Thiĩ harĩ ũhoro

Thiĩ harĩ ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ

GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI GĨA 16

“Mũrũ wa Nyũkwa nĩ Ekũriũka”!

“Mũrũ wa Nyũkwa nĩ Ekũriũka”!

‘Jesu akĩra Maritha ũũ: “Mũrũ wa nyũkwa nĩ ekũriũka.”’—JOH. 11:23.

RWĨMBO NA. 151 Nĩ Agetana

GĨCUNJĨ-INĨ GĨKĨ a

1. Kamwana kamwe koonanirie atĩa atĩ kaarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka?

 KAMWANA kamwe getagwo Matthew, nĩ gakoragwo na mũrimũ mũnene ũtũmĩte kabatare gũthĩnjwo maita maingĩ. Karĩ na mĩaka mũgwanja, kũrĩ hĩndĩ ĩmwe meeroragĩra programu ya o mweri ya JW Broadcasting® hamwe na famĩlĩ yao. Programu ĩtanathira, nĩ haarĩ na rwĩmbo ruoonanagia andũ makĩnyita ũgeni andũ ao arĩa maariũkĩtio. b Thutha wa programu ĩyo gũthira, Matthew aathiire harĩ aciari ake, akĩmanyita moko na akĩmeera: “Mami na baba, hihi nĩ muona atĩ o na ingĩkua nĩ ngariũkio? No mũnjeterere, na mũtikamake.” Ta hũũra mbica ũrĩa aciari acio maakenire nĩ ũndũ wa kuona atĩ mũriũ wao aarĩ na wĩtĩkio mũrũmu wĩgiĩ kũriũka!

2-3. Nĩkĩ nĩ ũndũ mwega gwĩcũranagia igũrũ rĩgiĩ kĩĩranĩro gĩa kũriũka?

2 Nĩ wega gũikara tũgĩĩcũranagia igũrũ rĩgiĩ kĩĩranĩro kĩa Bibilia kĩgiĩ kũriũka. (Joh. 5:28, 29) Gĩtũmi nĩ tondũ tũtiũĩ rĩrĩa tũngĩnyitwo nĩ ndwari nene, kana gũkuĩrũo nĩ mũndũ twendete o na tũterĩgĩrĩire. (Koh. 9:11; Jak. 4:13, 14) Kĩĩrĩgĩrĩro gitũ kĩgiĩ kũriũka no gĩtũteithie gũkirĩrĩria moritũ ta macio. (1 Thes. 4:13) Maandĩko matũheaga ũũma atĩ Ithe witũ wa igũrũ nĩ atũũĩ wega na nĩ atwendete mũno. (Luk. 12:7) Nĩguo Jehova Ngai atũriũkie tũrĩ na ũmũndũ na meciria marĩa twarĩ namo, no mũhaka akorũo nĩ atũũĩ wega. Nĩ atwendete mũno na nĩkĩo atũheete kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra tene na tene, na o na tũngĩkua nĩ agaatũriũkia.

3 Thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ, tũkwamba kwarĩrĩria kĩrĩa kĩngĩtũma twĩtĩkie kĩĩranĩro gĩa kũriũka. Tũcoke twarĩrĩrie rũgano rwa Bibilia rwa gwĩkĩra wĩtĩkio witũ hinya rũrĩa rũrĩ na ciugo ici cia rĩandĩko ritũ rĩa mũthingi: “Mũrũ wa nyũkwa nĩ ekũriũka.” (Joh. 11:23) Mũthia-inĩ nĩ tũkwĩruta ũrĩa tũngĩkĩra hinya wĩtĩkio witũ harĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka.

KĨRĨA KĨNGĨTŨMA TWĨTĨKIE KĨĨRANĨRO GĨA KŨRIŨKA

4. Nĩguo twĩtĩkie kĩĩranĩro twĩrĩirũo-rĩ, twagĩrĩirũo gũkorũo na ma na ũndũ ũrĩkũ? Heana ngerekano.

4 Nĩguo twĩtĩkie kĩĩranĩro twĩrĩirũo, no mũhaka tũkorũo na ma atĩ ũrĩa wĩranĩire kĩĩranĩro kĩu arĩ na wendi o hamwe na hinya, kana ũhoti, wa gũkĩhingia. Kwa ngerekano, ta hũũra mbica nyũmba yaku ĩthũkangĩtio biũ nĩ kĩhuhũkanio. Mũrata waku ũmwe agoka agakwĩra, ‘Nĩ ngũgũteithia gwaka rĩngĩ nyũmba yaku.’ Araria kuuma ngoro, na ũrĩ na ma atĩ nĩ arĩ na wendi wa gũgũteithia. Angĩkorũo nĩ bundi ũrĩ na ũmenyeru na arĩ na indo iria irabatarania cia gwaka, ũkamenya atĩ arĩ nginya na ũhoti wa gũgũteithia. Kwoguo ũgetĩkia kĩĩranĩro gĩake. Ĩ ha ũhoro wĩgiĩ kĩĩranĩro kĩa Ngai kĩgiĩ kũriũka? Hihi arĩ na wendi na ũhoti wa gũkĩhingia?

5-6. Tũngĩkorũo na ma atĩa atĩ Jehova nĩ akoragwo na wendi wa kũriũkia arĩa makuĩte?

5 Hihi Jehova nĩ akoragwo na wendi wa kũriũkia arĩa makuĩte? Hatarĩ nganja nĩ akoragwo naguo. Nĩ aatongoririe andĩki aigana ũna a Bibilia kwandĩka igũrũ rĩgiĩ kĩĩranĩro gĩake gĩa kũriũkia andũ. (Isa. 26:19; Hos. 13:14; Kũg. 20:11-13) Na Jehova eranĩra ũndũ, hingo ciothe nĩ aũhingagia. (Josh. 23:14) Jehova nĩ eriragĩria kũriũkia arĩa makuĩte. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge ũguo?

6 Ta wĩcirie ciugo iria Ayubu aaugire. Aarĩ na ma atĩ o na angĩakuire, Jehova nĩ aangĩendire mũno kuona acokete muoyo. (Ayub. 14:14, 15) Ũguo noguo Jehova aiguaga kwerekera athathaiya ake othe arĩa makuĩte. Nĩ eriragĩria kũmacokia muoyo marĩ na ũgima mwega wa mwĩrĩ na gĩkeno. Ĩ nao andũ bilioni nyingĩ arĩa maakuire matagĩte na mweke wa kwĩruta ũhoro wa ma wĩgiĩ Jehova? Ngai witũ ũrĩ wendo nĩ endaga kũmariũkia o nao. (Atũm. 24:15) Angĩenda magĩe na mweke wa gũtuĩka arata ake na matũũre thĩinĩ wa thĩ tene na tene. (Joh. 3:16) Hatarĩ nganja, Jehova nĩ akoragwo na wendi wa kũriũkia arĩa makuĩte.

7-8. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ arĩ hinya wa kũriũkia andũ?

7 Hihi Jehova nĩ arĩ hinya wa kũriũkia arĩa makuĩte? Ĩĩ nĩ arĩ, tondũ nĩwe “Mwene-Hinya-Wothe.” (Kũg. 1:8) Kwoguo arĩ hinya mũingĩ wa gũtooria thũ o yothe, nginya gĩkuũ. (1 Kor. 15:26) Kũmenya ũguo nĩ gũtũheaga hinya na gũgatũũmĩrĩria. Ta wĩcirie ũhoro wa Mwarĩ wa Ithe Witũ wĩtagwo Emma Arnold. Wĩtĩkio wake na wa famĩlĩ yake nĩ wageririo na njĩra nene hĩndĩ ya Mbaara ya Kerĩ ya Thĩ. Nĩguo omĩrĩrie mũirĩtu wake nĩ ũndũ wa gũkuĩrũo nĩ andũ meendete kambĩ-inĩ cia kũnyarirĩrũo cia Nazi, Emma aamwĩrire ũũ: “Angĩkorũo andũ arĩa makuĩte matigacoka muoyo, nĩ kuuga atĩ thũ itũ gĩkuũ ĩrĩ hinya gũkĩra Ngai, na ũndũ ũcio ndũngĩkorũo ũrĩ wa ma.” Hatarĩ nganja, gũtirĩ kĩndũ kĩrĩ hinya gũkĩra Jehova! Ngai mwene hinya wothe ũrĩa wombire muoyo, arĩ na ũhoti wa gũcokia muoyo andũ arĩa makuĩte.

8 Gĩtũmi kĩngĩ kĩrĩa gĩtũmaga tũmenye atĩ Ngai nĩ arĩ hinya wa kũriũkia arĩa makuĩte, nĩ ũhoti wake mũnene wa kũririkana. Etaga njata ciothe na marĩĩtwa. (Isa. 40:26) Ningĩ nĩ aririkanaga andũ arĩa makuĩte. (Ayub. 14:13; Luk. 20:37, 38) No ahote kũririkana maũndũ mothe megiĩ andũ arĩa akaariũkia, nginya ũrĩa maahanaga, ũmũndũ wao, maũndũ marĩa maagereire ũtũũro-inĩ, na kĩririkano kĩao.

9. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga wĩtĩkie kĩĩranĩro kĩa Jehova gĩa kũriũkia andũ mahinda mokĩte?

9 Hatarĩ nganja, no twĩtĩkie kĩĩranĩro kĩa Jehova gĩa kũriũkia andũ mahinda mokĩte, tondũ nĩ tũĩ atĩ arĩ na wendi o hamwe na hinya wa gũkĩhingia. Gĩtũmi kĩngĩ kĩngĩtũma twĩtĩkie kĩĩranĩro kĩa Ngai gĩa kũriũka nĩ atĩ: Jehova anariũkia andũ. Mahinda-inĩ ma Bibilia, nĩ aaheire arũme aigana ũna ũhoti wa kũriũkia andũ, na ũmwe wao nĩ Jesu. Rekei tũthuthurie ũhoro wa mũndũ ũmwe Jesu aariũkirie, o ta ũrĩa ũtaarĩirio thĩinĩ wa Johana mũrango wa 11.

JESU GŨKUĨRŨO NĨ MŨRATA ENDETE

10. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wekĩkire Bethania rĩrĩa Jesu aahunjagia mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa Jorodani, na eekire atĩa? (Johana 11:1-3)

10 Thoma Johana 11:1-3. Ta wĩcirie ũndũ ũrĩa wekĩkire itũũra-inĩ rĩa Bethania hakuhĩ mũthia-inĩ wa mwaka wa 32 M.M. Jesu aarĩ na arata a hakuhĩ itũũra-inĩ rĩu, nĩo Lazaro na aarĩ a nyina erĩ, Mariamu na Maritha. (Luk. 10:38-42) No Lazaro nĩ aarwarire, na aarĩ a nyina acio makĩmaka mũno. Magĩtũmanĩra Jesu, ũrĩa warĩ mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa Jorodani, rũgendo ta rwa thikũ igĩrĩ kuuma Bethania. (Joh. 10:40) Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ, ihinda-inĩ ta rĩrĩa Jesu aakinyagĩrũo nĩ ndũmĩrĩri ĩyo, Lazaro nĩ aakuire. O na gũtuĩka Jesu nĩ aamenyire atĩ mũrata wake nĩ akua, aathiire na mbere gũikara kũu aarĩ thikũ ingĩ igĩrĩ agĩcoka agĩthiĩ Bethania. Kwoguo gũkinyĩria rĩrĩa Jesu aakinyire kuo, Lazaro nĩ aaniinĩte thikũ inya kuuma akua. Jesu eendaga gwĩka ũndũ ũngĩagunire arata acio ake na ũgoocithie Ngai.—Joh. 11:4, 6, 11, 17.

11. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ ũrata tũngĩĩruta kuumana na rũgano rũu?

11 Nĩ ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ ũrata tũngĩĩruta kuumana na rũgano rũu? Rĩrĩa Mariamu na Maritha maatũmanĩire Jesu, matiamwĩrire oke Bethania. Ũndũ ũrĩa tu maamwĩrire nĩ atĩ mũrata wake aarĩ mũrwaru. (Joh. 11:3) Rĩrĩa Lazaro aakuire, Jesu nĩ angĩahotire kũmũriũkia o na arĩ kũraihu. No aathuurire gũthiĩ Bethania nĩguo akorũo hamwe na arata ake Mariamu na Maritha. Hihi nĩ ũkoragwo na mũrata ũngĩũka gũgũteithia o na ũtamwĩrĩte? Angĩkorũo nĩ ũrĩ mũrata ta ũcio, no wĩhoke atĩ no agũteithie “hĩndĩ ya mĩtangĩko.” (Thim. 17:17) O ta Jesu, tũngĩenda gũkorũo tũrĩ arata a mũthemba ta ũcio harĩ andũ arĩa angĩ. Rĩu rekei tuone ũrĩa gwacokire gũgĩthiĩ ũhoro-inĩ wĩgiĩ Lazaro.

12. Jesu eerĩire Maritha atĩa, na nĩ kĩĩ kĩngĩatũmire etĩkie kĩĩranĩro kĩu? (Johana 11:23-26)

12 Thoma Johana 11:23-26. Maritha nĩ aamenyire atĩ Jesu aarĩ hakuhĩ na Bethania. Kwoguo agĩtengʼera gũthiĩ kũmũtũnga na akĩmwĩra: “Mwathani, korũo ũrarĩ gũkũ, mũrũ wa maitũ ndangĩrakuire.” (Joh. 11:21) Ma nĩ atĩ, Jesu nĩ angĩahotete kũhonia Lazaro. No Jesu eendaga gwĩka ũndũ ũngĩ mũnene o na makĩria. Aamwĩrire ũũ: “Mũrũ wa nyũkwa nĩ ekũriũka.” Agĩcoka akĩhe Maritha gĩtũmi kĩngĩ gĩa gwĩtĩkia kĩĩranĩro kĩu akĩmwĩra: “Nĩ niĩ ũriũkio na nĩ niĩ muoyo.” Ngai nĩ aheete Jesu hinya wa kũriũkia andũ arĩa akuũ. Mbere ĩyo, nĩ aariũkĩtie kairĩtu kamwe thutha wako gũkua, na ningĩ nĩ aariũkĩtie mwanake ũmwe hihi mũthenya o ũcio aakuĩte. (Luk. 7:11-15; 8:49-55) No hihi nĩ angĩahotire kũriũkia mũndũ waniinĩte thikũ inya kuuma akua na mwĩrĩ wake ũkambĩrĩria kũbutha?

“LAZARO, UMA!”

Jesu nĩ aaringirũo nĩ tha nyingĩ nĩ ũndũ wa arata ake arĩa maarĩ na kĩeha (Rora kĩbungo gĩa 13-14)

13. Kũringana na Johana 11:32-35, Jesu eekire atĩa rĩrĩa oonire Mariamu na andũ arĩa angĩ makĩrĩra? (Ningĩ rora mbica.)

13 Thoma Johana 11:32-35. Ta geria gwĩciria ũrĩa gwacokire gũgĩthiĩ. Mariamu, mwarĩ wa nyina na Lazaro o nake nĩ aathiire gũcemania na Jesu. Aacokerire ciugo o iria mwarĩ wa nyina aaugĩte, akĩra Jesu ũũ: “Mwathani, korũo ũrarĩ gũkũ, mũrũ wa maitũ ndangĩrakuire.” Aarĩ na kĩeha kĩnene marĩ na andũ arĩa maarĩ hamwe nake. Thutha wa Jesu kũmona na kũigua makĩrĩra, akĩnyitwo nĩ kĩeha kĩnene. Nĩ ũndũ wa gũcaĩra arata ake, agĩita maithori. Nĩ aataũkagĩrũo nĩ ruo rũrĩa mũndũ aiguaga rĩrĩa akuĩrũo nĩ mũndũ endete. Hatarĩ nganja, nĩ eehaarĩirie kũmehereria ũndũ ũrĩa watũmaga marĩre.

14. Tũngĩĩruta atĩa igũrũ rĩgiĩ Jehova kuumana na ũndũ ũrĩa Jesu eekire ona Mariamu akĩrĩra?

14 Ũndũ ũrĩa Jesu eekire thutha wa kuona Mariamu akĩrĩra ũtũrutaga atĩ Jehova nĩ Ngai ũrĩ ũcayanĩri mũnene. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge ũguo? O ta ũrĩa twerutire gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩhĩtũku, Jesu egerekanagia na Ithe biũ harĩ mwĩcirĩrie na mwĩkĩre wa maũndũ. (Joh. 12:45) Kwoguo rĩrĩa twathoma atĩ Jesu nĩ aaringirũo nĩ tha nyingĩ nĩ ũndũ wa arata acio ake maarĩraga, no tuuge atĩ o na Jehova nĩ aringagwo nĩ tha rĩrĩa tũrarĩra maithori ma kĩeha. (Thab. 56:8) Na githĩ ũndũ ũcio ndũratũma wende gũkuhĩrĩria o na makĩria Ngai witũ ũrĩ tha nyingĩ?

Jesu nĩ oonanirie atĩ arĩ na hinya wa kũriũkia andũ (Rora kĩbungo gĩa 15-16)

15. Kũringana na Johana 11:41-44, gwekĩkire atĩa mbĩrĩra-inĩ ya Lazaro? (Ningĩ rora mbica.)

15 Thoma Johana 11:41-44. Jesu nĩ aakinyire mbĩrĩra-inĩ ya Lazaro na akiuga ihiga rĩrĩa rĩamĩhingĩte rĩeherio. Maritha nĩ aareganire na ũndũ ũcio na akiuga gũkinyĩria hĩndĩ ĩyo no mũhaka akorũo mwĩrĩ ũcio nĩ wanungaga. No Jesu akĩmwĩra: “Githĩ ndikwĩrire atĩ wetĩkia nĩ ũkuona riri wa Ngai?” (Joh. 11:39, 40) Jesu agĩcoka agĩtiira maitho make na igũrũ, na akĩhoya arĩ mbere ya andũ. Eendaga Jehova aheo rũgooco ruothe nĩ ũndũ wa ũndũ ũrĩa ũngĩacokire gwĩkĩka. Jesu agĩcoka agĩtana akiuga: “Lazaro, uma!” Nake Lazaro akiuma mbĩrĩra-inĩ. Na njĩra ĩyo Jesu agĩka ũndũ andũ amwe moonaga ta ũtangĩhoteka.—Rora gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo, Kwa nini ilimchukua Yesu siku nne ili kufika kwenye kaburi la Lazaro? thĩinĩ wa ngathĩti ya Mnara wa Mlinzi ya Janũarĩ 1, 2008.

16. Rũgano rũrĩa rũrĩ thĩinĩ wa Johana mũrango wa 11 rwĩkagĩra hinya atĩa wĩtĩkio witũ harĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka?

16 Rũgano rũrĩa rũrĩ thĩinĩ wa Johana mũrango wa 11 nĩ rwĩkagĩra wĩtĩkio witũ hinya harĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka. Na njĩra ĩrĩkũ? Ririkana ũndũ ũrĩa Jesu eerĩire Maritha: “Mũrũ wa nyũkwa nĩ ekũriũka.” (Joh. 11:23) O ta Ithe, Jesu nĩ akoragwo na wendi na hinya wa kũhingia kĩĩranĩro kĩu. Maithori make moonanirie atĩ nĩ akoragwo na wendi mũnene wa kũniina gĩkuũ, na kũniina kĩeha kĩrĩa kiumanaga na gĩkuũ. Na rĩrĩa Lazaro aaumire mbĩrĩra-inĩ, ũndũ ũcio nĩ warutire ũira makĩria atĩ Jesu nĩ akoragwo na hinya wa kũriũkia arĩa makuĩte. Ningĩ ta wĩcirie ũhoro wa ciugo ici Jesu aaririkanirie Maritha: “Githĩ ndikwĩrire atĩ wetĩkiaũkuona riri wa Ngai?” (Joh. 11:40) Tũrĩ na itũmi njega cia gwĩtĩkia atĩ kĩĩranĩro kĩa Ngai gĩa kũriũka nĩ gĩkaahinga. No hihi tũngĩka atĩa nĩguo twĩkĩre hinya wĩtĩkio witũ harĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩu?

ŨRĨA TŨNGĨKĨRA WĨTĨKIO WITŨ HINYA HARĨ KĨĨRĨGĨRĨRO GĨA KŨRIŨKA

17. Twagĩrĩirũo kũririkana atĩa rĩrĩa tũrathoma ũhoro wa andũ arĩa maariũkirio thĩinĩ wa Bibilia?

17 Thoma na wĩcũranie igũrũ rĩgiĩ andũ arĩa maariũkirio mahinda-inĩ mahĩtũku. Bibilia nĩ ĩtaarĩirie ũhoro wa andũ anana arĩa maariũkirio gũkũ thĩ. c Na githĩ to ũthuthurie na kinyi ũhoro wĩgiĩ ũriũkio wa o ũmwe wao? Ũgĩka ũguo, ririkana atĩ andũ acio arĩa maarĩ arũme, atumia, na ciana, maarĩ andũ a biũ no ti a gwĩcirĩrio. Rora maũndũ marĩa ũngĩĩruta. Wĩcirie ũrĩa ũriũkio wa andũ acio wonanagia atĩ Ngai nĩ arĩ wendi na hinya wa gũcokia andũ arĩa makuĩte muoyo. Na makĩria, wĩcirie ũhoro wĩgiĩ ũriũkio ũrĩa wa bata makĩria, wa Jesu. Ririkana atĩ andũ magana maingĩ maarĩ aira atĩ Jesu nĩ aariũkire, na ũndũ ũcio nĩ ũtũheaga gĩtũmi kĩega gĩa gwĩtĩkia kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka.—1 Kor. 15:3-6, 20-22.

18. Ũngĩgunĩka biũ atĩa kuumana na nyĩmbo citũ iria ciaragĩrĩria kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka? (Ningĩ rora kohoro ka magũrũ-inĩ.)

18 Gunĩkaga biũ kuumana na “nyĩmbo cia kĩĩroho” iria igwetaga kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka. d (Ef. 5:19) Nyĩmbo icio nĩ ciĩkĩraga hinya wĩtĩkio witũ harĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩu gĩa kũriũka. Cithikagĩrĩrie, ũgaciĩmenyeria, na mũkarĩrĩria ũrĩa ciugo ciacio ciugĩte hĩndĩ ya ũthathaiya wanyu wa famĩlĩ. Igaga ciugo cia nyĩmbo icio meciria-inĩ na ngoro-inĩ yaku. Weka ũguo, rĩrĩa wacemania na ũndũ mũritũ kana wakuĩrũo nĩ mũndũ wendete, roho wa Jehova nĩ ũrĩgũteithagia kũririkana nyĩmbo icio, na kwoguo igakũũmĩrĩria na igakũhe hinya.

19. Nĩ maũndũ ta marĩkũ tũngĩhũũra mbica meciria-inĩ megiĩ kũriũka? (Rora gathandũkũ, “ Ũngĩmoria Atĩa?”)

19 Hũũraga mbica meciria-inĩ. Jehova nĩ atũheete ũhoti wa kũhũũra mbica meciria-inĩ tũrĩ thĩinĩ wa thĩ njerũ. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe aaugire ũũ: “Nĩ hũthĩrĩte mahinda maingĩ mũno ngĩhũũra mbica meciria-inĩ ndĩ thĩ njerũ, ũũ atĩ nĩ ta njiguaga mĩnungo ya mahũa thĩinĩ wa Paradiso.” Hũũra mbica ũgĩcemania na arũme na atumia ehokeku arĩa maatũũraga mahinda-inĩ ma Bibilia. Hihi nũũ wĩriragĩria mũno gũcemania nake? Nĩ ciũria irĩkũ ũkaamũria? Ningĩ hũũraga mbica ũgĩcemania na endwa aku arĩa makaariũkio. Wĩcirie ũrĩa gũgaathiĩ mwacemania nao, hihi ta ciugo cia mbere iria mũkaaria, ũrĩa mũkaahĩmbanĩria, na ũrĩa mũkaarĩra maithori ma gĩkeno.

20. Twagĩrĩirũo gũtua itua rĩrĩkũ?

20 Nĩ tũcokagĩria Jehova ngatho mũno nĩ ũndũ wa kĩĩranĩro gĩa kũriũka! No tũkorũo na ma atĩ kĩĩranĩro kĩu nĩ gĩkaahinga, tondũ Jehova nĩ akoragwo na wendi na hinya wa gũkĩhingia. Rekei tũtue itua rĩa gũthiĩ na mbere gwĩkĩra hinya wĩtĩkio witũ harĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩu. Tweka ũguo nĩ tũrĩkuhagĩrĩria Ngai makĩria, ũrĩa wĩrĩire o ũmwe witũ ũũ: ‘Endwa aku nĩ makaariũka!’

RWĨMBO NA. 147 Nĩ Twĩrĩirũo Muoyo wa Tene na Tene

a Angĩkorũo nĩ ũkuĩrĩirũo nĩ mũndũ wendete, hatarĩ nganja kĩĩranĩro gĩa kũriũka nĩ gĩkũmagĩrĩria mũno. No hihi ũngĩtaarĩria andũ arĩa angĩ atĩa kĩrĩa gĩtũmaga wĩtĩkie kĩĩranĩro kĩu? Na ũngĩkĩra hinya atĩa wĩtĩkio waku harĩ kĩĩranĩro gĩa kũriũka? Gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩgũtũteithia ithuothe gwĩkĩra hinya wĩtĩkio witũ harĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka.

b Rwĩmbo rũu rũrĩ na kĩongo Thĩ Njerũ Ĩrĩ Hakuhĩ na rwarĩ thĩinĩ wa programu ya Novemba 2016 ya JW Broadcasting.

c Rora gathandũkũ karĩ na kĩongo, “Andũ Anana Arĩa Maariũkirio Thĩinĩ wa Bibilia” ngathĩti-inĩ ya Mũrangĩri ya Agosti 1, 2015, kar. 4.

d Rora nyĩmbo ici thĩinĩ wa ibuku rĩa Inĩrai Jehova Mũkenete:Hũũra Mbica Ũrĩ Thĩ Njerũ” (Rwĩmbo Na. 139), “Tũũra Ũcũthĩrĩirie Kĩheo!” (Rwĩmbo Na. 144), na “Nĩ Agetana” (Rwĩmbo Na. 151). Ningĩ rora nyĩmbo ici cia JW Broadcasting thĩinĩ wa jw.org/ki, “Thĩ Njerũ Ĩrĩ Hakuhĩ,” “Thĩ Njerũ Ĩroka,” na “Hihi Wee nĩ Ũrona?