1. Andũ aingĩ maiyũkagia atĩa ũtaaro wa ũũgĩ wa Bibilia? (Thimo 1:20, 21)

 MABŨRŨRI-INĨ maingĩ, kaingĩ twanona ahunjia a Ũthamaki marĩ na mothiũ macanjamũku marũgamĩte barabara-inĩ iragerũo nĩ andũ aingĩ nĩguo mamahe mabuku. Hihi wananyitanĩra ũtungata-inĩ ũcio? Angĩkorũo waneka ũguo, no kũhoteke nĩ weciririe ũhoro wĩgiĩ rĩandĩko rĩa Thimo rĩrĩa rĩaragia ũhoro wa ũũgĩ ũranĩrĩra kũndũ kwa mũingĩ nĩguo andũ maigue ũtaaro waguo. (Thoma Thimo 1:20, 21.) Bibilia o hamwe na mabuku maitũ nĩ ikoragwo na “ũũgĩ wa ma,” ũũgĩ kuuma kũrĩ Jehova. Ũũgĩ ũcio nĩguo andũ mabataraga nĩguo makoona muoyo wa tene na tene. Nĩ tũkenaga rĩrĩa mũndũ etĩkĩra gũthoma mabuku maitũ. No ti othe metĩkagĩra. Amwe matiendaga kũmenya ũrĩa Bibilia yugaga. Angĩ nĩ matũthekagĩrĩra. Meciragia atĩ Bibilia nĩ hĩtũke nĩ mahinda. Angĩ nao nĩ mamenagĩrĩria ũrutani wa Bibilia wĩgiĩ mĩtugo mĩega, makauga atĩ arĩa mamĩrũmagĩrĩra nĩ matuagĩra arĩa angĩ na meyonaga marĩ athingu. O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ ũndũ wa wendo nĩ athiaga na mbere kũheana ũũgĩ wa ma. Ekaga ũguo na njĩra irĩkũ?

2. Ũũgĩ wa ma wonekaga kũ ũmũthĩ, no andũ aingĩ mathuuraga gwĩka atĩa?

² Njĩra ĩmwe Jehova aheanaga ũũgĩ wa ma nayo nĩ kũgerera Kiugo gĩake Bibilia. Hakuhĩ mũndũ o wothe no ahote kuona Bibilia. Ĩ namo mabuku maitũ marĩa mataaragĩria Bibilia? Nĩ ũndũ wa ũteithio wa Jehova, mabuku macio nĩ monekaga na makĩria ma thiomi 1,000. Arĩa mathikagĩrĩria kana mathomaga na makarũmĩrĩra maũndũ marĩa mareruta nĩ magunĩkaga. O na kũrĩ ũguo, andũ aingĩ mathuuraga kwaga gũthikĩrĩria ũũgĩ ũrĩa wa ma. Mangĩbatara gũtua matua, mathuuraga kwĩĩhoka  o ene kana gũthikĩrĩria andũ angĩ. O na no matũnyarare tondũ tũthuuraga kũrũmĩrĩra ũrĩa Bibilia yugĩte. Gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩkwarĩrĩria kĩrĩa gĩtũmaga andũ meke ũguo. No rekei twambe twarĩrĩrie ũrĩa tũngĩgĩa na ũũgĩ ũrĩa uumaga kũrĩ Jehova.

3. Tũrabatara gwĩka atĩa nĩguo tũgĩe na ũũgĩ wa ma?

³ No tuuge ũũgĩ nĩ ũhoti wa kũhũthĩra ũmenyo ũrĩa tũrĩ naguo gũtua matua mega. No ũũgĩ wa ma nĩ makĩria ma ũguo. Bibilia yugaga ũũ: “Gwĩtigĩra Jehova nĩkuo kĩambĩrĩria kĩa ũũgĩ, na kũmenya Ũrĩa Mũtheru Mũno nĩ ũtaũku.” (Thim. 9:10) Kwoguo rĩrĩa tũrĩ na itua rĩa bata tũrenda gũtua, twagĩrĩirũo kwamba kũmenya mwĩcirĩrie wa Jehova wĩgiĩ ũndũ ũcio. No twĩke ũguo na njĩra ya kwĩruta Bibilia o hamwe na mabuku maitũ. Tweka ũguo nĩ tũrĩonanagia ũũgĩ wa ma.—Thim. 2:5-7.

4. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ Jehova nowe tu ũngĩtũhe ũũgĩ wa ma?

⁴ Jehova nowe tu ũngĩtũhe ũũgĩ wa ma. (Rom. 16:27) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ nĩwe Kĩhumo kĩa ũũgĩ? Wa mbere, arĩ we Mũũmbi, arĩ na ũmenyo mũrikĩru mũno na ũtaũku wĩgiĩ ũũmbi wake. (Thab. 104:24) Wa kerĩ, maũndũ marĩa mothe Jehova ekaga nĩ monanagia atĩ nĩ mũũgĩ. (Rom. 11:33) Wa gatatũ, ũtaaro wa Jehova wa ũũgĩ hingo ciothe nĩ ũgunaga arĩa maũrũmĩrĩra. (Thim. 2:10-12) Nĩguo tũgĩe na ũũgĩ wa ma, no mũhaka twĩtĩkie maũndũ macio na twĩtĩkĩre matũtongorie tũgĩtua matua na maũndũ-inĩ marĩa mothe tũreka.

5. Maumĩrĩro makoretwo marĩ marĩkũ nĩ ũndũ wa andũ kũrega gwĩtĩkĩra atĩ Jehova nĩwe Kĩhumo kĩa ũũgĩ wa ma?

⁵ Andũ aingĩ thĩinĩ wa thĩ nĩ metĩkagĩra atĩ ũũmbi nĩ wa magegania, ĩndĩ nĩ maregaga gwĩtĩkia atĩ nĩ kũrĩ Mũũmbi. Angĩ nao maugaga atĩ nĩ metĩkĩtie Ngai, no monaga ta ithimi cia Bibilia ihĩtũkĩtwo nĩ mahinda na kwoguo magathuura gwĩka maũndũ marĩa o marona magĩrĩire. Maumĩrĩro makoretwo marĩ marĩkũ? Hihi thĩ nĩ ĩtuĩkĩte kũndũ kwega gwa gũtũũrũo nĩ ũndũ wa andũ gũthuura kwĩhoka ũũgĩ wao ene handũ ha kwĩhoka ũũgĩ wa Ngai? Hihi nĩ magĩte na gĩkeno kĩa ma kana kĩĩrĩgĩrĩro kĩega kĩa mahinda mokĩte? Maũndũ marĩa twĩyonagĩra nĩ matũmaga tũkorũo na ũũma na ũndũ ũyũ: “Gũtirĩ ũũgĩ, kana ũtaũku, o na kana ũtaaro harĩ kũregana na Jehova.” (Thim. 21:30) Na githĩ kĩu ti gĩtũmi kĩega gĩa gũtũma tũthiĩ na mbere kũhoya Jehova atũhe ũũgĩ wa ma? Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ andũ aingĩ matiĩkaga ũguo. Nĩkĩ?

6. Kũringana na Thimo 1:22-25, nĩa maregaga gũthikĩrĩria rĩrĩa ũũgĩ wa ma ũranĩrĩra?

⁶ Rĩrĩa ũũgĩ wa ma ‘ũranĩrĩra barabara-inĩ,’ andũ aingĩ nĩ maregaga gũthikĩrĩria. Kũringana na Bibilia, kũrĩ na ikundi ithatũ cia andũ maregaga ũũgĩ: ‘arĩa matarĩ ũmenyeru,’ ‘anyũrũrania,’ na ‘irimũ.’ (Thoma Thimo 1:22-25.) Rekei twarĩrĩrie na njĩra ndikandikĩru kĩrĩa gĩtũmaga andũ acio marege ũũgĩ ũrĩa uumaga kũrĩ Ngai, na twarĩrĩrie ũrĩa tũngĩĩthema kũhaana tao.

7. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga andũ amwe mathuure gũikara ‘matarĩ na ũmenyeru’?

⁷ Andũ ‘arĩa matarĩ na ũmenyeru’ nĩ arĩa metĩkagia ũndũ o wothe maigua, kana makaheeneka na ihenya. (Thim. 14:15, kohoro ka magũrũ-inĩ.) Kaingĩ nĩ tũcemanagia na andũ ta acio ũtungata-inĩ. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũhoro wa andũ milioni nyingĩ arĩa mahĩtithagio nĩ atongoria a ndini kana a gĩũteti.  Amwe ao nĩ mamakaga mũno rĩrĩa mamenya atĩ atongoria acio makoretwo makĩmaheenia. No andũ arĩa magwetetwo thĩinĩ wa Thimo 1:22, mathuuraga gũikara matarĩ na ũmenyeru tondũ ũguo nĩguo marenda gũikara. (Jer. 5:31) Mekaga ũrĩa o marona kwagĩrĩire na matiendaga kwĩruta ũrĩa Bibilia yugaga o na kana gwathĩkĩra mawatho mayo. Andũ aingĩ maiguaga ta mũtumia ũmwe mũrũmĩrĩri wa ndini gĩcigo-inĩ gĩa Quebec, Canada, ũrĩa werire Mũira wa Jehova ũmwe ũũ: “Angĩkorũo mũhunjia witũ nĩ aratũhĩtithia, nĩwe ũkoorio no ti ithuĩ.” Hatarĩ nganja tũtingĩenda kwĩgerekania na andũ arĩa mathuuraga gũikara matarĩ na ũmenyeru.—Thim. 1:32; 27:12.

8. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kũgĩa na ũmenyeru ũrĩa wagĩrĩire?

⁸ Bibilia ĩkoragwo na gĩtũmi kĩega gĩa gũtwĩkĩra ngoro tũtigaikare tũtarĩ na ũmenyeru, ĩndĩ “[tũtuĩke] andũ agima ũhoro-inĩ wa gũtaũkĩrũo.” (1 Kor. 14:20) Tũgĩaga na ũmenyeru ũrĩa wagĩrĩire na njĩra ya kũhũthĩra ithimi cia Bibilia ũtũũro-inĩ witũ. Kahora kahora tũkeyonera ũrĩa ithimi icio iratũteithia gwĩthema mathĩna na igatũteithia gũtua matua mega. Nĩ wega gũthuthuria ũrĩa tũrathiĩ na mbere ũhoro-inĩ ũcio. Angĩkorũo nĩ tũkoretwo tũkĩĩruta Bibilia na gũthiĩ mĩcemanio kwa ihinda, no twĩyũrie kĩrĩa gĩtũmĩte twage gũkorũo tuoete ikinya rĩa kwĩyamũrĩra Jehova na kũbatithio. Angĩkorũo nĩ tũbatithĩtio-rĩ, hihi nĩ tũrerutanĩria gũtuĩka ahunjia ega na arutani ega a ũhoro ũrĩa mwega? Hihi matua maitũ nĩ monanagia atĩ nĩ tũratongorio nĩ ithimi cia Bibilia? Hihi nĩ tuonanagia ngumo cia Gĩkristiano rĩrĩa tũrarũmbũyania na arĩa angĩ? Tũngĩona handũ tũrabatara kwagagĩria, twagĩrĩirũo gwĩciria na njĩra ndikĩru ũhoro wĩgiĩ iririkania cia Jehova iria ‘itũmaga mũndũ ũtarĩ na ũmenyeru agĩe na ũũgĩ.’—Thab. 19:7.

9. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ ‘anyũrũrania’ monanagia atĩ nĩ maregaga ũũgĩ?

⁹ Gĩkundi gĩa kerĩ kĩa andũ arĩa maregaga ũũgĩ ũrĩa uumaga kũrĩ Ngai nĩ kĩa ‘anyũrũrania.’ Rĩmwe nĩ tũcemanagia na andũ ta acio tũkĩhunjia. Nĩ mendete kũnyũrũria andũ arĩa angĩ. (Thab. 123:4) Bibilia nĩ yaugĩte atĩ matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria nĩ kũngĩgaakorũo na anyũrũrania aingĩ. (2 Pet. 3:3, 4) O ta anake arĩa maarĩ mahikie airĩtu a Loti, andũ amwe ũmũthĩ matitindanagĩra na mĩkaana ya Ngai. (Kĩam. 19:14) O na andũ aingĩ nĩ mathekagĩrĩra andũ arĩa marũmagĩrĩra ithimi cia Bibilia. Anyũrũrania acio matongoragio nĩ “merirĩria mao ma maũndũ matarĩ ma ũngai.” (Jud. 7, 17, 18) Mwerekera wa anyũrũrania acio ũrĩa ũtaarĩirio thĩinĩ wa Bibilia ũhaanaine na wa aregenyũki na andũ angĩ arĩa maregete Jehova.

10. O ta ũrĩa Thaburi 1:1 yonanĩtie-rĩ, tũngĩĩthema atĩa gũtuĩka anyũrũrania?

¹⁰ Tũngĩka atĩa nĩguo twĩtheme gũtuĩka anyũrũrania? Njĩra ĩmwe nĩ gwĩthema kũgĩa ũrata na arĩa makoragwo na mwerekera wa gũteta maũndũ-inĩ mothe. (Thoma Thaburi 1:1.) Ũguo nĩ kuuga atĩ tũtiagĩrĩirũo gũthikĩrĩria kana gũthoma kĩndũ o gĩothe kĩa aregenyũki. Nĩ tũririkanaga atĩ tũngĩaga kwĩmenyerera, no twĩkore tũgĩkũria mwerekera wa gũteta na njĩra hũthũ, na twambĩrĩrie gwĩkĩrĩra nganja matua ma Jehova na ũtongoria ũrĩa atũheaga kũgerera ithondeka rĩake. Kwoguo nĩ twagĩrĩirũo kwĩyũria, ‘Hihi nĩ ndetaga hingo ciothe rĩrĩa twamũkĩra ũtongoria kana twataarĩrio ũndũ mwerũ? Hihi nĩ ndĩ mwerekera wa kũruta arĩa maratongoria maũndũ mahĩtia?’ Tũngĩrũngaga mĩerekera ta ĩyo o na ihenya, Jehova nĩ arĩkenagio nĩ ithuĩ.—Thim. 3:34, 35.

11. ‘Irimũ’ cionaga atĩa ithimi cia Jehova cia mĩtugo?

 ¹¹ Gĩkundi gĩa gatatũ kĩa andũ arĩa maregaga ũũgĩ nĩ kĩa ‘irimũ.’ Makoragwo marĩ irimũ tondũ nĩ maregaga gũtũũra kũringana na ithimi cia Ngai cia mĩtugo. Mathuuraga gwĩka maũndũ marĩa o marona magĩrĩire. (Thim. 12:15) Andũ ta acio nĩ maregaga Jehova, o we Kĩhumo kĩa ũũgĩ. (Thab. 53:1) Tũngĩcemania nao tũkĩhunjia, kaingĩ nĩ matũmenagĩrĩria mũno nĩ ũndũ wa kũrũmĩrĩra ithimi cia Bibilia. No o matingĩtũhe ũtũũro mwega gũkĩra ũrĩa tũrĩ naguo. Bibilia yugaga ũũ: “Kĩrimũ gĩtingĩhota kũgĩa na ũũgĩ wa ma; gĩtikoragwo na ũndũ wa kuuga kĩhingo-inĩ gĩa itũũra.” (Thim. 24:7) Kĩrimũ gĩtingĩkorũo na ciugo o ciothe cia ũũgĩ wa ma. Nĩkĩo Jehova atwĩrĩte “[tũikare] haraya na kĩrimũ.”—Thim. 14:7.

12. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gwĩthema kũrũmĩrĩra njĩra ya irimũ?

¹² Ngũrani na andũ ta acio matendete ũtaaro wa Ngai, ithuĩ nĩ twĩrutĩte kwenda njĩra cia Ngai o hamwe na ithimi ciake cia mĩtugo. No twĩkĩre wendo ũcio hinya na njĩra ya kũringithania maumĩrĩro ma gwathĩka na ma kwaga gwathĩka. Geragia kũrora mathĩna marĩa andũ merehagĩra nĩ ũndũ wa kũrega motaaro ma Jehova ma ũũgĩ. Ũgacoka ũgecũrania ũrĩa ũtũũro waku wagĩrĩte nĩ ũndũ wa gwathĩkĩra Ngai.—Thab. 32:8, 10.

13. Hihi Jehova nĩ atũtindĩkagĩrĩria twathĩkĩre ũtaaro wake wa ũũgĩ?

¹³ O na gũtuĩka Jehova nĩ aheanĩte ũũgĩ, ndatindĩkagĩrĩria mũndũ o na ũrĩkũ awĩtĩkĩre. O na kũrĩ ũguo, nĩ ataarĩirie ũrĩa gũthiaga rĩrĩa andũ marega gũthikĩrĩria ũũgĩ wake. (Thim. 1:29-32) Arĩa mathuuraga kwaga gwathĩkĩra Jehova nĩ “makoona moimĩrĩro ma njĩra yao.” Thutha wa ihinda, mũtũũrĩre wao ũmarehagĩra mĩtangĩko, mathĩna, na mũthia-inĩ ũkaamarehera mwanangĩko. No andũ arĩa mathikagĩrĩria ũtaaro wa Jehova wa ũũgĩ na makaũrũmĩrĩra merĩirũo ũũ: “Mũndũ ũrĩa ũnjiguaga arĩikaraga arĩ na ũgitĩri na ahooreire ategwĩtigĩra ũndũ mũũru.”—Thim. 1:33.

14-15. Tũreruta atĩa kuumana na Thimo 4:23?

¹⁴ Hingo ciothe rĩrĩa twarũmĩrĩra ũũgĩ wa Ngai nĩ tũgunĩkaga. O ta ũrĩa tweruta, Jehova nĩ atigagĩrĩra atĩ ũtaaro wake wa ũũgĩ nĩ ũroneka na njĩra hũthũ. Kwa ngerekano, thĩinĩ wa ibuku rĩa Thimo, Jehova nĩ atũheete motaaro mega mangĩagagĩria ũtũũro witũ tũngĩmahũthĩra. Rekei twarĩrĩrie ngerekano inya cia motaaro ta macio.

¹⁵ Gitagĩra ngoro yaku ya mũhaano. Bibilia yugaga ũũ: “Makĩria ma indo iria ciothe ũgitagĩra, gitagĩra ngoro yaku, nĩ gũkorũo thĩinĩ wayo nĩkuo ihumo cia muoyo irĩ.” (Thim. 4:23) Ta wĩcirie maũndũ marĩa tũbataraga gwĩka nĩguo tũgitĩre ngoro itũ. Nĩ tũbataraga kũrĩa irio cia kũguna mwĩrĩ, tũkamenyeria mwĩrĩ, na tũgethema mĩtugo mĩũru. Tũbataraga gwĩka maũndũ mahaanaine o  na macio nĩguo tũgitĩre ngoro itũ ya mũhaano. Nĩ twĩrutaga Kiugo kĩa Ngai o mũthenya. Nĩ tũhaaragĩria mĩcemanio itũ ya Gĩkristiano, tũgatigĩrĩra nĩ twathiĩ, na tũkaruta macokio. Nĩ twĩmenyeragia kĩĩroho na njĩra ya kwĩrutanĩria kũhunjagia kaingĩ. Ningĩ nĩ twĩthemaga gũkũria mĩtugo mĩũru na njĩra ya gwĩthema ũndũ o wothe ũngĩthũkia mwĩcirĩrie witũ, ta gwĩkenia na maũndũ matagĩrĩire na gũkorũo na thiritũ njũru.

16. Nĩkĩ ũtaaro wa Thimo 23:4, 5 nĩ wa bata mũno ũmũthĩ?

¹⁶ Iganagĩra na kĩrĩa ũrĩ nakĩo. Bibilia ĩtũheaga ũtaaro ũyũ: “Ndũkenogagie ũgĩetha ũtonga. . . . Waikia riitho rĩaku harĩ guo, ndũgũkorũo ho, tondũ hatarĩ nganja nĩ ũkũmera mathagu o ta nderi na ũmbũke ũthiĩ rĩera-inĩ.” (Thim. 23:4, 5) Ũtonga no ũthire hĩndĩ o yothe. O na kũrĩ ũguo, andũ atongu na andũ athĩni ũmũthĩ nĩ mekagĩrĩra mũno gũcaria mbeca. Ũndũ ũcio kaingĩ nĩ ũtũmaga meke maũndũ mangĩthũkia rĩĩtwa rĩao, ũrata wao na andũ arĩa angĩ, o na nginya ũgima wao wa mwĩrĩ. (Thim. 28:20; 1 Tim. 6:9, 10) Ngũrani na ũguo, ũũgĩ nĩ ũtũteithagia gũkorũo na mawoni maigananĩru megiĩ mbeca. Mawoni ta macio nĩ matũgitagĩra tũtigakũrie ũkoroku na magatũteithia kũiganĩra na gũkorũo na gĩkeno.—Koh. 7:12.

17. Tũngĩhota atĩa kũgĩa na “rũrĩmĩ rwa andũ arĩa ogĩ” rũrĩa rũgwetetwo thĩinĩ wa Thimo 12:18?

¹⁷ Wĩciragie mbere ya kwaria. Tũngĩaga kwĩmenyerera, ciugo citũ no ikorũo na maumĩrĩro moru mũno. Bibilia yugaga ũũ: “Ciugo itecirĩtio nĩ ta gũthecanga na rũhiũ rwa njora, no rũrĩmĩ rwa andũ arĩa ogĩ nĩ rũhonagia.” (Thim. 12:18) Nĩ tũteithagĩrĩria harĩ gũtũũria thayũ rĩrĩa twethema gũtheremia mũcene wĩgiĩ mahĩtia ma andũ arĩa angĩ. (Thim. 20:19) Nĩguo ciugo citũ ikorũo irĩ cia kũhonia no ti kũguraria, no mũhaka tũiyũrie ngoro citũ ũmenyo kuuma Kiugo-inĩ kĩa Ngai. (Luk. 6:45) Rĩrĩa twecũrania ũrĩa Bibilia yugaga, ciugo citũ irĩkoragwo itariĩ ta “itherũkĩro rĩa ũũgĩ” rĩrĩa rĩcanjamũraga andũ arĩa angĩ.—Thim. 18:4.

18. Kũhũthĩra Thimo 24:6 kũngĩtũteithia atĩa kũgaacĩra ũtungata-inĩ?

 ¹⁸ Rũmagĩrĩra ũtongoria wa ithondeka rĩa Jehova. Bibilia ĩtũheaga ũtaaro ũyũ wa gũtũguna: “Ũtongoria wa ũũgĩ nĩ ũrĩgũteithagia kũrũa mbaara yaku, na ataarani aingĩ nĩ matũmaga kũgĩe na ũgaacĩru.” (Thim. 24:6, kohoro ka magũrũ-inĩ.) Kũrũmĩrĩra ũtaaro ũcio kũngĩtũteithia atĩa kũgaacĩra wĩra-inĩ witũ wa kũhunjia na kũrutana? Handũ ha kũhunjia na kũrutana tũkĩhũthĩra njĩra citũ ithuĩ ene, nĩ twĩrutanagĩria kũrũmĩrĩra ũtongoria ũrĩa tũraheo. Nĩ tũheagwo ũtongoria wa ũũgĩ mĩcemanio-inĩ itũ ya Gĩkristiano, kũrĩa twĩrutaga njĩra njega cia kũhunjia kuumana na andũ arĩa angĩ. Makĩria ma ũguo, ithondeka rĩa Jehova nĩ rĩtũheaga indo njega cia kũrutana ta mabuku na video, iria ingĩteithia andũ gũtaũkĩrũo nĩ Bibilia. Na githĩ to wĩmenyerie kũhũthagĩra indo icio na njĩra ĩrĩ na maumĩrĩro mega?

19. Ũiguaga atĩa igũrũ rĩgiĩ ũũgĩ ũrĩa Jehova atũheaga? (Thimo 3:13-18)

¹⁹ Thoma Thimo 3:13-18. Nĩ tũcokagia ngatho mũno nĩ ũndũ wa motaaro mega marĩa marĩ thĩinĩ wa Kiugo kĩa Ngai. Tiga nĩmo tũtiũĩ kũrĩa tũngĩrĩ. Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, nĩ twarĩrĩria ngerekano cigana ũna cia ũũgĩ wa ma iria irĩ thĩinĩ wa ibuku rĩa Thimo. Hatarĩ nganja, Bibilia ĩrĩ yothe ĩrĩ na motaaro mangĩ maingĩ kuuma kũrĩ Jehova. Rekei tũtue itua rĩa hingo ciothe kũrũmagĩrĩra ũũgĩ ũrĩa Jehova atũheaga. Andũ thĩinĩ wa thĩ mationaga ũũgĩ wa Ngai ũrĩ wa bata, no ithuĩ tũkoragwo na ma atĩ “arĩa [marũmagia ũũgĩ] biũ marĩĩtagwo andũ akenu.”