1, 2. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ twerutire megiĩ kĩoneki kĩa Ezekieli kĩgiĩ hekarũ gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩhĩtũku? (b) Nĩ ciũria irĩkũ igĩrĩ tũkwarĩrĩria gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

 EZEKIELI ndoonire kĩoneki-inĩ hekarũ nene ya kĩĩroho ĩrĩa mũtũmwo Paulo aataarĩirie mĩaka magana maingĩ thutha ũcio. Nĩ twerutire ũndũ ũcio gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩhĩtũku. Ningĩ nĩ twerutire atĩ muoroto wa kĩoneki kĩu warĩ kũruta andũ a Ngai bata wa ithimi ciake ciĩgiĩ ũthathaiya mũtheru. Andũ mangĩacokirie ũrata mwega hamwe na Jehova korũo tu nĩ maarũmĩrĩire ithimi icio. Kwoguo no tuone kĩrĩa gĩatũmire Jehova atĩtĩrithie ũndũ ũyũ wa bata maita merĩ thĩinĩ wa mũhari ũmwe: “Ũyũ nĩguo watho wa hekarũ.”—Thoma Ezekieli 43:12.

² Rĩu tũrabatara kwarĩrĩria ciũria ingĩ igĩrĩ. Kĩa mbere: Nĩ maũndũ marĩkũ megiĩ ithimi cia Jehova ciĩgiĩ ũthathaiya mũtheru Ayahudi a matukũ ma Ezekieli mangĩkorũo meerutire kuumana na kĩoneki kĩu kĩgiĩ hekarũ? Macokio ma kĩũria kĩu nĩ megũtũteithia kwarĩrĩria kĩũria gĩkĩ gĩa kerĩ: Kĩoneki kĩu gĩtũhutagia atĩa matukũ-inĩ maya maritũ ma kũrigĩrĩria?

3. Gũkorũo atĩ Ezekieli ooneirio kĩoneki kĩu igũrũ rĩa kĩrĩma kĩraihu kũngĩatũmire atĩa andũ maigue maconokete?

³ Nĩguo tũcokie kĩũria kĩa mbere, reke twarĩrĩrie maũndũ mamwe ma mwanya marĩa maarĩ kĩoneki-inĩ kĩu kĩgiĩ hekarũ. Kĩrĩma kĩraihu. No kũhoteke andũ nĩ maakuruhithanirie harĩa Ezekieli ooneirio kĩoneki na ũrathi wa gwĩkĩra ngoro wa Isaia wĩgiĩ gũcokio. (Isa. 2:2) No hihi kuona nyũmba ya Jehova ĩrĩ igũrũ rĩa kĩrĩma gĩtũũgĩru ũguo kwamarutire atĩa? Kwamarutire atĩ ũthathaiya mũtheru wagĩrĩirũo gũtũũgĩrio na kwambarario na igũrũ gũkĩra ũndũ ũngĩ o wothe. Hatarĩ nganja, ũthathaiya mũtheru ũkoragwo ũtũũgĩrĩte, tondũ nĩ mũbango uumanĩte na Ngai ũrĩa “ũtũũgĩrĩte mũno gũkĩra ngai iria ingĩ ciothe.” (Thab. 97:9) No andũ acio matiahingagia itemi rĩao. Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, kaingĩ nĩ maarekaga ũthathaiya mũtheru ũhũthio, ũtiganĩrio, na ũthũkio. Kuona nyũmba theru ya Ngai ĩtũũgĩrĩtio, ĩkambarario na igũrũ harĩa yagĩrĩire ĩrĩ na riri, hatarĩ nganja nĩ gwatũmire andũ arĩa marĩ ngoro njega maigue maconokete.

4, 5. Nĩ ũndũ ũrĩkũ andũ arĩa maathikagĩrĩria Ezekieli mangĩkorũo meerutire kuumana na ihingo ndũũgĩru cia hekarũ?

⁴ Ihingo ndũũgĩru. Kĩambĩrĩria-inĩ gĩa kĩoneki kĩu, Ezekieli nĩ eeroreire mũraika ũrĩa wamũceeragia agĩthima ihingo. Ihingo icio ciarĩ na ũraihu wa hakuhĩ fiti 100! (Ezek. 40:14) Kwarĩ na tũnyũmba twa arangĩri njĩra-inĩ cia gũtonyera. Hihi andũ arĩa maathuthuririe mũcoro ũcio mangĩkorũo meerutire ũndũ ũrĩkũ kuumana na maũndũ macio? Jehova eerire Ezekieli ũũ: “Rũmbũiya mũno njĩra ya gũtonya hekarũ.” Aamwĩrire ũguo nĩkĩ? Tondũ andũ acio maatwaraga andũ “matarĩ aruu ngoro na mwĩrĩ” thĩinĩ wa nyũmba theru ya Ngai ya ũthathaiya. Moimĩrĩro maarĩ marĩkũ? Jehova ooigire ũũ: “Nĩ mathahagia hekarũ yakwa.”—Ezek. 44:5, 7.

⁵ Andũ acio mataarĩ “aruu . . . mwĩrĩ” nĩ maagĩte gwathĩkĩra watho wa ĩmwe kwa ĩmwe ũrĩa waheanĩtwo nĩ Ngai matukũ-inĩ ma Iburahimu. (Kĩam. 17:9, 10; Alaw. 12:1-3) No andũ arĩa mataarĩ “aruu ngoro” maarĩ na thĩna mũnene makĩria. Maarĩ aremi biũ na matiarũmagĩrĩra ũtongoria wa Jehova. Andũ ta acio matiaagĩrĩire gwĩtĩkĩrio gũtonya nyũmba theru ya Jehova ya ũthathaiya! Jehova nĩ athũire ũhinga, na andũ ake nĩ meetĩkĩrĩtie ũhinga ũthereme thĩinĩ wa nyũmba yake. Ihingo iria ciarĩ kĩoneki-inĩ kĩgiĩ hekarũ hamwe na tũnyũmba twa arangĩri nĩ ciamarutire wega ũndũ ũyũ: Maũndũ macio moru nĩ mangĩathirire biũ! Ithimi ndũũgĩru ciĩgiĩ gũtonya thĩinĩ wa nyũmba ya Ngai no mũhaka ingĩarũmĩrĩirũo. Mangĩekire ũguo, norĩo tu Jehova angĩarathimire ũthathaiya wao.

6, 7. (a) Jehova aahũthĩrire atĩa rũthingo rũrĩa rwathiũrũrũkĩirie mwako wa hekarũ kũruta andũ ake? (b) Andũ a Jehova meekĩte atĩa kwerekera nyũmba yake mbere ĩyo? (Rora kohoro ka magũrũ-inĩ.)

⁶ Rũthingo rũrĩa rwathiũrũrũkĩirie. Ũndũ ũngĩ wa mwanya wa kĩoneki kĩu kĩgiĩ hekarũ warĩ rũthingo rũrĩa rwathiũrũrũkĩirie gĩcigo gĩothe kĩa hekarũ. Ezekieli ooigire atĩ rũthingo rwa o mwena rwarĩ rwa thanjĩ 500, kana fiti 5,100, hakuhĩ kilomita 1.6!  (Ezek. 42:15-20) No harĩa mĩako ya hekarũ yarĩ hamwe na nja ciayo haarĩ ha mĩkono 500, kana fiti 850 o mwena. Kwoguo haarĩ na gĩcigo kĩariĩ gĩathiũrũrũkĩirie nja, na nĩkĩo gĩathiũrũrũkĩirio nĩ rũthingo rũu rwa nja. a Muoroto wa rũthingo rũu warĩ ũrĩkũ?

⁷ Jehova ooigire ũũ: “Nĩ maige ũmaraya wao wa kĩĩroho o hamwe na ciimba cia athamaki ao haraya mũno na niĩ, na niĩ nĩ ngũtũũra hamwe nao tene na tene.” (Ezek. 43:9) No kũhoteke “ciimba cia athamaki ao” ciarũgamagĩrĩra ũhoi mĩhianano. Kwoguo Jehova aahũthĩrire rũthingo rũu rwariĩ rwa hekarũ ĩrĩa Ezekieli oonire kĩoneki-inĩ kuuga ũũ: “Eheriai biũ maũndũ macio mothe marĩ magigi. O na mũtikareke makuhĩrĩrie.” Kwoguo, mangĩatũũririe ũthathaiya wao ũrĩ mũtheru, Jehova nĩ angĩamarathimire na njĩra ya gũkorũo hamwe nao.

8, 9. Nĩ ũndũ ũrĩkũ andũ mangĩkorũo meerutire kuumana na ũtaaro mũrũmu ũrĩa Jehova aaheire arĩa meehokeirũo maũndũ?

⁸ Ũtaaro mũrũmu kũrĩ arũme arĩa meehokeirũo maũndũ. Ningĩ Jehova nĩ aaheanire ũtaaro mũrũmu na wa wendo kũrĩ arũme arĩa meehokeirũo maũndũ maingĩ gatagatĩ-inĩ ka andũ ake. Nĩ aarũngire Alawii arĩa maamwehereire rĩrĩa andũ maamũtiganĩirie makĩambĩrĩria ũhoi mĩhianano, no nĩ aagaathĩrĩirie ariũ a Zadoku, “arĩa maaroraga mawĩra ma handũ [hake] harĩa hatheru rĩrĩa Aisiraeli” maamũtiganĩirie. Nĩ oonanirie kĩhooto na tha kwerekera ikundi icio cierĩ, kũringana na ciĩko ciao. (Ezek. 44:10, 12-16) Atongoria a Isiraeli o nao nĩ maarũngirũo na njĩra nene.—Ezek. 45:9.

⁹ Kwoguo Jehova nĩ oonanirie wega atĩ nĩ angĩoririe arũme arĩa maatongoragia nĩ ũndũ wa ũrĩa maahingagia maũndũ marĩa meehokeirũo. O nao nĩ maabataraga gũtaarũo na kũrũngwo. Maagĩrĩirũo kũiga kĩonereria harĩ kũrũmia ithimi cia Jehova.

10, 11. Nĩ kĩĩ kĩronania atĩ andũ amwe arĩa maacokire kuuma ithamĩrio nĩ meerutire kuumana na kĩoneki kĩa Ezekieli?

¹⁰ Hihi andũ arĩa maacokire kuuma ithamĩrio nĩ maahũthĩrire maũndũ marĩa meerutire kuumana na kĩoneki kĩa Ezekieli? Hatarĩ nganja, tũtingĩmenya wega ũrĩa arũme na atumia ehokeku a mahinda macio meeciragia igũrũ rĩgiĩ kĩoneki kĩu kĩa magegania. O na kũrĩ ũguo, Kiugo kĩa Ngai nĩ gĩtũheaga ũhoro mũingĩ wĩgiĩ maũndũ marĩa andũ acio maacokire kuuma ithamĩrio meekire na ũrĩa moonaga ũthathaiya mũtheru wa Jehova. Hihi nĩ maahũthĩrire motaaro marĩa maarĩ kĩoneki-inĩ kĩa Ezekieli? Nĩ meekire ũguo na gĩkĩro kĩna—makĩria makĩringithanio na maithe mao ma tene arĩa maarĩ aremi mbere ya gũtwarũo ithamĩrio Babuloni.

¹¹ Arũme ehokeku ta mũnabii Hagai na Zekaria, Ezara ũrĩa warĩ mũthĩnjĩri-Ngai na mwandĩki, na Nehemia ũrĩa warĩ ngavana, othe nĩ meerutanĩirie kũruta andũ motaaro ta marĩa maarĩ kĩoneki-inĩ kĩa Ezekieli kĩgiĩ hekarũ. (Ezar. 5:1, 2) Maarutire andũ atĩ ũthathaiya mũtheru no mũhaka ũtũũgĩrio na no mũhaka ũigwo mbere ya maũndũ ma kĩĩmwĩrĩ na maũndũ ma mwĩyendo. (Hag. 1:3, 4)  Nĩ maatĩtĩrithirie atĩ ithimi ciĩgiĩ kũnyitanĩra harĩ ũthathaiya mũtheru nĩ ciagĩrĩire gũtĩo. Kwa ngerekano, Ezara na Nehemia nĩ maaheire andũ ũtaaro mũrũmu matigane na atumia ao a kũngĩ, arĩa maatũmaga andũ makorũo matarĩ na hinya kĩĩroho. (Thoma Ezara 10:10, 11; Neh. 13:23-27, 30) Ĩ naguo ũhoi mĩhianano? Kũroneka atĩ thutha wa kuuma ithamĩrio, rũrĩrĩ rũu nĩ rwathũũrire mehia macio, marĩa maamahĩngaga kaingĩ mbere ĩyo. Ĩ nao athĩnjĩri-Ngai na atongoria, kana anene? O ta ũrĩa kĩoneki kĩa Ezekieli kĩoonanĩtie, o nao nĩ maaheirũo ũtaaro na makĩrũngwo nĩ Jehova. (Neh. 13:22, 28) Aingĩ ao nĩ meenyihirie na makĩrũmĩrĩra ũtaaro ũcio.—Ezar. 10:7-9, 12-14; Neh. 9:1-3, 38.

12. Jehova aarathimire andũ arĩa mooimire ithamĩrio na njĩra irĩkũ?

¹² Nĩ ũndũ ũcio, Jehova nĩ aarathimire andũ ake. Andũ nĩ maagĩire na ũrata mwega hamwe na Jehova, ũgima mwega wa mwĩrĩ, na thayũ mataakoretwo naguo ihinda iraihu. (Ezar. 6:19-22; Neh. 8:9-12; 12:27-30, 43) Nĩkĩ hihi? Tondũ andũ nĩ maambĩrĩirie kũrũmĩrĩra ithimi cia Jehova cia ũthingu ciĩgiĩ ũthathaiya mũtheru. Maũndũ marĩa kĩoneki kĩa hekarũ kĩendaga kũrutana nĩ maatonyire ngoro-inĩ cia andũ aingĩ na makĩoya ikinya. Kwoguo na njĩra nguhĩ, no tuuge atĩ kĩoneki kĩa Ezekieli kĩgiĩ hekarũ nĩ kĩagunire andũ arĩa maarĩ ithamĩrio na njĩra igĩrĩ cia bata. (1) Nĩ kĩamarutire maũndũ ma bata megiĩ ithimi cia ũthathaiya mũtheru na ũrĩa maagĩrĩirũo kũrũmia ithimi icio. (2) Nĩ kĩamaheire ũrathi wa gwĩkĩra  ngoro. Nĩ kĩarathire atĩ ũthathaiya mũtheru nĩ ũngĩacokirio, na gĩkĩratha ũrĩa Jehova angĩarathimire andũ ake mangĩathiire na mbere kũrũmia ũthathaiya mũtheru. No rĩrĩ, ũmũthĩ no twende kũmenya ũndũ ũyũ: Hihi kĩoneki kĩu nĩ kĩhingaga ihinda-inĩ rĩrĩ?

13, 14. (a) Tũmenyaga atĩa atĩ kĩoneki kĩa Ezekieli kĩgiĩ hekarũ nĩ kĩhingaga mahinda-inĩ maitũ? (b) Kĩoneki kĩu gĩtũgunaga na njĩra irĩkũ igĩrĩ ũmũthĩ? (Ningĩ rora gathandũkũ ga 13A, “Hekarũ Ngũrani, Morutani Ngũrani.”)

¹³ Hihi no tũkorũo na ma atĩ kĩoneki kĩa Ezekieli kĩgiĩ hekarũ nĩ gĩtũhutagia ũmũthĩ? Ĩĩ! Ririkana ũndũ ũrĩa ũhaanaine gatagatĩ ga kĩoneki kĩa Ezekieli kĩgiĩ nyũmba theru ya Ngai ĩrĩa yarĩ igũrũ rĩa “kĩrĩma kĩraihu mũno” na ũrathi wa Isaia atĩ “kĩrĩma kĩa nyũmba ya Jehova” nĩ kĩngĩahandirũo “kĩrũmĩte wega igũrũ rĩa tũcũmbĩrĩ twa irĩma.” Isaia atwĩraga wega atĩ ũrathi ũcio ũngĩkaahinga “ihinda-inĩ rĩa mũthia rĩa matukũ” kana “matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria.” (Ezek. 40:2; Isa. 2:2-4; kohoro ka magũrũ-inĩ; ningĩ rora Mika 4:1-4.) Morathi macio maragia ũhoro wa ihinda rĩa matukũ ma kũrigĩrĩria kuuma mwaka wa 1919 rĩrĩa ũthathaiya mũtheru waambararirio, ũgĩcokio, ũkĩhaana ta ũigĩtwo igũrũ rĩa kĩrĩma gĩtũũgĩru. b

¹⁴ Kwoguo hatarĩ nganja, kĩoneki kĩa Ezekieli nĩ kĩhutagia ũthathaiya mũtheru ũmũthĩ. O ta ũrĩa kĩoneki kĩu kĩagunire Ayahudi arĩa maarĩ ithamĩrio mahinda-inĩ ma tene, nĩ gĩtũgunaga na njĩra igĩrĩ ũmũthĩ. (1) Nĩ gĩtũrutaga maũndũ ma bata megiĩ ũrĩa tũngĩrũmia ithimi cia Jehova ciĩgiĩ ũthathaiya mũtheru. (2) Nĩ gĩtũheaga ũũma atĩ ũthathaiya mũtheru nĩ ũgaacokio biũ na Jehova nĩ akaarehe irathimo.

15. Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo kũririkana tũkĩarĩrĩria maũndũ marĩa tũngĩĩruta kuumana na hekarũ ĩrĩa Ezekieli oonire kĩoneki-inĩ?

¹⁵ Reke rĩu twarĩrĩrie maũndũ mamwe maarĩ kĩoneki-inĩ kĩa Ezekieli. Ta hũũra mbica tũrĩ hamwe na Ezekieli agĩceera hekarũ-inĩ ĩyo yarĩ na riri ĩrĩa oonire kĩoneki-inĩ. Ririkana atĩ tũtirona hekarũ ĩrĩa nene ya kĩĩroho; handũ ha ũguo, tũrenda kuona maũndũ marĩa tũngĩĩruta makonainie na ũthathaiya witũ ũmũthĩ. Nĩ maũndũ ta marĩkũ tũngĩĩruta?

16. Twĩrutaga atĩa kuumana na ithimi iria ciarĩ kĩoneki-inĩ kĩa Ezekieli? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

¹⁶ Ithimi icio ciothe itũrutaga maũndũ marĩkũ? Ezekieli nĩ eeroreire mũraika ũrĩa warĩ na mũhianĩre ta wa gĩcango agĩthima na kinyi hekarũ, o hamwe na thingo, ihingo, tũnyũmba twa arangĩri, nja ciayo, na kĩgongona. Ũhoro mũingĩ wĩgiĩ ithimi icio no ũritũhĩre mũthomi. (Ezek. 40:1–42:20; 43:13, 14) No ta wĩcirie maũndũ ma bata marĩa tũngĩĩruta kuumana na ũhoro ũcio. Thĩinĩ waguo, Jehova nĩ atĩtĩrithĩtie bata wa ithimi ciake. We nĩwe ũigaga ithimi icio, no ti andũ. Arĩa moigaga atĩ gũtimakanagia ũrĩa Ngai arathathaiyo makoragwo mahĩtĩtie mũno. Ningĩ, gũkorũo atĩ hekarũ yathimirũo na kinyi kuonanagia ũũma ũrĩa Jehova atũheaga atĩ no mũhaka ũthathaiya mũtheru ũgaacokio. Kũhinga gwa kĩĩranĩro kĩa  Ngai nĩ kwa ma biũ o ta ũrĩa ithimi icio itaarĩ na mahĩtia. Kwoguo Ezekieli nĩ eekĩrire mũkonde atĩ gũcokio kwa ũthathaiya mũtheru matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria nĩ ũndũ ũkaahinga hatarĩ nganja!

17. Rũthingo rũrĩa rwathiũrũrũkĩirie hekarũ rũngĩtũririkania maũndũ marĩkũ ũmũthĩ?

¹⁷ Rũthingo rũrĩa rwathiũrũrũkĩirie. O ta ũrĩa tũrĩkĩtie kuona, Ezekieli oonire rũthingo rwathiũrũrũkĩirie gĩcigo gĩothe kĩa hekarũ. Rũthingo rũu rwaririkanagia andũ a Ngai atĩ maũndũ mothe ma kĩĩndini matarĩ matheru magĩrĩire kũigwo haraihu na ũthathaiya mũtheru, matikanathahie nyũmba ya Ngai. (Thoma Ezekieli 43:7-9.) Githĩ tũtibataraga ũtaaro ũcio nginya ũmũthĩ! Thutha wa andũ a Ngai kũrekererio kuuma ũkombo-inĩ wa kĩĩroho wa ihinda iraihu thĩinĩ wa Babuloni Ũrĩa Mũnene, Kristo nĩ aamũrire ngombo yake ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ mwaka wa 1919. Kuuma hĩndĩ ĩyo, andũ a Ngai nĩ makoretwo makĩĩrutanĩria makĩria kweheria morutani ma maheeni na mĩtugo ĩtukanĩte na ũhoi mĩhianano na ũthathaiya wa ngai cia maheeni. Nĩ twĩrutanagĩria kũiga maũndũ matarĩ matheru ma kĩĩndini haraihu na ũthathaiya mũtheru. Makĩria ma ũguo, o na tũtiĩkaga maũndũ ma kĩĩbiacara thĩinĩ wa Nyũmba cia Ũthamaki, kwoguo tũkamũrania maũndũ macio ma ũtũũro wa o mũthenya kuuma harĩ ũthathaiya witũ.—Mar. 11:15, 16.

18, 19. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta kuumana na ihingo ndaihu cia hekarũ ĩrĩa yarĩ kĩoneki-inĩ? (b) Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa andũ mangĩgeria gũtũma tũregerie ithimi cia igũrũ cia Jehova? Heana ngerekano.

¹⁸ Ihingo ndũũgĩru. Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta twecũrania igũrũ rĩgiĩ ihingo ndaihu iria Ezekieli oonire? Hatarĩ nganja, ihingo icio cia hekarũ ĩrĩa yarĩ kĩoneki-inĩ nĩ ciarutire Ayahudi arĩa maarĩ ithamĩrio atĩ ithimi cia Jehova cia mĩtugo nĩ cia igũrũ mũno. Angĩkorũo ũguo nĩguo kwarĩ mahinda ma tene-rĩ, ĩ ũmũthĩ narĩo? Tũthathayagia thĩinĩ wa hekarũ nene ya kĩĩroho ya Jehova. Na githĩ mĩthiĩre mĩrũngĩrĩru ĩtarĩ na ũhinga ti ya bata o na makĩria ihinda-inĩ rĩrĩ? (Rom. 12:9; 1 Pet. 1:14, 15) Matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria, Jehova akoretwo agĩtongoria andũ ake ikinya gwa ikinya nĩguo marũmĩrĩre biũ ithimi ciake ciĩgiĩ mĩtugo. c Kwa ngerekano, andũ arĩa mehagia na makaga kwĩrira nĩ meheragio kĩũngano-inĩ. (1 Kor. 5:11-13) Makĩria ma ũguo, kũgerera tũnyũmba twa arangĩri tũrĩa twarĩ itonyero-inĩ cia ihingo icio, nĩ tũririkanagio atĩ ũhoro-inĩ wĩgiĩ gũthathaiya Jehova, gũtirĩ mũndũ wĩtĩkagĩrio gũtonya hekarũ-inĩ ya kĩĩroho atetĩkĩrĩkĩte harĩ Ngai. Kwa ngerekano, mũndũ ũikaraga ũtũũro wa ũhinga no aingĩre thĩinĩ wa Nyũmba ya Ũthamaki, no ndangĩtĩkĩrĩka harĩ Jehova o nginya eke ũrĩa Ngai endaga. (Jak. 4:8) Na githĩ ũcio ti ũgitĩri wa magegania harĩ ũthathaiya mũtheru matukũ-inĩ maya andũ mathũkĩte mũno kĩĩmĩtugo!

¹⁹ Bibilia nĩ yarathĩte atĩ thĩ ĩno nĩ ĩngĩgathũka mũno mũthia ũtanakinya. Yugaga ũũ: “Andũ aganu na arĩa metuaga ũrĩa matarĩ marĩkĩragĩrĩria o kũũruha, makĩhĩtithagia andũ na makĩhĩtithagio.” (2 Tim. 3:13) Andũ aingĩ ũmũthĩ nĩ marahĩtithio mageciria atĩ ithimi cia igũrũ cia Jehova nĩ cimaga andũ wĩyathi, nĩ  hĩtũke nĩ mahinda, kana itiagĩrĩire. Hihi wee nĩ ũgwĩtĩkĩra kũhĩtithio? Kwa ngerekano, mũndũ angĩgeria gũkũiguithia atĩ ithimi cia Ngai ciĩgiĩ ngomanio cia arũme kwa arũme na atumia gwa atumia itiagĩrĩire-rĩ, no wĩtĩkanie nake? Kana hihi ũngĩtĩkania na Jehova Ngai, ũrĩa Kiugo gĩake kiugaga wega atĩ arĩa mekaga maũndũ ta macio makoragwo magĩka “maũndũ ma ũũra-thoni”? Ngai nĩ atũkaanagia atĩ tũtigetĩkanagie na mĩtugo ya waganu. (Rom. 1:24-27, 32) Tũngĩcemania na maũndũ ta macio, nĩ wega tũkahũũraga mbica ya hekarũ ĩrĩa Ezekieli oonire kĩoneki-inĩ hamwe na ihingo ciayo ndũũgĩru na tũkaririkana ũndũ ũyũ: Jehova ndaregeragia ithimi ciake cia ũthingu, o na kũngĩkorũo na hatĩka ihaana atĩa kuuma harĩ thĩ ĩno njũru. Hihi nĩ twĩtĩkanagia na Ithe witũ wa igũrũ na tũkarũgama na ũndũ ũrĩa wagĩrĩire?

20. Nĩ iririkania irĩkũ cia gwĩkĩra ngoro andũ a “kĩrĩndĩ kĩnene” monaga kuuma harĩ kĩoneki kĩa Ezekieli?

²⁰ Nja cia hekarũ. Rĩrĩa Ezekieli oonire nja ĩrĩa nene ya hekarũ, no mũhaka akorũo nĩ aacanjamũkire mũno eciria ũhoro wa athathaiya aingĩ a Jehova arĩa mangĩacemanirie kuo. Ũmũthĩ, Akristiano mathathayagĩria handũ hatheru o na makĩria. Andũ a “kĩrĩndĩ kĩnene” arĩa mathathayagia thĩinĩ wa nja ĩrĩa nene ya hekarũ ya kĩĩroho ya Jehova nĩ monaga iririkania cia gwĩkĩra ngoro kuuma harĩ kĩoneki kĩa Ezekieli. (Kũg. 7:9, 10, 14, 15) Ezekieli oonire atĩ nja icio ciarĩ na rumu cia kũrĩĩra iria athathaiya mangĩarĩĩrĩire magongona ma ũiguano marĩa maarehete. (Ezek. 40:17) Kwoguo nĩ ta mangĩagĩire na mweke wa kũrĩanĩra na Jehova Ngai,  ũndũ ũrĩa ũngĩonanirie atĩ marĩ na ũrata mwega. Ũmũthĩ, tũtirutaga magongona ta ũrĩa Ayahudi meekaga rungu rwa Watho wa Musa. Ithenya rĩa ũguo, tũrutaga “igongona rĩa kũgooca” rĩrĩa twanyitanĩra ũthathaiya-inĩ mũtheru, ta rĩrĩa twaheana macokio na twoimbũra wĩtĩkio witũ mĩcemanio-inĩ kana ũtungata-inĩ. (Ahib. 13:15) Ningĩ nĩ twĩkĩragwo hinya nĩ irio cia kĩĩroho iria Jehova aheanaga. Nĩkĩo tũiguaga ta ariũ a Kora arĩa maainĩire Jehova makiuga ũũ: “Mũthenya ũmwe nja-inĩ ciaku nĩ mwega gũkĩra mĩthenya ngiri ĩmwe handũ hangĩ o hothe!”—Thab. 84:10.

21. Nĩ maũndũ marĩkũ Akristiano aitĩrĩrie maguta mangĩĩruta kuuma harĩ athĩnjĩri-Ngai arĩa maarĩ kĩoneki-inĩ kĩa Ezekieli?

²¹ Athĩnjĩri-Ngai. Ezekieli oonire atĩ athĩnjĩri-Ngai na Alawii maaingĩraga thĩinĩ wa nja ĩrĩa nini kũgerera ihingo ciahaanaine na iria andũ a mĩhĩrĩga ĩrĩa ĩtaarĩ ya athĩnjĩri-Ngai maatonyagĩra magĩthiĩ nja ĩrĩa nene. Ĩyo yarĩ njĩra njega ya kũririkania athĩnjĩri-Ngai acio atĩ o nao nĩ maagĩrĩirũo kũrũmĩrĩra ithimi cia Jehova ciĩgiĩ ũthathaiya mũtheru. Ĩ ũmũthĩ narĩo? Gũtikoragwo na athĩnjĩri-Ngai a gũtiganĩrũo gatagatĩ-inĩ ka ndungata cia Ngai mahinda maya, no Akristiano arĩa aitĩrĩrie maguta merĩtwo ũũ: “Inyuĩ mũrĩ ‘rũrĩrĩ rũthuure, athĩnjĩri-Ngai matuĩtwo athamaki.’” (1 Pet. 2:9) Athĩnjĩri-Ngai a Isiraeli ya tene maathathayagĩria nja ngũrani na andũ arĩa angĩ. Ũmũthĩ, Akristiano aitĩrĩrie maguta matithathayagĩria handũ ngũrani na Akristiano arĩa angĩ, no nĩ makoragwo na ũrata wa mwanya na Jehova tondũ nĩ matuĩtwo ciana ciake. (Gal. 4:4-6) O na kũrĩ ũguo, arĩa aitĩrĩrie maguta no mone iririkania cia bata kuuma harĩ kĩoneki kĩa Ezekieli. Kwa ngerekano, nĩ monaga atĩ athĩnjĩri-Ngai nĩ maaheagwo ũtaaro na makarũngwo. Akristiano othe nĩ magĩrĩirũo kũririkana atĩ tũrĩ a “rũũru rũmwe” rũrĩa rũtungataga rungu rwa “mũrĩithi ũmwe.”—Thoma Johana 10:16.

22, 23. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ athuri a kĩũngano ũmũthĩ mangĩĩruta kuuma harĩ mũtongoria ũrĩa ũtaarĩirio kĩoneki-inĩ kĩa Ezekieli? (b) Kwahoteka nĩ ũndũ ũrĩkũ ũgeekĩka ihinda rĩũkĩte?

²² Mũtongoria. Thĩinĩ wa kĩoneki kĩa Ezekieli, mũtongoria nĩ agwetetwo maita maingĩ. Ndaarĩ wa mũhĩrĩga wa athĩnjĩri-Ngai, na thĩinĩ wa hekarũ nĩ aathĩkagĩra ũtongoria wa athĩnjĩri-Ngai. O na kũrĩ ũguo, aatungataga arĩ mũrori gatagatĩ-inĩ ka andũ na nĩ aamateithagia kũruta magongona. (Ezek. 44:2, 3; 45:16, 17; 46:2) Kwoguo we nĩ kĩonereria harĩ arũme Akristiano ũmũthĩ arĩa makoragwo mehokeirũo maũndũ kĩũngano-inĩ. Athuri a kĩũngano, nginya arori arĩa magendaga, nĩ magĩrĩirũo gwathĩkagĩra ngombo njĩhokeku ĩrĩa ĩitĩrĩirio maguta. (Ahib. 13:17) Athuri a kĩũngano nĩ merutanagĩria mũno gũteithia andũ a Ngai kũruta magongona mao ma kũgooca thĩinĩ wa mĩcemanio ya Gĩkristiano na ũtungata-inĩ. (Ef. 4:11, 12) Ningĩ athuri a kĩũngano no merute kuumana na ũrĩa Jehova aarũngire atongoria a Isiraeli nĩ ũndũ wa kũhũthĩra ũnene wao ũũru. (Ezek. 45:9) O nao athuri a kĩũngano mationaga ta matarabatara kũheo ũtaaro na kũrũngwo. Ngũrani na ũguo,  nĩ makenagĩra mweke o wothe wa kũrũngwo nĩ Jehova nĩguo matuĩke arĩithi na arori ega makĩria.—Thoma 1 Petero 5:1-3.

²³ Jehova nĩ agaathiĩ na mbere kũheana arori ega na marĩ wendo thĩinĩ wa Paradiso ĩrĩa ĩroka. Kwoguo, athuri aingĩ a kĩũngano ũmũthĩ nĩ ta makoragwo makĩmenyerio ũrĩa mangĩtuĩka arĩithi ega na mangĩheana ũteithio thĩinĩ wa Paradiso. (Thab. 45:16) Githĩ ti ũndũ wa gũcanjamũra gwĩcũrania ũrĩa arũme acio magaakorũo marĩ kĩrathimo kĩnene thĩinĩ wa thĩ njerũ? O ta morathi mangĩ megiĩ gũcokio, no kũhoteke tũgaataũkĩrũo wega makĩria nĩ kĩoneki kĩa Ezekieli ihinda-inĩ rĩrĩa rĩagĩrĩire maitho-inĩ ma Jehova. No gũkorũo maũndũ mamwe makaahinga na njĩra nene makĩria ihinda rĩũkĩte, ũndũ ũrĩa tũtangĩhota gũtaũkĩrũo ihinda-inĩ rĩrĩ. Nĩ tũkaamenya wega hĩndĩ ĩyo.

24, 25. Kĩoneki kĩa Ezekieli kĩoonanirie atĩa ũrĩa Jehova angĩarathimire andũ ake mangĩarũmirie ũthathaiya mũtheru?

²⁴ Tũkĩrĩkĩrĩria, reke twĩririkanie ũndũ ũmwe mũnene wekĩkire thĩinĩ wa kĩoneki kĩa Ezekieli. Jehova ookire hekarũ-inĩ ĩyo yarĩ kĩoneki-inĩ, na akĩra andũ ake atĩ nĩ angĩaikarire kuo mangĩathiire na mbere kũrũmia ithimi ciake ciĩgiĩ ũthathaiya mũtheru marĩ na wĩhokeku. (Ezek. 43:4-9) Jehova gũkorũo arĩ kũu kũngĩahutirie atĩa andũ ake na bũrũri wao?

²⁵ Kĩoneki kĩu gĩtaaragĩria irathimo cia Ngai na njĩra ya kuonania maũndũ merĩ ma gwĩkĩra ngoro: (1) Rũũĩ rũratherera ruumĩte harĩa hatheru ha hekarũ, rũgatũma kũgĩe na muoyo na maciaro thĩinĩ wa bũrũri; na (2) bũrũri ũgayanĩtio na mũbango, ũrĩ na ithimi itarĩ na mahĩtia, nayo hekarũ na nja ciayo irĩ gatagatĩ kaguo. Hihi twagĩrĩirũo gũtaũkĩrũo atĩa nĩ icunjĩ icio ũmũthĩ? Tũratũũra mahinda marĩa Jehova atonyete thĩinĩ wa hekarũ ĩrĩa nene ya kĩĩroho, mũbango mũtheru makĩria wa ũthathaiya ũrĩa atheretie na akawĩtĩkĩra. (Mal. 3:1-4) Nĩ tũkaarĩrĩria maũndũ macio merĩ thĩinĩ wa Gĩcunjĩ gĩa 19 nginya kĩa 21 kĩa ibuku rĩrĩ.