria-inĩ kĩa mĩaka ya 1900, no tuone ũrĩa Jehova aateithirie andũ ake gũtaũkĩrũo wega makĩria nĩ ma cia bata iria ikonainie na rĩĩtwa rĩake. Reke tũthuthurie ma ithatũ harĩ icio.

9, 10. (a) Nĩ kĩĩ gĩatũmĩte ngathĩti cia tene cia Mũrangĩri ciarĩrĩrie mũno ũhoro wa Jesu? (b) Kwagĩire na ũgarũrũku ũrĩkũ kuuma 1919 gũthiĩ na mbere, na moimĩrĩro maarĩ marĩkũ? (Rora nginya ithandũkũ rĩrĩ na kĩongo “ Ũrĩa Ngathĩti ya Mũrangĩri Ĩtũũgĩrĩtie Rĩĩtwa rĩa Ngai.”)

⁹ Wa mbere, ndungata cia Jehova nĩ ciagĩire na muonere ũrĩa wagĩrĩire kwerekera bata wa rĩĩtwa rĩa Ngai. Arutwo a Bibilia a tene arĩa maarĩ ehokeku moonaga mũbango wa ũkũũri arĩ guo ũrutani ũrĩa mũnene thĩinĩ wa Bibilia. Nĩkĩo ngathĩti ya Mũrangĩri yaaragĩrĩria mũno ũhoro wĩgiĩ Jesu. Kwa ngerekano, mwaka-inĩ wa mbere ũrĩa ngathĩti ĩyo yacabithirio, yagwetire rĩĩtwa Jesu maita ikũmi makĩria ma ũrĩa yagwetire rĩĩtwa Jehova. Ngathĩti ya Mũrangĩri ya Machi 15, 1976 ĩkĩaria ũhoro wĩgiĩ mĩaka ĩrĩa Arutwo a Bibilia maambĩrĩirie, yoigire atĩ nĩ “meekagĩrĩra [Jesu] ũrĩa gũtagĩrĩire.” No thutha wa ihinda, Jehova nĩ aamateithirie kuona ũrĩa Bibilia ĩkoragwo ĩkĩrĩire rĩĩtwa rĩa Ngai. Ũndũ ũcio watũmire Arutwo a Bibilia moe ikinya rĩrĩkũ? Ngathĩti ĩyo yathiire na mbere kuuga atĩ, kuuma mwaka wa 1919 gũthiĩ na mbere, nĩ “maambĩrĩirie kuonania gĩtĩo makĩria harĩ Jehova, Ithe wa Mesia.” Kuuma mwaka wa 1920 nginya 1929, ngathĩti ya Mũrangĩri yagwetire rĩĩtwa rĩa Ngai makĩria ma maita 6,500!

¹⁰ Nĩ ũndũ wa kũhe rĩĩtwa Jehova gĩtĩo kĩrĩa kĩagĩrĩire, ariũ a Ithe witũ nĩ monanirie wendo wao harĩ rĩĩtwa rĩa Ngai. O ta Musa, nĩ maambĩrĩirie “kũheana ũhoro wa rĩĩtwa rĩa Jehova.” (Gũcok. 32:3; Thab. 34:3) Nĩ ũndũ ũcio, o ta ũrĩa Maandĩko meeranĩire, Jehova akĩona wendo wao harĩ rĩĩtwa rĩake na akĩmarathima.​—Thab. 119:132; Ahib. 6:10.

11, 12. (a) Mabuku maitũ maacenjirie na njĩra ĩrĩkũ kahinda kanini thutha wa 1919? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jehova eendaga kuonia ndungata ciake, na eekaga ũguo nĩkĩ?

¹¹ Wa kerĩ, Akristiano a ma nĩ maagĩire na ũtaũku ũrĩa wagĩrĩire wĩgiĩ wĩra ũrĩa Ngai aaheanĩte. Kahinda kanini thutha wa 1919, ariũ a Ithe witũ aitĩrĩrie maguta arĩa maatongoragia nĩ maathuthuririe ũrathi wa Isaia. Thutha ũcio, mabuku maitũ makĩambĩrĩria gũtĩtĩrithia bata wa wĩra wa kũhunjia. Nĩ kĩĩ gĩatũmire ũgarũrũku ũcio ũkorũo ũrĩ “irio hĩndĩ ĩrĩa yagĩrĩire”?​—Mat. 24:45.

¹² Mbere ya mwaka wa 1919, ngathĩti ya Mũrangĩri ndĩarĩrĩirie o na hanini ciugo ici cia Isaia: “Inyuĩ nĩ inyuĩ aira akwa, ũguo nĩguo Jehova ekuuga, o na nĩ inyuĩ ndungata ciakwa iria ’thurĩte.” (Thoma Isaia 43:10-12.) No kahinda kanini thutha wa 1919, mabuku maitũ nĩ maambĩrĩirie kwarĩrĩria ciugo icio, magĩĩkĩra ngoro arĩa othe aitĩrĩrie maguta marute wĩra ũrĩa Jehova aamaheete  wa kũruta ũira ũmwĩgiĩ. Kwa ngerekano, kuuma mwaka wa 1925 nginya 1931 tu, mũrango wa 43 wa ibuku rĩa Isaia nĩ waarĩrĩirio thĩinĩ wa ngathĩti 57 cia Mũrangĩri, na o riuma rĩonanagia atĩ ciugo icio ikonainie na Akristiano a ma. Hatarĩ nganja, ihinda-inĩ rĩu, Jehova onagia ndungata ciake wĩra ũrĩa ciabataraga kũruta. Eekaga ũguo nĩkĩ? Gĩtũmi kĩmwe nĩ getha “maambe magerio” moneke kana nĩ maagĩrĩire. (1 Tim. 3:10) Matanetĩkĩrio gwĩtanio na rĩĩtwa rĩa Ngai, no mũhaka Arutwo a Bibilia mangĩonirie Jehova kũgerera ciĩko ciao atĩ maarĩ aira ake kũna.​—Luk. 24:47, 48.

13. Kiugo kĩa Ngai kĩguũragia atĩa ũndũ ũrĩa wa bata makĩria?

¹³ Wa gatatũ, andũ a Jehova nĩ maataũkĩirũo nĩ bata wa gũtherio kwa rĩĩtwa rĩa Ngai. Mĩaka-inĩ ya 1920, nĩ maamenyire atĩ gũtherio kwa rĩĩtwa rĩa Ngai nĩguo ũndũ ũrĩa wa bata makĩria. Kiugo kĩa Ngai kĩguũrĩtie atĩa ũũma ũcio? Reke tuone ngerekano igĩrĩ. Hihi gĩtũmi kĩnene kĩa Ngai gũkũũra Aisiraeli kuuma Misiri kĩarĩ kĩrĩkũ? Jehova oigire ũũ: “Nĩguo . . . rĩĩtwa rĩakwa riumbũranĩrũo thĩ yothe.” (Tham. 9:16) Na hihi nĩ kĩĩ gĩatũmaga Jehova onie Aisiraeli tha rĩrĩa maamũremagĩra? O rĩngĩ, Jehova oigire ũũ: “Nĩndekire ũndũ ũngĩ nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩakwa kĩũmbe, nĩ getha rĩtigathahio ndũrĩrĩ-inĩ iria maatũũranagia nacio.” (Ezek. 20:8-10) Hihi Arutwo a Bibilia meerutire atĩa kuumana na ciugo icio na ingĩ irĩ thĩinĩ wa Bibilia?

14. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ andũ a Ngai maamenyete gũkinyĩria mũthia-inĩ wa mĩaka ya 1920? (b) Ũtaũku mwerũ ũrĩa Arutwo a Bibilia maagĩire naguo watũmire makorũo na mawoni marĩkũ kwerekera wĩra wa kũhunjia? (Rora nginya ithandũkũ rĩrĩ na kĩongo “ Gĩtũmi Kĩnene gĩa Kũhunjia.”)

¹⁴ Gũkinyĩria mũthia-inĩ wa mĩaka ya 1920, andũ a Ngai nĩ maamenyete bata wa ciugo iria Isaia aandĩkĩte hakuhĩ mĩaka 2,700 mbere ĩyo. Oigĩte ũũ igũrũ rĩgiĩ Jehova: ‘Ũguo noguo wee watongoririe andũ aku, nĩ getha wĩgĩĩre rĩĩtwa rĩa kũgoocwo.’ (Isa. 63:14) Arutwo a Bibilia nĩ maamenyaga atĩ ũndũ ũrĩa wa bata ndwarĩ ũrĩa o makaahonokio, no nĩ gũtheria rĩĩtwa rĩa Ngai. (Isa. 37:20; Ezek. 38:23) Mwaka-inĩ wa 1929, ibuku rĩetagwo Prophecy nĩ rĩataarĩirie ũũma wa ũndũ ũcio na njĩra nguhĩ rĩkiuga ũũ: “[Gũtherio kwa] rĩĩtwa Jehova nĩguo ũndũ ũrĩa wa bata makĩria harĩ ciũmbe ciothe.” Ũtaũku ũcio mwerũ nĩ wekĩrire ndungata cia Ngai ngoro makĩria kũhunjia igũrũ rĩgiĩ Jehova na gũtheria rĩĩtwa rĩake.

15. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ ariũ a Ithe witũ maagĩte namo gũkinyĩria mĩaka-inĩ ya 1930? (b) Nĩ ihinda rĩrĩkũ rĩakinyĩte?

¹⁵ Gũkinyĩria kĩambĩrĩria-inĩ kĩa mĩaka ya 1930, ariũ a Ithe witũ nĩ maagĩte na muonere ũrĩa wagĩrĩire kwerekera bata wa rĩĩtwa rĩa Ngai, magataũkĩrũo wega makĩria nĩ wĩra ũrĩa Ngai aamaheete, na makagĩa na ũtaũku mũrikĩru wĩgiĩ ũrĩa gũtherio kwa rĩĩtwa rĩa Ngai kwarĩ ũndũ wa bata. Ihinda rĩa Jehova rĩa kũhe ndungata ciake mweke wa gwĩtanio na rĩĩtwa rĩake rĩarĩ ikinyu. Nĩguo tũmenye ũrĩa ũndũ ũcio wekĩkire, rekei tũthuthurie maũndũ mamwe maambĩte gwĩkĩka.

16. (a) Njĩra ĩmwe nene ĩrĩa Jehova ahũthagĩra gũtũũgĩria rĩĩtwa rĩake nĩ ĩrĩkũ? (b) Nĩ a maarĩ a mbere gwĩtanio na rĩĩtwa rĩa Ngai mahinda-inĩ ma tene?

¹⁶ Njĩra ĩmwe nene ĩrĩa Jehova atũũgagĩria rĩĩtwa rĩake nĩ gũkorũo na andũ metanĩtio na rĩĩtwa rĩake gũkũ thĩ. Kuuma  mwaka wa 1513 mbere ya Kristo gũthiĩ na mbere, Aisiraeli marĩ rũrĩrĩ nĩo maarĩ andũ a Jehova. (Isa. 43:12) No nĩ maagire kũhingia itemi rĩao harĩ kĩrĩkanĩro kĩao hamwe na Ngai, nĩ ũndũ ũcio, kũrĩ mwaka wa 33 thutha wa Kristo, makĩũrũo nĩ ũrata wa mwanya ũrĩa maarĩ naguo hamwe nake. Kahinda kanini thutha ũcio, Jehova nĩ “aambĩrĩirie gũceerera andũ arĩa a ndũrĩrĩ, nĩ getha athuure amwe thĩinĩ wao matuĩke a gwĩtanio na rĩĩtwa rĩake.” (Atũm. 15:14) Andũ acio maathurirũo nĩo maacokire gwĩtwo “Aisiraeli arĩa a Ngai,” na nĩo arũmĩrĩri a Kristo arĩa aitĩrĩrie maguta kuuma ndũrĩrĩ itiganĩte.​—Gal. 6:16.

17. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Shaitani aahotire gwĩka akĩhũthĩra wara?

¹⁷ Kĩndũ mwaka-inĩ wa 44 thutha wa Kristo, arutwo a Kristo nĩ ‘maatuirũo Akristiano’ kũgerera ũtongoria wa Ngai. (Atũm.  11:26) Kĩambĩrĩria-inĩ, rĩĩtwa rĩu rĩarĩ rĩa mwanya tondũ no Akristiano a ma tu meetagwo ũguo. (1 Pet. 4:16) No o ta ũrĩa ngerekano ya Jesu ĩgiĩ ngano na thawani yonanagia, Shaitani nĩ aahotire kũhũthĩra wara gũtũma rĩĩtwa rĩu rĩa mwanya rĩhũthĩrũo nginya nĩ arĩa meetuaga Akristiano. Nĩ ũndũ ũcio, kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, ndwarĩ ũndũ mũhũthũ gũkũũrana Akristiano a ma na a maheeni. No kuuma mwaka wa 1914 rĩrĩa ihinda rĩa “hĩndĩ ya magetha” rĩambĩrĩirie, nĩ kwagĩire na ũgarũrũku. Nĩkĩ? Tondũ araika nĩ maambĩrĩirie kwamũrania Akristiano a ma na a maheeni.​—Mat. 13:30, 39-41.

18. Nĩ kĩĩ gĩateithirie ariũ a Ithe witũ kuona atĩ nĩ maabataraga rĩĩtwa rĩerũ?

¹⁸ Thutha wa ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete gũthuurũo mwaka-inĩ wa 1919, Jehova nĩ aateithirie andũ ake kũmenya wĩra ũrĩa aamaheete marute. Thutha wa kahinda gatarĩ coho, nĩ maambĩrĩirie kuona atĩ kũhunjia nyũmba kwa nyũmba nĩ gwatũmaga makorũo marĩ ngũrani na Akristiano othe a maheeni. Rĩrĩa maamenyire ũndũ ũcio, nĩ maacokire magĩtaũkĩrũo atĩ rĩĩtwa “Arutwo a Bibilia” rĩtiatũmaga makũũrĩkane wega. Muoroto wao mũnene ũtũũro-inĩ ndwarĩ o gũthuthuria Bibilia, no nĩ nginya kũmenyithia andũ igũrũ rĩgiĩ Ngai, gũtĩa rĩĩtwa rĩake, na kũrĩtũũgĩria. Hakĩrĩ ũguo-rĩ, hihi nĩ rĩĩtwa rĩrĩkũ rĩngĩagĩrĩire wĩra ũrĩa maarutaga? Kĩũria kĩu nĩ gĩacokirio mwaka wa 1931.

19, 20. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa gũcanjamũra Arutwo a Bibilia meetĩkanirie naguo kĩgomano-inĩ kĩrĩa gĩekirũo mwaka wa 1931? (b) Ariũ a Ithe witũ meekire atĩa rĩrĩa meerirũo ũhoro wa rĩĩtwa rĩerũ?

¹⁹ Kũrĩ mweri wa Julaĩ, mwaka wa 1931, Arutwo a Bibilia hakuhĩ 15,000 nĩ maacemanirie taũni-inĩ ya Columbus, Ohio, Amerika (U.S.), nĩ ũndũ wa kĩgomano. Nĩ maagegirio nĩ ndemwa igĩrĩ nene iria ciarĩ karatathi-inĩ ka mbere ka programu ya kĩgomano. Ndemwa icio ciarĩ J na W. Meeyũragia atĩrĩ, ‘Hihi ndemwa ici irũgamĩrĩire kĩĩ?’ Andũ amwe nĩ maageragia gwĩciria kĩrĩa ciarũgamĩrĩire. No mũthenya wa Kiumia, Julaĩ 26, Mũrũ wa Ithe Witũ Joseph Rutherford nĩ aagwetire ciugo ici itangĩriganĩra: “Tũngĩenda kũmenyeka na gwĩtwo Aira a Jehova (na gĩthũngũ nĩ Jehovah’s witnesses).” Hĩndĩ ĩyo, arĩa othe maarĩ kĩgomano-inĩ makĩmenya atĩ ndemwa icio igĩrĩ ciarũgamĩrĩire rĩĩtwa rĩa kĩĩmaandĩko rĩrĩa riumanĩte na Isaia 43:10.

²⁰ Athikĩrĩria nĩ meetĩkanirie na ũndũ ũcio, makĩhũũra hĩ, na gũkĩgĩa na mbugĩrĩrio nene mũno. Mbugĩrĩrio ĩyo yarĩ Columbus nĩ yaiguĩkire kũgerera redio thĩinĩ wa mabũrũri maingĩ. Ernest na Naomi Barber arĩa maarĩ Australia moigire ũũ: “Rĩrĩa andũ maahũũrire hĩ Amerika, ariũ a Ithe witũ arĩa maarĩ Melbourne maarũgamire magĩthiĩ na mbere kũhũũra hĩ. Tũtikariganĩrũo nĩ hĩndĩ ĩyo!” a

21. Rĩĩtwa rĩerũ rĩatũmire atĩa ndungata cia Ngai ciĩkĩre kĩyo makĩria wĩra-inĩ wa kũhunjia?

²¹ Ndungata cia Ngai nĩ ciaiguire ciagĩa na hinya makĩria wa kũhunjia, thutha wa kũheo rĩĩtwa riumanĩte na Maandĩko, Aira  a Jehova. Edward Grimes na mũtumia wake Jessie arĩa maarĩ mapainia thĩinĩ wa Amerika, maarĩ kĩgomano-inĩ kĩrĩa gĩekĩirũo Columbus mwaka wa 1931, na moigire ũũ: “Twoimĩte mũciĩ tũrĩ Arutwo a Bibilia, no tũkĩinũka tũrĩ Aira a Jehova. Nĩ twakenire nĩ ũndũ wa gũkorũo na rĩĩtwa rĩrĩa rĩatũteithirie gũtũũgĩria rĩĩtwa rĩa Ngai witũ.” Thutha wa kĩgomano kĩu, aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe nĩ maahũthĩrire njĩra njerũ gwĩka ũguo. Meemenyithanagia kũrĩ ene nyũmba na njĩra ya kũmahe kandi ĩrĩ na ndũmĩrĩri ĩno: “Mũira wa JEHOVA ũrahunjia ũhoro wĩgiĩ Ũthamaki wa JEHOVA Ngai witũ.” Hatarĩ nganja, nĩ meerahagĩra gwĩtanio na rĩĩtwa Jehova, na nĩ meeharĩirie kũhunjia ũhoro warĩo kũndũ guothe.​—Isa. 12:4.

22. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wonanagia atĩ andũ a Jehova nĩ makũũrĩkanaga wega?

²² Mĩaka mĩingĩ nĩ ĩhĩtũkĩte kuuma rĩrĩa Jehova aateithirie ariũ a Ithe witũ aitĩrĩrie maguta kwamũkĩra rĩĩtwa rĩu rĩa mwanya. Kuuma mwaka wa 1931, hihi Shaitani nĩ ahotete kũgirĩrĩria andũ a Ngai matigakũũrĩkane wega? Hihi nĩ atũmĩte ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ andũ gũtũkũũrana kuuma harĩ ndini iria ingĩ? Aca o na hanini! Ithenya rĩa ũguo, nĩ kũmenyeka tũmenyekete wega makĩria tũrĩ aira a Ngai gũkĩra hĩndĩ ĩngĩ o yothe. (Thoma Mika 4:5; Malaki 3:18.) Nĩ tũĩkaine atĩ nĩ tũhũthagĩra rĩĩtwa rĩa Ngai mũno ũũ atĩ mũndũ wothe ũgwetaga rĩĩtwa rĩu kaingĩ ahiũhaga kwĩrũo atĩ nĩ Mũira wa Jehova. Handũ ha gũthiĩkwo nĩ ndini cia maheeni iria ihaananagio na irĩma, ũthathaiya wa ma wa Jehova ‘ũtũũgĩrĩtio na igũrũ, ũgakĩrũka tũcũmbĩrĩ twa irĩma iria ingĩ.’ (Isa. 2:2) Ti itherũ, ũthathaiya wa Jehova na rĩĩtwa rĩake itheru nĩ itũũgĩrĩtio mũno mahinda-inĩ maya.

23. Nĩ ma ĩrĩkũ ya bata ĩgiĩ Jehova ĩtwĩkĩraga hinya makĩria kũringana na Thaburi 121:5?

²³ Na githĩ tũtiiguaga twekĩrũo hinya nĩ kũmenya atĩ Jehova nĩ egũtũgitĩra kuumana na tharĩkĩro cia Shaitani cia ihinda rĩrĩ o na rĩrĩa rĩũkĩte! (Thab. 121:5) Twĩ na gĩtũmi kĩega gĩa kũgweta ciugo ta iria ciagwetirũo nĩ mwandĩki wa Thaburi ũrĩa woigire ũũ: “Gũkena, nĩ rũrĩrĩ rũrĩa Jehova arĩ we Ngai waruo, o kĩo kĩrĩndĩ kĩrĩa ethurĩire gĩgatuĩka igai rĩake.”​—Thab. 33:12.