Hihi nĩ Ũhũthagĩra Thimũ na Tablet na Ũũgĩ?
Jenni ahũthagĩra mahinda maingĩ mũno agĩthaka mĩthako ya video. Oigire ũũ: “Thikũ ici thakaga mĩthako ĩyo mathaa manana o mũthenya, na nĩ ta ũkombo.”
Dennis aageririe gũikara thikũ mũgwanja atarĩ na thimũ na tablet yake, na atekũingĩra thĩinĩ wa Intaneti, no o na ndaaninire thikũ igĩrĩ.
Jenni na Dennis nĩ andũ agima. Jenni nĩ wa mĩaka 40 na arĩ na ciana inya. Dennis nĩ wa mĩaka 49.
HIHI nĩ ũhũthagĩra thimũ kana tablet? Andũ aingĩ mangĩcokia ĩĩ, marĩ na gĩtũmi kĩega. Thimũ na tablet nĩ ihũthĩkaga mũno mawĩra-inĩ, mũtũũrĩre-inĩ, na maũndũ-inĩ ma gwĩkenia.
O na kũrĩ ũguo andũ aingĩ makoragwo matahĩtwo biũ nĩ mĩhũthĩrĩre ya indo icio ta Jenni na Dennis. Kwa ngerekano-rĩ, mũirĩtu ũmwe wĩtagwo Nicole wa mĩaka 20 oigaga ũũ: “Ndiumanagwo na thimũ yakwa. Ndĩmĩigaga hakuhĩ na niĩ hingo ciothe. Ng’ũrĩkaga mũno ndekora handũ hatarĩ na network, na o thutha wa ndagĩka 30 njiguaga ngĩhĩahĩa kũrora rĩngĩ kana harĩ ndũmĩrĩri yũkĩte. Ũcio nĩ ũndũ wa kũmakania!”
O na andũ amwe ũtukũ maikaraga makĩroraga kana nĩ kũrĩ ndũmĩrĩri na maũndũ merũ maingĩrĩte thimũ-inĩ ciao. No maigue ta marĩ arwaru hĩndĩ ĩrĩa matarĩ na thimũ kana tablet yao. Ataaramu amwe moigaga atĩ mĩhũthĩrĩre ya gĩkĩro kĩu ya thimũ, tablet na indo ingĩ ta icio, kana ya Intaneti nĩ ũkombo. Angĩ nao, handũ ha kũwĩta “ũkombo,” moigaga atĩ ũcio nĩ thĩna mũnene ũtũmaga mũndũ aremwo nĩ kwĩgirĩrĩria kana gũtiga.
Gũtekũmakania ũrĩa ũndũ ũcio wĩtagwo, kũhũthĩra thimũ na tablet na njĩra ĩtarĩ ya ũũgĩ no kũrehe thĩna mũnene. Rĩmwe na rĩmwe ũndũ ũcio ũkoretwo ũrĩ mũhĩnga thĩinĩ wa famĩlĩ. Kwa ngerekano, mũirĩtu ũmwe wa mĩaka 20 oigire ũũ na kĩeha: “Thikũ ici baba ndamenyaga maũndũ marĩa ndĩragerera. Anjaragĩria o akĩandĩkaga ndũmĩrĩri aikarĩte metha-inĩ. Ndangĩiga thimũ thĩ. Ndiroiga atĩ ndatindanagĩra na niĩ, no rĩmwe na rĩmwe nyonaga ta atatindanagĩra.”
Ũteithio
Mabũrũri-inĩ ta China, South Korea, United Kingdom, na United States nĩ mahingũrĩte mĩciĩ ya gũteithia arĩa mahũthagĩra thimũ na tablet ciao na njĩra ĩkĩrĩtie njano. Kũu mũndũ aigagwo thikũ cigana ũna atarĩ na thimũ, tablet, na ũndũ atangĩhota kũhingũra Intaneti. Kwa ngerekano, wĩcirie ũhoro wa mwanake wa mĩaka 28 wĩtagwo Brett, ũrĩa woigire atĩ nĩ kũrĩ hĩndĩ aathaakaga mũthako intaneti-inĩ mathaa 16 o mũthenya. Oigaga ũũ: “Rĩrĩa rĩothe ndahũthagĩra Intaneti ndaiguaga ngĩcanjamũka ta mũndũ ũhũthĩrĩte ndawa cia kũrebia.” Gũkinyĩria rĩrĩa aathiire mũciĩ ũmwe wa gũteithia andũ take, aakoretwo abutĩtwo wĩra, erekereirie, na atarĩ na arata. Ũngĩka atĩa ndũkanakorũo thĩna-inĩ ta ũcio?
WĨTHUTHURIE ŨRĨA ŨHŨTHAGĨRA THIMŨ NA TABLET. Wĩthuthurie ũrĩa mĩhũthĩrĩre yaku ya indo icio ĩhutĩtie ũtũũro waku. Wĩyũrie ciũria ta ici:
-
Hihi nĩ njiguaga ngĩrakara kana ngahiũkĩrwo rĩrĩa itangĩhota kũhũthĩra Intaneti, thimũ, kana tablet yakwa?
-
Hihi thiaga na mbere kũhũthĩra Intaneti, thimũ, kana tablet o na nginya rĩrĩa ihinda rĩakwa rĩa gũtiga rĩakinya?
-
Hihi ũtukũ njikaraga ngĩroraga ndũmĩrĩri iria ciũkĩte nginya ngaga gũkoma?
-
Hihi mĩhũthĩrĩre yakwa ya thimũ na tablet nĩ ĩtũmaga njage mahinda na famĩlĩ yakwa? Hihi andũ akwa no metĩkanie na macokio makwa ma kĩũria gĩkĩ?
Gaka nĩko kahinda ga kũgarũrĩra angĩkorũo mĩhũthĩrĩre yaku ya indo icio nĩ ĩratũma ũtiganĩrie maũndũ “marĩa maagĩrĩire kũrĩ marĩa mangĩ,” hamwe na ma famĩlĩ na mangĩ. (Afilipi 1:10) Ũgwĩka ũguo atĩa?
WĨRUTE KWĨIGĨRA MĨHAKA. O na ũndũ mwega ũngĩkwo hatarĩ gĩthimi no ũkorũo ũrĩ ũgwati. Nĩ ũndũ ũcio, wĩigĩre mahinda ma kũhũthĩra thimũ kana tablet wĩra-inĩ kana maũndũ-inĩ ma gwĩkenia, ũcoke ũrũmie itua rĩu.
Geria ũũ: Ĩra mũndũ wa famĩlĩ kana mũrata agũteithie. Bibilia yugaga atĩ ‘nĩ kaba andũ erĩ gũkĩra ũmwe, nĩ gũkorũo ũmwe angĩgũa ũcio ũngĩ no amuoe.’—Kohelethu 4:9, 10.
Ndũgetĩkĩre kũgucĩrĩrio nĩcio igũtue “ngombo”
O ũrĩa indo icio irateithia andũ kũhũthia wĩra na gũtũma na kwamũkĩra maũndũ, noguo mĩhũthĩrĩre yacio ĩtarĩ ya ũũgĩ ĩgũthiĩ na mbere kuongerereka. O na kũrĩ ũguo ndũgetĩkĩre kũgucĩrĩrio nĩcio igũtue “ngombo.” No ũhũthĩre thimũ na tablet wega na njĩra ya kwaga gũte “ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩru.”—Aefeso 5:16.
