Thiĩ harĩ ũhoro

Thiĩ harĩ ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ

GĨCUNJĨ GĨA 6

‘Rĩu Ithirĩro nĩ Rĩmũkinyĩrĩire’

‘Rĩu Ithirĩro nĩ Rĩmũkinyĩrĩire’

EZEKIELI 7:3

ŨNDŨ ŨRĨA WARĨRĨIRIO: Ũrĩa ũrathi wa matuĩro ma Jehova kwerekera Jerusalemu wahingirio

1, 2. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ ma kũgegania Ezekieli eekire? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.) (b) Ciĩko ciake ciarathaga ũndũ ũrĩkũ?

 ŨHORO wĩgiĩ maũndũ ma kũgegania marĩa mũnabii Ezekieli eekaga nĩ watheremire na ihenya gatagatĩ-inĩ ka Ayahudi arĩa maaikaraga ithamĩrio bũrũri-inĩ wa Babuloni. Kwa ihinda rĩa kiumia kĩmwe, aaikarĩte thĩ arĩ na kĩmako kĩnene na atekwaria gatagatĩ-inĩ ka arĩa maarĩ ithamĩrio, agĩcoka agĩũkĩra o rĩmwe agĩthiĩ akĩĩhingĩra nyũmba-inĩ yake. Thutha ũcio, mũnabii ũcio akiuma nja andũ mamwĩroreire magegete, akĩoya iturubarĩ, akĩrĩiga mbere yake, na agĩconga mũcoro iturubarĩ-inĩ rĩu. Agĩcoka akĩambĩrĩria gwaka karũthingo, ategũtumũka kiugo o na kĩmwe.—Ezek. 3:10, 11, 15, 24-26; 4:1, 2.

2 Hatarĩ nganja eroreri nĩ maathiaga makĩongererekaga, na no mũhaka akorũo nĩ meeyũragia atĩrĩ, ‘Maũndũ maya mothe marenda kuuga atĩa?’ Thutha-inĩ norĩo Ayahudi acio maarĩ ithamĩrio mangĩataũkĩirũo wega atĩ maũndũ macio ma kũgegania mũnabii Ezekieli eekaga maarĩ ũrathi wĩgiĩ ũndũ wa kũmakania ũrĩa ũngĩekĩkire wa kuonania marakara ma Jehova Ngai. Ũndũ ũcio warĩ ũrĩkũ? Wahutirie atĩa rũrĩrĩ rwa Isiraeli ya tene? Ũkoragwo na bata ũrĩkũ harĩ athathaiya a ma ũmũthĩ?

“Oya Iturubarĩ . . . Woe Ngano . . . Oya Rũhiũ Rũũgĩ rwa Njora”

3, 4. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ matatũ megiĩ ituĩro rĩa Ngai Ezekieli oonanirie? (b) Ezekieli oonanirie atĩa ũrĩa Jerusalemu ĩngĩkaarigicĩrio?

3 Kĩndũ mwaka wa 613 M.M.M., Jehova nĩ eerire Ezekieli onanie kũgerera imenyithia maũndũ matatũ megiĩ ituĩro rĩa Ngai rĩrĩa rĩngĩokire kwerekera Jerusalemu. Maũndũ macio maarĩ: kũrigicĩrio gwa itũũra, gũthĩnĩka kwa aikari a kuo, na kwanangwo gwa itũũra rĩu hamwe na andũ a kuo. a Reke tũthuthurie makĩria maũndũ macio matatũ.

4 Kũrigicĩrio kwa Jerusalemu. Jehova eerire Ezekieli ũũ: “Oya iturubarĩ ũrĩige mbere yaku. . . . Na ũrĩrigicĩrie.” (Thoma Ezekieli 4:1-3.) Iturubarĩ rĩu rĩarũgamĩrĩire itũũra rĩa Jerusalemu, nake Ezekieli we mwene aarũgamĩrĩire mbũtũ ya Ababuloni ĩkĩhũthĩrũo nĩ Jehova. Ningĩ Ezekieli nĩ eerirũo athondeke karũthingo, hĩba ya kũrigicĩria, na mĩgogo mĩtungu ya kũmomora. Thutha ũcio aagĩrĩirũo kũiga indo icio ithiũrũrũkĩirie iturubarĩ rĩu. Ciarũgamagĩrĩra indo cia mbaara iria thũ cia Jerusalemu ingĩahũthĩrire kũrigicĩria itũũra rĩu na kũrĩtharĩkĩra. Nĩguo onanie hinya ta wa kĩgera ũrĩa warĩ na thigari icio cia thũ, Ezekieli aagĩrĩirũo kũiga “rũgĩo rwa kĩgera” gatagatĩ gake na itũũra rĩu. Agĩcoka akĩerekeria ‘ũthiũ wake harĩ’ itũũra rĩu. Ciĩko icio cia kuonania tharĩkĩro ciarĩ “kĩmenyithia harĩ nyũmba ya Isiraeli” atĩ ũndũ ũterĩgĩrĩirũo warĩ hakuhĩ gwĩkĩka. Jehova nĩ angĩahũthĩrire mbũtũ ya thũ kũrigicĩria Jerusalemu, itũũra rĩrĩa rĩarĩ rĩa bata makĩria harĩ andũ a Ngai, kũrĩa hekarũ ya Ngai yarĩ!

5. Taarĩria ũrĩa Ezekieli oonanirie maũndũ marĩa mangĩgaakora aikari a Jerusalemu.

5 Gũthĩnĩka kwa aikari a Jerusalemu. Jehova aathire Ezekieli akĩmwĩra: “Woe ngano, cairi, noe, ndengũ, mwere, na guthemethu [mũthemba wa ngano] . . . wĩthondekere mũgate nacio,” na “ũrĩthimaga na ũkarĩa cekeri 20 cia irio o mũthenya.” Jehova agĩcoka agĩtaarĩria akiuga: “Nĩ ngũniina irio kũu.” (Ezek. 4:9-16) Riita rĩrĩ, Ezekieli ndaarũgamagĩrĩra mbũtũ ya Ababuloni; ithenya rĩa ũguo, aarũgamagĩrĩra aikari a Jerusalemu. Maũndũ marĩa mũnabii ũcio eekire moonanagia atĩ kũrigicĩrio kũu nĩ kũngĩgaatũma irio inyihe thĩinĩ wa itũũra rĩu. Hĩndĩ ĩyo, mũgate ũngĩathondekirũo na mũtukanio wa indo mataamenyerete kũhũthĩra magĩthondeka mũgate, ũndũ ũrĩa woonanagia atĩ andũ mangĩarĩaga kĩndũ o gĩothe mangĩonire. Hihi ngʼaragu ĩyo ĩngĩanenehire na gĩkĩro kĩrĩkũ? Ezekieli aagwetire ciugo cioonanagia ta arĩ aikari a Jerusalemu eeraga akiuga ũũ: “Thĩinĩ waku maithe nĩ makaarĩa ariũ ao, nao ariũ nĩ makaarĩa maithe.” Marigĩrĩrio-inĩ, andũ aingĩ nĩ mangĩgaathĩnĩka nĩ ũndũ wa “mĩguĩ mĩũru ya ngʼaragu,” na nĩ ‘mangĩkaahinyĩrĩrĩka.’—Ezek. 4:17; 5:10, 16.

6. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ merĩ Ezekieli oonanirie ihinda-inĩ rĩmwe? (b) Rĩathani rĩrĩa Ngai aaheire Ezekieli akĩmwĩra “ũthime na ũgayanie njuĩrĩ ĩyo” rĩonanagia atĩa?

6 Kwanangwo kwa Jerusalemu na andũ a kuo. Thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ kĩa ũrathi, Ezekieli oonanirie maũndũ merĩ ihinda-inĩ rĩmwe. Wa mbere, Ezekieli oonanirie ũrĩa Jehova angĩgeka. Jehova aamwĩrire ũũ: “Oya rũhiũ rũũgĩ rwa njora ũrũhũthĩre ta rwenji rwa mwenjani.” (Thoma Ezekieli 5:1, 2.) Guoko kwa Ezekieli kũrĩa kwanyitĩte rũhiũ rũu rwa njora kwarũgamĩrĩire guoko kwa Jehova, ũguo nĩ kuuga ituĩro rĩake, rĩrĩa rĩahingirio kũgerera mbũtũ ya Ababuloni. Wa kerĩ, Ezekieli oonanirie maũndũ marĩa Ayahudi mangĩgaacemania namo. Jehova aamwĩrire ũũ: “Wĩenje mũtwe o na nderu.” Ezekieli kwenja mũtwe kwarũgamagĩrĩra ũrĩa Ayahudi mangĩgaatharĩkĩrũo na moragwo. Ningĩ, rĩathani rĩrĩa aaheirũo akĩrũo “woe ratiri ũthime na ũgayanie njuĩrĩ ĩyo icunjĩ ithatũ” rĩoonanagia atĩ ituĩro rĩa Jehova kwerekera Jerusalemu rĩtingĩahingirio hatarĩ mũtaratara, ĩndĩ rĩngĩahingirio na mũbango na rĩhingio kĩhinyio.

7. Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova ere Ezekieli agayanie njuĩrĩ ĩyo icunjĩ ithatũ na eke ũndũ ngũrani harĩ o gĩcunjĩ?

7 Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova ere Ezekieli oe njuĩrĩ ĩyo eenjire amĩgayanie icunjĩ ithatũ na eke ũndũ ngũrani harĩ o gĩcunjĩ? (Thoma Ezekieli 5:7-12.) Ezekieli aacinire gĩcunjĩ kĩmwe kĩa njuĩrĩ ĩyo “thĩinĩ wa itũũra rĩu” nĩguo onie arĩa meeroragĩra atĩ aikari amwe a Jerusalemu mangĩakuĩrĩire thĩinĩ wa itũũra rĩu. Ezekieli aahũũrire gĩcunjĩ kĩngĩ kĩa njuĩrĩ ĩyo na rũhiũ rwa njora “kũndũ guothe gũthiũrũrũka itũũra rĩu” kuonania atĩ aikari angĩ mangĩoragĩirũo nja ya itũũra rĩu. Aarekereirie gĩcunjĩ kĩa mũthia kĩa njuĩrĩ ĩyo gĩthiĩ na rũhuho kuonania atĩ aikari angĩ mangĩarekereirio mahurunjũke ndũrĩrĩ-inĩ, no “rũhiũ rwa njora” nĩ ‘rũngĩamaingatithirie.’ Kwoguo, kũrĩa guothe andũ acio mangĩahonokire mangĩathiire gũikara, matingĩarĩ na thayũ.

8. (a) Maũndũ marĩa Ezekieli eekire moonanagia kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩkũ? (b) Ciugo cia ũrathi ciĩgiĩ “tũcuĩrĩ tũigana ũna” ciahingire atĩa?

8 O na kũrĩ ũguo, maũndũ marĩa Ezekieli eekire ningĩ nĩ moonanagia kĩĩrĩgĩrĩro. Ũhoro-inĩ wĩgiĩ njuĩrĩ ĩrĩa Ezekieli eenjete, Jehova aamwĩrire ũũ: “Woe tũcuĩrĩ tũigana ũna . . . ũtũkũnjanĩrie na mĩkũnjo ya nguo yaku.” (Ezek. 5:3) Rĩathani rĩu rĩoonanagia atĩ Ayahudi anini arĩa mangĩahurunjũkire ndũrĩrĩ-inĩ nĩ mangĩahonokirio. Andũ amwe arĩa maarũgamĩrĩirũo nĩ “tũcuĩrĩ tũigana ũna” mangĩarĩ gatagatĩ ka arĩa mangĩacokire Jerusalemu thutha wa gũikara ithamĩrio Babuloni mĩaka 70. (Ezek. 6:8, 9; 11:17) Hihi ciugo icio cia ũrathi nĩ ciahingire? Ĩĩ nĩ ciahingire. Mĩaka ĩigana ũna thutha wa ihinda rĩa gũikara ithamĩrio Babuloni gũthira, mũnabii Hagai nĩ ooigire atĩ Ayahudi amwe arĩa maahurunjũkĩte nĩ maacokete Jerusalemu. Maarĩ “athuri arĩa akũrũ arĩa moonete nyũmba ĩrĩa yarĩ ho mbere ĩyo,” nĩyo hekarũ ya Suleimani. (Ezar. 3:12; Hag. 2:1-3) Jehova nĩ aatigĩrĩire atĩ ũthathaiya mũtheru nĩ wagitĩrũo, o ta ũrĩa eeranĩire. Ũhoro makĩria wĩgiĩ gũcokio kũu nĩ warĩrĩirio thĩinĩ wa Gĩcunjĩ gĩa 9 kĩa ibuku rĩrĩ.—Ezek. 11:17-20.

Ũrathi ũyũ Ũtũrutaga Atĩa Igũrũ Rĩgiĩ Maũndũ Marĩa Marĩũka?

9, 10. Maũndũ marĩa Ezekieli eekire matũririkanagia maũndũ marĩkũ ma bata maarathĩtwo megiĩ ihinda ritũ rĩũkĩte?

9 Maũndũ marĩa Ezekieli oonanirie matũririkanagia maũndũ ma bata marĩa Kiugo kĩa Ngai kĩrathĩte megiĩ ihinda ritũ rĩũkĩte. Mamwe mamo nĩ marĩkũ? O ta ũrĩa gwekĩkire harĩ itũũra rĩu rĩa tene rĩa Jerusalemu, Jehova nĩ akaahũthĩra thirikari cia gĩũteti gwĩka ũndũ ũterĩgĩrĩirũo—gũtharĩkĩra mathondeka mothe ma ndini cia maheeni thĩinĩ wa thĩ. (Kũg. 17:16-18) O ta ũrĩa kwanangwo kwa Jerusalemu kwarĩ “thĩna ũtarĩ wonwo,” no taguo “thĩna mũnene” na mbaara ya Hari–Magedoni igaakorũo irĩ ũndũ “ũtarĩ woneka” rĩngĩ.—Ezek. 5:9; 7:5; Mat. 24:21.

10 Kiugo kĩa Ngai kĩonanagia atĩ arũmĩrĩri a ndini cia maheeni marĩ mũndũ ũmwe ũmwe nĩ makaahonoka rĩrĩa ndini icio ikaanangwo. Nĩ ũndũ wa guoya, andũ arĩa makaahonoka nĩ makaanyitanĩra na angĩ a ikĩro ciothe arĩa magaakorũo magĩcaria handũ ha kwĩhitha. (Zek. 13:4-6; Kũg. 6:15-17) Ũndũ ũrĩa ũkaamakora ũratũririkania ũrĩa gwekĩkire harĩ aikari a Jerusalemu ya tene arĩa maahonokire rĩrĩa yaanangirũo na makĩhurunjũka magĩthiĩ na “rũhuho.” O ta ũrĩa kĩbungo kĩa 7 kĩonanĩtie, o na gũtuĩka mĩoyo yao nĩ yahonokirio ihinda-inĩ rĩu, Jehova nĩ aacomorire ‘rũhiũ rwa njora amaingatithie.’ (Ezek. 5:2) Na njĩra o ta ĩyo, kũndũ o guothe gwa kwĩhitha kũrĩa andũ acio makaahonoka tharĩkĩro ya ndini makoorĩra gũtikaamagitĩra kuumana na rũhiũ rwa njora rwa Jehova. Hĩndĩ ya Hari–Magedoni, nĩ makooragwo hamwe na arĩa othe a mũhaano wa mbũri.—Ezek. 7:4; Mat. 25:33, 41, 46; Kũg. 19:15, 18.

Ũhoro-inĩ wĩgiĩ kũhunjia ũhoro mwega, tũgaatuĩka “bubu”

11, 12. (a) Ũtaũku witũ wĩgiĩ ũrathi wa Ezekieli wa kũrigicĩrio kwa Jerusalemu ũrahutia atĩa muonere witũ wĩgiĩ wĩra wa kũhunjia mahinda-inĩ maya? (b) Kwahoteka nĩ ũgarũrũku ũrĩkũ ũgaakorũo ho harĩ wĩra witũ wa kũhunjia na harĩ ndũmĩrĩri itũ?

11 Ũtaũku witũ wĩgiĩ ũrathi ũcio ũrahutia atĩa muonere witũ wĩgiĩ wĩra wa kũhunjia na ũrĩa wagĩrĩirũo kũrutwo na ihenya? Nĩ ũtũteithagia kuona atĩ nĩ tũbatiĩ gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota mahinda-inĩ maya nĩguo tũteithie andũ gũtuĩka ndungata cia Jehova. Nĩkĩ? Tondũ ihinda rĩrĩa rĩtigarĩte rĩa ‘gũtua andũ arutwo kuuma ndũrĩrĩ-inĩ ciothe’ nĩ inini. (Mat. 28:19, 20; Ezek. 33:14-16) Rĩrĩa tharĩkĩro ya “rũthanju” (thirikari cia gĩũteti) kwerekera ndini ĩkaambĩrĩria, tũtikaahunjia rĩngĩ ndũmĩrĩri ya ũhonokio. (Ezek. 7:10) Ũhoro-inĩ wĩgiĩ kũhunjia ũhoro mwega, tũgaatuĩka “bubu,” o ta ũrĩa Ezekieli aatuĩkire bubu, kana agĩtiga kũhunjia ndũmĩrĩri ciake, ihinda rĩigana ũna rĩa ũtungata wake. (Ezek. 3:26, 27; 33:21, 22) Nĩ ma, thutha wa kwanangwo kwa ndini cia maheeni, andũ nĩ mageeka ũrĩa wothe mangĩhota ‘gũcaria kĩoneki kuuma kũrĩ mũnabii’ na njĩra ya mũhaano, no gũtirĩ ũtongoria wa kũhonokia mĩoyo makaaheo. (Ezek. 7:26) Ihinda rĩa kwamũkĩra ũtongoria ta ũcio na gũtuĩka mũrutwo wa Kristo rĩgaakorũo rĩhĩtũkĩte.

12 No wĩra witũ tũrĩ ahunjia ndũgaathira. Nĩkĩ? Tondũ hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene, no kũhoteke nĩ tũkaambĩrĩria kũhunjia ndũmĩrĩri ya ituĩro ĩrĩa ĩgaakorũo ĩhaana ta ihũũra rĩa mbura ya mbembe. Ndũmĩrĩri ĩyo nĩ ĩkoonania wega atĩ ithirĩro rĩa thĩ ĩno njũru nĩ rĩkinyĩrĩire andũ.—Kũg. 16:21.

“Atĩrĩrĩ, Nĩ Rĩroka”!

13. Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova ere Ezekieli akome na mwena wake wa ũmotho acoke akome na mwena wake wa ũrĩo?

13 Makĩria ma kũratha ũrĩa Jerusalemu ĩngĩkaanangwo, Ezekieli ningĩ nĩ oonanirie rĩrĩa ũndũ ũcio ũngĩgekĩka. Ezekieli eerirũo nĩ Jehova akome na mwena wake wa ũmotho thikũ 390 na akome na mwena wake wa ũrĩo thikũ 40. O mũthenya warũgamagĩrĩra mwaka. (Thoma Ezekieli 4:4-6; Ndar. 14:34) Ũndũ ũcio Ezekieli eekire, hihi ihinda rĩigana ũna harĩ o mũthenya, woonanagia mwaka ũrĩa Jerusalemu ĩngĩanangirũo. No kũhoteke mĩaka 390 ya mehia ma Isiraeli yaambĩrĩirie mwaka wa 997 M.M.M., mwaka ũrĩa ũthamaki wa mĩhĩrĩga 12 wagayũkanire icunjĩ igĩrĩ. (1 Ath. 12:12-20) Kwahoteka mĩaka 40 ya mehia ma Juda yaambĩrĩirie mwaka wa 647 M.M.M., mwaka ũrĩa Jeremia aaheirũo wĩra arĩ mũnabii nĩguo ahe ũthamaki wa Juda mũkaana wa ĩmwe kwa ĩmwe wĩgiĩ kwanangwo kwaguo. (Jer. 1:1, 2, 17-19; 19:3, 4) Kwoguo, mahinda macio merĩ mangĩathirire mwaka wa 607 M.M.M., mwaka o ũrĩa Jerusalemu yagũire na ĩkĩanangwo, o ta ũrĩa Jehova aarathĩte. b

Ezekieli oonanirie atĩa mwaka ũrĩa Jerusalemu ĩngĩanangirũo? (Rora kĩbungo gĩa 13)

14. (a) Ezekieli oonanirie atĩa atĩ aarĩ na ũũma atĩ Jehova nĩ angĩahingirie ituĩro ihinda rĩrĩa aatuĩte? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩekĩkire mbere ya Jerusalemu kwanangwo?

14 Hĩndĩ ĩrĩa Ezekieli aamũkĩrire ũrathi wĩgiĩ thikũ 390 na thikũ 40, no gũkorũo ndaamenyire mwaka ũrĩa Jerusalemu ĩngĩanangirũo. O na kũrĩ ũguo, mĩaka ĩrĩa yarũmĩrĩire mbere ya itũũra rĩu kwanangwo, nĩ aaheire Ayahudi mũkaana maita maingĩ atĩ ituĩro rĩa Jehova nĩ rĩngĩokire. Ooigaga ũũ: ‘Rĩu ithirĩro nĩ rĩmũkinyĩrĩire.’ (Thoma Ezekieli 7:3, 5-10.) Ezekieli ndaarĩ na nganja atĩ Jehova nĩ angĩahingirie ũndũ ũcio ihinda-inĩ rĩrĩa aatuĩte. (Isa. 46:10) Mũnabii ũcio ningĩ nĩ aarathire maũndũ marĩa mangĩekĩkire mbere ya Jerusalemu kwanangwo, akiuga ũũ: “Thĩna ũkaarũmĩrĩrũo nĩ ũngĩ.” Maũndũ macio namo nĩ mangĩatũmire mĩtaratara ya maũndũ ma ũtũũro, ya ndini, na ya thirikari ĩthũke.—Ezek. 7:11-13, 25-27.

Jerusalemu ĩrigicĩirio yahaanaga ta “nyũngũ ya kũrugĩra” ĩhagĩrĩtwo “mwaki-inĩ” (Rora kĩbungo gĩa 15)

15. Nĩ icunjĩ irĩkũ cia ũrathi wa Ezekieli ciaambĩrĩirie kũhinga kuuma mwaka wa 609 M.M.M. gũthiĩ na mbere?

15 Mĩaka mĩnini thutha wa Ezekieli kũratha atĩ Jerusalemu nĩ ĩngĩagũire, ũrathi ũcio nĩ waambĩrĩirie kũhinga. Mwaka-inĩ wa 609 M.M.M., Ezekieli nĩ aamenyire atĩ Jerusalemu nĩ yaambĩrĩirie gũtharĩkĩrũo. Hĩndĩ ĩyo, aikari a kuo nĩ maaiguire mũgambo wa karumbeta gakĩmeeta macokanĩrĩre mathiĩ makarũĩrĩre itũũra rĩao, no o ta ũrĩa Ezekieli aarathĩte, ‘gũtirĩ mũndũ wathiire mbaara-inĩ.’ (Ezek. 7:14) Aikari a Jerusalemu matiacokanĩrĩire nĩguo marũĩrĩre itũũra rĩu kuuma harĩ Ababuloni arĩa maarĩtharĩkagĩra. No kũhoteke Ayahudi amwe meeciragia atĩ Jehova nĩ angĩamahonokirie. Nĩ eekĩte ũguo mbere ĩyo rĩrĩa Aashuri meendaga gũtharĩkĩra Jerusalemu, na mũraika wa Jehova akĩũraga thigari nyingĩ cia mbũtũ yao. (2 Ath. 19:32) No ihinda-inĩ rĩrĩ gũtirĩ mũraika wokire kũmateithia. Thutha wa kahinda kanini, itũũra rĩu irigicĩrie rĩahaanaga ta “nyũngũ ya kũrugĩra” ĩhagĩrĩtwo “mwaki-inĩ,” nao aikari a kuo maakorereirũo makĩhaana o ta “icunjĩ cia nyama” irĩ thĩinĩ wa nyũngũ. (Ezek. 24:1-10) Thutha wa ihinda iritũ rĩa kũrigicĩrio rĩa mĩeri 18, Jerusalemu nĩ yaanangirũo.

“Mwĩigĩrei Mĩthithũ Kũrĩa Igũrũ”

16. Tũngĩonania atĩa ũmũthĩ atĩ nĩ tũkoragwo na ũũma atĩ Jehova nĩ akaahingia ituĩro ihinda rĩrĩa atuĩte?

16 Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũreruta kuumana na gĩcunjĩ gĩkĩ kĩa ũrathi wa Ezekieli? Hihi nĩ kĩhutanĩtie na ndũmĩrĩri ĩrĩa tũhunjagia na ũrĩa andũ arĩa tũhunjagĩria metĩkagĩra ndũmĩrĩri ĩyo? Jehova nĩ atuĩte rĩrĩa ndini cia maheeni ikaaniinwo—na o rĩngĩ akaahingia ũndũ ũcio ihinda rĩrĩa atuĩte. (2 Pet. 3:9, 10; Kũg. 7:1-3) Tũtiũĩ mũthenya ũrĩa ũndũ ũcio ũgeekĩka. O na kũrĩ ũguo, o ta Ezekieli, tũthiaga na mbere kũhingia ũndũ ũrĩa Jehova atwathĩte wa kũhe andũ mũkaana, tũkameera: ‘Rĩu ithirĩro nĩ rĩmũkinyĩrĩire.’ Tũbataraga kũheana ndũmĩrĩri ĩyo maita maingĩ nĩkĩ? Nĩ ũndũ wa gĩtũmi o ta kĩrĩa gĩatũmaga Ezekieli abatare gwĩka ũguo. c Andũ aingĩ arĩa aakinyagĩria ũrathi wa Ngai wĩgiĩ kũgwa kwa Jerusalemu matietĩkagia. (Ezek. 12:27, 28) No thutha-inĩ, Ayahudi amwe arĩa maarĩ ithamĩrio Babuloni nĩ moonanirie atĩ maarĩ na ngoro njega, na magĩcoka bũrũri-inĩ wao. (Isa. 49:8) O ũndũ ũmwe na ũcio, andũ aingĩ ũmũthĩ matiendaga gwĩtĩkia atĩ thĩ ĩno nĩ ĩrĩniinwo. (2 Pet. 3:3, 4) O na kũrĩ ũguo, o nginya rĩrĩa ihinda rĩa gwĩtĩkĩra ndũmĩrĩri ya Ngai rĩgaathira, tũngĩenda gũteithia andũ arĩa makoragwo na ngoro njega mone njĩra ĩrĩa ĩtongoragia muoyo-inĩ wa tene na tene.—Mat. 7:13, 14; 2 Kor. 6:2.

O na gũtuĩka andũ aingĩ matitũthikagĩrĩria, tũthiaga na mbere gũcaria andũ arĩa makoragwo na ngoro njega (Rora kĩbungo gĩa 16)

Nĩ kĩĩ gĩatũmire aikari a Jerusalemu ya tene maikie “betha ciao njĩra-inĩ”? (Rora kĩbungo gĩa 17)

17. Nĩ maũndũ marĩkũ tũkeyonera magĩkĩka hĩndĩ ya thĩna mũnene ũrĩa ũroka?

17 Ũrathi wa Ezekieli ningĩ nĩ ũtũririkanagia atĩ rĩrĩa mathondeka ma ndini magaatharĩkĩrũo, arũmĩrĩri a kanitha icio matigaathiĩ “mbaara-inĩ” kũrũĩrĩra ndini. Ithenya rĩa ũguo, rĩrĩa makaambĩrĩria kũmenya atĩ kĩrĩro kĩao gĩa kũhoya ũteithio makiugaga “Mwathani, Mwathani,” gĩtiracokio, “moko mao mothe nĩ makaaregera” na nĩ ‘makaanyitwo nĩ kĩmako.’ (Ezek. 7:3, 14, 17, 18; Mat. 7:21-23) Hihi nĩ atĩa ũngĩ mageeka? (Thoma Ezekieli 7:19-21.) Jehova oigĩte ũũ: “Magaaikia betha ciao njĩra-inĩ.” Ciugo icio ciĩgiĩ aikari a Jerusalemu ya tene nĩ irataarĩria wega ũrĩa gũgeekĩka hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. Hĩndĩ ĩyo, andũ nĩ makaamenya atĩ mbeca itikaamateithia kũhonoka thĩna ũrĩa ũgaakorũo mbere.

18. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩĩruta wĩgiĩ kũiga maũndũ marĩa magĩrĩire mbere ũtũũro-inĩ witũ kuumana na ũrathi wa Ezekieli?

18 Hihi nĩ harĩ ũndũ ũrona tũngĩĩruta kuumana na gĩcunjĩ gĩkĩ kĩa ũrathi wa Ezekieli? No twĩrute bata wa kũiga maũndũ marĩa magĩrĩire mbere ũtũũro-inĩ witũ. Ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Thutha wa aikari a Jerusalemu gũtaũkĩrũo atĩ ithirĩro rĩa itũũra rĩao na rĩa ũtũũro wao nĩ rĩamakinyĩrĩire na atĩ indo cia kĩĩmwĩrĩ itingĩamahonokirie, thutha ũcio norĩo maagarũrĩire maũndũ marĩa maaigĩte mbere ũtũũro-inĩ wao. Maateire indo ciao na makĩambĩrĩria gũcaria “kĩoneki kuuma kũrĩ mũnabii”—no maagarũrĩire macereirũo mũno. (Ezek. 7:26) Ngũrani nao, ithuĩ nĩ tũĩ wega atĩ ithirĩro rĩa thĩ ĩno njũru nĩ rĩtũkinyĩrĩire. Kwoguo wĩtĩkio witũ harĩ ciĩranĩro cia Ngai nĩ ũtũtindĩkĩte kũiga maũndũ marĩa magĩrĩire mbere ũtũũro-inĩ witũ. Nĩ ũndũ ũcio, tũkoragwo na kĩyo tũgĩcaria ũtonga wa kĩĩroho, ũrĩa ũkoragwo na ũguni wa gũtũũra na gũtirĩ hĩndĩ ũgaateo “njĩra-inĩ.”—Thoma Mathayo 6:19-21, 24.

19. Ciugo cia ũrathi wa Ezekieli itũhutagia atĩa mahinda-inĩ maya?

19 Na njĩra nguhĩ-rĩ, ciugo cia ũrathi wa Ezekieli ciĩgiĩ kũgwa kwa Jerusalemu itũhutagia na njĩra irĩkũ mahinda-inĩ maya? Nĩ itũririkanagia atĩ ihinda rĩrĩa rĩtigarĩte rĩa gũteithia andũ matuĩke ndungata cia Ngai nĩ inini. Kwoguo nĩ tũkoragwo na kĩyo wĩra-inĩ wa gũtua andũ arutwo. Nĩ tũkenaga mũno rĩrĩa andũ arĩa marĩ ngoro njega mambĩrĩria gũthathaiya Ithe witũ, Jehova. No rĩrĩ, o na andũ arĩa matoyaga ikinya, no tũthiaga na mbere kũmahe mũkaana ũyũ Ezekieli aaheaga andũ matukũ-inĩ make: ‘Rĩu ithirĩro nĩ rĩmũkinyĩrĩire.’ (Ezek. 3:19, 21; 7:3) Ningĩ nĩ tũtuĩte itua rĩa gũikara twĩhokete Jehova na kũiga ũthathaiya wake mũtheru mbere ũtũũro-inĩ witũ.—Thab. 52:7, 8; Thim. 11:28; Mat. 6:33.

a No tũkinyĩrĩre gũtua atĩ Ezekieli oonanirie imenyithia icio ciothe andũ meroreire. Nĩkĩ? Tondũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ maũndũ mamwe ta kũruga mũgate na gũkuua mĩrigo, Jehova aathĩte Ezekieli eke maũndũ macio andũ “makĩĩyonagĩra.”Ezek. 4:12; 12:7.

b Rĩrĩa Jehova eetĩkĩririe Jerusalemu yanangwo, aahingirie ituĩro rĩake harĩ ũthamaki wa mĩhĩrĩga ĩĩrĩ wa Juda, o hamwe na ũthamaki wa mĩhĩrĩga ikũmi wa Isiraeli. (Jer. 11:17; Ezek. 9:9, 10) Rora Insight on the Scriptures, Mbuku ya 1, kar. 462, ChronologyFrom 997 B.C.E. to Desolation of Jerusalem.”

c Rora wone atĩ thĩinĩ wa ũhoro mũkuhĩ ũrĩa ũrĩ Ezekieli 7:5-7, Jehova agwetete ciugo “ũroka” “rĩroka” na “rĩgũka” maita matano.