Thiĩ harĩ ũhoro

Thiĩ harĩ ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ

GĨCUNJĨ KĨA 20

‘Gayai Bũrũri Ũtuĩke Igai’

‘Gayai Bũrũri Ũtuĩke Igai’

EZEKIELI 45:1

ŨNDŨ ŨRĨA WARĨRĨIRIO: Ũrĩa kũgayanio kwa bũrũri kuugĩte

1, 2. (a) Jehova eerire Ezekieli eke atĩa? (b) Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria?

 EZEKIELI aakoretwo ona kĩoneki kĩrĩa gĩacokirie meciria make na thutha hakuhĩ mĩaka 900 matukũ-inĩ ma Musa na Joshua. Hĩndĩ ĩyo, Jehova nĩ aataarĩirie Musa ũhoro wĩgiĩ mĩhaka ya Bũrũri wa Kĩĩranĩro na thutha-inĩ akĩra Joshua ũrĩa bũrũri ũcio waagĩrĩire kũgayanio gatagatĩ ka mĩhĩrĩga ya Isiraeli. (Ndar. 34:1-15; Josh. 13:7; 22:4, 9) No ihinda-inĩ rĩu mwaka wa 593 M.M.M., Jehova nĩ eerire Ezekieli hamwe na andũ arĩa maarĩ nake ithamĩrio magayanie Bũrũri wa Kĩĩranĩro rĩngĩ gatagatĩ-inĩ ka mĩhĩrĩga ya Isiraeli!—Ezek. 45:1; 47:14; 48:29.

2 Hihi kĩoneki kĩu kĩarĩ na ndũmĩrĩri ĩrĩkũ harĩ Ezekieli na andũ arĩa maarĩ nake ithamĩrio? Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ kĩoneki kĩu nĩ gĩa gwĩkĩra ngoro harĩ andũ a Ngai ũmũthĩ? Hihi nĩ gĩkaahinga na njĩra nene makĩria ihinda-inĩ rĩũkĩte?

Kĩoneki Kĩarĩ na Ciĩranĩro Inya

3, 4. (a) Kĩoneki kĩa mũthia kĩa Ezekieli kĩaheire andũ arĩa maarĩ ithamĩrio ciĩranĩro irĩkũ inya? (b) Tũkwarĩrĩria kĩĩranĩro kĩrĩkũ thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ?

3 Kĩoneki kĩa mũico kĩrĩa Ezekieli oonire gĩkoragwo thĩinĩ wa mĩrango kenda ya ibuku rĩake. (Ezek. 40:1–48:35) Kĩaheire andũ arĩa maarĩ ithamĩrio ciĩranĩro inya cia gwĩkĩra ngoro ciĩgiĩ rũrĩrĩ rwa Isiraeli rũrĩa rũngĩacokirio. Ciĩranĩro icio nĩ irĩkũ? Kĩa mbere, ũthathaiya mũtheru nĩ ũngĩacokirio thĩinĩ wa hekarũ ya Ngai. Gĩa kerĩ, athĩnjĩri-Ngai na arĩithi marĩ na ũthingu nĩo mangĩatongoririe rũrĩrĩ rũu thutha wa gũcokio. Gĩa gatatũ, andũ arĩa othe mangĩacokire Isiraeli nĩ mangĩaheirũo igai thĩinĩ wa bũrũri ũcio. Na gĩa kana, Jehova angĩarĩ hamwe nao, aikarage gatagatĩ-inĩ kao rĩngĩ.

4 Icunjĩ cia 13 na 14 cia ibuku rĩrĩ nĩ ciarĩrĩirie ũrĩa ciĩranĩro cia mbere igĩrĩ—gũcokio kwa ũthathaiya mũtheru na gũtongorio nĩ arĩithi marĩ na ũthingu—ingĩahingire. Thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ, tũkwarĩrĩria ũhoro wa kĩĩranĩro gĩa gatatũ kĩgiĩ kũgaya bũrũri ũcio. Thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa gĩkũrũmĩrĩra, tũkwarĩrĩria kĩĩranĩro kĩgiĩ Jehova gũkorũo hamwe nao.—Ezek. 47:13-21; 48:1-7, 23-29.

“Bũrũri ũyũ . . . nĩ Mũheetwo Ũgatuĩka Igai Rĩanyu”

5, 6. (a) Thĩinĩ wa kĩoneki kĩa Ezekieli-rĩ, gĩcigo kĩrĩa kĩngĩagayanirio kĩarĩ kĩrĩkũ? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.) (b) Muoroto wa kĩoneki kĩu kĩgiĩ kũgayania bũrũri warĩ ũrĩkũ?

5 Thoma Ezekieli 47:14. Thĩinĩ wa kĩoneki, Jehova oonirie Ezekieli gĩcunjĩ kĩa bũrũri kĩrĩa thutha wa kahinda kanini kĩngĩahaanire o ta “mũgũnda wa Edeni.” (Ezek. 36:35) Jehova agĩcoka akiuga ũũ: “Gĩcigo gĩkĩ nĩkĩo mũkaagaya gĩtuĩke igai rĩa mĩhĩrĩga ĩrĩa 12 ya Isiraeli.” (Ezek. 47:13) “Gĩcigo” kĩrĩa kĩngĩagayanirio kĩarĩ bũrũri wa Isiraeli kũrĩa andũ arĩa maarĩ ithamĩrio mangĩacokire. O ta ũrĩa Ezekieli 47:15-21 yonanĩtie, Jehova aacokire agĩtaarĩria wega ũhoro wĩgiĩ mĩhaka ĩrĩa yathiũrũrũkĩirie bũrũri ũcio wothe.

6 Muoroto wa kĩoneki kĩu kĩgiĩ kũgayania bũrũri warĩ ũrĩkũ? Gũtaarĩrio wega kwa ithimi cia mĩhaka gwatũmire Ezekieli hamwe na andũ arĩa maarĩ nake ithamĩrio makorũo na ma atĩ bũrũri wao ũrĩa meendete hatarĩ nganja nĩ ũngĩacokirio. Ta wĩcirie ũrĩa ũhoro ũcio wa gwĩkĩra ngoro kuuma kũrĩ Jehova, ũrĩa wataarĩirio na njĩra ndikĩru, wahutirie ngoro cia andũ arĩa maarĩ ithamĩrio! Hihi na ma andũ a Ngai a mahinda ma tene nĩ maamũkĩrire igai rĩrĩa maagaĩirũo thĩinĩ wa bũrũri ũcio? Ĩĩ nĩ maamũkĩrire.

7. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ maambĩrĩirie gwĩkĩka mwaka wa 537 M.M.M., na matũririkanagia ũndũ ũrĩkũ? (b) Nĩ kĩũria kĩrĩkũ tũkwamba kwarĩrĩria?

7 Mwaka-inĩ wa 537 M.M.M., mĩaka 56 thutha wa Ezekieli kuonio kĩoneki kĩu, andũ ngiri nyingĩ arĩa maarĩ ithamĩrio nĩ maambĩrĩirie gũcoka bũrũri wa Isiraeli na kũwĩgwatĩra ũrĩ igai. Maũndũ macio meekĩkire tene matũririkanagia ũndũ ũhaanaine na ũcio ũrĩa ũkoretwo ũgĩĩkĩka gatagatĩ-inĩ ka andũ a Ngai mahinda maya. O nao no merũo atĩ nĩ maamũkĩrire igai rĩa bũrũri. Na njĩra ĩrĩkũ? Jehova nĩ eetĩkĩririe ndungata ciake cingĩre thĩinĩ wa bũrũri wa kĩĩroho na ciwĩgwatĩre. Kwoguo, gũcokio kwa Bũrũri wa Kĩĩranĩro mahinda-inĩ ma tene no gũtũrute maũndũ maingĩ megiĩ gũcokio kwa bũrũri wa kĩĩroho wa andũ a Ngai ũmũthĩ. No tũtanarĩrĩria maũndũ macio tũngĩĩruta, reke twambe tũcokie kĩũria gĩkĩ, “Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ ũmũthĩ nĩ gũkoragwo na bũrũri wa kĩĩroho?”

8. (a) Nĩ rũrĩrĩ rũrĩkũ Jehova aacokirie ithenya rĩa rũrĩrĩ rwa Aisiraeli a kĩĩmwĩrĩ? (b) Bũrũri wa kĩĩroho kana paradiso ya kĩĩroho nĩ kĩĩ? (c) Bũrũri ũcio waambĩrĩirie gũkorũo kuo rĩ, na nĩa makoragwo thĩinĩ waguo?

8 Thĩinĩ wa kĩoneki kĩngĩ Ezekieli oonetio mbere ĩyo, Jehova nĩ oonanĩtie atĩ morathi megiĩ gũcokio kwa Isiraeli nĩ mangĩahingire na njĩra nene makĩria thutha wa “Daudi ndungata” yake, nĩwe Jesu Kristo, kwambĩrĩria gwathana arĩ Mũthamaki. (Ezek. 37:24) Ũndũ ũcio wekĩkire mwaka wa 1914 M.M. Gũkinyĩria ihinda rĩu, gwa kahinda karaihu rũrĩrĩ rwa Aisiraeli a kĩĩmwĩrĩ nĩ rwatigĩte gũtuĩka andũ a Ngai na ithenya rĩaruo hagacoka rũrĩrĩ rwa Aisiraeli a kĩĩroho, Akristiano arĩa maitĩrĩirio maguta kũgerera roho mũtheru. (Thoma Mathayo 21:43; 1 Petero 2:9.) O na kũrĩ ũguo, Jehova to rũrĩrĩ rwa Isiraeli a kĩĩmwĩrĩ aatiganire naruo na ithenya rĩaruo agĩthuura rũrĩrĩ rwa kĩĩroho no nĩ nginya bũrũri wa Isiraeli na ithenya rĩaguo gũkĩgĩa bũrũri wa kĩĩroho, kana paradiso ya kĩĩroho. (Isa. 66:8) O ta ũrĩa tuoonire thĩinĩ wa Gĩcunjĩ gĩa 17 kĩa ibuku rĩrĩ, bũrũri wa kĩĩroho nĩ kũndũ gwa kĩĩroho kũrĩ na ũgitĩri, kũrĩa Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa matigarĩte gũkũ thĩ makoretwo magĩthathaĩria Jehova kuuma mwaka wa 1919. (Rora gathandũkũ ga 9B, “Tũngiuga nĩ Mwaka wa 1919 Nĩkĩ?”) Thutha wa ihinda, andũ arĩa makoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra gũkũ thĩ, arĩa a “ngʼondu ingĩ,” o nao nĩ maambĩrĩirie gũtonya thĩinĩ wa bũrũri ũcio wa kĩĩroho. (Joh. 10:16) O na gũtuĩka paradiso ya kĩĩroho nĩ ĩrathiĩ na mbere gũkũra na kwarama ũmũthĩ, tũgaakenera irathimo ciayo biũ o thutha wa Hari–Magedoni.

Kũgayania Bũrũri Icunjĩ Ciganaine

9. Jehova aataarĩirie atĩa ũrĩa bũrũri guo mwene ũngĩagayanirio?

9 Thoma Ezekieli 48:1, 28. Thutha wa kuonania mĩhaka ĩrĩa yathiũrũrũkĩirie bũrũri ũcio, Jehova nĩ aataarĩirie wega ũrĩa bũrũri guo mwene ũngĩagayanirio. Ooigire atĩ bũrũri ũcio ũgayanio icunjĩ ciganaine harĩ mĩhĩrĩga ĩrĩa 12 kuuma mwena wa rũgongo nginya wa mũhuro, mambĩrĩirie na mũhĩrĩga wa Dani mwena wa rũgongo wa bũrũri ũcio na marigie na mũhĩrĩga wa Gadi mũhaka-inĩ wa mũhuro wa bũrũri ũcio. O igai harĩ mĩhĩrĩga ĩyo 12 rĩarĩ na gĩcigo kĩoimĩte mũhaka-inĩ wa mwena wa irathĩro o nginya Iria-inĩ Rĩrĩa Inene, kana Iria rĩa Mediterenia, mwena wa ithũĩro.—Ezek. 47:20.

10. Kwahoteka nĩ maũndũ marĩkũ ma gwĩkĩra ngoro andũ arĩa maarĩ ithamĩrio meerutire kuumana na gĩcunjĩ kĩu gĩa kĩoneki?

10 Kwahoteka nĩ maũndũ marĩkũ ma gwĩkĩra ngoro andũ arĩa maarĩ ithamĩrio meerutire kuumana na gĩcunjĩ kĩu gĩa kĩoneki? Nĩ ũndũ wa ũrĩa Ezekieli aataarĩirie na njĩra ndikĩru ũhoro wa kũgayania bũrũri ũcio, no mũhaka akorũo andũ arĩa maarĩ ithamĩrio nĩ maataũkĩirũo atĩ wĩra ũcio ũngĩarutirũo na mũbango mwega. Makĩria ma ũguo, kũgayanio gwa icunjĩ ciganaine thĩinĩ wa bũrũri ũcio harĩ mĩhĩrĩga yothe 12 kuoonanirie atĩ hatarĩ nganja andũ othe arĩa mangĩacokire kuuma ithamĩrio nĩ mangĩaheirũo igai thĩinĩ wa bũrũri ũcio. Gũtirĩ mũndũ ũngĩacokire, na thutha ũcio ekore atarĩ na mũgũnda kana mũciĩ.

11. Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta kuumana na kĩoneki kĩgiĩ kũgayanio kwa bũrũri? (Rora gathandũkũ, “Kũgaywo kwa Bũrũri.”)

11 Nĩ maũndũ marĩkũ ma gwĩkĩra ngoro tũngĩĩruta kuumana na kĩoneki kĩu ũmũthĩ? Athĩnjĩri-Ngai, Alawii, na atongoria to o tu maarĩ na handũ thĩinĩ wa Bũrũri wa Kĩĩranĩro ũrĩa wacokirio, ĩndĩ nĩ nginya andũ arĩa angĩ othe a mĩhĩrĩga ĩrĩa 12. (Ezek. 45:4, 5, 7, 8) O na ũmũthĩ, arĩa aitĩrĩrie maguta matigarĩte gũkũ thĩ na arĩa matongoragia a “kĩrĩndĩ kĩnene” to o tu makoragwo na handũ thĩinĩ wa paradiso ya kĩĩroho, no nĩ nginya andũ arĩa angĩ othe a kĩrĩndĩ kĩnene. a (Kũg. 7:9) Gũtekũmakania itemi rĩrĩa tũkoragwo narĩo thĩinĩ wa ithondeka, hatarĩ nganja ithuothe nĩ tũkoragwo na handũ na wĩra wa bata thĩinĩ wa bũrũri wa kĩĩroho. Githĩ ũcio ti ũndũ wa gwĩkĩra ngoro mũno!

Gũtekũmakania wĩra ũrĩa twĩhokeirũo thĩinĩ wa ithondeka rĩa Ngai, Jehova nĩ akenagio nĩ kĩyo gitũ (Rora kĩbungo gĩa 11)

Ngũrani Igĩrĩ Nene—Tũngĩĩruta Atĩa Kuumana Nacio?

12, 13. Jehova ooigire atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ kũgaĩra mĩhĩrĩga icunjĩ thĩinĩ wa bũrũri?

12 No gũkorũo Ezekieli nĩ aagegirio nĩ maũndũ mamwe marĩa Jehova ooigire megiĩ kũgayania bũrũri tondũ maarĩ ngũrani na marĩa eerĩte Musa. Reke twarĩrĩrie maũndũ merĩ maarĩ ngũrani. Ũndũ ũmwe wakoniĩ bũrũri; ũcio ũngĩ wakoniĩ aikari a guo.

13 Wa mbere, bũrũri. Musa eerĩtwo agaĩre mĩhĩrĩga ĩrĩa mĩnene gĩcigo kĩnene gũkĩra mĩhĩrĩga ĩrĩa mĩnini. (Ndar. 26:52-54) No thĩinĩ wa kĩoneki kĩa Ezekieli, Jehova ooigire mĩhĩrĩga yothe ĩgaĩrũo “icunjĩ ciganaine [“o mũndũ ta mũrũ wa ithe,” kohoro ka magũrũ-inĩ].” (Ezek. 47:14) Kwoguo, ũraihu wa kuuma mũhaka-inĩ wa mwena wa rũgongo nginya mũhaka-inĩ wa mwena wa mũhuro wa igai rĩa mũhĩrĩga waagĩrĩire gũkorũo ũiganaine harĩ icigo ciothe 12. Aisiraeli othe—gũtekũmakania mũhĩrĩga ũrĩa maarĩ—nĩ mangĩagunĩkire na njĩra ĩhaanaine kuumana na maciaro maingĩ marĩa mangĩarutirũo nĩ Bũrũri ũcio wa Kĩĩranĩro warĩ na maĩ maingĩ.

14. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ ũndũ ũrĩa Jehova ooigire wĩgiĩ aikari a kũngĩ warĩ makĩria ma ũrĩa aagwetete thĩinĩ wa Watho wa Musa?

14 Wa kerĩ, aikari. Watho wa Musa nĩ wagitagĩra andũ a kũngĩ na nĩ wametĩkĩrĩtie kũnyitanĩra harĩ gũthathaiya Jehova, no matiarĩ na igai thĩinĩ wa bũrũri. (Alaw. 19:33, 34) No ũndũ ũrĩa Jehova aacokire kwĩra Ezekieli warĩ makĩria ma ũrĩa aagwetete thĩinĩ wa Watho. Aamwĩrire ũũ: “Mwagĩrĩirũo kũhe mũndũ wa kũngĩ igai gĩcigo-inĩ kĩa mũhĩrĩga ũrĩa aikaraga.” Kũringana na watho ũcio, Jehova nĩ eeheririe ngũrani nene ĩrĩa yarĩ ho gatagatĩ ka “Aisiraeli arĩa [maaciarĩirũo] bũrũri ũcio” na andũ a kũngĩ arĩa maarĩ bũrũri-inĩ ũcio. (Ezek. 47:22, 23) Thĩinĩ wa bũrũri ũrĩa warĩ kĩoneki-inĩ, Ezekieli oonire atĩ andũ othe maathathayagia na njĩra ĩhaanaine na meekaga ũguo marĩ na ũrũmwe.—Alaw. 25:23.

15. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũtangĩcenjeka wĩgiĩ Jehova wekĩrirũo mũkonde nĩ maũndũ marĩa ooigire megiĩ bũrũri na aikari a guo?

15 No mũhaka akorũo andũ arĩa maarĩ ithamĩrio nĩ meekĩrirũo ngoro mũno nĩ maũndũ macio merĩ ma mwanya Ezekieli eerirũo megiĩ bũrũri na andũ a guo. Nĩ maamenyire atĩ Jehova nĩ angĩamagaĩire icunjĩ ciganaine, gũtekũmakania kana maaciarĩtwo marĩ Aisiraeli kana maarĩ andũ a kũngĩ arĩa maathathayagia Jehova. (Ezar. 8:20; Neh. 3:26; 7:6, 25; Isa. 56:3, 8) Ningĩ maũndũ macio nĩ meekĩrire mũkonde ũndũ wa gwĩkĩra ngoro na ũtangĩcenjeka, atĩ Jehova onaga ndungata ciake ciothe irĩ cia goro. (Thoma Hagai 2:7.) O na ithuĩ ũmũthĩ nĩ twĩkĩragwo ngoro nĩ ũndũ ũcio, gũtekũmakania kana tũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ igũrũ kana gĩa gũtũũra gũkũ thĩ.

16, 17. (a) Tũgunĩkaga atĩa nĩ ũndũ wa gũthuthuria maũndũ macio maagwetirũo megiĩ bũrũri na aikari a guo? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkwarĩrĩria thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire?

16 Tũgunĩkaga atĩa nĩ ũndũ wa gũthuthuria maũndũ macio maagwetirũo megiĩ bũrũri na aikari a guo? Nĩ tũririkanagio atĩ thĩinĩ wa thĩ yothe, nĩ twagĩrĩire kuoneka atĩ tũtirĩ mũthutũkanio na nĩ tũkoragwo na ũrũmwe. Jehova ndarĩ mũthutũkanio. Twagĩrĩirũo kwĩyũria atĩrĩ: ‘Hihi niĩ nĩ nyonanagia atĩ ndirĩ mũthutũkanio o ta Jehova? Hihi nĩ nyonagia aarĩ na ariũ a Ithe witũ othe atĩ nĩ ndĩmatĩĩte kuuma ngoro, gũtekũmakania rũrĩrĩ rwao kana ũrĩa maũndũ mao ũtũũro-inĩ matariĩ?’ (Rom. 12:10) Nĩ tũkenaga atĩ Jehova nĩ atũheete ithuothe mweke ũhaanaine thĩinĩ wa paradiso ya kĩĩroho, kũrĩa tũrutagĩra Ithe witũ wa igũrũ ũtungata mũtheru wa ngoro yothe na tũgakenera irathimo ciake.—Gal. 3:26-29; Kũg. 7:9.

Hihi nĩ tuonanagia atĩ tũtirĩ mũthutũkanio o ta Jehova na tũgatĩa andũ arĩa angĩ kuuma ngoro? (Rora kĩbungo gĩa 15, 16)

17 Reke rĩu twarĩrĩrie kĩĩranĩro gĩa kana kĩrĩa kĩheanĩtwo gĩcunjĩ-inĩ kĩa mũico gĩa kĩoneki kĩa mũthia kĩa Ezekieli, atĩ Jehova nĩ angĩgaakorũo hamwe na andũ arĩa maarĩ ithamĩrio. Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta kuumana na kĩĩranĩro kĩu? Nĩ tũkuona macokio ma kĩũria kĩu thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire.

a Nĩguo wone ũhoro makĩria wĩgiĩ handũ ha mwanya na wĩra ũrĩa Jehova aheete athĩnjĩri-Ngai na mũtongoria thĩinĩ wa bũrũri wa kĩĩroho, rora Gĩcunjĩ gĩa 14 kĩa ibuku rĩrĩ.