1, 2. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũrabatara gũtaũkĩrũo wĩgiĩ Shaitani na ndaimono?

ŨTŨŨRO thĩinĩ wa thĩ njerũ ya Jehova ũgaakorũo ũrĩ mwega mũno. Hĩndĩ ĩyo, tũgaatũũra ũrĩa Ngai aabangĩte tũtũũre. No ihinda-inĩ rĩrĩ tũratũũra thĩinĩ wa thĩ ĩratongorio nĩ Shaitani na ndaimono ciake. (2 Akorintho 4:4) O na gũtuĩka tũtingĩmona, marĩ kuo na nĩ marĩ hinya mũingĩ.

² Thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ, tũkwarĩrĩria ũrĩa tũngĩikara hakuhĩ na Jehova na twĩgitĩre kuumana na Shaitani. Jehova atwĩraga atĩ nĩ arĩtũteithagia. No nĩ tũrabatara gũtaũkĩrũo nĩ njĩra iria Shaitani na ndaimono mahũthagĩra gũtũhĩtithia na gũtũtharĩkĩra.

3. Mũcukani akoragwo na muoroto ũrĩkũ?

³ Shaitani oigaga atĩ andũ mathathayagia Jehova nĩ ũndũ wa mwĩyendo na atĩ no tũtige kũmũtungatĩra maũndũ mangĩritũha mũno. (Thoma Ayubu 2:4, 5.) Rĩrĩa mũndũ onania atĩ nĩ arenda kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Jehova, Shaitani na ndaimono nĩ monaga, na makageria kũmũgirĩrĩria. Nĩ marakaraga rĩrĩa mũndũ eyamũrĩra Jehova na abatithio. Bibilia ĩringithanagia Mũcukani na “mũrũthi ũrararama, agĩetha mũndũ wa  gũtambura.” (1 Petero 5:8) Shaitani endaga gũthũkia ũrata witũ na Jehova.—Thaburi 7:1, 2; 2 Timotheo 3:12.

4, 5. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Shaitani atangĩhota gwĩka? (b) Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩguo ‘tũregane na Mũcukani’?

⁴ No tũtibatiĩ gwĩtigĩra Shaitani na ndaimono ciake. Jehova nĩ amaigĩire mĩhaka ya maũndũ marĩa mangĩhota gũtwĩka. Jehova nĩ eranĩire atĩ “kĩrĩndĩ kĩnene” kĩa Akristiano a ma nĩ gĩkaahonoka ‘thĩna ũrĩa mũnene.’ (Kũguũrĩrio 7:9, 14) Gũtirĩ ũndũ Mũcukani angĩka kũgirĩrĩria ũndũ ũcio ndũgekĩke, tondũ Jehova nĩ aragitĩra andũ ake.

 ⁵ Tũngĩikara hakuhĩ na Jehova, Shaitani ndangĩhota gũthũkia ũrata witũ hamwe Nake. Kiugo kĩa Ngai gĩtũheaga ũũma ũyũ: “Jehova arĩ hamwe na inyuĩ angĩkorũo nĩ mũgũthiĩ na mbere gũkorũo hamwe nake.” (2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 15:2; thoma 1 Akorintho 10:13.) Athuri na atumia aingĩ ehokeku a tene, ta Habili, Enoko, Nuhu, Sara, na Musa, nĩ maareganire na Mũcukani na njĩra ya gũikara hakuhĩ na Jehova. (Ahibirania 11:4-40) O na ithuĩ no tũhote gwĩka tao. Kiugo kĩa Ngai gĩtwĩrĩte ũũ: “Reganagai na Mũcukani, nake nĩ ekũmũũrĩra.”—Jakubu 4:7.

6. Shaitani atũtharĩkagĩra na njĩra irĩkũ?

⁶ O na gũtuĩka Shaitani nĩ oĩ atĩ Jehova nĩ amũigĩire mĩhaka maũndũ-inĩ marĩa angĩhota gũtwĩka, no arĩgeragia gwĩka ũndũ o wothe nĩguo athũkie ũrata witũ na Ngai. Ũmũthĩ, Mũcukani atharĩkagĩra na njĩra nyingĩ ngũrani, na ahũthagĩra mawara marĩa akoretwo akĩhũthĩra mĩaka ngiri nyingĩ. Mamwe mamo nĩ marĩkũ?

7. Shaitani atharĩkagĩra andũ a Jehova nĩkĩ?

⁷ Mũtũmwo Johana aandĩkire ũũ: “Thĩ yothe ĩkoragwo rungu rwa hinya wa ũrĩa mũũru.” (1 Johana 5:19) Shaitani nĩwe ũratongoria thĩ ĩno njũru na no ende gũtongoria nginya andũ a Jehova. (Mika 4:1; Johana 15:19; Kũguũrĩrio 12:12, 17) Mũcukani nĩ oĩ atĩ atigairie o ihinda inini, nĩkĩo arahatĩrĩria o ũmwe witũ gũkorũo atarĩ mwĩhokeku harĩ Ngai. Rĩmwe Mũcukani ahũthagĩra tharĩkĩro cia ĩmwe kwa ĩmwe, no rĩngĩ akahũthĩra tharĩkĩro ciĩhithanĩtie.

8. Nĩ ũndũ ũrĩkũ o Mũkristiano agĩrĩirũo kũmenya?

⁸ Tũthomaga ũũ thĩinĩ wa Aefeso 6:12: “Tũrĩ na  mbaara, na . . . maroho moru marĩa marĩ igũrũ.” O Mũkristiano nĩ ararũa mbaara na Mũcukani na ndaimono. Nĩ twagĩrĩirũo kũmenya atĩ arĩa othe meyamũrĩire Jehova nĩ mararũa mbaara ĩno. Marũa-inĩ make kũrĩ Aefeso, mũtũmwo Paulo nĩ eekĩrire Akristiano ngoro maita matatũ ‘marũgame mehandĩte.’—Aefeso 6:11, 13, 14.

9. Shaitani na ndaimono mageragia gũtwĩka atĩa?

⁹ Shaitani na ndaimono mageragia gũtũheenereria na njĩra itiganĩte. Gũkorũo atĩ nĩ tũreganĩte na Shaitani ũndũ-inĩ ũmwe ti kuuga atĩ ndangĩtũtooria ũndũ-inĩ ũngĩ. Mũcukani ageragia gũtuĩria maũndũ marĩa tũnyihĩirũo nĩmo nĩguo amenye mĩtego ĩrĩa egũtũnyita nayo. No to mũhaka tũnyitwo nĩyo, tondũ Bibilia nĩ ĩtũrutaga ũhoro wĩgiĩ mĩtego ya Mũcukani. (2 Akorintho 2:11; rora Kohoro ka 31 Mũico-inĩ wa Ibuku.) Mũtego ũmwe nĩ maũndũ ma ndaimono.

10. (a) Maũndũ ma ndaimono mahutĩtie kĩĩ? (b) Jehova onaga maũndũ ma ndaimono atĩa?

¹⁰ Maũndũ ma ndaimono mahutĩtie maũndũ matarĩ ma ndũire marĩa matũmaga mũndũ aranĩrie na ndaimono, ta kũratha mohoro, ũrogi, kũhũthĩra ithitũ, kana kũgeria kwaranĩria na andũ arĩa akuũ. Bibilia ĩtwĩraga atĩ maũndũ ma ndaimono nĩ “kĩndũ kĩrĩ magigi” na atĩ tũtingĩkorũo twĩingĩranĩtie na maũndũ macio ma ndaimono na ihinda-inĩ o rĩu tũkorũo tũgĩthathaiya Jehova. (Gũcokerithia Maathani 18:10-12; Kũguũrĩrio 21:8) No mũhaka Akristiano metheme biũ maũndũ mothe ma ndaimono.—Aroma 12:9.

11. Kũgucĩrĩrio nĩ maũndũ matarĩ ma ndũire kũngĩtũhutia atĩa?

¹¹ Shaitani nĩ oĩ atĩ angĩkorũo nĩ tũragucĩrĩrio nĩ maũndũ matarĩ ma ndũire, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ  harĩ we gũtũma twĩingĩranie na maũndũ ma ndaimono. Mũthemba o wothe wa maũndũ ma ndaimono no ũthũkie ũrata witũ na Jehova.

12. Shaitani angĩenda tũkorũo na mwĩcirĩrie ũrĩkũ?

¹² Shaitani ageragia kũhĩngĩca mwĩcirĩrie wa andũ. Atũmaga andũ makũrie nganja o kahora nginya mageciria atĩ “ũndũ mwega nĩ mũũru na ũndũ mũũru nĩ mwega.” (Isaia 5:20) Mũcukani agaathagĩrĩria rĩciria rĩa atĩ ũtaaro wa Bibilia ndũrutaga wĩra na atĩ no tũkorũo na gĩkeno makĩria tũngĩagarara ithimi cia Ngai.

13. Shaitani ageretie gũtũma andũ makũrie nganja na njĩra ĩrĩkũ?

¹³ Gũtheremia nganja thĩinĩ wa andũ nĩ njĩra ĩmwe Shaitani ahũthĩrĩte mũno. Akoretwo akĩmĩhũthĩra ihinda iraihu. Mũgũnda-inĩ wa Edeni, nĩ aageririe gũtũma Hawa akũrie nganja rĩrĩa aamũũririe ũũ: “Atĩ Ngai ooigire mũtikanarĩe matunda ma mũtĩ o wothe wa mũgũnda ũyũ?” (Kĩambĩrĩria 3:1) Thutha ũcio, matukũ-inĩ ma Ayubu, Shaitani ooririe Jehova ũũ mbere ya araika: “Kaĩ Ayubu etigĩrĩte Ngai o ũguo tũhũ?” (Ayubu 1:9) Thutha wa Jesu kũbatithio, Shaitani aamũgeririe akĩmwĩra ũũ: “Angĩkorũo ũrĩ mũrũ wa Ngai, ĩra mahiga maya matuĩke mĩgate.”—Mathayo 4:3.

14. Shaitani angĩtũma atĩa andũ mekĩrĩre nganja kana maũndũ ma ndaimono nĩ marĩ ũgwati?

¹⁴ Ũmũthĩ, Mũcukani nĩ athiĩte na mbere gũtũma andũ makũrie nganja. Ageragia gũtũma andũ meyũrie kana maũndũ ma ndaimono nĩ moru mũno na njĩra ya gũtũma mamwe mamo moneke ta marĩ mega. O na Akristiano amwe nĩ magĩte kuona mogwati ma maũndũ macio. (2 Akorintho 11:3) Nĩ ũndũ ũcio-rĩ,  tũngĩka atĩa nĩguo twĩgitĩre? Tũngĩka atĩa nĩguo tũtigĩrĩre atĩ tũtiraheenererio nĩ mawara ma Shaitani? Reke tũthuthurie maũndũ merĩ tũngĩhĩtithio namo: maũndũ ma gwĩkenia na ũrigitani.

15. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩnyitanĩra na ndaimono kũgerera maũndũ marĩa tũrekenia namo?

¹⁵ Ũmũthĩ, thenema nyingĩ, video, tabarĩra cia TV, mĩthaako ya kompiuta, na Intaneti nĩ cionanagia maũndũ marĩ na ndaimono, ũragũri, na mahinya matarĩ ma ndũire. Andũ aingĩ monaga maũndũ macio marĩ mega ma gwĩkenia na mationaga ũgwati wa gwĩtĩkĩria ndaimono ũtũũro-inĩ wao. Ningĩ mũndũ no eingĩranie na maũndũ ma ndaimono kũgerera maũndũ ta gũthoma njata, gũthoma njara [rũhĩ], gũtaũra iroto, na kũhũthĩra ithitũ. Mũcukani ahithaga mogwati ma maũndũ macio na agatũma mahaane maũndũ marĩ kĩriga, ma gũcanjamũra na ma gwĩkenia. Mũndũ o na no ecirie atĩ ti ũũru kwĩrorera ũndũ ũrĩ na maũndũ ma ndaimono kana ũndũ ũrĩ na hinya ũkĩrĩte wa ndũire angĩkorũo we mwene ndareka maũndũ macio. Nĩkĩ mwĩcirĩrie ũcio nĩ ũgwati?—1 Akorintho 10:12.

16. Nĩkĩ nĩ tũrabatara kũregana na ũndũ o wothe wa gwĩkenia wĩgiĩ maũndũ marĩ na hinya ũkĩrĩte wa ndũire?

¹⁶ Shaitani na ndaimono matingĩhota gũthoma meciria maitũ. Ĩndĩ no mamenye maũndũ marĩa twĩriragĩria na ũrĩa twĩciragia na njĩra ya kũrora maũndũ marĩa tũthuuraga nĩ ũndũ witũ ene na famĩlĩ citũ, nginya maũndũ marĩa tũthuuraga ma gwĩkenia. Tũngĩthuura thenema, nyĩmbo, kana mabuku megiĩ andũ arĩa maranagĩria na maroho, ũragũri, kũingĩrũo nĩ ndaimono,  arogi, kana maũndũ mangĩ ta macio, Shaitani na ndaimono no mamenye atĩ nĩ twendaga kũmenya ũhoro wĩgiĩ maũndũ macio. Hĩndĩ ĩyo no magerie gũtũma twĩingĩrie o na makĩria maũndũ-inĩ ma ndaimono.—Thoma Agalatia 6:7.

17. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Shaitani angĩhũthĩra ũũru wendi witũ wa gũkorũo na ũgima mwega wa mwĩrĩ?

¹⁷ Shaitani ningĩ no ahũthĩre ũũru wendi witũ wa gũkorũo na ũgima mwega wa mwĩrĩ. Ũmũthĩ, andũ aingĩ matikoragwo na ũgima mwega wa mwĩrĩ. Mũndũ no akorũo ageretie njĩra nyingĩ cia ũrigitani no akaga kũhona. (Mariko 5:25, 26) No akorũo akĩenda mũno kũhona nginya akorũo ehaarĩirie kũgeria ũndũ o  wothe. No tũrĩ Akristiano, nĩ tũrabatara kwĩmenyerera nĩguo tũtigathuure njĩra cia ũrigitani iria ihutanĩtie na “mahinya ma ũgo.”—Isaia 1:13.

18. Nĩ njĩra irĩkũ cia ũrigitani Mũkristiano arabatara gwĩthema?

¹⁸ Hĩndĩ ya Isiraeli ya tene, nĩ kũrĩ andũ maahũthagĩra “mahinya ma ũgo.” Jehova aameerire ũũ: “Hĩndĩ ĩrĩa mwatambũrũkia moko manyu na igũrũ, nĩ hithaga maitho makwa kuuma harĩ inyuĩ. O na mwahoya mahoya maingĩ, ndithikagĩrĩria.” (Isaia 1:15) Ta wĩcirie ũndũ ũcio—Jehova o na ndangĩathikĩrĩirie mahoya mao! Tũtingĩenda gwĩka ũndũ o wothe ũngĩthũkia ũrata witũ na Jehova na ũtũme age gũtũteithia, makĩria rĩrĩa tũrĩ arwaru. (Thaburi 41:3) Kwoguo no mũhaka tũthuthurie tũmenye kana ũrigitani ũrĩa tũrenda kũhũthĩra nĩ ũhutanĩtie na njĩra o yothe na maũndũ ma ndaimono kana hinya ũkĩrĩte wa ndũire. (Mathayo 6:13) Angĩkorũo no kũhoteke atĩ nĩ ũhutanĩtie namo, tũrabatara kũwĩthema!—Rora Kohoro ka 32 Mũico-inĩ wa Ibuku.

19. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Mũcukani atũmĩte andũ aingĩ metigĩre?

¹⁹ O na gũtuĩka andũ amwe meciragia atĩ Mũcukani na ndaimono nĩ a gwĩcirĩrio, andũ angĩ nĩ moĩ atĩ marĩ kuo nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa manacemania namo. Andũ aingĩ maikaraga na guoya nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra maroho moru na makoragwo marĩ ngombo cia ũndũire ũrĩ na maũndũ ma ũgo. Andũ angĩ nao nĩ matũmaga andũ metigĩre ndaimono na njĩra ya kũheana ng’ano ciĩgiĩ ũrĩa ndaimono cianeka andũ maũndũ moru. Kaingĩ andũ nĩ macanjamũragwo nĩ ng’ano ta icio na nĩ mendaga gũciheana kũrĩ andũ angĩ. Ng’ano ta icio kaingĩ nĩ itũmaga andũ metigĩre Mũcukani.

20. Tũngĩtheremia maheeni ma Shaitani atĩa?

 ²⁰ Ta wĩcirie ũndũ ũyũ—Shaitani endaga andũ mamwĩtigĩre. (2 Athesalonike 2:9, 10) We nĩ mũheenania ũĩ kũgucĩrĩria meciria ma arĩa mendete maũndũ ma ndaimono na agatũma metĩkie maũndũ matarĩ ma ma. Andũ acio no maheane ng’ano ciĩgiĩ maũndũ marĩa mareciria atĩ nĩ monete na makaigua. O ũrĩa andũ macokagĩra ng’ano ta icio, noguo ciongagĩrĩrũo cumbĩ. Tũtingĩenda gũteithĩrĩria Shaitani gũtheremia guoya na njĩra ya gũcokagĩra ng’ano ta icio.—Johana 8:44; 2 Timotheo 2:16.

21. Handũ ha kũheana ng’ano ciĩgiĩ ndaimono-rĩ, nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩarĩrĩria?

²¹ Angĩkorũo nĩ harĩ mũndũ gatagatĩ-inĩ ka andũ a Jehova ũrĩ weyonera ũndũ wa ndaimono, ndagĩrĩirũo kũheanaga rũgano rũu atĩ nĩguo akenie andũ arĩa angĩ. Andũ a Jehova matirabatara gwĩtigĩra ũndũ o wothe Mũcukani na ndaimono ciake mangĩka. Handũ ha ũguo, tũbatiĩ kũiga meciria maitũ harĩ Jesu na hinya ũrĩa Jehova amũheete. (Ahibirania 12:2) Jesu ndaaheaga arutwo ake ng’ano ciĩgiĩ ndaimono atĩ nĩguo amakenie. Aaigaga meciria make harĩ ndũmĩrĩri ya Ũthamaki na harĩ “maũndũ manene ma Ngai.”—Atũmwo 2:11; Luka 8:1; Aroma 1:11, 12.

22. Wee ũtuĩte itua rĩa gwĩka atĩa?

²² Tũtikariganĩrũo atĩ muoroto wa Shaitani nĩ gũthũkia ũrata witũ hamwe na Jehova. Ageragia ũndũ o wothe nĩguo ahingie ũndũ ũcio. No nĩ tũĩ njĩra iria Mũcukani ahũthagĩra na nĩ tũtuĩte itua rĩa kũregana na maũndũ mothe ma ndaimono. Tũtirĩheaga “Mũcukani kamweke” ga kũregeria itua ritũ. (Thoma Aefeso 4:27.) Nĩ ma, tũngĩregana na Mũcukani, tũtirĩnyitagwo nĩ mĩtego yake na tũrĩkoragwo ũgitĩri-inĩ wa Jehova.—Aefeso 6:11.