KŨHOYANWO ŨHORO | ANTONIO DELLA GATTA
Kĩrĩa gĩatũmire Batĩrĩ Oime Ndini Ĩrĩa Aarĩ
THUTHA wa gũthomera Roma kwa ihinda rĩa mĩaka kenda, Antonio Della Gatta nĩ aatuirũo batĩrĩ mwaka-inĩ wa 1969. Thutha-inĩ, nĩ aatungatire arĩ mũrũgamĩrĩri wa cukuru ya gũthomera maũndũ ma ndini ĩrĩa ĩrĩ hakuhĩ na Naples, bũrũri-inĩ wa Italy. Thutha wa gũthoma mũno na gwĩcũrania arĩ kũu, nĩ aarĩkirie kũmenya atĩ wĩtĩkio wa ndini ya Gatoreki ndwĩhocetie harĩ Bibilia. Nĩ aaheanire rũgano rwake kũrĩ Arahũkai!
No ũtwĩre ũhoro wĩgiĩ ũnyinyi waku?
Ndaciarirũo mwaka wa 1943 bũrũri-inĩ wa Italy. Twĩ hamwe na aarĩ na ariũ a maitũ twarereirũo gĩcagi-inĩ kĩmwe kĩnini kũrĩa baba aarutaga wĩra wa ũrĩmi na wa gwaka indo cia mbaũ. Aciari aitũ maatũrereire kanitha wa Gatoreki.
Nĩ kĩĩ gĩatũmire wende gũtuĩka batĩrĩ?
Ndĩ kamwana-rĩ, nĩ ndendete gũthikĩrĩria mabatĩrĩ kanitha-inĩ. Nĩ ndaagucagĩrĩrio nĩ ũrĩa maaragia o hamwe na ũrĩa maarutaga magongona. Kwoguo ngĩtua itua rĩa gũtuĩka batĩrĩ. Ndĩ na mĩaka 13, mami nĩ aandwarire cukuru ya gũkomwo ĩrĩa yaharagĩria tũmwana nĩ ũndũ wa mathomo ma thutha-inĩ ma ũbatĩrĩ.
Hihi nĩ mwathuthuragia Bibilia mũgĩthoma mathomo macio?
Ti ũguo mũno. Rĩrĩa ndaarĩ na mĩaka 15, ũmwe wa arutani akwa nĩ aaheire kobĩ ya mabuku ma Injiri—marĩa mataaragĩria historĩ ya ũtũũro wa Jesu na ũtungata wake—na nĩ ndaamathomire maita maigana ũna. Ndĩ na mĩaka 18, nĩ ndaathire Roma gũthoma thĩinĩ wa yunivasĩtĩ iria ikoragwo irũgamĩrĩirũo nĩ mũtongoria ũrĩa mũnene wa Gatoreki. Ndaathomire Kĩlatini, Kĩngiriki, historĩ, philosophy, psychology, na maũndũ ma ndini. O na gũtuĩka nĩ twacokagĩra mĩhari ya Bibilia ta marebeta, na tũgathikĩrĩria Bibilia ĩgĩthomwo mũthenya wa Kiumia, tũtierutaga Bibilia.
Tondũ nĩ watuĩkire mũrũgamĩrĩri wa cukuru ya maũndũ ma ndini-rĩ, hihi nĩ warutanaga?
Wĩra wakwa warĩ o wa kũrũgamĩrĩra. No nĩ ndakoragwo na irathi cia kũrutana ũhoro wĩgiĩ matua ma Second Vatican Council.
Nĩ kĩĩ gĩatũmire wambĩrĩrie gwĩkĩrĩra kanitha ũcio nganja?
He maũndũ matatũ maangiaga. Kanitha ũcio nĩ weingĩrĩtie ũteti-inĩ. Mĩtugo mĩũru harĩ atongoria a kanitha ũcio na arũmĩrĩri nĩ yarekagĩrĩrio. Na morutani mamwe ma ndini ya Gatoreki mationekaga marĩ ma ma. Kwa ngerekano, kũngĩhoteka atĩa Ngai ũrĩ wendo aherithie andũ tene na tene thutha wa gũkua? Ningĩ-rĩ, hihi nĩ ma atĩ Ngai endaga tũcokacokagĩre mahoya maita maingĩ tũkĩhũthĩra rũthariũ? *
Wekire atĩa?
Ngĩitaga maithori, nĩ ndahoire Ngai ahe ũtongoria. Ngĩcoka ngĩgũra Bibilia ya Gatoreki ĩtagwo Jerusalem Bible, ĩrĩa yakoretwo yacabwo na rũthiomi rwa Gĩitaliani, na ngĩambĩrĩria kũmĩthoma. Thutha ũcio, mũthenya ũmwe kũrĩ Kiumia rũcinĩ, rĩrĩa ndacokagia nguo iria ndehumbaga ngĩruta Mitha-rĩ, andũ erĩ magĩũka kũu cukuru-inĩ. Makĩnjĩra atĩ o nĩ Aira a Jehova. Tũgĩteereta makĩria ma ithaa igima ũhoro wĩgiĩ Bibilia na ũrĩa yugĩte igũrũ rĩgiĩ ũrĩa tũngĩmenya ndini ya ma.
Nĩ kĩĩ gĩagũkenirie harĩ ageni acio?
Nĩ ndaagucĩrĩirio nĩ ũrĩa maaragia matarĩ na nganja na ũrĩa maagwetaga maandĩko kuuma Bibilia-inĩ ĩyo ya Gatoreki na njĩra hũthũ. Thutha-inĩ, Mũira ũngĩ wa Jehova wetagwo Mario nĩ aambĩrĩirie kũnjeeragĩra. Aarĩ mũkirĩrĩria na mwĩhokeku, tondũ o kĩroko mũthenya wa Njuuma, o na kũngĩaurire kana kware, aakoragwo mũrango-inĩ thaa ithatũ.
Mabatĩrĩ acio angĩ monaga ũndũ ũcio atĩa?
Nĩ ndaamanyitaga ũgeni ndeereti-inĩ iitũ, no gũtirĩ o na ũmwe wao woire wĩruti wa Bibilia na ũritũ. O na kũrĩ ũguo, niĩ nĩ ndaũkenagĩra. Ndeerutaga maũndũ mega mũno, ta, kĩrĩa gĩtũmaga Ngai etĩkĩrie maũndũ moru na mĩnyamaro—ũndũ ũrĩa ndaatũũraga ndĩyũragia.
Hihi anene aku nĩ maageririe gũkũigwithia ũtige kwĩruta Bibilia?
Mwaka wa 1975, nĩ ndaathire Roma maita maigana ũna kũmataarĩria mawoni makwa. Anene akwa nĩ maageririe kũnjigwithia ngarũrĩre mawoni makwa, no gũtirĩ o na ũmwe wahũthagĩra Bibilia. Marigĩrĩrio-inĩ, kũrĩ Janũarĩ 9 mwaka wa 1976, nĩ ndaandĩkĩire Roma marũa ma kũmamenyithia atĩ rĩu niĩ ndirĩ wa Gatoreki rĩngĩ. Thikũ igĩrĩ thutha ũcio, nĩ ndoimire cukuru ĩyo, ngĩhaica mũgithi nĩguo thiĩ gĩthomo kĩa Aira a Jehova rita rĩa mbere, kĩrĩa ndaacokire gũkora atĩ kĩarĩ kĩgomano. Maũndũ mothe maarĩ ngũrani biũ na ũrĩa ndaamenyerete! O mũndũ aarĩ na Bibilia na aatwaranaga hamwe na o mwaria akĩarĩrĩria maũndũ mwanya mwanya.
Na andũ a famĩlĩ yanyu mooigaga atĩa mona ũkĩĩruta Bibilia?
Aingĩ ao nĩ maanjũkĩrĩire mũno. Ĩndĩ nĩ ndaamenyire atĩ mũrũ wa maitũ ũmwe waikaraga Lombardy, gĩcigo kĩrĩ rũgongo rwa Italy, nĩ eerutaga Bibilia na Aira a Jehova. Ngĩthiĩ kũmũceerera, na Aira a Jehova a kũu makĩndeithia gwetha wĩra na handũ ha gũikara. O mwaka-inĩ ũcio, nĩ ndaabatithirio ngĩtuĩka Mũira wa Jehova.
Rĩu nĩ njiguaga nguhĩrĩirie Ngai
Hihi nĩ wĩriraga nĩ ũndũ wa ikinya rĩu woire?
Ndiĩriraga o na hanini! Rĩu nĩ njiguaga nguhĩrĩirie Ngai, tondũ maũndũ marĩa njũĩ mamwĩgiĩ mehocetie harĩ Bibilia, no ti ũũgĩ wa andũ kana ũndũire wa kanitha. Na no hote kũruta andũ angĩ ndĩ na ũũma wa ũhoro ũcio kuuma ngoro.
^ Bibilia nĩ ĩheanaga macokio mega harĩ ciũria ici na ingĩ nyingĩ. Rora rungu rwa MORUTANI MA BIBILIA > MACOKIO MA CIŨRIA CIA BIBILIA.