1, 2. Nĩkĩ rĩmwe na rĩmwe Jehova nĩ aahũthagĩra indo ironeka na maitho agĩtaarĩria ndungata ciake cia gũkũ thĩ ma cia bata?

 TA HŨŨRA mbica famĩlĩ ĩrĩ na twana tũnini ĩikarĩte metha-inĩ ĩkĩĩruta Bibilia. Nĩguo twana tũu tũhote gũtaũkĩrũo nĩ ũhoro mũna wa ma ũrĩ Maandĩko-inĩ, baba wao agatuonia mbica hũthũ. Twana tũu tũgakena na tũkeyaria tũcanjamũkĩte, kuonania atĩ baba wao nĩ arahota gũtũkinyĩra ngoro. Nĩ ũndũ wa kuongerera mbica harĩ ciugo ciake, agateithia ciana ciake gũtaũkĩrũo nĩ morutani megiĩ Jehova marĩa citangĩhota gũtaũkĩrũo angĩaga gwĩka ũguo.

² Na njĩra o ta ĩyo, Jehova nĩ ahũthĩrĩte indo ironeka na maitho gũteithia ciana ciake cia gũkũ thĩ kũgĩa na ũtaũku wĩgiĩ maũndũ ma ma marĩa matonekaga, marĩa citangĩhota gũtaũkĩrũo angĩaga gwĩka ũguo. Kwa ngerekano, nĩguo Jehova ataarĩrie ma cia bata imwĩgiĩ, oonirie Ezekieli kĩoneki kĩiyũire mbica cia magegania. Gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩhĩtũku kĩa ibuku rĩrĩ, nĩ twaarĩrĩirie ĩmwe ya mbica icio. Rĩu reke tũthuthurie gĩcunjĩ kĩmwe gĩa kĩoneki kĩu kĩa magegania na tuone ũrĩa gũtaũkĩrũo nĩkĩo kũngĩtũteithia gũkuhĩrĩria Jehova makĩria.

3. (a) Kũringana na Ezekieli 1:4, 5, nĩ kĩĩ Ezekieli oonire kĩoneki-inĩ? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.) (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũrona wĩgiĩ ũrĩa Ezekieli aandĩkaga kĩrĩa oonire?

³ Thoma Ezekieli 1:4, 5. Ezekieli aataarĩirie “indo ciahaanaga ta ciũmbe inya irĩ muoyo” iria ciarĩ na maũndũ mahaana ta ma araika, andũ, na nyamũ. Ta rora wone atĩ Ezekieli aandĩkire wega kĩrĩa oonire akiuga atĩ oonire “indo ciahaanaga ta” ciũmbe irĩ muoyo. Ũgĩthoma kĩoneki gĩothe kĩrĩa kĩrĩ thĩinĩ wa Ezekieli mũrango wa 1, nĩ ũkuona atĩ mũnabii ũcio nĩ aagwetaga kaingĩ ciugo ta “kĩahaanaga ta,” “warĩ ta,” “gĩatariĩ ta.” (Ezek. 1:13, 24, 26) Hatarĩ nganja, Ezekieli nĩ aamenyaga atĩ oonaga o mĩhianĩre ya maũndũ ma ma matangĩoneka na maitho marĩa makoragwo kũrĩa igũrũ.

4. (a) Ezekieli aahutirio atĩa nĩ kĩoneki kĩrĩa oonire? (b) Kwahoteka nĩ ũndũ ũrĩkũ Ezekieli aamenyaga wĩgiĩ akerubi?

⁴ No mũhaka akorũo Ezekieli nĩ aagegirio nĩ maũndũ marĩa oonire na akĩigua kĩoneki-inĩ. Mũhianĩre wa ciũmbe icio inya irĩ muoyo warĩ ta “makara marakana.” Mũthiĩre wacio wa na ihenya watariĩ ta “mĩhenũko ya rũheni.” Mũgambo wa mathagu ma cio “warĩ ta mũrurumo wa maĩ maingĩ magĩtherera,” na mũgambo wa mũthiĩre wacio “warĩ ta wa mbũtũ.” (Ezek. 1:13, 14, 24-28; rora gathandũkũ, “Nderoragĩra Ciũmbe Icio Irĩ Muoyo.”) Thĩinĩ wa kĩoneki kĩngĩ, Ezekieli aataarĩirie atĩ ciũmbe icio inya irĩ muoyo ciarĩ “akerubi” kana araika marĩ hinya. (Ezek. 10:2) Tondũ Ezekieli aarereirũo famĩlĩ-inĩ ya athĩnjĩri-Ngai, no kũhoteke nĩ aamenyaga atĩ akerubi matungataga mbere ya Ngai na makoragwo marĩ ndungata ciake.—1 Maũ. 28:18; Thab. 18:10.

5. (a) Akerubi na mothiũ mao mana monanagia atĩa ũtũũgĩru wa hinya na riri wa Jehova? (b) Nĩkĩ gĩcunjĩ gĩkĩ gĩa kĩoneki kĩu nĩ gĩtũririkanagia ũhoro wĩgiĩ ũrĩa rĩĩtwa rĩa Ngai riugĩte? (Rora kohoro ka magũrũ-inĩ.)

⁵ Thoma Ezekieli 1:6, 10. Ningĩ Ezekieli nĩ oonire atĩ o kerubi aarĩ na mothiũ mana—ũthiũ wa mũndũ, wa mũrũthi, wa ndegwa, na wa nderi. Thutha wa kuona mothiũ macio mana, no mũhaka akorũo Ezekieli nĩ eerutire maũndũ maingĩ megiĩ ũtũũgĩru mũnene wa hinya na riri wa Jehova. Nĩkĩ? Ũndũ ũmwe wa bata nĩ atĩ o ũthiũ warĩ wa kĩũmbe kĩrĩ na riri, hinya, na ũhoti. Mũrũthi nĩ nyamũ ya gĩthaka ĩrĩ riri, ndegwa nĩ nyamũ ya mũciĩ ĩrĩ hinya, nderi nĩ nyoni ĩrĩ ũhoti, na mũndũ nĩwe kĩũmbe kĩa bata makĩria harĩ ũũmbi wa Ngai gũkũ thĩ, o we ũheetwo wathani igũrũ rĩa ciũmbe iria ingĩ ciothe gũkũ thĩ. (Thab. 8:4-6) O na kũrĩ ũguo, thĩinĩ wa kĩoneki kĩu, Ezekieli oonire atĩ ciũmbe icio ciothe inya irĩ hinya iria ciarũgamĩrĩire ũũmbi, o ta ũrĩa cioonanĩtio nĩ mothiũ macio mana ma o kerubi, ciarĩ rungu rwa gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Jehova, o we Ũrĩa Mũnene Makĩria igũrũ rĩa indo ciothe. Na githĩ ĩyo ti njĩra njega mũno ya kuonania atĩ Jehova no ahũthĩre ũũmbi wake kũhingia muoroto wake! a Ti itherũ, o ta ũrĩa mwandĩki wa thaburi ooigire igũrũ rĩgiĩ Jehova, “Ũnene wake nĩ mũtũũgĩru gũkĩra thĩ na igũrũ.”—Thab. 148:13.

6. Kwahoteka nĩ kĩĩ gĩateithirie Ezekieli gũtaũkĩrũo nĩ ũndũ ũngĩ ũrĩa mothiũ macio mana marũgamĩrĩire?

 ⁶ Thutha wa ihinda rĩna kũhĩtũka na Ezekieli agecũrania igũrũ rĩgiĩ maũndũ marĩa oonete, no gũkorũo nĩ aaririkanire atĩ ndungata cia Ngai iria ciatũũraga mbere ya mahinda make nĩ ciahũthĩrĩte nyamũ kũringithania maũndũ. Kwa ngerekano, Jakubu nĩ aaringithanĩtie mũrũ wake Juda na mũrũthi na akaringithania mũrũ wake Benjamini na njũi. (Kĩam. 49:9, 27) Nĩkĩ? Tondũ mũrũthi na njũi ciarũgamagĩrĩra ngumo iria cingĩkeyumĩria mũno harĩ ũmũndũ wa arũme acio. Kwoguo akĩririkanaga ngerekano ta icio ciumĩte maandĩko-inĩ marĩa Musa aandĩkire atongoretio nĩ roho, no kũhoteke Ezekieli nĩ aakinyĩrĩire gũtua atĩ o namo mothiũ ma akerubi acio maarũgamagĩrĩra ngumo ciĩyumĩrĩtie. No hihi nĩ ngumo irĩkũ?

7, 8. Nĩ ngumo irĩkũ ikuruhithanagio kaingĩ na mothiũ macio mana ma akerubi?

⁷ Hihi andĩki a Bibilia arĩa maatũũraga mbere ya mahinda ma Ezekieli maakuruhithanagia mũrũthi, nderi, na ndegwa na ngumo irĩkũ? Ta rora ciugo imwe iria irĩ thĩinĩ wa Bibilia: “Mũndũ ũrĩa ũkoragwo na ũmĩrĩru, ũrĩa ngoro yake ĩhaana ta ya mũrũthi.” (2 Sam. 17:10; Thim. 28:1) ‘Nderi yũmbũkaga na igũrũ’ na “maitho mayo monaga kũndũ kũraya mũno.” (Ayub. 39:27, 29) “Hinya wa ndegwa nĩ ũrehaga magetha maingĩ.” (Thim. 14:4) Kũringana na maandĩko ta macio, ũthiũ wa mũrũthi ũrũgamagĩrĩra kĩhooto kĩrĩ na ũmĩrĩru; ũthiũ wa nderi ũrũgamagĩrĩra ũũgĩ wonaga kũndũ kũraya; ũthiũ wa ndegwa ũrũgamagĩrĩra hinya ũtangĩgirĩrĩka, o ta ũrĩa mabuku maitũ makoretwo magĩtaarĩria.

⁸ Ĩ naguo “ũthiũ wa mũndũ”? (Ezek. 10:14) No mũhaka akorũo ũrũgamagĩrĩra ngumo ĩtangĩonanio nĩ nyamũ o yothe, no ĩngĩonanio tu nĩ andũ, arĩa mombĩtwo na mũhianĩre wa Ngai. (Kĩam. 1:27) Thĩinĩ wa thĩ, ngumo ĩyo yonanagio no andũ tu, na nĩ ĩgwetetwo thĩinĩ wa maathani maya ma Ngai: “No mũhaka wende Jehova Ngai waku na ngoro yaku yothe” na “no mũhaka wende mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩyendete wee mwene.” (Gũcok. 6:5; Alaw. 19:18) Rĩrĩa twathĩkĩra maathani macio na njĩra ya kuonania wendo ũtarĩ mwĩyendo, tũkoragwo tũkĩonania wendo ta wa Jehova we mwene. O ta ũrĩa mũtũmwo Johana aandĩkire, “ithuĩ twendanaga tondũ nĩwe waambire gũtwenda.” (1 Joh. 4:8, 19) Kwoguo “ũthiũ wa mũndũ” ũrũgamagĩrĩra wendo.

9. Ngumo iria ikuruhithanagio na mothiũ ma akerubi nĩ cia ũ?

⁹ Hihi ngumo icio nĩ cia ũ? Tondũ mothiũ macio nĩ ma akerubi, ngumo icio nĩ cia arĩa othe marũgamĩrĩirũo nĩ akerubi acio maarĩ kĩoneki-inĩ—famĩlĩ ya igũrũ ya Jehova ya ciũmbe njĩhokeku cia roho. (Kũg. 5:11) Makĩria ma ũguo, tondũ Jehova nĩwe Kĩhumo kĩa muoyo wa akerubi acio, nowe Kĩhumo kĩa ngumo icio ciao. (Thab. 36:9) Nĩ ũndũ ũcio, mothiũ ma akerubi acio marũgamĩrĩire  ngumo cia Jehova we mwene. (Ayub. 37:23; Thab. 99:4; Thim. 2:6; Mik. 7:18) Jehova onanagia ngumo icio ciĩyumĩrĩtie na njĩra ta irĩkũ?

10, 11. Tũgunĩkaga na njĩra ta irĩkũ kuumana na ũrĩa Jehova onanagia ngumo ciake iria inya nene?

¹⁰ Kĩhooto. Tondũ Jehova “nĩ endete kĩhooto,” we nĩ Ngai “ũtarĩ mũthutũkanio.” (Thab. 37:28; Gũcok. 10:17) Kwoguo, ithuothe nĩ tũheetwo mweke wa gũtuĩka na gũtũũra tũrĩ ndungata ciake na kwamũkĩra irathimo cia tene na tene gũtekũmakania ũrĩa andũ matuonaga kana mũrerere witũ. Ũũgĩ. Tondũ Jehova “nĩ arĩ ũũgĩ wa ngoro,” nĩ atũheete ibuku rĩiyũire “ũũgĩ ũrĩa ũrĩ ũguni.” (Ayub. 9:4; Thim. 2:7, kohoro ka magũrũ-inĩ.) Kũhũthĩra motaaro ma ũũgĩ ma Bibilia nĩ gũtũteithagia kũhiũrania na moritũ ma o mũthenya ma ũtũũro, na gũkorũo na ũtũũro ũrĩ na muoroto. Hinya. Tondũ Jehova “nĩ arĩ hinya mũingĩ,” nĩ ahũthagĩra roho wake mũtheru gũtũhe “hinya ũrĩa ũkĩrĩte wa ndũire.” Ũndũ ũcio nĩ ũtũheaga hinya wa kũhiũrania na magerio o mothe maritũ tũngĩcemania namo.—Nahu. 1:3; 2 Kor. 4:7; Thab. 46:1.

¹¹ Wendo. Tondũ Jehova “aiyũirũo nĩ wendo mwĩhokeku,” ndarĩ hĩndĩ angĩtiganĩria athathaiya ake ehokeku. (Thab. 103:8; 2 Sam. 22:26) Kwoguo, o na tũngĩkorũo na kĩeha tondũ tũtirahota gwĩka maũndũ maingĩ ũtungata-inĩ wa Jehova ta hau kabere nĩ ũndũ wa mũrimũ kana ũkũrũ, nĩ tũũmagĩrĩrio nĩ kũmenya atĩ Jehova nĩ aririkanaga kĩyo gitũ na wendo ũrĩa twamuonirie mahinda-inĩ mahĩtũku. (Ahib. 6:10) Hatarĩ nganja, mahinda-inĩ maya nĩ tũgunĩkaga na njĩra nene kuumana na ũrĩa Jehova onanagia kĩhooto, ũũgĩ, hinya, na wendo, na no tũgũthiĩ na mbere kũgunĩka kuumana na ngumo icio inya nene nginya mahinda marĩa mokĩte.

12. Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo kũririkana wĩgiĩ ũhoti witũ wa gũtaũkĩrũo nĩ ngumo cia Jehova?

¹² Nĩ twagĩrĩirũo kũririkana atĩ ũhoro ũrĩa tũhotaga gũtaũkĩrũo nĩguo tũrĩ andũ wĩgiĩ ngumo cia Jehova “no mĩthia ya mawĩko make.” (Ayub. 26:14) “Tũtingĩhota gũtaũkĩrũo nĩ Mwene-Hinya-Wothe” tondũ “ũnene wake ndũngĩtuĩrĩka.” (Ayub. 37:23; Thab. 145:3) Kwoguo nĩ tũmenyaga atĩ ngumo cia Jehova itingĩtarĩka kana itigithũkanio. (Thoma Aroma 11:33, 34.) O na kĩoneki kĩa Ezekieli nĩ kĩguũragia atĩ ngumo cia Ngai nĩ nyingĩ mũno. (Thab. 139:17, 18) Nĩ ũndũ ũrĩkũ kĩoneki-inĩ kĩu wonanagia ma ĩyo ya bata?

13, 14. Mothiũ macio mana ma akerubi marũgamĩrĩire kĩĩ, na nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũkinyĩrĩre gũtua itua rĩu?

¹³ Ezekieli oonire kĩoneki-inĩ atĩ o kerubi aarĩ na mothiũ mana, no ti ũthiũ ũmwe. Ũndũ ũcio ũronania atĩa? Ririkana atĩ thĩinĩ wa Kiugo kĩa Ngai, namba inya kaingĩ ĩhũthagĩrũo kũrũgamĩrĩra kĩndũ kĩrĩ gĩothe hatarĩ kĩndũ gĩtigĩrĩirũo. (Isa. 11:12; Mat. 24:31; Kũg. 7:1) Nĩ ũndũ wa bata kũmenya atĩ kĩoneki-inĩ gĩkĩ, Ezekieli agwetete namba inya na njĩra itiganĩte, maita matanyihĩire 11! (Ezek. 1:5-18) Kwoguo-rĩ, tũngĩkinyĩrĩra gũtua itua rĩrĩkũ? O ta ũrĩa akerubi acio  ana marũgamĩrĩire ciũmbe iria ingĩ ciothe cia roho iria njĩhokeku, noguo mothiũ macio mana ma akerubi acio marĩ hamwe marũgamĩrĩire ngumo ciothe iria Jehova akoragwo nacio. b

¹⁴ Nĩguo ũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa mothiũ macio mana ma akerubi mangĩkorũo marũgamĩrĩire makĩria ma ngumo inya, ringithania ũndũ ũcio na ũhoro wĩgiĩ magũrũ macio mana kĩoneki-inĩ kĩu. O kũgũrũ kwarĩ kwa magegania, no magũrũ macio mana marĩ hamwe, mathondekete makĩria ma magũrũ mana ma magegania—nĩmo maanyitĩrĩire ngaari ĩyo. Na njĩra o ta ĩyo, mothiũ macio mana marĩ hamwe, mathondekete makĩria ma ngumo inya cia kũgucĩrĩria—nĩmo mũthingi wa ngumo cia magegania cia Jehova.

15. Nĩ ma ĩrĩkũ ya gwĩkĩra ngoro Ezekieli eerutire kũgerera kĩoneki kĩa mbere kĩrĩa oonirio?

¹⁵ Kũgerera kĩoneki gĩkĩ kĩa mbere, Ezekieli nĩ eerutire ma ya bata na ya gwĩkĩra ngoro ĩgiĩ ũrata wake hamwe na Jehova. Nĩ ma ĩrĩkũ ĩyo? Nĩ yonanĩtio ciugo-inĩ cia kwambĩrĩria cia ibuku rĩa mũnabii ũcio. Thutha wa Ezekieli kuuga atĩ aarĩ “bũrũri-inĩ wa Akalidei,” aacokire akĩongerera ũũ akĩaria ũhoro wake mwene: “Guoko kwa Jehova gũgĩũka igũrũ rĩake arĩ kũu.” (Ezek. 1:3) Ta rora wone atĩ Ezekieli oigĩte atĩ aamũkĩrire kĩoneki kĩu arĩ kũu Babuloni,  no ti arĩ Jerusalemu. c Ũndũ ũcio watũmire Ezekieli amenye atĩa? Atĩ o na gũtuĩka aarĩ ithamĩrio na nĩ aamũranĩtio na Jerusalemu na hekarũ ĩrĩa yarĩ kuo, ndaamũranĩtio na Jehova na ũthathaiya Wake. Jehova kuumĩrĩra Ezekieli arĩ Babuloni kuoonanirie atĩ kũrutĩra Ngai ũthathaiya mũtheru gũtiĩhocetie harĩ kũrĩa mũndũ arĩ kana ũrĩa atariĩ. Ithenya rĩa ũguo, kwehocetie harĩ ũrĩa ngoro ya Ezekieli yatariĩ na wendi wake wa gũtungatĩra Jehova.

16. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa kũũmĩrĩria twĩrutaga kuumana na kĩoneki kĩa Ezekieli? (b) Nĩ kĩĩ gĩgũtindĩkaga ũtungatĩre Jehova na ngoro yaku yothe?

¹⁶ Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ ma ĩrĩa Ezekieli eerutire nĩ ĩtũmagĩrĩria mũno ũmũthĩ? Nĩ ĩtũheaga ũũma atĩ tũngĩtungatĩra Jehova na ngoro yothe, arĩkoragwo hakuhĩ na ithuĩ gũtekũmakania kũrĩa tũikaraga, mĩtangĩko ĩrĩa tũngĩkorũo nayo, o na kana maũndũ marĩa tũngĩcemania namo ũtũũro-inĩ. (Thab. 25:14; Atũm. 17:27) Nĩ ũndũ wa kũiyũrũo nĩ wendo mwĩhokeku kwerekera ndungata ciake ciothe, Jehova ndahiũhaga gũtigana na ithuĩ. (Tham. 34:6) Nĩ ũndũ ũcio, gũtirĩ hĩndĩ tũkoragwo kũraihu ũndũ tũtangĩkinyĩrũo nĩ wendo mwĩhokeku wa Jehova. (Thab. 100:5; Rom. 8:35-39) Makĩria ma ũguo, kĩoneki kĩu gĩa kũgegania kĩgiĩ ũtheru wa Jehova na hinya wake mũingĩ nĩ gĩtũririkanagia atĩ Jehova nĩwe wagĩrĩirũo kwamũkĩra ũthathaiya witũ. (Kũg. 4:9-11) Nĩ tũcokagia ngatho mũno nĩ ũndũ wa Jehova kũhũthĩra cioneki ta icio nĩguo atũteithie gũtaũkĩrũo nĩ ma imwe cia bata imwĩgiĩ na ciĩgiĩ ngumo ciake! Kũgĩa na ũtaũku mũrikĩru wĩgiĩ ngumo cia kũgucĩrĩria cia Jehova nĩ gũtũmaga tũmũkuhĩrĩrie makĩria na gũgatũtindĩka tũmũgooce na tũmũtungatĩre na ngoro itũ yothe na hinya witũ wothe.—Luk. 10:27.

17. Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria thĩinĩ wa icunjĩ iria irũmĩrĩire?

¹⁷ O na kũrĩ ũguo, ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ ũthathaiya mũtheru nĩ wathahirio matukũ-inĩ ma Ezekieli. Ũndũ ũcio wekĩkire atĩa hihi? Jehova ooire ikinya rĩrĩkũ? Na maũndũ macio meekĩkire tene makoragwo na bata ũrĩkũ harĩ ithuĩ ũmũthĩ? Ciũria icio nĩ ciarĩrĩirio thĩinĩ wa icunjĩ iria irũmĩrĩire.