GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI KĨA 40
RWĨMBO NA. 30 Ngai Wakwa, Mũrata Wakwa, na Baba
Jehova “nĩ Ahonagia Arĩa Mathuthĩkĩte Ngoro”
“Nĩ ahonagia arĩa mathuthĩkĩte ngoro; nĩ ohaga ironda ciao.”—THAB. 147:3.
ŨNDŨ ŨRĨA WARĨRĨIRIO
Jehova nĩ arũmbũyagia na njĩra nene arĩa makoragwo na ruo rwa ngoro. Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ nĩ tũkuona ũrĩa atũũmagĩrĩria rĩrĩa tũrĩ na mĩtangĩko, na ũrĩa atũteithagia kũũmĩrĩria arĩa angĩ.
1. Jehova aiguaga atĩa kwerekera ndungata ciake?
HIHI nĩ kĩĩ Jehova onaga rĩrĩa arora ndungata ciake gũkũ thĩ? Nĩ onaga rĩrĩa twĩ na gĩkeno na rĩrĩa twĩ na kĩeha. (Thab. 37:18) Nĩ akenaga mũno rĩrĩa ona tũkĩĩrutanĩria biũ kũmũtungatĩra o na tũkĩhiũranagia na ruo rwa ngoro. Makĩria ma ũguo, nĩ akoragwo ehaarĩirie gũtũteithia na gũtũũmĩrĩria.
2. Jehova ateithagia atĩa arĩa mathuthĩkĩte ngoro, na tũngĩka atĩa nĩguo tũgunĩke kuumana na ũteithio wake?
2 Thaburi 147:3 yugaga atĩ Jehova “nĩ ohaga ironda” cia arĩa mathuthĩkĩte ngoro. Rĩandĩko rĩu rĩrataarĩria atĩ Jehova nĩ arũmbũyagia na wororo arĩa marĩ na ironda cia ngoro. No hihi twagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩguo tũgunĩke kuumana na ũteithio wake? Ta wĩcirie ngerekano ĩno: Ndagĩtarĩ wĩ na ũmenyeru no erutanĩrie gũteithia mũndũ ũgurarĩtio. No nĩguo mũndũ ũcio ahone, no mũhaka arũmĩrĩre maũndũ marĩa ndagĩtarĩ ũcio ekũmwĩra. Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, nĩ tũkuona motaaro marĩa Jehova aheete arĩa marĩ na ruo rwa ngoro kũgerera Kiugo gĩake, na tuone ũrĩa tũngĩhũthĩra motaaro macio.
JEHOVA NĨ ATŨHEETE ŨŨMA ATĨ TŨRĨ A BATA
3. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga andũ amwe mone ta matarĩ a bata?
3 Tũratũũra thĩinĩ wa thĩ ĩtarĩ wendo, na ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ andũ aingĩ nĩ mekĩtwo maũndũ matũmĩte mone ta matarĩ a bata. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Helen a aaugire ũũ: “Aciari aitũ matiatuonagia wendo o na hanini. Baba nĩ aatũhũũraga, na o mũthenya agatwĩra atĩ tũrĩ andũ a tũhũ.” O ta Helen, kwahoteka o nawe harĩ mũndũ wanagwĩka maũndũ moru, agakũruma kaingĩ, kana agatũma wĩigue ũtarĩ kĩene. Angĩkorũo nĩguo, no ũritũhĩrũo gwĩtĩkia atĩ harĩ mũndũ ũkwendete kuuma ngoro.
4. Jehova atũheete ũũma ũrĩkũ thĩinĩ wa Thaburi 34:18?
4 O na angĩkorũo wanekwo maũndũ moru, no ũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ akwendete na nĩ onaga ũrĩ wa bata. Bibilia yugaga: “Akoragwo hakuhĩ na arĩa mathuthĩkĩte ngoro.” (Thoma Thaburi 34:18.) Angĩkorũo nĩ ũiguaga ‘ũhehenjekete roho,’ ririkanaga atĩ Jehova nĩ oonire maũndũ mega ngoro-inĩ yaku, na we mwene agĩkũgucĩrĩria harĩ we. (Joh. 6:44) Hingo ciothe akoragwo ehaarĩirie gũgũteithia tondũ ũrĩ wa bata mũno harĩ we.
5. Tũreruta atĩa kuumana na ũrĩa Jesu aarũmbũyagia arĩa moonagwo matarĩ a bata?
5 No twĩrute ũrĩa Jehova atuonaga kuumana na kĩonereria kĩa Jesu. Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, nĩ aarũmbũyagia arĩa moonagwo matarĩ a bata na akamacaĩra. (Mat. 9:9-12) Rĩrĩa mũtumia ũmwe warĩ na mũrimũ mũũru aahutirie nguo yake nĩguo ahone, Jesu nĩ aamũũmĩrĩirie na akĩmũgaathĩrĩria nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wake. (Mar. 5:25-34) Jesu nĩ onanagia wega ngumo ta cia Ithe. (Joh. 14:9) Kwoguo no ũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ onaga ũrĩ wa bata na nĩ akenagio nĩ ngumo ciaku njega, o hamwe na wĩtĩkio waku na wendo waku kũmwerekera.
6. Ũngĩka atĩa angĩkorũo nĩ ũiguaga ũtarĩ kĩene?
6 Ũngĩka atĩa angĩkorũo rĩmwe nĩ ũiguaga ũtarĩ kĩene? Thomaga na ũgecũrania mĩhari ya Bibilia ĩrĩa ĩrakũhe ũũma atĩ Jehova nĩ onaga ũrĩ wa bata. b (Thab. 94:19) Angĩkorũo nĩ ũremetwo gũkinyĩra muoroto mũna wĩigĩire kana ũgakua ngoro tondũ ndũrahota kũhingia maũndũ maingĩ ta andũ arĩa angĩ, ndũkemene. Ririkana atĩ Jehova nderĩgagĩrĩra wĩke maũndũ makĩrĩte ũhoti waku. (Thab. 103:13, 14) Angĩkorũo harĩ mũndũ wanagwĩka maũndũ moru, ndũgecokagĩrĩrie mahĩtia. Ririkana atĩ andũ arĩa Jehova agaatuĩra nĩ arĩa mekaga arĩa angĩ maũndũ moru, no ti arĩa mekĩtwo maũndũ macio. (1 Pet. 3:12) Sandra, ũrĩa wekirũo maũndũ moru arĩ mũnini aaugire, “Nĩ njĩraga Jehova kaingĩ andeithie kwĩyona na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire, ta ũrĩa we anyonaga.”
7. Maũndũ marĩa tũgereire ũtũũro-inĩ mangĩtũteithia atĩa ũtungata-inĩ wa Jehova?
7 Korũo na ma atĩ Jehova no akũhũthĩre gũteithia arĩa angĩ. Nĩ akũheete mweke wa mwanya wa kũrutithania wĩra nake wĩra-inĩ wa kũhunjia. (1 Kor. 3:9) Nĩ ũndũ wa maũndũ maritũ marĩa ũgereire ũtũũro-inĩ, no kũhoteke nĩ ũhotaga kwĩĩkĩra iratũ-inĩ cia andũ arĩa angĩ na ũgataũkĩrũo nĩ ũrĩa maraigua. No ũkorũo ũrĩ ũteithio mũnene harĩ o. Helen ũrĩa ũkũgwetetwo na hau kabere nĩ aamũkĩrire ũteithio, na rĩu nĩ ahotaga gũteithia arĩa angĩ. Aaugire ũũ: “Tene ndaiguaga itarĩ kĩene, no Jehova nĩ atũmĩte njigue nyendetwo na akahũthĩra gũteithia arĩa angĩ.” Rĩu Helen nĩ akenaga gũtungata arĩ painia wa hĩndĩ ciothe.
JEHOVA ENDAGA TWĨTĨKĨRE WOHANĨRI WAKE
8. Jehova atũheete ũũma ũrĩkũ thĩinĩ wa Isaia 1:18?
8 Ndungata imwe cia Jehova nĩ ithumbũragwo mũno nĩ thamiri nĩ ũndũ wa mahĩtia marĩa ciekire tene, hihi mbere ya kũbatithio kana o na thutha wa kũbatithio. No nĩ wega tũririkanage atĩ Jehova aarutire ũkũũri tondũ nĩ atwendete mũno. Hatarĩ nganja nĩ endaga twĩtĩkĩre kĩheo kĩu. Jehova atũheete ũũma atĩ ‘tũngĩrũnga maũndũ’ c hamwe nake, atuohagĩra biũ. (Thoma Isaia 1:18.) Na githĩ ũcio ti wendo mũnene Jehova atuonagia, gũkorũo atĩ ndaririkanaga mehia maitũ ma tene? Hamwe na ũguo, ndariganagĩrũo nĩ maũndũ mega marĩa twĩkĩte.—Thab. 103:9, 12; Ahib. 6:10.
9. Handũ ha kũiga meciria harĩ mehia marĩa twekire tene-rĩ, twagĩrĩirũo gwĩka atĩa?
9 Angĩkorũo nĩ ũtangĩkaga nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa wekire tene, wĩrutanagĩrie kũiga meciria harĩ maũndũ marĩa ũreka ihinda rĩrĩ, na marĩa ũgeeka ihinda rĩũkĩte. Ta wĩcirie ũhoro wa mũtũmwo Paulo. Nĩ aaiguaga ũũru nĩ ũndũ wa ũrĩa mbere ĩyo aanyarirĩte Akristiano, no nĩ aamenyaga atĩ Jehova nĩ aamuoheire. (1 Tim. 1:12-15) No hihi nĩ aaikaraga agĩciragia ũhoro wa mehia macio eekĩte tene? Hatarĩ nganja nĩ eethemaga gwĩka ũguo, o ta ũrĩa ataatindanagĩra na maũndũ marĩa aahingĩtie rĩrĩa aarĩ mũrũmĩrĩri wĩ kĩyo wa ndini ya Kĩyahudi. (Afil. 3:4-8, 13-15) Handũ ha ũguo, eerutanagĩria na kĩyo ũtungata-inĩ wake na akaiga meciria harĩ ihinda rĩrĩa rĩarĩ mbere. O ta Paulo, ndũngĩhota gũcenjia maũndũ marĩa wekire tene. Ĩndĩ no ũtĩithie Jehova na maũndũ marĩa ũreka ihinda-inĩ rĩrĩ, na ũige meciria harĩ irathimo cia magegania cia ihinda rĩũkĩte iria atwĩrĩire.
10. Tũngĩka atĩa angĩkorũo twanatuurithia arĩa angĩ na ciĩko citũ?
10 Angĩkorũo nĩ ũgiĩkaga nĩ ũndũ wa maũndũ wekire tene magĩtuurithia arĩa angĩ-rĩ, nĩ kĩĩ kĩngĩgũteithia? Ĩka ũrĩa wothe ũngĩhota nĩguo ũhoorerie ruo rwao, o hamwe na kũmahoya mũhera kuuma ngoro. (2 Kor. 7:11) Hoya Jehova ateithie andũ arĩa maatuurithirio nĩ ciĩko ciaku. No ahote gũgũteithia o hamwe na andũ acio watuurithirie, nĩguo inyuothe mũthiĩ na mbere kũmũtungatĩra na mũkorũo na thayũ wa ngoro.
11. Tũngĩĩruta atĩa kuumana na mũnabii Jona? (Ningĩ rora mbica.)
11 Wĩrute kuumana na mahĩtia maku na ũkorũo wĩhaarĩirie kũreka Jehova akũhũthĩre na njĩra o yothe angĩenda. Ta wĩcirie ngerekano ya mũnabii Jona. Handũ ha Jona gũthiĩ Nineve kũrĩa Ngai aamũtũmĩte, oorĩire mwena ũngĩ ngũrani. Jehova nĩ aarũngire Jona, na Jona akĩĩruta kuumana na mahĩtia make. (Jona 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Jehova no aathiire na mbere kũmũhũthĩra arĩ mũnabii. Nĩ aaheire Jona mweke ũngĩ wa gũthiĩ Nineve na agĩathĩka atekũmaĩrĩria. O na gũtuĩka nĩ aaiguaga ũũru nĩ ũndũ wa mahĩtia marĩa eekĩte mbere ĩyo, ndarekire ũndũ ũcio ũmũgirĩrĩrie gwĩtĩkĩra wĩra ũcio Jehova aamũheete.—Jona 3:1-3.
Thutha wa mũnabii Jona kũhonokio kuuma nda-inĩ ya thamaki ĩrĩa yamũmeretie, Jehova nĩ aamũtũmire rĩngĩ Nineve akaheane ndũmĩrĩri yake (Rora kĩbungo gĩa 11)
JEHOVA NĨ ATŨŨMAGĨRĨRIA KŨGERERA ROHO MŨTHERU
12. Jehova atũheaga thayũ atĩa rĩrĩa twakorũo nĩ ũndũ mũritũ? (Afilipi 4:6, 7)
12 Jehova nĩ atũũmagĩrĩria kũgerera roho mũtheru rĩrĩa ũndũ mũritũ watũkora. Ta wĩcirie ũhoro wa Ron na Carol. Nĩ maakorirũo nĩ ũndũ mũũru rĩrĩa mũriũ wao eeyũragire. Maaugire ũũ: “Twanahĩtũkĩra magerio maritũ, no rĩu rĩarĩ ihũũra inene makĩria. Maita maingĩ nĩ tuoragwo nĩ toro ũtukũ, no twahoya Jehova nĩ twagĩaga na thayũ ũrĩa ũtaarĩirio thĩinĩ wa Afilipi 4:6, 7.” (Thoma.) Angĩkorũo nĩ ũrahiũrania na igerio iritũ, no ũitũrũragĩre Jehova ngoro yaku maita maingĩ, ũkĩhũthĩra ihinda rĩrĩa rĩothe ũngĩenda. (Thab. 86:3; 88:1) Hoyaga Jehova kaingĩ akũhe roho wake mũtheru, na ndarĩ hĩndĩ angĩaga gũgũteithia.—Luk. 11:9-13.
13. Roho mũtheru ũngĩtũteithia atĩa gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova tũrĩ ehokeku? (Aefeso 3:16)
13 Hihi nĩ ũrahiũrania na ũndũ mũritũ ũgatũma ũũrũo nĩ hinya? Roho mũtheru no ũkũhe hinya wa gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova ũrĩ mwĩhokeku. (Thoma Aefeso 3:16.) Ta wĩcirie ũhoro wa mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Flora. Marĩ na mũthuri wake maatungataga marĩ amishonarĩ, no mũthuri wake nĩ aaumire nja wa kĩhiko, na magĩtigana. Flora aaugire ũũ: “Ruo rũrĩa ndaarĩ naruo nĩ ũndũ wa mũthuri wakwa kwaga wĩhokeku rwarĩ rũingĩ ũũ atĩ hatirĩ ũndũ ũngĩ ndeciragia. Nĩ ndaahoyaga Jehova ahe roho wake mũtheru nĩguo hote gũkirĩrĩria. Jehova nĩ aandeithirie kũhonia ruo rwa ngoro na ngĩhota kũhiũrania na ũndũ ũcio, o na gũtuĩka kĩambĩrĩria-inĩ ndonaga ũtariĩ ta kĩrĩma.” Flora rĩu nĩ onaga atĩ Ngai nĩ aamũteithirie kũmwĩhoka o na makĩria, na arĩ na ma atĩ nĩ arĩmũtiiragĩrĩra magerio-inĩ make mothe. Ningĩ aaugire atĩ ciugo ici cia Thaburi 119:32 nĩ ironania ũrĩa Jehova aamũteithirie: “Ndĩrĩthingataga biũ njĩra ya maathani maku tondũ nĩ ũtũmaga ĩgĩe na handũ ngoro-inĩ yakwa.”
14. Tũngĩka atĩa nĩguo twamũkĩre roho wa Ngai?
14 Wagĩrĩirũo gwĩka atĩa thutha wa kũhoya Jehova akũhe roho wake mũtheru? Ĩkaga maũndũ marĩa mangĩgũteithia kwamũkĩra roho wa Ngai. Maũndũ macio nĩ ta gũthiĩ mĩcemanio na kũhunjia. Thomaga Bibilia o mũthenya nĩguo ũkoragwo na mwĩcirĩrie ta wa Jehova. (Afil. 4:8, 9) Ũgĩthoma, roraga andũ magwetetwo Bibilia-inĩ arĩa maacemanirie na moritũ, na wĩcũranie ũrĩa Jehova aamateithirie gũkirĩrĩria. Sandra ũrĩa ũkũgwetetwo na hau kabere nĩ aacemanirie na magerio maingĩ maritũ. Aaugire ũũ: “Rũgano rwa Jusufu nĩ rũũhutagia ngoro mũno. Ndaarekire magerio na wagi wa kĩhooto ũrĩa aahĩtũkagĩra ũthũkie ũrata wake na Jehova.”—Kĩam. 39:21-23.
JEHOVA NĨ ATŨŨMAGĨRĨRIA KŨGERERA AKRISTIANO ARĨA ANGĨ
15. Nĩa mangĩtũũmĩrĩria, na mangĩtũteithia atĩa? (Ningĩ rora mbica.)
15 Rĩrĩa tũragerera ũndũ mũritũ, Akristiano arĩa angĩ no ‘matũũmĩrĩrie mũno.’ (Kol. 4:11) Njĩra ĩmwe Jehova ahũthagĩra gũtuonia atĩ nĩ atwendete, nĩ kũgerera aarĩ na ariũ a Ithe witũ. No matũũmĩrĩrie na njĩra ya kũhũthĩra mahinda hamwe na ithuĩ na gũtũthikĩrĩria marĩ na ũcayanĩri. No matũthomere rĩandĩko rĩa gũtwĩkĩra ngoro kana mahoe hamwe na ithuĩ. d (Rom. 15:4) Rĩmwe mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ no atũririkanie mwĩcirĩrie wa Jehova ũndũ-inĩ mũna, na kwoguo atũteithie gũthiĩ na mbere gũkirĩrĩria. Ningĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ no matũhe ũteithio ũrĩa tũrabatara, ta hihi gũtũrugĩra irio rĩrĩa tũgũmĩirũo nĩ mĩtangĩko.
Arata agimaru kĩĩroho na a kwĩhokeka no matũũmĩrĩrie na matũtiirĩrĩre (Rora kĩbungo gĩa 15)
16. Nĩ atĩa tũngĩbatara gwĩka nĩguo arĩa angĩ mahote gũtũteithia?
16 Nĩguo arĩa angĩ matũhe ũteithio ũrĩa tũrabatara, no tũbatare kũhoya ũteithio. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ matwendete na nĩ makoragwo mehaarĩirie gũtũteithia. (Thim. 17:17) No rĩmwe no makorũo matekũmenya maũndũ marĩa tũragerera kana ũteithio ũrĩa tũrabatara. (Thim. 14:10) Angĩkorũo ũrĩ na mĩtangĩko, no waranĩrie na Mũkristiano mũgimaru kĩĩroho ũmũtaarĩrie ũrĩa ũraigua. Mũmenyithie ũteithio ũrĩa ũngĩkorũo ũkĩbatara. No ũthuure kwaranĩria na mũthuri ũmwe wa kĩũngano kana erĩ, arĩa ũngĩhota kũhingũkĩra ngoro. Aarĩ a Ithe witũ amwe nĩ monete atĩ nĩ momagĩrĩrio rĩrĩa maria na mwarĩ wa Ithe witũ mũgimaru kĩĩroho.
17. Nĩ maũndũ ta marĩkũ mangĩtũma tũũrũo nĩ mweke wa gwĩkĩrũo ngoro, na tũbatiĩ gwĩka atĩa?
17 Ndũkeyamũranie na arĩa angĩ. Ruo rwa ngoro no rũtũme ũigue ũtekwenda kũnyitanĩra na arĩa angĩ. Rĩmwe aarĩ na ariũ a Ithe witũ no mage gũtaũkĩrũo nĩwe, kana o na marie ciugo ingĩgũtuurithia. (Jak. 3:2) Ndũkareke maũndũ ta macio makũgirĩrĩrie kũnyitanĩra na arĩa angĩ, tondũ Jehova no amahũthĩre gũgwĩkĩra ngoro. Mũthuri ũmwe wa kĩũngano wĩtagwo Gavin ũkoragwo na mũrimũ wa depression aaugire ũũ: “Kaingĩ ndiguaga ngĩenda kwaranĩria kana kũhũthĩra mahinda hamwe na arata.” O na kũrĩ ũguo, Gavin nĩ erutanagĩria kũrũa na ũndũ ũcio, na nĩ agunĩkaga nĩ ũndũ wa kũnyitanĩra na arĩa angĩ. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Amy aaugire ũũ: “Nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa ndanagerera ũtũũro-inĩ, nĩ nditũhagĩrũo kwĩhoka andũ. No nĩ ndĩrerutanĩria kwenda aarĩ na ariũ a Ithe witũ na kũmehoka, o ta ũrĩa Jehova ekaga. Nĩ njũĩ atĩ ũndũ ũcio nĩ ũkenagia Jehova, na o na niĩ ngaigua ngenete.”
CIĨRANĨRO CIA JEHOVA NO ITŨŨMĨRĨRIE
18. Nĩ ũndũ ũrĩkũ twĩrĩgagĩrĩra ihinda rĩũkĩte, na tũbatiĩ gwĩka atĩa ihinda-inĩ rĩrĩ?
18 Ica ikuhĩ Jehova nĩ egũtwehereria ruo ruothe rwa ngoro na rwa mwĩrĩ rũrĩa tũngĩkorũo naruo. (Kũg. 21:3, 4) Ihinda rĩu rĩakinya, maũndũ mothe moru twanagerera “matikaaririkanwo, o na kana maikare ngoro-inĩ.” (Isa. 65:17) O ta ũrĩa tuona, o na ihinda-inĩ rĩrĩ Jehova nĩ atuohaga ironda citũ. Nĩ ũndũ ũcio, tigagĩrĩra atĩ nĩ ũragunĩka biũ kuumana na njĩra ciothe iria Jehova ahũthagĩra gũtũũmĩrĩria na gũtũteithia. Koragwo na ma biũ atĩ ‘nĩ akũrũmbũyagia.’—1 Pet. 5:7.
RWĨMBO NA. 7 Jehova nĩ Hinya Witũ
a Marĩĩtwa nĩ macenjetio.
b Rora gathandũkũ, “ Jehova nĩ Onaga Ũrĩ wa Bata.”
c Nĩguo ‘tũrũnge maũndũ’ hamwe na Jehova, no mũhaka tuonanie atĩ nĩ twĩrirĩte na njĩra ya kũmũhoya atuohere na kũgarũrĩra mĩthiĩre itũ. Makĩria ma ũguo, tũngĩkorũo twĩkĩte rĩhia iritũ, nĩ twagĩrĩirũo kũhoya ũteithio kuuma kũrĩ athuri a kĩũngano.—Jak. 5:14, 15.
d Kwa ngerekano, rora maandĩko marĩa monanĩtio rungu rwa kĩongo, “Gũtangĩka” na “Kũũmĩrĩrio” thĩinĩ wa ibuku rĩa Maandĩko Megiĩ Ũtũũro wa Gĩkristiano.
