1. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jesu aatĩtĩrithirie ũtukũ wake wa mũthia gũkũ thĩ arĩ ta mũndũ?

ŨTUKŨ wake wa mũthia gũkũ thĩ arĩ ta mũndũ-rĩ, Jesu nĩ onanirie atĩ nĩ aarũmbũyagia mũno ũhoro wa mahinda ma thutha-inĩ ma arũmĩrĩri ake. O na nĩ aahoire igũrũ rĩa ũndũ ũcio, akĩra Ithe ũũ: “Ndigũkũhoya ũmarute gũkũ thĩ, no kũmaikaria ũmaikaragie matikanathũkio nĩ ũrĩa mũũru. O ti a gũkũ thĩ, o ta ũguo niĩ na niĩ itarĩ wa gũkũ thĩ.” (Johana 17:15, 16) Ihoya-inĩ rĩu rĩa kuuma ngoro-rĩ, Jesu nĩ onanirie wendo wake mũnene harĩ arũmĩrĩri ake, na akĩonania bata wa ciugo ciake iria eerĩte amwe ao ũtukũ ũcio atĩ, “Mũtirĩ a gũkũ thĩ.” (Johana 15:19) Hatarĩ nganja, warĩ ũndũ wa bata mũno harĩ Jesu atĩ arũmĩrĩri ake maikare meyamũranĩtie na thĩ ĩno!

2. Jesu aaragia ũhoro wa “thĩ” ĩrĩkũ?

² “Thĩ” ĩyo Jesu aagwetire nĩ andũ arĩa othe mamũranĩtio na Ngai, arĩa mathagwo nĩ Shaitani, na marĩ ũkombo-inĩ wa roho wa kwĩyenda, na mwĩgaatho ũrĩa uumanaga na Shaitani. (Johana 14:30; Aefeso 2:2; 1 Johana 5:19) Nĩ ma, “kũiguana na . . . thĩ [ĩyo] nĩkuo kũgĩa ũthũ na Ngai.” (Jakubu 4:4) No rĩrĩ, arĩa othe marenda gũikara mendetwo nĩ Ngai-rĩ, mangĩkorũo atĩa thĩinĩ wa thĩ na makorũo mamũranĩtio nayo? Tũkwarĩrĩria njĩra ithano: gũikara tũrĩ ehokeku harĩ Ũthamaki wa Ngai rungu rwa Kristo na kwaga kwĩingĩria maũndũ-inĩ ma gĩũteti, kũregana na roho wa gũkũ thĩ, kwĩhumba ũrĩa kwagĩrĩire, gũkorũo  na riitho irũngĩrĩru, na kwĩyoha indo ciothe cia ita cia kĩĩroho.

3. (a) Jesu aarĩ na mawoni marikũ makoniĩ ũteti wa mahinda make? (b) Nĩkĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ arũmĩrĩri a Jesu arĩa aitĩrĩrie maguta nĩ arekio a kwarĩrĩria Kristo? (Rora kohoro ka magũrũ-inĩ.)

³ Ithenya rĩa kwĩingĩria ũteti-inĩ e gũkũ thĩ-rĩ, Jesu aathingatire wĩra wa kũhunjia ũhoro wa Ũthamaki wa Ngai, thirikari ya igũrũ ya mahinda mookĩte ĩrĩa we angĩgaakorũo arĩ mũthamaki wayo. (Danieli 7:13, 14; Luka 4:43; 17:20, 21) Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, rĩrĩa Jesu aarĩ mbere ya Mũnene Mũroma Pontio Pilato, oigire ũũ: “Ũthamaki wakwa ti wa na gũkũ thĩ.” (Johana 18:36) Arũmĩrĩri a ma a Kristo megerekanagia na kĩonereria gĩake na njĩra ya gũkorũo marĩ ehokeku harĩ we na Ũthamaki wake hamwe na kũhunjia ũhoro wa Ũthamaki ũcio thĩinĩ wa thĩ. (Mathayo 24:14) Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: “Tondũ wa ũguo, tũkĩrĩ arekio mareketio a kwarĩrĩria Kristo, . . . twamũthaitha ithenya rĩa Kristo atĩrĩ: ĩtĩkĩrai kũiguithanio na Ngai.” *—2 Akorintho 5:20.

4. Akristiano othe a ma monanĩtie atĩa wĩhokeku harĩ Ũthamaki wa Ngai? (Rora ithandũkũ rĩrĩ karatathi ka 52.)

⁴ Tondũ arĩa matũmĩtwo makaarĩrĩrie bũrũri wao kũndũ kũngĩ matikoragwo marĩ a bũrũri ũcio matũmĩtwo-rĩ, matingagĩrĩra maũndũ ma thĩinĩ ma bũrũri ũcio. No rĩrĩ, o matetagĩra maũndũ ma thirikari ya bũrũri ũrĩa ũmatũmĩte. Noguo o na arũmĩrĩri a Kristo aitĩrĩrie maguta matariĩ, o “bũrũri ũrĩa [marĩ] aguo kĩũmbe nĩ kũrĩa Igũrũ.” (Afilipi 3:20) Hatarĩ nganja, nĩ ũndũ wa kĩyo kĩao gĩa kũhunjia ũhoro  wa Ũthamaki-rĩ, nĩ mateithĩtie milioni nyingĩ cia “ng’ondu ingĩ” cia Kristo “kũiguithanio na Ngai.” (Johana 10:16; Mathayo 25:31-40) Acio a ng’ondu ingĩ manyitaga mbaru ariũ a Ithe na Jesu arĩa aitĩrĩrie maguta na njĩra ya kũhunjia ũhoro wa Ũthamaki. Marĩ rũũru rũrĩ na ũrũmwe magĩtetera  Ũthamaki wa Kĩĩmesia-rĩ, ikundi icio cierĩ itiĩingĩragia o na hanini maũndũ-inĩ ma gĩũteti ma gũkũ thĩ.—Isaia 2:2-4.

5. Kĩũngano gĩa Gĩkristiano kĩrĩ na ngũrani ĩrĩkũ na Isiraeli ya tene, na Akristiano monanagia ngũrani ĩyo atĩa?

⁵ Wĩhokeku harĩ Kristo to guo tu ũtũmaga Akristiano a ma maage kwĩingĩria maũndũ-inĩ ma ũteti. Ngũrani na Aisiraeli a tene, arĩa maahetwo bũrũri wao kĩũmbe nĩ Ngai-rĩ, ithuĩ tũrĩ ariũ a Ithe ũmwe a kuuma ndũrĩrĩ ciothe. (Mathayo 28:19; 1 Petero 2:9) Kwoguo-rĩ, tũngĩtuĩka a kũnyita mbaru ciama cia gĩũteti, no twage ũmĩrĩru wa kũhunjia ũhoro wa Ũthamaki na tũthũkie ũrũmwe witũ wa Gĩkristiano. (1 Akorintho 1:10) Ningĩ-rĩ, hĩndĩ ya mbaara, tũngĩkorũo tũkĩrũa na arĩa tũrĩ a wĩtĩkio ũmwe, o arĩa twathĩtwo twendage. (Johana 13:34, 35; 1 Johana 3:10-12) Kwoguo-rĩ, Jesu aarĩ na gĩtũmi kĩega gĩa kwĩra arutwo ake methemage mbaara. O na ningĩ nĩ aamerire mendage thũ ciao.—Mathayo 5:44; 26:52; rora ithandũkũ rĩ na kĩongo “Hihi Niĩ nĩ Ndĩingĩragia Maũndũ-inĩ ma Thĩ Ĩno?” rĩrĩa rĩrĩ karatathi-inĩ ka 55.

6. Kwĩyamũrĩra Ngai gwaku kũhutagia ũkuruhanu waku na Kaisari atĩa?

⁶ Tũrĩ Akristiano a ma-rĩ, twĩyamũrĩire Ngai, no ti mũndũ, kana ithondeka rĩa andũ, kana bũrũri o na ũrĩkũ. Rĩandĩko rĩa 1 Akorintho 6:19, 20 riugaga ũũ: “Inyuĩ-rĩ, mwene inyuĩ ti inyuĩ, nĩ ũndũ nĩ kũgũrũo mwagũrirũo, mũgĩkĩrutĩrũo kĩndũ kĩĩ goro.” Kwoguo arũmĩrĩri a Jesu, o na makĩnengagĩra “Kaisari” indo ciake, ta igoti, gĩtĩo, na gwathĩka matekuna watho wa Ngai-rĩ, “indo cia Ngai” macinengagĩra Ngai. (Mariko 12:17; Aroma 13:1-7) Nacio nĩ hamwe na ũthathaiya wao, wendo wao wa ngoro ĩ yothe, na gwathĩka marĩ ehokeku. Makoragwo mehaarĩirie gũkua nĩ ũndũ wa Ngai.—Luka 4:8; 10:27; Atũmwo 5:29; Aroma 14:8.

7, 8. ‘Roho ũrĩa wa gũkũ thĩ’ nĩ kĩĩ, na “ũtabanagia” thĩinĩ wa mũndũ na njĩra ĩrĩkũ?

⁷ Njĩra ĩngĩ Akristiano maikaraga meyamũranĩtie na thĩ  nĩ kũregana na roho wayo mũũru. Paulo aandĩkire ũũ: “Roho ũrĩa twaheirũo ti ũrĩa wa gũkũ thĩ; ithuĩ twaheirũo roho ũrĩa uumaga kũrĩ Ngai.” (1 Akorintho 2:12) Eerire Aefeso ũũ: “Mwarũmanagĩrĩra . . . na ũrĩa gũtũire gwĩkagwo mahinda maya tũrĩ, o na ũrĩa ũhoro wa mũnene ũrĩa wĩ na hinya rĩera-inĩ ũtariĩ, o roho ũcio ũtabanagia maũndũ make rĩu thĩinĩ wa andũ a rũciaro rũrĩa rũremu.”—Aefeso 2:2, 3.

⁸ “Rĩera” rĩu rĩa gũkũ thĩ, kana roho, nĩ hinya ũtonekaga, ũrĩa ũtindĩkaga andũ kũremera Ngai na ũgatũũgĩria “mwĩrirĩrio wa mwĩrĩ, na mwĩrirĩrio wa maitho.” (1 Johana 2:16; 1 Timotheo 6:9, 10) Roho ũcio ũhũthagĩra “hinya” waguo igũrũ rĩa thĩ ĩno na njĩra ya kũgucĩrĩria mwĩrĩ wĩ na mehia, gũkorũo arĩ ũritũ kũũkũrana, kũgucĩrĩria andũ kaingĩ na gũkorũo ũiyũire kũndũ guothe o ta rĩera. Ningĩ-rĩ, “ũtabanagia” thĩinĩ wa mũndũ na njĩra ya gũkũria o kahora thĩinĩ wake ngumo njũru ta ũiru, mwĩgaatho, ũkoroku, ũremi na mwerekera wa gwĩka ũrĩa mũndũ ekwenda. * Na njĩra hũthũ-rĩ, roho wa gũkũ thĩ ũtũmaga ngumo cia Mũcukani ikũre thĩinĩ wa ngoro ya mũndũ.—Johana 8:44; Atũmwo 13:10; 1 Johana 3:8, 10.

9. Roho wa thĩ ũngĩingĩra thĩinĩ wa meciria na ngoro ciitũ na njĩra irĩkũ?

⁹ Hihi roho ũcio wa thĩ no ũkũre thĩinĩ wa meciria na ngoro yaku? Ĩĩ, no ũkũre ũngĩũrekereria na njĩra ya kwaga kwĩgitĩra. (Thimo 4:23) Ũgucĩrĩria waguo kaingĩ wambagĩrĩria ũtekũmenyeka, hihi na njĩra ya arata arĩa maroneka ta marĩ ega, no magakorũo matiendete Jehova. (Thimo 13:20; 1 Akorintho 15:33) Ningĩ no ũgĩe na roho ũcio kũgerera mabuku matarĩ mega, kũhũthĩra intaneti kwĩrorera mbica cia ũra-thoni kana gũthoma maũndũ ma arĩa makaanĩte wĩtĩkio, gwĩkenia na maũndũ matarĩ mega, na mĩthako ĩrĩ na  macindano manene. Kũna no ũgĩe na roho ũcio kũgerera mũndũ kana kĩndũ o gĩothe kĩngĩkorũo na meciria ma Shaitani kana ma mũtabarĩre wake.

10. Tũngĩregana na roho wa gũkũ thĩ atĩa?

¹⁰ Tũngĩregana na roho ũcio mũũru wa thĩ atĩa na tũikare twendetwo nĩ Ngai? Tũngĩka ũguo tu na njĩra ya kũhũthĩra biũ maũndũ ma kĩĩroho marĩa Jehova aheanĩte na kũhoyaga hĩndĩ ciothe tũheo roho mũtheru. Jehova arĩ  hinya mũingĩ mũno gũkĩra Mũcukani, kana thĩ ĩno njũru ĩratongorio nĩ Shaitani. (1 Johana 4:4) Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, he bata mũno tũikare hakuhĩ na Jehova na njĩra ya mahoya.

11. Roho wa gũkũ thĩ ũhutĩtie mĩĩhumbĩre na njĩra ĩrĩkũ?

¹¹ Mwĩhumbĩre wa mũndũ na ũtheru wake nĩguo wonanagia roho ũrĩa akoragwo naguo. Kũndũ kũingĩ-rĩ, mwĩhumbĩre wa andũ nĩ ũthũkĩte mũno o ũndũ mũtangathi ũmwe wa TV oigire atĩ ica ikuhĩ gũtigũkorũo ngũrani ya andũ acio na ahũri maraya. O na tũirĩtu tũtakinyĩtie mĩaka ikũmi na ĩtatũ nĩ tũhutĩtio nĩ mũtugo ũcio—“gwĩkĩra nguo iramatiga ta marĩ njaga, cia ũũra-thoni” nĩguo riboti ĩmwe ya magathĩti yoigire. Mũtugo ũngĩ nĩ wa kwĩhumbania o ro ũguo ũrĩa wonanagia roho wa ũremi o ũndũ ũmwe na kwaga kwĩhe gĩtĩo.

12, 13. Nĩ mawatho marĩkũ magĩrĩirũo gũtũtongoria mwĩhumbĩre-inĩ witũ?

¹² Tũrĩ ndungata cia Jehova-rĩ, nĩ twendete kuoneka tũhaana wega, ũguo nĩ kuuga twĩhumbe wega, nguo ciitũ ĩkorũo irĩ theru, ĩtarĩ cia gũconorithia, na ciagĩrĩire ũrĩa tũreka. Mahinda mothe-rĩ, mwĩhumbĩre witũ wagĩrĩirũo kuonania twĩ na “thoni [mĩtugo mĩega] na ũũgĩ wa ngoro” ngumo iria, hamwe na “ciĩko cia ũthingu,” ciagĩrĩire mũndũ o wothe—mũndũrũme kana mũndũ-wa-nja—‘ũrĩa ũtĩaga Ngai.’ Hatarĩ nganja-rĩ, ũndũ ũrĩa twendaga mũno nĩ ‘gũikara twendetwo nĩ Ngai,’ no ti kwĩyonania. (1 Timotheo 2:9, 10; Judasi 21) Twendaga mwĩhumbĩre witũ ũrĩa mwega biũ ũkorũo arĩ “mũndũ ũrĩa wa hitho wa ngoro thĩinĩ,” tondũ “kwĩgemia ũguo nĩkuo kwĩ bata mũno harĩ Ngai.”—1 Petero 3:3, 4.

¹³ Ningĩ ririkana atĩ, mwĩhumbĩre witũ no ũhutie mawoni ma andũ kwerekera ũthathaiya wa ma. Mwĩhumbĩre witũ ndwagĩrĩirũo gũkorũo ũrĩ wa kwĩyonania kana ũrĩ wa mwĩgaatho, no wagĩrĩirũo kuonania wĩtigĩri Ngai, gũtĩa Ngai na  mawoni ma andũ arĩa angĩ. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, muoroto witũ wagĩrĩirũo gũkorũo ũrĩ gũtĩa thamiri cia andũ arĩa angĩ ithenya rĩa gwĩciria o ũhoro wa ihooto ciitũ tu ciĩgiĩ mwĩhumbĩre. Igũrũ rĩa ũguo-rĩ, twendaga kũrehera Jehova na andũ ake gĩtĩo na twĩgaathithie ta ndungata cia Ngai, twĩkage maũndũ mothe tũkĩenda “kũgoocithia Ngai namo.”—1 Akorintho 4:9; 10:31; 2 Akorintho 6:3, 4; 7:1.

14. Twagĩrĩirũo kwĩyũria ciũria irĩkũ ciĩgiĩ mwĩhumbĩre na ũtheru witũ?

¹⁴ Mwĩhumbĩre witũ na ũtheru nĩ cia bata mũno, makĩria rĩrĩa tũrathiĩ kũhunjia kana mĩcemanio ya Gĩkristiano. Ta wĩyũrie ũũ: ‘Mwĩhumbĩre wakwa na ũtheru hihi nĩ itũmaga andũ magege? Hihi andũ arĩa angĩ nĩ maiguaga ũũru nĩ ũrĩa ndĩhumbĩte? Hihi nĩ nyonaga ihooto ciakwa ũndũ-inĩ ũcio ta arĩ cio cia bata gũkĩra kwagĩrĩra kũheo wĩra mũna thĩinĩ wa kĩũngano?’—Thaburi 68:6; Afilipi 4:5; 1 Petero 5:6.

15. Kiugo kĩa Ngai kĩagĩte kũheana mawatho maingĩ megiĩ mĩĩhumbĩre na ũtheru nĩkĩ?

¹⁵ Bibilia ndĩheanĩte mawatho maingĩ megiĩ mwĩhumbĩre na ũtheru wa Akristiano. Jehova ndatũimaga wĩyathi wa gũthuura kana wa kũhũthĩra ũhoti witũ wa gwĩciria. Ithenya rĩa ũguo-rĩ, endaga tũtuĩke andũ agima mangĩhota gwĩcũũrania igũrũ rĩgiĩ watho wa Bibilia na tũtuĩke andũ “mahũthĩire gũkũũrana wega na ũũru” nĩ ũndũ wa  kwĩmenyeria. (Ahibirania 5:14) Makĩria ma ũguo-rĩ, endaga tũtongorio nĩ wendo—kwenda Ngai na mũndũ ũrĩa ũngĩ. (Mariko 12:30, 31) O na tũkĩrũmĩrĩra maũndũ macio-rĩ, no kũhoteke tũkorũo na mĩĩhumbĩre ya mĩthemba mĩingĩ. Ũira wa ũndũ ũcio no woneke harĩ irĩndĩ ciĩhumbĩte wega, ciĩ na gĩkeno cia andũ a Jehova o harĩa hothe mangĩkorũo macemanĩtie thĩinĩ wa thĩ.

16. Roho wa gũkũ thĩ ũkoragwo ũkĩregana atĩa na ũrutani wa Jesu, na nĩ ciũria irĩkũ twagĩrĩirũo nĩ kwĩyũria?

¹⁶ Roho wa gũkũ thĩ nĩ ũheenagĩrĩria na ũtũmaga andũ milioni nyingĩ macarie gĩkeno harĩ mbia na indo cia kĩĩmwĩrĩ. No rĩrĩ, Jesu oigire ũũ: “Muoyo wa mũndũ nduonekaga nĩ ũndũ wa ũrĩa indo ciingĩhĩte iria arĩ nacio.” (Luka 12:15) O na atekwĩra andũ meime ikeno-rĩ, Jesu aarutanire  atĩ ũtũũro na gĩkeno kĩa ma cionagwo nĩ arĩa “meriragĩria maũndũ ma kĩĩroho” na arĩa makoragwo na riitho “rĩgima” kana irũngĩrĩru, rĩrĩa rĩcũthĩrĩirie maũndũ ma kĩĩroho. (Mathayo 5:3, The Holy Bible in Gĩkũyũ Language, 2007; Mathayo 6:22, 23) Ta wĩyũrie ũũ: ‘Niĩ na ma nĩ njĩtĩkĩtie ũrĩa Jesu aarutanire, kana hihi nĩ thũkĩtio nĩ “ithe wa maheni”? (Johana 8:44) Ciugo ciakwa, matanya makwa, maũndũ marĩa njigaga mbere, na mũtũũrĩre wakwa cionanagia ũndũ ũrĩkũ?’—Luka 6:45; 21:34-36; 2 Johana 6.

17. Gweta ũrĩa arĩa makoragwo na riitho irũngĩrĩru magunĩkaga.

¹⁷ Jesu oigire atĩ “ũũgĩ nĩũmenyekaga kĩhooto kĩaguo nĩ ũndũ wa ciĩko ciaguo.” (Mathayo 11:19) Ta wĩcirie njĩra imwe cia ũrĩa arĩa makoragwo na riitho irũngĩrĩru magunĩkaga. Nĩ monaga ũhurũko wa ma thĩinĩ wa ũtungata wa Ũthamaki. (Mathayo 11:29, 30) Nĩ methemaga mĩtangĩko mĩingĩ na kwoguo makaaga gũkorũo na ruo rũingĩ rwa ngoro na rwa meciria. (1 Timotheo 6:9, 10) Nĩũndũ wa kũiganĩra na maũndũ ma mũthingi ma ũtũũro-rĩ, nĩ makoragwo na mahinda maingĩ hamwe na famĩlĩ ciao na Akristiano arĩa angĩ. Moimĩrĩro nĩ atĩ no makorũo na toro mwega. (Kohelethu 5:12) Nĩ magĩaga na gĩkeno kĩnene nĩ ũndũ wa kũheana, rĩrĩa meka ũguo na njĩra o yothe ĩrĩa mangĩhota. (Atũmwo 20:35) Na ‘makĩragĩrĩria kũgĩa na kĩĩrĩgĩrĩro’ na magakorũo na thayũ wa meciria na kũiganĩra. (Aroma 15:13; Mathayo 6:31, 32) Irathimo icio na ma nĩ cia bata mũno!

18. Bibilia yugaga atĩa igũrũ rĩgiĩ thũ itũ, njĩra ciayo, na ũrĩa kũgiana gwitũ kũhaana?

¹⁸ Arĩa meigĩte wendo-inĩ wa Ngai ningĩ nĩ makenagĩra ũgitĩri wa kĩĩroho matikaniinwo nĩ Shaitani, ũrĩa wendaga Akristiano matikone gĩkeno o hamwe na muoyo wa tene na tene. (1 Petero 5:8) Paulo oigire ũũ: “Kũgiana gwitũ ti gwa kũgiana na arĩa me na mwĩrĩ na thakame, no nĩ gwa  kũgiana na mothamaki, o na mahinya, o na arĩa maathanaga thĩ ĩno ĩĩ na nduma, o na mbũtũ cia maroho moru me kũrĩa igũrũ.” (Aefeso 6:12) Kiugo “kũgiana” kĩonanagia atĩ tũtihũranaga twĩ haraihu ta ũrĩa hihi tũngĩrathana na mĩguĩ twĩhithĩte handũ, no nĩ moko kwa moko. Ningĩ-rĩ, ciugo “mothamaki,” “mahinya, na “arĩa maathanaga thĩ ĩno” ironania atĩ gũtharĩkĩrũo nĩ maroho macio nĩ kũbange wega na kũrĩ na mũoroto mũna.

19. Taarĩria indo cia ita cia kĩĩroho cia Mũkristiano.

¹⁹ O na gũtuĩka ithuĩ tũtirĩ hinya ta maroho macio-rĩ, no tũhote gũtooria. Na njĩra ĩrĩkũ? Tũngĩĩyoha “indo ciothe cia Ngai cia ita.” (Aefeso 6:13) Ĩgĩtaarĩria indo icio cia ita-rĩ, Aefeso 6:14-18 yugaga ũũ: “Nĩ ũndũ ũcio kĩĩhandei, mwĩhotorete ũhoro-wa-ma, na mwĩohete gako ga kũgitĩra gĩthũri, karĩa ga ũthingu, o na mwĩkĩrĩte magũrũ manyu ũhoro wa kwĩhaarĩrĩria Ũhoro-ũrĩa-Mwega wa thayũ; ningĩ gũkĩra icio ciothe-rĩ, muoe ngo ya wĩtĩkio, ĩrĩa mũrĩhotaga kũhoria nayo mĩguĩ ĩrĩa ĩĩ mwaki ya ũrĩa mũũru. Na ningĩ, ĩkĩrai gĩtukũ kĩrĩa kĩa ũhonokio, na mwĩohe rũhiũ rũrĩa rũa Roho, naruo nĩruo Ũhoro wa Ngai. O na kũhoya mũhoyage mũno mũgĩthaithanagĩrĩra hingo ciothe, mũrĩ na Roho.”

20. Mbaara iitũ ĩrĩ na ũtiganu ũrĩkũ na ya mũthigari wa ndũire?

²⁰ Tondũ nĩ Ngai ũheanaga indo icio cia ita cia kĩĩroho-rĩ, no mũhaka itũgitĩre akorũo nĩ tũgũciĩyoha hĩndĩ ciothe. Thigari cia ndũire nĩ ikoragwo na kahinda karaihu ga thayũ itekũrũa, no Akristiano matũũraga mbara-inĩ ya gũkua na kũhona ĩrĩa ĩtekũrũgama o kinya rĩrĩa Ngai akaananga thĩ ya Shaitani na ahingĩre maroho mothe mooru irima rĩrĩa rĩtarĩ gĩturi. (Kũguũrĩrio 12:17; 20:1-3) Kwoguo ndũgakue ngoro akorũo nĩ ũrahiũrania na mathĩna kana merirĩria mooru, tondũ no mũhaka ithuothe ‘tũtuuke’ mĩĩrĩ iitũ nĩgetha tũtũũre tũrĩ ehokeku harĩ Jehova. (1 Akorintho 9:27) Kwaria ma-rĩ, rĩrĩa tũtararũa nĩrĩo tũngĩkorũo ũgwati-inĩ.

21. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ iki tu tũngĩhota gũtooria mbaara iitũ ya kĩĩroho?

²¹ Ningĩ-rĩ, tũtingĩtooria mbaara ĩno na hinya witũ kĩũmbe.  Nĩkĩo Paulo atũririkanagia bata wa kũhoya Jehova “hingo ciothe, [tũrĩ] na Roho.” O na kũrĩ ũguo-rĩ, nĩ twagĩrĩirũo gũthikĩrĩria Jehova na njĩra ya kwĩruta Kiugo gĩake na kũnyitanĩra hingo ciothe na arĩa tũkoragwo nao mbaara-inĩ tondũ tũtirahũrana mbaara ĩno twĩ ithuiki! (Filemona 2; Ahibirania 10:24, 25) Arĩa ehokeku maũndũ-inĩ macio mothe-rĩ, to gũtooria megũtooria, no nĩ mekũhota o na gũtetera wĩtĩkio wao na kinyi rĩrĩa wakarario.

22, 23. (a) Nĩkĩ arĩ o mũhaka tũkorũo twĩhaarĩirie hĩndĩ ciothe gũtetera wĩtĩkio witũ, na nĩ ciũria irĩkũ twagĩrĩirũo kwĩyũria? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũkwarĩrĩrio thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire?

²² Jesu oigire atĩ “tondũ mũtirĩ a gũkũ thĩ, . . . nĩkĩo kĩrĩndĩ gĩa gũkũ thĩ kĩmũthũire.” (Johana 15:19) Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, Akristiano no mũhaka hĩndĩ ciothe makorũo mehaarĩirie gũtetera wĩtĩkio wao na meke ũguo na gĩtĩo, na ũhooreri. (1 Petero 3:15) Ta wĩyũrie ũũ: ‘Hihi nĩ njũĩ kĩrĩa gĩtũmaga Aira a Jehova rĩmwe moe ikinya rĩtendetwo nĩ andũ aingĩ? Rĩrĩa ndoya ikinya ta rĩu-rĩ, hihi nĩ ngoragwo na ũũma atĩ ũrĩa Bibilia na ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njũgĩ yuugĩte nĩguo kwagĩrĩire? (Mathayo 24:45; Johana 17:17) Na rĩrĩa ngwĩka ũrĩa kwagĩrĩire maitho-inĩ ma Jehova-rĩ, hihi nĩ ngoragwo ndĩhaarĩirie kuoneka ndĩ ngũrani o hamwe na gũkenera gũkorũo ũguo?’—Thaburi 34:2; Mathayo 10:32, 33.

²³ O na kũrĩ ũguo-rĩ, kaingĩ merirĩria maitũ ma gũikara twĩyamũranĩtie na thĩ nĩ mageragio na njĩra ciĩhithĩte mũno. Kwa ngerekano, o ta ũrĩa hekũgwetetwo hau kabere-rĩ, Mũcukani ageragia kũgucĩrĩria ndungata cia Jehova ciĩngĩranie na maũndũ ma thĩ na njĩra ya ikeno cia gũkũ thĩ. Tũngĩthuura na njĩra ĩrĩkũ maũndũ mega ma gwĩkenia, marĩa megũtũtiga tũrĩ acanjamũku na tũrĩ na thamiri njega? Ũndũ ũcio nĩguo ũkwarĩrĩrio thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire.