GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI GĨA 3
RWĨMBO NA. 35 “Mũkũũranage Maũndũ Marĩa ma Bata Makĩria”
Tuaga Matua Marakenia Jehova
“Gwĩtigĩra Jehova nĩkuo kĩambĩrĩria kĩa ũũgĩ, na kũmenya Ũrĩa Mũtheru Mũno nĩ ũtaũku.”—THIM. 9:10.
ŨNDŨ ŨRĨA WARĨRĨIRIO
Nĩ tũkuona ũrĩa kũgĩa na ũmenyo, ũtaũku, na ũhoti wa gũkũũrana maũndũ kũngĩtũteithia gũtua matua ma ũũgĩ.
1. Nĩ ũndũ ũrĩkũ arĩ o mũhaka twĩke?
O MŨTHENYA nĩ tũbataraga gũtua matua. Matua mamwe makoragwo marĩ mahũthũ, ta itua rĩgiĩ kĩrĩa tũkũrĩa kana mathaa marĩa tũrĩkomaga. No matua mangĩ no makorũo marĩ maritũ, tondũ no mahutie ũgima witũ wa mwĩrĩ, gĩkeno gitũ, arata na andũ aitũ a famĩlĩ, kana ũthathaiya witũ. Ithuothe no twende gũtuaga matua megũtũguna o hamwe na famĩlĩ citũ. Na ũndũ wa bata o na makĩria, tũngĩenda matua maitũ makenagie Jehova.—Rom. 12:1, 2.
2. Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩgũteithia gũtuaga matua ma ũũgĩ?
2 Maũndũ maya no magũteithie gũtuaga matua ma ũũgĩ: (1) tuĩria maũndũ wega, (2) wĩcũranie mawoni ma Jehova ũndũ-inĩ ũcio, na (3) geria gũkũũrana nĩ itua rĩrĩkũ rĩagĩrĩire. Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ tũkwarĩrĩria maũndũ macio matatũ, na tuone kĩrĩa kĩngĩtũteithia kũmenyeria ũhoti witũ wa gwĩciria.—Thim. 2:11.
TUĨRAGIA MAŨNDŨ WEGA
3. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata kwamba gũtuĩria maũndũ wega ũtanatua itua? Heana ngerekano.
3 Ũndũ wa mbere ũngĩgũteithia gũtua itua rĩega nĩ kwamba gũtuĩria maũndũ wega. Ũndũ ũcio nĩ wa bata nĩkĩ? Ta hũũra mbica mũrwaru athiĩte kuona ndagĩtarĩ. Hihi ndagĩtarĩ no ambĩrĩrie kũmũthondeka atambĩte kũmũthima kana kũmũũria ciũria? Aca ndangĩka ũguo. Ũndũ ũcio ũronania atĩ ũngĩambaga gũtuĩria maũndũ wega nĩ ũrĩhotaga gũtua matua mega. Ũngĩka ũguo atĩa?
4. Kũringana na Thimo 18:13, ũngĩka atĩa nĩguo ũtuĩrie maũndũ wega? (Ningĩ rora mbica.)
4 Njĩra ĩmwe njega ya gũtuĩria maũndũ nĩ kũũria ciũria. Kwa ngerekano-rĩ, ta tua atĩ nĩ ũnyitĩtwo ũgeni handũ mũkenanĩre na arata. Nĩ kĩĩ kĩngĩgũteithia kũmenya kana nĩ ũgũthiĩ? Angĩkorũo mũtiũyaine na ũrĩa ũmũnyitĩte ũgeni kana akorũo ndũĩ ũrĩa mĩbango ĩyo ĩhaana, no ũbatare kũmũũria ciũria ta ici: “Nĩ kũ andũ magacemania na magacemania mũthenya ũrĩkũ? Nĩ andũ aigana magooka? Nũũ ũkarora kana maũndũ nĩ marekwo ũrĩa kwagĩrĩire? Nĩa metĩtwo? Nĩ maũndũ marĩkũ mabangĩtwo gũgeekwo? Hihi nĩ gũgaakorũo na njohi?” Kũmenya macokio ma ciũria ta icio no gũgũteithie gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire.—Thoma Thimo 18:13.
Tuĩria maũndũ wega na njĩra ya kũũria ciũria (Rora kĩbungo gĩa 4) a
5. Wagĩrĩirũo gwĩka atĩa thutha wa gũtuĩria maũndũ wega?
5 Thutha wa gũtuĩria maũndũ wega, geria kũrora ũhoro ũcio na njĩra nyandandũku. Kwa ngerekano-rĩ, ĩ ũngĩmenya atĩ kũrĩ na andũ matatĩĩte ithimi cia Bibilia magaakorũo kuo, kana atĩ andũ nĩ makaanyua njohi gũtarĩ na mũndũ wa kũmarora? Ũndũ ũcio no ũgũteithie kuona atĩ no gũthiĩ ũndũ gwĩkwo maũndũ makĩrĩtie njano. (1 Pet. 4:3) Ũndũ ũngĩ wa kũrora nĩ kana iceera rĩu nĩ rĩgaatũma ũtĩĩre mũcemanio wa kĩũngano kana ũtungata nĩ ũndũ wa mathaa marĩa rĩbangĩirũo. Kũrora maũndũ na njĩra nyandandũku no gũtũme ũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ gũtua itua rĩega. No nĩ harĩ ũndũ ũngĩ ũbatiĩ gwĩka. Thutha wa kũgĩa na mbica njega ũhoro-inĩ ũcio, nĩ ũbatiĩ kwĩyũria mawoni ma Jehova nĩ marĩkũ ũndũ-inĩ ũcio.—Thim. 2:6.
WĨCŨRANAGIE MAWONI MA JEHOVA
6. Kũringana na Jakubu 1:5, twagĩrĩirũo kũhoya Jehova atũteithie nĩkĩ?
6 Hoya Jehova agũteithie gũtaũkĩrũo nĩ mwĩcirĩrie wake. Jehova atwĩrĩte atĩ nĩ arĩtũheaga ũũgĩ wa gũkũũrana kana itua ritũ nĩ rĩkũmũkenia. Bibilia yugaga atĩ “aheaga andũ othe [ũũgĩ] arĩ na ũtaana na ategũkũũmana.”—Thoma Jakubu 1:5.
7. Ũngĩka atĩa nĩguo ũmenye mwĩcirĩrie wa Jehova ũndũ-inĩ mũna? Heana ngerekano.
7 Thutha wa kũhoya ũtongoria wa Jehova, nĩ wega kũrora ũrĩa aracokia mahoya maku. Ta wĩcirie ngerekano ĩno: Ta hũũra mbica ũũrĩte njĩra, ũgacoka ũkarũgamia mũndũ nĩgetha ũmũũrie akuonererie njĩra ĩrĩa ũretha. Hihi no wambĩrĩrie gũthiĩ atarĩ aragũtaarĩria ũrĩa ũgũthiĩ? Aca. Hatarĩ nganja ũngĩamba gũthikĩrĩria ũrĩa egũkwĩra. Na njĩra o ta ĩyo, thutha wa kũhoya Jehova akũhe ũũgĩ, geria gũkũũrana macokio make na njĩra ya gwĩciria ũhoro wa mawatho na motaaro ma Bibilia marĩa ũngĩhũthĩra ũndũ-inĩ ũcio. Kwa ngerekano, ũgĩtua itua rĩa kana nĩ ũgũthiĩ kũu mũnyitĩtwo ũgeni, no wĩcũranie ũrĩa Bibilia yugaga ũhoro-inĩ wĩgiĩ maruga makĩrĩtie njano, thiritũ njũru, na bata wa kũiga maũndũ ma Ũthamaki mbere ya maitũ.—Mat. 6:33; Rom. 13:13; 1 Kor. 15:33.
8. Ũngĩka atĩa nĩguo wone motaaro marĩa ũrabatara? (Ningĩ rora mbica.)
8 No rĩmwe no ũbatare gũteithĩrĩrio kuona motaaro marĩa ũrabatara. Kwoguo no ũhoe ũteithio kuuma kũrĩ mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ mũgimaru kĩĩroho. O na kũrĩ ũguo, no ũgunĩke o na makĩria ũngĩka ũthuthuria wĩgiĩ ũndũ ũcio. Ma nĩ atĩ twĩ na indo nyingĩ cia gwĩka ũthuthuria, ta ibuku rĩa Ũteithio wa Ũthuthuria Harĩ Aira a Jehova na rĩa Maandĩko Megiĩ Ũtũũro wa Gĩkristiano. Ririkana atĩ muoroto waku nĩ gũtua itua rĩgũkenia Jehova.
Wĩcũranie mawoni ma Jehova (Rora kĩbungo gĩa 8) b
9. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũtuaga matua marakenia Jehova? (Aefeso 5:17)
9 Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũtuaga matua marakenia Jehova? Ũndũ wa mbere tũrabatara gwĩka nĩ kũmũmenya wega. Bibilia yugaga ũũ: “Kũmenya Ũrĩa Mũtheru Mũno nĩ ũtaũku.” (Thim. 9:10) Kwoguo ũtaũku wa ma uumanaga na kũmenya ngumo cia Jehova, muoroto wake, na maũndũ marĩa endete na marĩa athũire. Rĩrĩa ũrabatara gũtua itua, wĩyũragie ũũ: ‘Kũringana na maũndũ marĩa ndĩrutĩte megiĩ Jehova-rĩ, nĩ itua rĩrĩkũ rĩngĩmũkenia?’—Thoma Aefeso 5:17.
10. Nĩkĩ motaaro ma Bibilia nĩ ma bata makĩria gũkĩra mawoni ma andũ a famĩlĩ kana ũndũire wa gwitũ?
10 Rĩmwe nĩgetha tũkenie Jehova, no tũbatare gũtua matua mategũkenia arata kana andũ aitũ a famĩlĩ. Kwa ngerekano, aciari amwe no matindĩkĩrĩrie mũirĩtu wao ahikio nĩ mũndũ wĩ na mbeca kana ũngĩhota kũmaracĩria mbeca nyingĩ, o na angĩkorũo mũndũ ũcio ndarĩ na hinya kĩĩroho. Ma nĩ atĩ ti ũũru aciari kwĩrĩgĩrĩra mũirĩtu wao akorũo akĩrũmbũiyio wega, no nĩ wega kwĩyũria kana mũndũ ũcio nĩ arĩhotaga kũmũteithia kĩĩroho. Hihi mawoni ma Jehova nĩ marĩkũ ũndũ-inĩ ũcio? No tuone macokio thĩinĩ wa Mathayo 6:33. Rĩandĩko rĩu rĩkĩraga Akristiano ngoro ‘macaragie Ũthamaki wa Ngai mbere.’ O na gũtuĩka nĩ tũtĩĩte aciari aitũ o hamwe na andũ a itũũra ritũ, muoroto witũ mũnene ũbatiĩ gũkorũo ũrĩ gũtua itua rĩgũkenia Jehova.
GERAGIA GŨKŨŨRANA NĨ ITUA RĨRĨKŨ RĨAGĨRĨIRE
11. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũgwetetwo thĩinĩ wa Afilipi 1:9, 10 ũngĩgũteithia gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire?
11 Thutha wa gwĩcũrania motaaro ma Bibilia marĩa mangĩgũteithia gũtua itua, geria gũkũũrana nĩ itua rĩrĩkũ rĩagĩrĩire. (Thoma Afilipi 1:9, 10.) Ũhoti wa gũkũũrana maũndũ no ũgũteithie kuona kabere maumĩrĩro ma itua o rĩothe ũngĩtua. Nĩ tũĩ atĩ matua mamwe no makorũo marĩ mahũthũ, no mangĩ nĩ maritũ. Kwoguo ũhoti wa gũkũũrana maũndũ nĩ ũrĩgũteithagia gũtua matua ma ũũgĩ o na maũndũ-inĩ maritũ.
12-13. Ũhoti wa gũkũũrana maũndũ ũngĩgũteithia atĩa gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire ũhoro-inĩ wĩgiĩ wĩra?
12 Ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Ta tua atĩ nĩ ũracaria wĩra nĩguo ũhote kũrũmbũiya famĩlĩ yaku, na he na mawĩra merĩ maroneka. Ũgatuĩria maũndũ wega nĩguo ũtigĩrĩre nĩ wamenya mawĩra macio nĩ ma mũthemba ũrĩkũ, mĩtaratara ya kũmaruta, ũrĩhũthagĩra ihinda rĩigana atĩa gũkinya kuo, na maũndũ mangĩ ta macio. Thutha wa gũtuĩria, ũkona atĩ mawĩra macio merĩ matiragarara motaaro ma Bibilia. O na hihi harĩ wĩra ũmwe ũragũkenia mũno tondũ nĩ ũwendete kana tondũ wĩ na mũcara mwega. O na kũrĩ ũguo, harĩ maũndũ mangĩ ũrabatara gwĩciria ũhoro wamo ũtanatua itua.
13 Kwa ngerekano no wĩyũrie, hihi wĩra ũcio nĩ ũkũingĩrĩra mathaa ma mĩcemanio ya kĩũngano? Hihi wĩra ũcio nĩ ũgũtũma njage mahinda ma kũigana ma gũkorũo hamwe na famĩlĩ yakwa na kũmĩrũmbũiya kĩĩroho? Kwĩyũria ciũria ta icio no gũgũteithie kũiga mbere “maũndũ marĩa ma bata makĩria,” na nĩmo, ũthathaiya wanyu o hamwe na mabataro ma famĩlĩ yaku, handũ ha o gwĩciria ũrĩa ũgũthũkũma mbeca nyingĩ. Weka ũguo, nĩ ũgũkinyĩrĩra gũtua itua rĩgũkenia Jehova.
14. Gũkorũo na ũhoti wa gũkũũrana maũndũ o hamwe na wendo kũngĩtũteithia atĩa gwĩthema kũhĩnga arĩa angĩ?
14 Ningĩ ũhoti wa gũkũũrana maũndũ nĩ ũrĩtũtindĩkaga gwĩciria ũrĩa itua ritũ rĩkũhutia andũ arĩa angĩ nĩguo ‘tũtikamahĩnge.’ (Afil. 1:10) Ũndũ ũcio nĩ wa bata makĩria rĩrĩa tũratua matua megiĩ maũndũ maitũ kĩũmbe, ta ũhoro-inĩ wĩgiĩ kwĩhumba na muonekanĩre witũ. Kwa ngerekano, no tũkorũo twendete mwĩhumbĩre wa mũthemba mũna. No tũngĩka atĩa angĩkorũo andũ angĩ thĩinĩ na nja wa kĩũngano no mahĩngwo nĩ mwĩhumbĩre ũcio? Ũhoti wa gũkũũrana maũndũ nĩ ũrĩtũteithagia gũtĩa mawoni mao. Ningĩ wendo nĩ ũrĩtũtindĩkaga gũcaragia maũndũ marĩa mekũguna “mũndũ ũrĩa ũngĩ” na tũgakorũo na ũigananĩru. (1 Kor. 10:23, 24, 32; 1 Tim. 2:9, 10) Gwĩka ũguo nĩ kũrĩtũteithagia gũtua itua rĩronania atĩ nĩ twendete andũ arĩa angĩ, na atĩ nĩ tũmatĩĩte.
15. Nĩ atĩa ũbatiĩ gwĩka ũtanatua itua inene?
15 Ũngĩbatara gũtua itua inene, nĩ wega gwĩciria nĩ maũndũ marĩkũ marabatarania nĩguo rĩkinyanĩre. O na Jesu aaugire ‘tũgataraga kĩrĩa tũrabatara.’ (Luk. 14:28) Kwoguo nĩ ũrabatara gwĩciria ũhoro wa mahinda na mbeca iria ũkũhũthĩra, na kĩyo kĩrĩa kĩrabatarania nĩguo ũhingie itua rĩaku. Rĩmwe o na no ũbatare kwaranĩria na andũ a famĩlĩ, nĩguo muone ũrĩa o mũndũ angĩteithĩrĩria gũkinyanĩria itua rĩu. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata gwĩka maũndũ macio? Gwĩka ũguo no gũgũteithie kuona kana nĩ ũrabatara gũcenjia maũndũ mamwe megiĩ itua rĩaku kana nĩ kũrĩgarũrĩra ũkũrĩgarũrĩra biũ. Ningĩ ũngĩra famĩlĩ yaku ũhoro wĩgiĩ itua rĩaku na ũthikĩrĩrie mawoni mao, no makorũo mehaarĩirie gũkũnyita mbaru nĩgetha itua rĩu rĩgaacĩre.—Thim. 15:22.
TUAGA MATUA MEKŨGAACĨRA
16. Nĩ maũndũ marĩkũ ũbatiĩ gwĩka nĩgetha itua rĩaku rĩgaacĩre? (Ningĩ rora gathandũkũ, “ Ũrĩa Ũngĩtua Matua ma Ũũgĩ.”)
16 Ũngĩrũmagĩrĩra maũndũ macio twarĩrĩria, nĩ ũrĩhotaga gũtua matua ma ũũgĩ. Nĩ ũndũ wa bata kwamba gũtuĩria maũndũ wega na gũthuthuria motaaro ma Bibilia marĩa mangĩgũteithia gũtua itua rĩgũkenia Jehova. Ũcoke ũhoe Jehova agũteithie kũgaacĩrithia itua rĩaku.
17. Nĩ kĩĩ kĩngĩteithia mũndũ gũtua matua mega?
17 O na angĩkorũo na hau kabere wanatua matua maingĩ ma ũũgĩ, ririkanaga atĩ mũndũ ahotaga gũtua matua mega nĩ ũndũ wa kwĩhoka ũũgĩ wa Jehova no ti kwĩhoka ũũgĩ kana ũmenyeru wake mwene. Jehova nowe tu ũngĩkũhe ũmenyo ũrĩa wa ma, ũtaũku, na ũhoti wa gũkũũrana maũndũ, na ngumo icio nĩcio mũthingi wa ũũgĩ. (Thim. 2:1-5) Hatarĩ nganja Jehova no agũteithie gũtuaga matua marĩa marĩmũkenagia.—Thab. 23:2, 3.
RWĨMBO NA. 28 Gũtuĩka Mũrata wa Jehova
