Thiĩ harĩ ũhoro

Thiĩ harĩ ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ

GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI GĨA 4

Jehova nĩ Arathimaga Kĩyo Gitũ gĩa Gũkũngũĩra Kĩririkano

Jehova nĩ Arathimaga Kĩyo Gitũ gĩa Gũkũngũĩra Kĩririkano

“Ĩkagai ũũ nĩguo mũndirikanage.”—LUK. 22:19.

RWĨMBO NA. 19 Irio cia Hwaĩ-inĩ cia Mwathani

GĨCUNJĨ-INĨ GĨKĨ a

1-2. Tũthiaga Kĩririkano-inĩ o mwaka nĩkĩ?

 IHINDA ta rĩa mĩaka 2,000 mĩhĩtũku, Jesu nĩ aarutire muoyo wake nĩ ũndũ witũ, agĩtũhingũrĩra njĩra ya gũkaagĩa na muoyo wa tene na tene. Ũtukũ wa mũico Jesu atanakua, nĩ aathire arũmĩrĩri ake maririkanage gĩĩko kĩu gĩake kĩa wendo, makĩhũthĩra mũgate na ndibei, igongona-inĩ rĩtarĩ inene.—1 Kor. 11:23-26.

2 Nĩ twathĩkagĩra watho ũcio wa Jesu tondũ nĩ tũmwendete mũno. (Joh. 14:15) O mwaka hĩndĩ ya Kĩririkano, nĩ tuonanagia ngatho citũ nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa ekĩte na njĩra ya kũhũthĩra mahinda gwĩcũrania na njĩra ya mahoya ũrĩa gĩkuũ gĩake kĩgunaga andũ. Ningĩ nĩ tũkenaga kuongerera ũtungata witũ, na tũgekĩra ngoro andũ aingĩ o ũrĩa kũngĩhoteka manyitanĩre na ithuĩ igongona-inĩ rĩu rĩa bata. Na hatarĩ nganja, nĩ tũkoragwo twĩhotorete kwaga kũreka ũndũ o na ũrĩkũ ũtũgirĩrĩrie gũthiĩ Kĩririkano.

3. Tũkwarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

3 Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ nĩ tũkwarĩrĩria njĩra ithatũ, iria ironania ũrĩa andũ a Jehova mekĩraga kĩyo kĩingĩ gũkũngũĩra gĩkuũ kĩa Jesu: (1) na njĩra ya kũrũmĩrĩra kĩonereria kĩrĩa Jesu aatũigĩire, (2) na njĩra ya gwĩta andũ arĩa angĩ moke Kĩririkano, na (3) na njĩra ya gũkũngũĩra Kĩririkano o na makĩgeragĩra maũndũ maritũ.

KŨRŨMĨRĨRA KĨONERERIA KĨRĨA JESU AATŨIGĨIRE

4. Nĩ morutani marĩkũ maragĩrĩrio o mwaka hĩndĩ ya Kĩririkano, na nĩkĩ nĩ twagĩrĩirũo kũmoya na ũritũ? (Luka 22:19, 20)

4 O mwaka hĩndĩ ya Kĩririkano, nĩ tũthikagĩrĩria mĩario ĩĩhocetie harĩ Bibilia, ĩrĩa ĩcokagia ciũria cigana ũna. Nĩ twĩrutaga kĩrĩa gĩtũmaga tũbatare ũkũũri, na ũrĩa gĩkuũ kĩa mũndũ ũmwe kĩrĩhagĩra mehia ma andũ aingĩ. Nĩ tũririkanagio kĩrĩa mũgate na ndibei irũgamĩrĩire, na arĩa magĩrĩire kũrĩa mũgate na kũnyua ndibei. (Thoma Luka 22:19, 20.) Ningĩ nĩ twĩcũranagia ũhoro wa ciĩranĩro iria igaakenerũo nĩ arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra gũkũ thĩ. (Isa. 35:5, 6; 65:17, 21-23) Nĩ twagĩrĩirũo kuoya na ũritũ morutani macio ma Bibilia. Andũ bilioni nyingĩ matiũĩ morutani macio, na matitaũkagĩrũo nĩ ũrĩa igongona rĩa Jesu rĩrĩ rĩa bata. Ningĩ matikũngũyagĩra Kĩririkano gĩa gĩkuũ gĩake makĩrũmĩrĩra njĩra ĩrĩa we aarutanire. Gũthiaga ũguo nĩkĩ?

5. Thutha wa atũmwo aingĩ a Jesu gũkua-rĩ, andũ maambĩrĩirie gũkũngũĩra gĩkuũ kĩa Jesu atĩa?

5 Kahinda kanini thutha wa atũmwo aingĩ a Jesu gũkua, nĩ kwagĩire na Akristiano a maheeni thĩinĩ wa kĩũngano. (Mat. 13:24-27, 37-39) Maaragia “maũndũ mahĩtanu nĩguo magucĩrĩrie arutwo mamarũmĩrĩre.” (Atũm. 20:29, 30) ‘Ũndũ ũmwe mũhĩtanu’ Akristiano acio a maheeni maambĩrĩirie kũrutana, nĩ atĩ Jesu ndaarutire mwĩrĩ wake “riita rĩmwe rĩa kũigana nĩguo akuue mehia ma andũ aingĩ,” ta ũrĩa Bibilia yugaga. Handũ ha ũguo, maarutanaga atĩ igongona rĩake rĩagĩrĩirũo kũrutagwo maita maingĩ. (Ahib. 9:27, 28) Andũ aingĩ ũmũthĩ nĩ metĩkĩtie ũrutani ũcio wa maheeni. Mathiaga kanitha-inĩ o kiumia, na rĩngĩ magathiĩ o mũthenya nĩguo makũngũĩre igongona rĩa Jesu rĩrĩa kanitha ya Gatoreki ĩtaga “Igongona rĩa Mitha.” b Ndini ingĩ nacio itikũngũyagĩra gĩkuũ kĩa Jesu maita maingĩ, no arũmĩrĩri aingĩ a ndini icio matitaũkagĩrũo wega nĩ ũguni wa igongona rĩa Jesu. Amwe ao meyũragia, ‘Hihi gĩkuũ kĩa Jesu no kĩhote gũtũma njoherũo mehia makwa?’ Moragia kĩũria kĩu nĩkĩ? Nĩ tondũ nĩ metĩkagia andũ arĩa moigaga atĩ gĩkuũ kĩa Jesu gĩtingĩtũma andũ moherũo mehia mao. Arũmĩrĩri a ma a Jesu mateithĩtie andũ atĩa ũhoro-inĩ ũcio?

6. Nĩ ũndũ ũrĩkũ gakundi ka Arutwo a Bibilia gaataũkĩirũo gũkinyĩria mwaka wa 1872?

6 Mũthia-inĩ wa karine ya 19, gakundi ka arutwo a Bibilia gagĩtongorio nĩ Charles Taze Russell nĩ kaambĩrĩirie gũthuthuria Maandĩko na kinyi. Meendaga kũmenya ma ĩgiĩ bata wa igongona rĩa Jesu, na ũrĩa gĩkuũ gĩake kĩagĩrĩire kũririkanwo. Gũkinyĩria mwaka wa 1872, nĩ maataũkĩirũo kũgerera Bibilia atĩ Jesu nĩ aarutire ũkũũri nĩ ũndũ wa andũ othe. No matiakirire na ũhoro ũcio meerutire. Handũ ha ũguo, nĩ maaũmenyithanirie harĩ andũ kũgerera mabuku, ngathĩti, na ngathĩti ingĩ cia mohoro. Kahinda kanini thutha ũcio, nĩ maambĩrĩirie gũcemanagia riita rĩmwe o mwaka nĩguo makũngũĩre Kĩririkano makĩĩgerekania na Akristiano a karine ya mbere.

7. Tũgunĩkaga atĩa kuumana na ũthuthuria ũrĩa wekirũo nĩ arutwo acio a Bibilia mahinda-inĩ ma tene?

7 Ũmũthĩ nĩ tũgunĩkaga kuumana na ũthuthuria ũrĩa wekirũo nĩ Akristiano acio ehokeku mĩaka mĩingĩ mĩhĩtũku. Na njĩra ĩrĩkũ? Jehova nĩ atũteithĩtie kũmenya ũguni wa igongona rĩa Jesu na maũndũ marĩa rĩkaahingia. (1 Joh. 2:1, 2) Ningĩ nĩ twĩrutĩte atĩ Bibilia nĩ ĩranĩire ciĩranĩro ici igĩrĩ harĩ andũ arĩa makenagia Ngai: muoyo ũtangĩkua harĩ arĩa magaathiĩ kũrĩa igũrũ na muoyo wa tene na tene harĩ andũ milioni nyingĩ arĩa magaatũũra gũkũ thĩ. Nĩ tũkuhagĩrĩria Jehova rĩrĩa twecũrania ũrĩa atwendete na njĩra nene na ũrĩa tũgunĩkaga tũrĩ mũndũ ũmwe ũmwe kuumana na igongona rĩa Jesu. (1 Pet. 3:18; 1 Joh. 4:9) Kwoguo o ta ariũ a Ithe witũ acio ehokeku mahinda-inĩ ma tene, nĩ tũnyitaga andũ arĩa angĩ ũgeni moke tũkũngũĩre Kĩririkano hamwe kũringana na kĩonereria kĩrĩa Jesu aatũigĩire.

GWĨTA ANDŨ ARĨA ANGĨ MOKE KĨRIRIKANO

Ũngĩka atĩa nĩguo ũnyitanĩre biũ kambĩini-inĩ ya gwĩta andũ moke Kĩririkano? (Rora kĩbungo gĩa 8-10) e

8. Andũ a Jehova mekĩte atĩa nĩguo manyite andũ ũgeni Kĩririkano? (Rora mbica.)

8 Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, andũ a Jehova nĩ makoretwo magĩta andũ arĩa angĩ moke Kĩririkano. Mwaka wa 1881, aarĩ na ariũ a Ithe witũ thĩinĩ wa Amerika (US) nĩ maanyitirũo ũgeni macemanie mũciĩ-inĩ ũmwe taũni-inĩ ya Allegheny, Pennsylvania, nĩ ũndũ wa igongona rĩu rĩa bata. Thutha ũcio, ciũngano ciothe ikĩambĩrĩria gwĩkaga Kĩririkano. Mweri wa Machi 1940, ahunjia nĩ meerirũo atĩ rĩu nĩ mangĩetire mũndũ o wothe wakenagio nĩ ũhoro gĩcigo-inĩ kĩao oke Kĩririkano. Mwaka wa 1960, nĩrĩo rĩarĩ riita rĩa mbere Betheli kũhe ciũngano tũratathi twa gwĩta andũ Kĩririkano. Kuuma hĩndĩ ĩyo, tũratathi bilioni nyingĩ twa kũnyita andũ ũgeni Kĩririkano nĩ tũheanĩtwo. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga twĩrutanĩrie mũno kũnyita andũ arĩa angĩ ũgeni moke Kĩririkano?

9-10. Nĩa magunĩkaga rĩrĩa twekĩra kĩyo kũnyita andũ ũgeni moke Kĩririkano? (Johana 3:16)

9 Gĩtũmi kĩmwe kĩrĩa gĩtũmaga twĩte andũ arĩa angĩ moke Kĩririkano nĩ atĩ nĩ twendaga arĩa moka riita rĩa mbere merute igũrũ rĩgiĩ maũndũ marĩa Jehova na Jesu matwĩkĩire ithuothe. (Thoma Johana 3:16.) Twĩrĩgagĩrĩra atĩ maũndũ marĩa mekuona na maigue hĩndĩ ya Kĩririkano nĩ megũtũma mende kwĩruta makĩria na matuĩke ndungata cia Jehova. No to o tu magunĩkaga.

10 Nĩ tũnyitaga ũgeni nginya andũ arĩa mahwererekeire kĩĩroho. Twĩkaga ũguo nĩguo tũmaririkanie atĩ Ngai no amendete. Aingĩ nĩ metĩkagĩra gũka na nĩ tũkenaga mũno twamona. Gũka Kĩririkano nĩ gũtũmaga maririkane maũndũ maingĩ maakenagĩra rĩrĩa maatungatagĩra Jehova. Ta wĩcirie ũhoro wa Monica. c Hĩndĩ ya kĩngʼũki gĩa Korona, nĩ aambĩrĩirie kũhunjia rĩngĩ. Thutha wa gũthiĩ Kĩririkano kĩa mwaka wa 2021 aaugire ũũ: “Kĩririkano gĩkĩ nĩ kĩa mwanya mũno harĩ niĩ. Rĩrĩ nĩrĩo riita rĩa mbere thutha wa mĩaka 20 kũhunjĩria andũ na kũmanyita ũgeni moke Kĩririkano. Ndĩrerutanĩirie ũrĩa wothe ingĩhota tondũ ndĩna ngatho nyingĩ nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa Jehova na Jesu manjĩkĩire.” (Thab. 103:1-4) Gũtekũmakania kana andũ nĩ magooka kana matigoka, nĩ twĩrutanagĩria gwĩta andũ arĩa angĩ Kĩririkano tũkĩmenyaga atĩ Jehova nĩ akenagio nĩ kĩyo gitũ.

11. Jehova arathimĩte atĩa kĩyo gitũ gĩa gwĩta andũ moke Kĩririkano? (Hagai 2:7)

11 Jehova nĩ arathimĩte na njĩra nene kĩyo gitũ gĩa gwĩta andũ moke Kĩririkano. Mwaka wa 2021, andũ 21,367,603 nĩ mookire Kĩririkano o na kũrĩ na mĩhĩnga mĩingĩ nĩ ũndũ wa mũrimũ wa Korona. Mũigana ũcio nĩ hakuhĩ maita merĩ na nuthu wa mũigana wa Aira a Jehova thĩinĩ wa thĩ yothe. No ũndũ ũrĩa wa bata mũno harĩ Jehova ti mũigana, no nĩ andũ marĩ mũndũ ũmwe ũmwe. (Luk. 15:7; 1 Tim. 2:3, 4) No tũkorũo na ma atĩ rĩrĩa tũranyita andũ ũgeni Jehova nĩ atũteithagia kuona andũ a ngoro njega.—Thoma Hagai 2:7.

GŨKŨNGŨĨRA KĨRIRIKANO O NA KŨRĨ NA MORITŨ

Jehova nĩ arathimaga kĩyo gitũ gĩa gũkũngũĩra Kĩririkano (Rora kĩbungo gĩa 12) f

12. Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩtũma ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ ithuĩ gũkũngũĩra Kĩririkano? (Rora mbica.)

12 Jesu aarathĩte atĩ matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria, nĩ tũngĩgacemania na maũndũ maingĩ maritũ, ta gũũkĩrĩrũo nĩ andũ a famĩlĩ, kũnyarirũo, mbaara, mĩrimũ mĩũru, na moritũ mangĩ maingĩ. (Mat. 10:36; Mar. 13:9; Luk. 21:10, 11) Rĩmwe na rĩmwe maũndũ macio nĩ matũmaga ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ gũkũngũĩra gĩkuũ kĩa Jesu. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ mekĩte atĩa nĩguo mahiũranie na moritũ ta macio, na Jehova amateithĩtie atĩa?

13. Jehova aarathimire atĩa kĩyo kĩa Artem gĩa gũkũngũĩra Kĩririkano arĩ njera?

13 Kuohwo njera. Ariũ a Ithe witũ arĩa maikĩtio njera nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wao nĩ mekaga ũrĩa wothe mangĩhota gũkũngũĩra gĩkuũ kĩa Jesu. Ta wĩcirie ũhoro wa Artem. Hĩndĩ ya Kĩririkano kĩa mwaka wa 2020, aahingĩrĩtwo thero-inĩ ĩmwe nini yarĩ na ohwo ta atano. O na arĩ njera, nĩ aahotire kuona indo angĩahũthĩrire irĩ ta mũgate na ndibei na akĩbanga kũruta mĩario ya Kĩririkano nĩ ũndũ wake mwene. No andũ arĩa moohetwo nao nĩ maanyuaga thigara na makahũthĩra mĩario mĩũru. Hihi eekire atĩa? Nĩ aamoririe kana no mambe matige kũnyua thigara na kwaria mĩario mĩũru kwa ihinda rĩa ithaa rĩmwe tu. Ohwo acio nĩ meetĩkĩrire kwaga kũnyua thigara kana kwaria mĩario mĩũru hĩndĩ ya Kĩririkano, ũndũ ũrĩa Artem atangĩerĩgĩrĩire. Artem aaugire ũũ: “Nĩ nderutĩire kũmeera ũhoro wĩgiĩ Kĩririkano.” O na gũtuĩka maaugĩte matikwenda kũigua ũhoro wakĩo, thutha wa kũmũigua na kũmwĩrorera agĩka Kĩririkano, nĩ maamũririe ũhoro wakĩo.

14. Nĩ mĩbango ĩrĩkũ yekirũo nĩguo andũ mahote gũkũngũĩra Kĩririkano o na kũrĩ na kĩngʼũki?

14 Kĩngʼũki gĩa Korona. Rĩrĩa kĩngʼũki kĩu gĩatuthũkire, andũ a Jehova matingĩahotire gũcemania hamwe Nyũmba-inĩ ya Ũthamaki nĩ ũndũ wa Kĩririkano. No ũndũ ũcio ndwamagirĩrĩirie gũkũngũĩra Kĩririkano. d Kũndũ kũrĩa kwarĩ na Intaneti, ciũngano ciekire Kĩririkano na njĩra ya mĩtambo. Ĩ nao andũ milioni nyingĩ arĩa mataarĩ na Intaneti? Mabũrũri-inĩ mamwe, nĩ gwekirũo mĩbango nĩguo andũ merorere mĩario ya Kĩririkano TV-inĩ kana mathikĩrĩrie redio-inĩ. Makĩria ma ũguo, wabici cia honge nĩ ciarekondire mĩario ĩyo na thiomi makĩria ma 500, nĩguo o na andũ arĩa maikaraga kũndũ kũraihu mũno makũngũĩre Kĩririkano. Na ariũ a Ithe witũ nĩ maabangire ũrĩa mĩario ĩyo ĩrekondetwo ĩngĩakinyĩire aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio.

15. Ũreruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa mũrutwo ũmwe wa Bibilia wĩtagwo Sue?

15 Gũũkĩrĩrũo nĩ andũ a famĩlĩ. Harĩ andũ amwe, ũritũ ũrĩa mũnene macemanagia naguo magĩkũngũĩra Kĩririkano nĩ gũũkĩrĩrũo nĩ andũ a famĩlĩ. Ta wĩcirie ũhoro wa mũrutwo ũmwe wa Bibilia wĩtagwo Sue. Mwaka-inĩ wa 2021, mũthenya ũmwe mbere ya Kĩririkano, Sue eerire mwarimũ wake wa Bibilia atĩ ndangĩahotire gũkũngũĩra Kĩririkano tondũ nĩ ookagĩrĩrũo nĩ andũ a famĩlĩ. Mwarimũ wake nĩ aamũthomeire Luka 22:44. Agĩcoka akĩmũtaarĩria atĩ rĩrĩa tũracemania na moritũ, twagĩrĩirũo kũrũmĩrĩra kĩonereria kĩa Jesu na njĩra ya kũhoya Jehova na kũmwĩhoka biũ. Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire, Sue nĩ aahaarĩirie mũgate na ndibei na akĩĩrorera programu ya mwanya ya Ũthathaiya wa Rũcinĩ thĩinĩ wa jw.org. Mũthenya ũcio hwaĩ-inĩ, nĩ aathiire rumu-inĩ yake ya gũkoma na agĩthikĩrĩria programu ya Kĩririkano kũgerera thimũ. Thutha ũcio, Sue aandĩkĩire mwarimũ wake wa Bibilia ũũ: “Nĩ ũranjĩkĩrire ngoro mũno ira. Ndĩrekire ũrĩa wothe ingĩhota ngorũo Kĩririkano-inĩ, na Jehova arandeithia. Ndingĩhota gũtaarĩria ũrĩa ndĩraigua ngenete na ndĩ na ngatho.” Hihi nĩ ũkuona ta Jehova angĩgũteithia ũngĩcemania na ũndũ ta ũcio?

16. Nĩkĩ no tũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ akaarathima kĩyo gitũ gĩa gũthiĩ Kĩririkano? (Aroma 8:31, 32)

16 Jehova nĩ akenagio mũno nĩ kĩyo gitũ gĩa gũkũngũĩra gĩkuũ kĩa Jesu. No tũkorũo na ma atĩ nĩ arĩtũrathimaga rĩrĩa tuonania ngatho citũ nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa atwĩkĩire. (Thoma Aroma 8:31, 32.) Nĩ ũndũ ũcio, rekei tũtue itua rĩa gũgaathiĩ Kĩririkano mwaka ũyũ, na gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota tuongerere ũtungata witũ harĩ Jehova hĩndĩ ĩyo ya Kĩririkano.

RWĨMBO NA. 18 Gũcokia Ngatho nĩ Ũndũ wa Ũkũũri

a Mũthenya wa Njumaine, Ĩpuro 4, 2023, andũ milioni nyingĩ thĩinĩ wa thĩ yothe nĩ magaakũngũĩra Kĩririkano gĩa gĩkuũ gĩa Kristo. Harĩ andũ aingĩ arĩa magooka, rĩgaakorũo rĩrĩ riita rĩao rĩa mbere. Angĩ nao arĩa matigĩte gũtungatĩra Jehova na materĩga gũthiĩ Kĩririkano kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ nĩ magooka. Andũ amwe magooka o na makĩgeragĩra moritũ manene. O ũrĩa maũndũ maku mangĩkorũo mahaana, no ũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ agaakena nĩ ũndũ waku kwĩrutanĩria gũkorũo kuo hĩndĩ ya Kĩririkano.

b Athathaiya acio metĩkĩtie atĩ hĩndĩ ya gĩkũngũĩro kĩu, mũgate na ndibei icenjagia igatuĩka mwĩrĩ na thakame ya Kristo. Meciragia atĩ mwĩrĩ wa Jesu na thakame yake irutagwo igongona o hĩndĩ rĩrĩa mũndũ anyitanĩra igongona-inĩ rĩu.

c Marĩĩtwa mamwe nĩ macenjetio.

d Ningĩ rora icunjĩ irĩ na kĩongo “2021 Mwadhimisho wa Ukumbusho” thĩinĩ wa jw.org/sw.

e GŨTAARĨRIA MBICA: Kuuma mĩaka ya 1960, tũratathi twa gwĩta andũ Kĩririkano nĩ twagagĩrĩtio makĩria na rĩu no tuoneke tũrĩ tũcabe na thĩinĩ wa Intaneti.

f GŨTAARĨRIA MBICA: Mbica ĩronania aarĩ na ariũ a Ithe witũ magĩkũngũĩra Kĩririkano hĩndĩ ya mbaara.