1-2. Nĩkĩ ndwagĩrĩirũo gũkua ngoro angĩkorũo harĩ maũndũ ũrabatara gwĩka nĩguo wagĩrĩre kũbatithio? (Rora mbica ngothi-inĩ.)

 ANGĨKORŨO nĩ ũrerirĩria kũbatithio, nĩ wĩigĩire muoroto mwega. Hihi nĩ wĩhaarĩirie kuoya ikinya rĩu ihinda-inĩ rĩrĩ? Angĩkorũo nĩ ũrona biũ atĩ nĩ wĩhaarĩirie kũbatithio na athuri nĩ metĩkanĩirie na ũndũ ũcio, ndũkamaĩrĩrie kuoya ikinya rĩu mweke-inĩ ũrĩa ũngĩ ũkuumĩra wa kũbatithio. Weka ũguo, nĩ ũkũgĩa na ũtũũro ũiyũire irathimo ũtungata-inĩ wa Jehova.

² O na kũrĩ ũguo, hihi wanerũo harĩ maũndũ ũrabatara gwĩka mbere ya kũbatithio? Kana wee mwene wanona maũndũ macio? Angĩkorũo nĩguo, ndũgakue ngoro. No ũhote gũkinyĩra muoroto ũcio wa bata, ũkorũo ũrĩ mwĩthĩ kana ũrĩ mũkũrũ.

3. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Mũethiopia ũmwe ooririe Filipu, na nĩ kĩũria kĩrĩkũ kĩreyumĩria? (Atũmwo 8:36, 38)

³ Thoma Atũmwo 8:36, 38. Mũnene ũmwe wa kwa mũthamaki kuuma Ethiopia ooririe Filipu ũrĩa warĩ mũhunjia wa ũhoro ũrĩa mwega ũũ: “Nĩ kĩĩ kĩngĩgiria batithio?” Mũethiopia ũcio nĩ eeriragĩria kũbatithio, no hihi nĩ eehaarĩirie biũ kuoya ikinya rĩu rĩa bata?

4. Mũethiopia ũcio oonanirie atĩa atĩ nĩ eendaga gũthiĩ na mbere kwĩruta?

⁴ Mũethiopia ũcio “aathiĩte Jerusalemu gũthathaiya.” (Atũm. 8:27) Kwoguo no mũhaka akorũo nĩ aagarũrũkĩte agatuĩka Mũyahudi. Hatarĩ nganja, nĩ eerutĩte ũhoro wĩgiĩ Jehova kuuma Maandĩko-inĩ ma Kĩhibirania. Ĩndĩ no eendaga kwĩruta makĩria. Filipu aakorire Mũethiopia ũcio agĩka atĩa rĩrĩa  maacemanirie njĩra-inĩ? Mũethiopia ũcio nĩ gũthoma aathomaga gĩkũnjo kĩa mũnabii Isaia. (Atũm. 8:28) Icio ciarĩ irio nyũmũ cia kĩĩroho. Mũethiopia ũcio ndaiganĩire tu o na kwĩruta maũndũ ma mũthingi, no no eendaga gũthiĩ na mbere na kwĩruta.

5. Mũethiopia ũcio eekire atĩa na maũndũ marĩa eerutĩte?

⁵ Mũethiopia ũcio aarĩ mũndũ warĩ na wathani rungu rwa Kandake, mũtumia ũrĩa warĩ mũthamaki wa Ethiopia, na “nĩwe warũgamagĩrĩra kĩgĩna [kĩa mũtumia ũcio] gĩothe.” (Atũm. 8:27) Kwoguo no mũhaka akorũo Mũethiopia ũcio aarĩ mũndũ wehokeirũo maũndũ maingĩ. O na kũrĩ ũguo, nĩ eethaga mahinda ma gũthathaiya Jehova. Ndaaiganagĩra tu o na kwĩruta ũhoro wa ma, no nĩ eekaga kũringana na maũndũ marĩa eerutaga. Nĩ ũndũ ũcio nĩ aathiire thabarĩ ndaihu mũno kuuma Ethiopia nĩguo agathathaiye Jehova hekarũ-inĩ ĩrĩa yarĩ Jerusalemu. Thabarĩ ĩyo nĩ yabataraga ahũthĩre mbeca nyingĩ na mahinda maingĩ, no nĩ eehaarĩirie gwĩka ũrĩa wothe kwabataranagia tondũ nĩ eendaga gũthathaiya Jehova.

6-7. Mũethiopia ũcio aathiire na mbere atĩa kwenda Jehova?

⁶ Mũethiopia ũcio nĩ eerutire ma cia bata kuuma kũrĩ Filipu, ta kũmenya Mesia nũũ. (Atũm. 8:34, 35) Mũethiopia ũcio nĩ aahutirio mũno rĩrĩa eerutire maũndũ marĩa Jesu aamwĩkĩire. Eekire atĩa thutha wa kwĩruta maũndũ macio? Nĩ angĩathuurire gũikara arĩ o Mũyahudi ũheetwo gĩtĩo. Handũ ha ũguo, wendo wake harĩ Jehova na harĩ Mũrũwe nĩ wakũrire. Nĩ aatindĩkirũo gũtua itua rĩa bata mũno rĩa kũbatithio atuĩke mũrũmĩrĩri wa Jesu Kristo. Thutha wa Filipu kuona atĩ mũndũ ũcio nĩ eehaarĩirie, nĩ aamũbatithirie.

⁷ Ũngĩrũmĩrĩra kĩonereria kĩa Mũethiopia ũcio, no ũkorũo wĩhaarĩirie kũbatithio. O nawe no ũkorũo na ũmĩrĩru wa kuuga, “Nĩ kĩĩ kĩngĩgiria batithio?” Reke tuone ũrĩa ũngĩrũmĩrĩra makinya marĩa ooire, na nĩmo: Nĩ aathiire na mbere kwĩruta, agĩka kũringana na maũndũ marĩa eerutĩte, na agĩthiĩ na mbere gũkũria wendo wake harĩ Jehova.

8. Kũringana na rĩandĩko rĩa Johana 17:3, wagĩrĩirũo gwĩka atĩa?

⁸ Thoma Johana 17:3. Hihi ciugo icio cia Jesu nĩ ciagũteithirie kwambĩrĩria kwĩruta Bibilia? Nĩ citeithĩtie aingĩ aitũ. No ningĩ ciugo o icio nĩ itwĩrĩte tũthiĩ na mbere kwĩruta. Gũtirĩ hĩndĩ tũngĩkinya mũthia wa ‘kũmenya Ngai ũrĩa ũmwe wa ma.’ (Koh. 3:11) Tũgũtũũra twĩrutaga tene na tene. O ũrĩa tũreruta makĩria, noguo tũrĩkuhagĩrĩria Jehova makĩria.—Thab. 73:28.

9. Nĩ atĩa tũrabatara gwĩka thutha wa kwĩruta ma cia mũthingi?

 ⁹ Rĩrĩa tũrambĩrĩria kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Jehova twambagĩrĩria na kwĩruta morutani mahũthũ ma Bibilia. Marũa-inĩ make kũrĩ Ahibirania, mũtũmwo Paulo eetire morutani macio ‘maũndũ ma mũthingi.’ Ti kũhũthia aahũthagia “ũrutani wa mũthingi,” ĩndĩ aaũringithanagia na iria rĩrĩa rĩteithagia kaana. (Ahib. 5:12; 6:1) No ningĩ nĩ eekĩrire Akristiano othe ngoro matikerute tu o ma cia mũthingi, no mathiĩ na mbere kwĩruta ma ndikĩru cia Kiugo kĩa Ngai. Hihi nĩ ũhũtagĩra ma ndikĩru cia Bibilia? Hihi nĩ ũrerirĩria gũthiĩ na mbere kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Jehova na mĩoroto yake nĩguo ũkũre kĩĩroho?

10. Nĩkĩ andũ amwe no mone arĩ ũndũ mũritũ kwĩruta?

¹⁰ No harĩ aingĩ aitũ, kwĩruta ti ũndũ mũhũthũ. Wee ũiguaga atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ kwĩruta? Ũrĩ cukuru-rĩ, hihi nĩ werutire gũthoma na gũthuthuria maũndũ marĩa ũrathoma? Hihi nĩ wakenagĩra kwĩruta na ũkaigua nĩ wamenya maũndũ maingĩ? Kana nĩ woonire atĩ nĩ ũritũhagĩrũo gũthoma mabuku? Angĩkorũo nĩguo, ndũrĩ wiki. O na kũrĩ ũguo, Jehova no agũteithie. Nĩ mũkinyanĩru na nĩwe Mwarimũ ũrĩa mwega biũ.

11. Jehova onanĩtie atĩa atĩ nĩwe ‘Mũrutani Ũrĩa Mũnene’?

¹¹ Jehova eĩtĩte “Mũrutani Waku Ũrĩa Mũnene.” (Isa. 30:20, 21) Akoragwo arĩ Mũrutani ũrĩ wetereri, ũtugi, na ũtaũku. Aroraga maũndũ marĩa mega harĩ arutwo ake. (Thab. 130:3) Na nderĩgagĩrĩra twĩke makĩria ma ũhoti witũ. Ririkana atĩ nĩwe wombire meciria maku, marĩa nĩ kĩheo kĩa magegania. (Thab. 139:14) Tũkoragwo na wendi wa kwĩruta. Mũũmbi witũ endaga tũthiĩ na mbere kwĩruta na tũkenere gwĩka ũguo tene na tene. Kwoguo nĩ ũndũ wa ũũgĩ ‘gũkũria wendi mũnene’ wa kwĩruta ma cia Bibilia rĩu. (1 Pet. 2:2) Wĩigĩre mĩoroto ũngĩkinyĩra, na ũrũmagĩrĩre mũtaratara waku wa gũthoma na kwĩruta Bibilia. (Josh. 1:8) Kũgerera ũteithio wa Jehova, nĩ ũrĩkenagĩra gũthoma na kwĩruta ũhoro wake maita maingĩ.

12. Twagĩrĩirũo kwĩruta ũhoro wa ũtũũro na ũtungata wa Jesu nĩkĩ?

¹² Wĩcũranagie kaingĩ igũrũ rĩgiĩ ũtũũro na ũtungata wa Jesu. Nĩguo tũtungatĩre Jehova, no mũhaka twĩrutanĩrie biũ kũrũmĩrĩra makinya ma Jesu, makĩria matukũ-inĩ maya maritũ. (1 Pet. 2:21) Jesu eerire arutwo ake atĩ nĩ mangĩacemanirie na moritũ. (Luk. 14:27, 28) O na kũrĩ ũguo, aarĩ na ma atĩ arũmĩrĩri ake a ma nĩ mangĩatũũrire marĩ ehokeku harĩ Ngai, o ta ũrĩa eekire. (Joh. 16:33) Wĩrute na njĩra ndikĩru igũrũ rĩgiĩ ũtũũro wa Jesu na wĩigĩre mĩoroto ya gũgũteithia kũrũmĩrĩra kĩonereria gĩake ũtũũro-inĩ waku wa o mũthenya.

13. Wagĩrĩirũo kũhoya Jehova igũrũ rĩgiĩ kĩĩ, na wagĩrĩirũo gwĩka ũguo nĩkĩ?

¹³ Kũgĩa na ũmenyo gwiki ti kũiganu. Ũbataraga ũmenyo nĩguo wĩrute igũrũ rĩgiĩ Jehova makĩria na ũkũrie ngumo ta wendo na wĩtĩkio harĩ we. (1 Kor. 8:1-3) O ũrĩa ũrathiĩ na mbere kwĩruta, ndũkanoge kwĩra Jehova agũteithie kũgĩa na wĩtĩkio makĩria. (Luk. 17:5) Nĩ acokagia mahoya ta macio arĩ na ũtaana. Wĩtĩkio wĩhocetie harĩ ũmenyo wa ma wĩgiĩ Ngai nĩ ũrĩgũteithagia gũthiĩ na mbere gũkũra kĩĩroho.—Jak. 2:26.

14. Mũtũmwo Petero aatĩtĩrithirie atĩa bata wa gwĩka kũringana na maũndũ marĩa tũreruta? (Ningĩ rora mbica.)

¹⁴ Mũtũmwo Petero nĩ aatĩtĩrithirie bata wa arũmĩrĩri a Kristo gũthiĩ na mbere gwĩka maũndũ marĩa mareruta. Aahũthĩrire rũgano rwa Bibilia rwa Nuhu. Jehova eerĩte Nuhu atĩ nĩ  angĩaniinire andũ aganu a matukũ macio kũgerera Mũiyũro. O kũmenya tu atĩ Mũiyũro nĩ ũngĩokire gũtiarĩ kũiganu harĩ Nuhu na famĩlĩ yake kũhonoka. Ta rora wone atĩ ihinda rĩrĩa Petero aaragia ũhoro warĩo nĩ mbere ya Mũiyũro, “hĩndĩ ĩrĩa thabina yaakagwo.” (1 Pet. 3:20) Nuhu na famĩlĩ yake nĩ meekire kũringana na ũrĩa meerutĩte kuuma kũrĩ Ngai na njĩra ya gwaka mwako warĩ mũnene wa thabina. (Ahib. 11:7) Petero aacokire akĩringithania ũndũ ũrĩa Nuhu eekire na ũbatithio. Aandĩkire: “Ũbatithio, o ũcio ũringaine na ũndũ ũcio, o naguo rĩu nĩ ũramũhonokia inyuĩ.” (1 Pet. 3:21) Kwoguo no tũringithanie wĩra ũrĩa ũraruta rĩu wa kwĩhaarĩria kũbatithio na wĩra ũrĩa Nuhu na famĩlĩ yake maarutire kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ wa gwaka thabina. Nĩ wĩra ũrĩkũ ũrabatara kũruta nĩguo wĩhaarĩrie kũbatithio?

15. Tuonanagia atĩa atĩ nĩ twĩrirĩte biũ?

¹⁵ Ũndũ ũmwe arĩ o mũhaka twĩke nĩ kwĩrira mehia maitũ biũ. (Atũm. 2:37, 38) Kwĩrira kwa ma nĩ gũtũmaga mũndũ eke mogarũrũku. Hihi nĩ ũtiganĩte na maũndũ marĩa matakenagia Jehova, ta kwĩingĩrania na ngomanio itagĩrĩire, kũhũthĩra thigara, kana kũhũthĩra mĩario ĩtarĩ mĩega kana ya irumi? (1 Kor. 6:9, 10; 2 Kor. 7:1; Ef. 4:29) Angĩkorũo ndwĩkĩte ũguo, thiĩ na mbere kwĩrutanĩria gwĩka mogarũrũku. Aria na mũndũ ũrĩa ũkũrutaga Bibilia, kana ũhoe athuri a kĩũngano ũteithio na ũtaaro. Angĩkorũo ũrĩ mũndũ mwĩthĩ na ũikaraga mũciĩ, thiĩ na mbere kũũria aciari aku magũteithie gũtigana na mĩtugo mĩũru ĩrĩa ĩngĩtũma wage kũbatithio.

16. Kũgĩa na mũtaratara mwega wa maũndũ ma kĩĩroho kũhutĩtie maũndũ marĩkũ?

¹⁶ Ningĩ nĩ ũndũ wa bata kũrũmagĩrĩra mũtaratara mwega wa maũndũ ma kĩĩroho. Ũndũ ũmwe nĩ gũthiaga na kũnyitanĩra mĩcemanio-inĩ ya Gĩkristiano. (Ahib. 10:24, 25) Na rĩrĩa ũrĩagĩrĩra kũnyitanĩra wĩra-inĩ wa kũhunjia, tigagĩrĩra atĩ nĩ weka ũguo ũtegũtĩrĩria. O ũrĩa ũgũthiĩ na mbere kũnyitanĩra wĩra-inĩ ũcio wa kũhonokia mĩoyo, noguo ũrĩũkenagĩra. (2 Tim. 4:5) Angĩkorũo ũrĩ mũndũ mwĩthĩ na ũikaraga mũciĩ wĩyũrie: ‘Hihi aciari akwa nĩo mandirikanagia gũthiĩ mĩcemanio kana kũnyitanĩra ũtungata-inĩ? Kana nĩ njĩkaga ũguo itegũtinda ngĩririkanio?’ Rĩrĩa weka  maũndũ macio wĩyendeire, wonanagia atĩ ũrĩ na wĩtĩkio na ũkonania atĩ nĩ wendete Jehova Ngai na atĩ ũrĩ na ngatho nĩ ũndũ wa indo iria akũheete. Icio nĩ “ciĩko cia wĩrutĩri Ngai,” na ciĩko ta icio nĩ iheo ũheaga Jehova. (2 Pet. 3:11; Ahib. 13:15) Iheo ciothe tũheanaga twĩyendeire tũtekũringĩrĩrio, nĩ ikenagia Ngai witũ. (Ringithania 2 Akorintho 9:7.) Twĩkaga ũguo tondũ nĩ tũkenagĩra kũhe Jehova kĩrĩa kĩega biũ.

17-18. Nĩ ngumo ĩrĩkũ ya bata ĩgũgũteithia gũkinyĩrĩra kũbatithio, na nĩkĩ? (Thimo 3:3-6)

¹⁷ O ũrĩa ũrathiĩ na mbere kwĩrutanĩria nĩguo ũbatithio, nĩ ũrĩcemanagia na moritũ maingĩ. Andũ amwe no makũnyũrũrie nĩ ũndũ wa wĩtĩkio waku mwerũ na no magũũkĩrĩre kana makũnyarire. (2 Tim. 3:12) Ningĩ no kũhoteke nĩ ũrerutanĩria gũtigana na mũtugo mũna mũũru, na rĩmwe na rĩmwe no wĩkore ũgĩcokerera mũtugo ũcio. Kana no ũigue ũtarĩ na wetereri na ũkuĩte ngoro nĩ ũndũ wa kuona ta ũtangĩhota gũkinyĩra muoroto waku. Nĩ kĩĩ kĩngĩgũteithia gũkirĩrĩria? Nĩ ngumo ya bata ya kwenda Jehova.

¹⁸ Wendo waku harĩ Jehova nĩyo ngumo ĩrĩa ya bata mũno ũngĩkorũo nayo. (Thoma Thimo 3:3-6.) Gũkorũo na wendo mũnene harĩ Ngai no gũgũteithie gũkirĩrĩria rĩrĩa wacemania na moritũ. Kaingĩ Bibilia nĩ yaragia ũhoro wa wendo mwĩhokeku wa Jehova kwerekera ndungata ciake. Wendo mwĩhokeku nĩ kuuga atĩ gũtirĩ hĩndĩ Jehova agaatiganĩria ndungata ciake kana atige gũcienda. (Thab. 100:5) Ũmbĩtwo na mũhianĩre wa Ngai. (Kĩam. 1:26) Ũngĩonania atĩa wendo ta ũcio?

19. Ũngĩongerera atĩa ngatho ciaku nĩ ũndũ wa ũrĩa Jehova agwĩkĩire? (Agalatia 2:20)

¹⁹ Ambĩrĩria na kuonania ngatho. (1 Thes. 5:18) O mũthenya wĩyũragie, ‘Jehova anyonetie wendo atĩa?’ Ũcoke ũtigĩrĩre atĩ nĩ wacokeria Jehova ngatho kũgerera mahoya, ũkĩgwetaga ĩmwe kwa ĩmwe maũndũ marĩa agwĩkĩire. Onaga ciĩko cia wendo iria Jehova ekaga ta arĩ wee mwene ekagĩra tondũ nĩ akwendete, o ta ũrĩa mũtũmwo Paulo oonaga. (Thoma Agalatia 2:20.) Wĩyũrie, ‘Hihi o na niĩ no nyende kũmuonia atĩ nĩ ndĩmwendete?’ Kwenda Jehova nĩ kũrĩgũteithagia gũthiĩ na mbere kũregana na magerio na gũkirĩrĩria moritũ. Nĩ kũrĩgũtindĩkaga gũtũũria mũtaratara mwega wa maũndũ ma kĩĩroho, na o mũthenya ũkonanagia atĩ nĩ wendete Ithe witũ wa igũrũ.

20. Ũngĩyamũrĩra Jehova atĩa, na nĩkĩ itua rĩu nĩ rĩa bata?

 ²⁰ Thutha wa ihinda, wendo waku harĩ Jehova nĩ ũrĩgũtindĩka kũhoya ihoya rĩa mwanya rĩa kwĩyamũrĩra Jehova. Ririkanaga atĩ weyamũrĩra Jehova, ũrĩkoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩkĩ kĩa bata: No ũtuĩke ndungata ya Jehova tene na tene. Rĩrĩa weyamũrĩra Jehova, ũmwĩragĩra atĩ ũrĩmũtungatagĩra hĩndĩ ciothe, ũtũũro ũrĩ mwega kana ũrĩ mũritũ. Mwĩhĩtwa ũcio ndũbataraga kwerũhio rĩngĩ. Ma nĩ atĩ, kwĩyamũrĩra Jehova nĩ itua rĩa bata mũno. No ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Nĩ ũrĩtuaga matua maingĩ ũtũũro-inĩ waku, mamwe mega mũno, no gũtirĩ hĩndĩ ũgaatua itua rĩega gũkĩra rĩa kwĩyamũrĩra Jehova. (Thab. 50:14) Shaitani nĩ arĩgeragia gũthũkia ũrata waku na Jehova, agĩciria atĩ nĩ ũgũtiganĩria wĩkindĩru waku. Ndũkanamũhe mweke! (Ayub. 27:5) Wendo waku mũnene harĩ Jehova nĩ ũrĩgũteithagia gũtũũria wĩyamũrĩri waku na gũkuhĩrĩria Ithe witũ wa igũrũ makĩria.

21. Nĩkĩ no tuuge kũbatithio tikuo mũthia no nĩ kĩambĩrĩria?

²¹ Thutha wa kwĩyamũrĩra Jehova, aranĩria na athuri a kĩũngano kĩanyu igũrũ rĩgiĩ ikinya rĩa bata rĩrĩa rĩkũrũmĩrĩra. No hingo ciothe ririkanaga atĩ kũbatithio tikuo mũthia no nĩ kĩambĩrĩria. Nĩ kĩambĩrĩria kĩa ũtũũro ũtarĩ mũthia wa gũtungatĩra Jehova. Kwoguo ĩkĩra hinya wendo waku harĩ Ithe witũ wa igũrũ rĩu. Wĩigĩre mĩoroto nĩguo wendo waku ũthiĩ na mbere kũgĩa hinya mũthenya o mũthenya. Gwĩka ũguo nĩ gũgũgũteithia gũkinyĩrĩra kũbatithio. Ũcio ũgaakorũo ũrĩ mũthenya wa gĩkeno mũno. No kĩu no kĩambĩrĩria. Reke wendo waku harĩ Jehova na harĩ Mũrũ wake ũthiĩ na mbere kuongerereka tene na tene.