ANDŨ amwe no meecirie atĩ mũndũ wothe wendete ũhoro wa sayansi angĩthuura “kwĩyumĩria,” nake ũrĩa wendete ũhoro wa ndini athuure “ũũmbi.”

No ti hingo ciothe gũthiaga ũguo.

Profesa ũmwe wa sayansi ya indo iria irĩ muoyo wĩtagwo Rama Singh, kuuma McMaster University, Canada oigire ũũ: “To andũ arĩa marũmĩtie mũno maũndũ ma ndini mareganaga na ũrutani wa indo kwĩyumĩria, no nĩ nginya andũ angĩ mathomeire maũndũ matiganĩte.”

Wĩcirie ũhoro wa Gerard Hertel, profesa ũthomeire ũhoro wa tũtambi, na waarutĩtwo arĩ korenji atĩ indo nĩ kwĩyumĩria cieyumĩririe. Oigire ũũ: “Ngĩka kĩgeranio, ndaihũragia kĩrĩa maprofesa meendaga, no niĩ tiguo ndetĩkĩtie.”

Andũ amwe arĩa mendete ũhoro wa sayansi-rĩ, nĩ kĩĩ gĩtũmaga maregane na ũrutani wa atĩ muoyo nĩ kwĩyumĩria weyumĩririe? Nĩguo tuone macokio ma kĩũria kĩu, wĩcirie ũhoro wa ciũria ici igĩrĩ irigithagia athuthuria aingĩ: (1) Muoyo waambĩrĩirie atĩa? na (2) Indo iria irĩ muoyo cioimire kũ?