MŨTHIGARI ũmwe wa Nazi aagũthũkĩire gĩkundi kĩmwe kĩa Aira a Jehova hĩndĩ ya Mbaara ya Kerĩ ya Thĩ akĩmeera ũũ: “Mũndũ o na ũmwe wanyu angĩrega kũrũa na Faranja na Ngeretha, inyuothe no mũhaka mũkue!” O na gũtuĩka thigari cia Nazi ciarũgamĩte hau irĩ na matharaita, gũtirĩ mũrũ wa Ithe witũ o na ũmwe wetĩkĩrire kuuna maathani ma Jehova. Githĩ ũcio ndwarĩ ũmĩrĩru mũnene! Kĩu nĩ kĩonereria kĩega kĩa mũrũgamo ũrĩa Aira a Jehova makoragwo naguo wĩgiĩ mbaara: Tũtiĩtĩkagĩra kwĩingĩrania na mbaara cia thĩ ĩno. O na tũngĩĩhĩtĩrũo kũũragwo, tũtiĩtĩkagĩra kũnyita mbaru mwena o wothe wa mbaara cia thĩ ĩno.

1. ANDŨ A NGAI OTHE MAARĨ A RŨRĨRĨ RŨMWE

Mahinda-inĩ ma tene, Jehova aacokanĩrĩirie andũ ake matuĩke rũrĩrĩ rũmwe, na nĩruo rũrĩrĩ rwa Isiraeli. Eerire Aisiraeli atĩ megũtuĩka “kĩndũ [gĩake] kĩa mwanya kuuma harĩ ikundi ciothe cia andũ.” (Tham. 19:5) Ngai o na nĩ aamaheire bũrũri wao ene. Kwoguo rĩrĩa Ngai aathaga Aisiraeli mathiĩ mbaara-inĩ makarũe na ndũrĩrĩ iria ingĩ, matiathiaga kũũraga athathaiya arĩa angĩ a Jehova kana kũrũa nao. a

Ũmũthĩ, athathaiya a ma makoragwo moimĩte “ndũrĩrĩ-inĩ ciothe, na mĩhĩrĩga, na ikundi cia andũ, na thiomi.” (Kũg. 7:9) Kwoguo andũ a Ngai mangĩthiĩ mbaara-inĩ, mangĩthiaga kũũraga athathaiya arĩa angĩ kana kũrũa nao.

 2. JEHOVA NĨWE WAATHAGA AISIRAELI MATHIĨ MBAARA-INĨ

Mahinda-inĩ ma tene, Jehova nĩwe watuaga nĩ rĩ Aisiraeli mangĩathiire mbaara-inĩ na gĩtũmi gĩa gwĩka ũguo. Kwa ngerekano, Ngai nĩ eerire Aisiraeli mathiĩ mbaara-inĩ, nĩguo mahingie ituĩro rĩake harĩ Akanaani arĩa meeingĩranagia na ũthathaiya wa ndaimono, ngomanio itagĩrĩire, na kũruta ciana irĩ magongona. Jehova eerire Aisiraeli maniine andũ acio kuuma bũrũri ũcio aamerĩire, nĩguo Aisiraeli matikagucĩrĩrio nĩ mĩtugo ĩyo mĩũru. (Alaw. 18:24, 25) Thutha wa Aisiraeli kũingĩra Bũrũri wa Kĩĩranĩro, rĩmwe Ngai nĩ aameeraga mathiĩ mbaara-inĩ nĩguo magitĩre bũrũri wao kuumana na thũ. (2 Sam. 5:17-25) O na kũrĩ ũguo, gũtirĩ hĩndĩ Jehova eetĩkĩririe Aisiraeli gwĩtuĩra itua rĩa gũthiĩ mbaara-inĩ. Mangĩekire ũguo, kaingĩ maumĩrĩra maakoragwo marĩ moru.—Ndar. 14:41-45; 2 Maũ. 35:20-24.

Ũmũthĩ, Jehova ndathaga andũ mathiĩ mbaara-inĩ. Mabũrũri marũaga nĩguo mahingie wendi wa andũ no ti wendi wa Ngai. No mambĩrĩrie mbaara nĩguo megwatĩre icigo kana nĩguo magĩe mbeca kana nĩ ũndũ wa itũmi cia gĩũteti. Ĩ nao arĩa maugaga atĩ mararũa mbaara ya Ngai nĩguo magitĩre ũthathaiya wake kana nĩguo morage thũ cia Ngai? Jehova nĩ akaagitĩra athathaiya ake a ma na aniine thũ ciake hĩndĩ ya mbaara yake ya ihinda rĩũkĩte, ĩrĩa ĩtagwo Hari–Magedoni. (Kũg. 16:14, 16) Hĩndĩ ya mbaara ĩyo, mbũtũ ya Ngai ĩgaakorũo ĩrĩ ya ciũmbe ciake cia roho, no ti ya athathaiya ake a gũkũ thĩ.—Kũg. 19:11-15.

3. AISIRAELI MATIORAGAGA ANDŨ ARĨA MOONANAGIA WĨTĨKIO HARĨ JEHOVA

Mahinda-inĩ ma tene, mbũtũ ya Isiraeli ndĩaniinaga arĩa moonanagia wĩtĩkio harĩ Ngai no yaniinaga arĩa tu Jehova aatuĩte atĩ nĩ magĩrĩire kũũragwo. Kwa ngerekano, o na gũtuĩka Jehova nĩ aathanĩte Jeriko ĩniinwo, mbũtũ ya Isiraeli ndĩoragire Rahabu na famĩlĩ yao, nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wake. (Josh. 2:9-16; 6:16, 17) Thutha ũcio, itũũra rĩothe rĩa Gibeoni nĩ rĩahonokirio nĩ ũndũ wa Agibeoni kuonania gĩtĩo harĩ Ngai.—Josh. 9:3-9, 17-19.

 Ũmũthĩ, njeshi ciũragaga nginya andũ arĩa monanagia wĩtĩkio, na rĩmwe ikoraga nginya raiya arĩa mategũthiĩte mbaara-inĩ.

4. AISIRAELI MAAGĨRĨIRŨO KŨRŨMĨRĨRA MAWATHO MA NGAI MEGIĨ MBAARA

Mahinda-inĩ ma tene, mbũtũ ya Isiraeli yaagĩrĩirũo kũrũa mbaara kũringana na mawatho ma Jehova. Kwa ngerekano, rĩmwe Ngai nĩ aameeraga manĩrĩre “ũiguano wa thayũ” kũrĩ itũũra rĩrĩa mararũa narĩo. (Gũcok. 20:10) Jehova ningĩ nĩ eerĩgagĩrĩra Aisiraeli arĩa maathiaga mbaara-inĩ maikare marĩ atheru kĩĩmwĩrĩ na kĩĩmĩtugo, o hamwe na kambĩ ciao. (Gũcok. 23:9-14) Ndũrĩrĩ iria ciathiũrũrũkĩirie Aisiraeli nĩ cianyitaga atumia kĩa hinya a icigo iria ciegwatagĩra, no Jehova ndeetĩkĩrĩtie Aisiraeli gwĩka ũguo. O na ndaametĩkĩrĩtie kũhikia mũtumia ũnyitĩtwo mĩgwate ataniinĩte mweri ũmwe kuuma itũũra rĩao rĩegwatĩrũo.—Gũcok. 21:10-13.

Ũmũthĩ, mabũrũri maingĩ nĩ makoragwo marĩkanĩire kũrũmĩrĩra mawatho mana rĩrĩa marathiĩ mbaara-inĩ. O na gũtuĩka mawatho macio makoragwo maigĩtwo nĩgetha magitĩre raiya, ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ kaingĩ matirũmagĩrĩrũo.

5. NGAI NĨ AARŨAGĨRĨRA RŨRĨRĨ RWAKE

Mahinda-inĩ ma tene, Jehova nĩ aarũagĩrĩra Aisiraeli, na maita maingĩ akamahootanĩra na njĩra ya kĩama. Kwa ngerekano, Jehova aateithirie Aisiraeli atĩa kũhoota itũũra rĩa Jeriko? O ta ũrĩa Jehova aaugĩte, rĩrĩa Aisiraeli “[maaugĩrĩirie] mbugĩrĩrio nene ya mbaara, o rĩo rũthingo rũu rũkĩmomoka rũkĩgwa thĩ,” na ũndũ ũcio ũgĩtũma hakorũo harĩ hahũthũ harĩ o kwĩgwatĩra itũũra rĩu. (Josh. 6:20) Na gwathiire atĩa nĩguo mahoote Aamori? ‘Jehova ooirĩirie Aamori mbura nene ya mbembe kuuma igũrũ, na arĩa mooragirũo nĩ mbura ĩyo maarĩ aingĩ gũkĩra arĩa mooragirũo na rũhiũ rwa njora nĩ Aisiraeli.’—Josh. 10:6-11.

AKRISTIANO A MA MATHINGATAGA THAYŨ

O ta ũrĩa tuona, maũndũ maitũ nĩ ngũrani mũno na ma Isiraeli ya tene. O na kũrĩ ũguo, ngũrani icio to cio tu itũmaga tũtigathiĩ mbaara-inĩ. Nĩ kũrĩ itũmi ingĩ. Kwa ngerekano, Ngai nĩ eeranĩire atĩ matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria, andũ arĩa marutĩtwo nĩwe ‘matingĩkeruta mbaara rĩngĩ.’ Ũguo nĩ kuuga matingĩkeingĩrania na mbaara. (Isa. 2:2-4) Makĩria ma ũguo, Kristo aaugire atĩ arũmĩrĩri ake matingĩgaakorũo ‘marĩ a thĩ ĩno,’ kwoguo matingĩkaanyita mbaru mwena o wothe wa mbaara cia thĩ ĩno.—Joh. 15:19.

Kristo ningĩ nĩ eerire arũmĩrĩri ake mekage ũndũ ũngĩ. Aameerire methemage mĩerekera ĩrĩa ĩngĩrehe rũmena, marakara, na mbaara. (Mat. 5:21, 22) Makĩria ma ũguo, eerire arũmĩrĩri ake ‘macaragie thayũ’ na mendage thũ ciao.—Mat. 5:9, 44.

Ithuĩ tũngĩka ũguo atĩa? No kũhoteke tũtingĩenda gũthiĩ mbaara-inĩ, no hihi nĩ tũiguaga ta kũrĩ mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ tũtendete kĩũngano-inĩ? Rekei twĩrutanĩrie kweheria mĩerekera o yothe ta ĩyo thĩinĩ witũ.—Jak. 4:1, 11.

Handũ ha kwĩingĩrania na mbaara, twĩrutanagĩria gũthingata thayũ na wendo gatagatĩ-inĩ gaitũ. (Joh. 13:34, 35) Rekei tũtue itua rĩa kwaga kũnyita mbaru mwena o wothe maũndũ-inĩ megiĩ mbaara, o twetereire mũthenya ũrĩa Jehova akaaniina mbaara tene na tene.—Thab. 46:9.