1-2. Nĩkĩ nĩ wega harĩ ithuĩ kwĩruta ũhoro wa Samsoni?

 NĨ KĨĨ gĩũkaga meciria-inĩ maku rĩrĩa waigua rĩĩtwa Samsoni? No gũkorũo wĩciragia ũhoro wa mũndũ warĩ na hinya mũingĩ. Ũguo nĩ ma. No Samsoni nĩ aatuire itua rĩũru rĩarehire maumĩrĩro matarĩ mega. O na kũrĩ ũguo, Jehova ndaariganĩirũo nĩ ciĩko ciothe cia Samsoni cia wĩhokeku, na nĩkĩo aandĩkithirie rũgano rwake thĩinĩ wa Bibilia nĩguo twĩrute naruo.

² Jehova nĩ aahũthĩrire Samsoni gwĩka maũndũ manene nĩguo ateithie andũ ake Isiraeli. Mĩaka magana maingĩ thutha wa Samsoni gũkua, Jehova nĩ aatongoririe mũtũmwo Paulo kwandĩka rĩĩtwa rĩa Samsoni hamwe na marĩĩtwa ma arũme arĩa moonanirie wĩtĩkio mũnene. (Ahib. 11:​32-34) Kĩonereria kĩa Samsoni no gĩtwĩkĩre ngoro. Nĩ eehokaga Jehova o na rĩrĩa aacemanagia na maũndũ maritũ. Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, tũkwarĩrĩria ũrĩa tũngĩĩruta na Samsoni na ũrĩa kĩonereria gĩake kĩngĩtwĩkĩra ngoro.

3. Nĩ wĩra ũrĩkũ Samsoni aaheirũo?

³ Samsoni agĩciarũo, Afilisti nĩo maathaga Rũrĩrĩ rwa Isiraeli na nĩ maamahinyagĩrĩria mũno. (Atiir. 13:1) Aisiraeli nĩ maanyamarĩkire mũno nĩ ũndũ wa gwathwo nĩ Afilisti na njĩra ĩtarĩ ya tha. Jehova aathuurire Samsoni nĩguo “[atongorie] harĩ kũhonokia Isiraeli kuuma guoko-inĩ kwa Afilisti.” (Atiir. 13:5) No ũcio ndwarĩ wĩra mũhũthũ! Nĩgetha ahote kũũhingia, Samsoni nĩ angĩabatarire kwĩhoka Jehova.

4. Jehova aahonokirie Samsoni atĩa kuuma kũrĩ Afilisti? (Atiirĩrĩri Bũrũri 15:​14-16)

 ⁴ Ta wĩcirie ngerekano ĩno ĩrĩa ĩratuonia ũrĩa Samsoni eehokete Jehova na ũrĩa eehokete ũteithio wa Ngai. Hĩndĩ ĩmwe, mbũtũ ya Afilisti nĩ yathiire kũnyita Samsoni arĩ Lehi kũrĩa kũngĩkorũo kwarĩ Juda. Arũme a Juda nĩ meetigĩrire mũno, kwoguo magĩtua itua rĩa kũneana Samsoni kũrĩ thũ ciao. Makĩmuoha na mĩkwa ĩĩrĩ mĩerũ na makĩmũtwara kũrĩ Afilisti. (Atiir. 15:​9-13) O na kũrĩ ũguo, ‘roho wa Jehova nĩ watũmire agĩe na hinya’ na akĩhota gũtua mĩkwa ĩyo. Agĩcoka “akĩona ihĩndĩ rĩa rũthĩa rwa ndigiri ya njamba ĩtaakuĩte tene,” na akĩrĩoya, akĩũraga arũme 1,000 a Afilisti narĩo!—Thoma Atiirĩrĩri Bũrũri 15:​14-16.

5. Samsoni oonanirie atĩa atĩ nĩ eehokete Jehova?

⁵ Ihĩndĩ rĩa rũthĩa rwa ndigiri ti itharaita rĩahũthĩkaga mbaara-inĩ. No nĩ kĩĩ gĩatũmire Samsoni arĩhũthĩre? Hatarĩ nganja, Samsoni nĩ aamenyaga atĩ nĩgetha agaacĩre, aabataraga kwĩhoka Jehova no ti itharaita rĩrĩa aahũthagĩra. Mũthuri ũcio mwĩhokeku aahũthĩrire kĩrĩa aarĩ nakĩo kũhingia wendi wa Jehova. Samsoni nĩ aagaacĩrire mũno nĩ ũndũ wa kwĩhoka Jehova.

6. Tũngĩĩruta atĩa na kĩonereria kĩa Samsoni tũkĩhingia mawĩra marĩa twĩhokeirũo nĩ Jehova?

⁶ O na ithuĩ Jehova no atũhe hinya ũrĩa tũrabatara nĩguo tũhingie wĩra ũrĩa atwĩhokeire, o na angĩkorũo wĩra ũcio ũroneka ũrĩ mũritũ. Ngai no eke ũguo na njĩra ĩngĩtũgegia. Wĩhoke atĩ Jehova, ũrĩa waheire Samsoni hinya, nĩ egũgũteithia gwĩka wendi wake angĩkorũo nĩ ũkũmwĩhoka agũteithie.—Thim. 16:3.

7. Nĩ ngerekano ĩrĩkũ ĩratũteithia kuona bata wa gwetha ũtongoria wa Jehova hingo ciothe?

⁷ Aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ arĩa mateithagĩrĩria mĩako-inĩ ya ithondeka, nĩ monanagia atĩ nĩ mehokaga Jehova. Ihinda ihĩtũku, ariũ a Ithe witũ kaingĩ nĩo maacoraga na magaaka Nyũmba cia Ũthamaki na mĩako ĩngĩ. No rĩu tondũ andũ aingĩ no marabatithio, ithondeka nĩ rĩbatarĩte gwĩka mogarũrũku. Ariũ a Ithe witũ arĩa matongoragia  maũndũ, maahoire Jehova amahe ũtongoria, na makĩgeria njĩra njerũ ta kũgũra nyũmba igacoka igathondekwo. Robert, ũrĩa mĩaka-inĩ ya ica ikuhĩ akoretwo akĩruta na rũhonge rwa mĩako thĩinĩ wa thĩ yothe, aaugire ũũ: “Kĩambĩrĩria-inĩ, ndwarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ andũ amwe gwĩtĩkĩra mwĩkĩre ũcio mwerũ wa maũndũ.” Aacokire akiuga ũũ: “Warĩ ũndũ ngũrani mũno na ũrĩa twamenyerete gwĩkaga kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ. No ariũ a Ithe witũ nĩ meehaarĩirie kũgarũrĩra na nĩ tuonete ũira wa atĩ Jehova nĩ ararathima mogarũrũku macio.” Ĩyo no ngerekano ĩmwe ya ũrĩa Jehova aratongoria andũ ake kũhingia wendi wake. Rĩmwe na rĩmwe, ithuothe nĩ twagĩrĩirũo kwĩyũragia, ‘Hihi nĩ njethaga ũtongoria wa Jehova na ngeka mogarũrũku marĩa marabatarania nĩgetha ndĩmũtungatĩre na njĩra ĩrĩa njega biũ?’

8. Samsoni eekire atĩa hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa aanyotete mũno?

⁸ No ũkorũo wanathoma maũndũ mangĩ ma magegania Samsoni eekire. Nĩ ooragire mũrũthi, na thutha ũcio akĩũraga Afilisti 30 itũũra-inĩ rĩa Ashikeloni arĩ wiki. (Atiir. 14:​5, 6, 19) Samsoni nĩ aamenyaga atĩ ndangĩahotire gwĩka maũndũ macio atarĩ na ũteithio wa Jehova. Ũndũ ũcio nĩ woonekire wega hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa aanyotete mũno thutha wa kũũraga Afilisti 1,000. Eekire atĩa? Handũ ha we mwene gwĩcarĩria maĩ ma kũnyua, eerire Jehova amũteithie.—Atiir. 15:18.

9. Jehova eekire atĩa thutha wa Samsoni kũmũhoya ũteithio? (Atiirĩrĩri Bũrũri 15:19 na kohoro ka magũrũ-inĩ)

⁹ Jehova nĩ aacokeirie Samsoni mahoya make, akĩmũhe maĩ na njĩra ya kĩama. Rĩrĩa Samsoni aamanyuire, “hinya wake ũgĩcoka na akĩarahũka.” (Thoma Atiirĩrĩri Bũrũri 15:19 na kohoro ka magũrũ-inĩ.) Kuonekaga atĩ gathima karĩa kaarutire maĩ macio kaarĩ o kuo mĩaka mĩingĩ thutha ũcio rĩrĩa mũnabii Samueli aatongoririo nĩ roho kwandĩka ibuku rĩa Atiirĩrĩri Bũrũri. Aisiraeli arĩa moonaga maĩ ma gathima kau magĩtherera, no kũhoteke nĩ maamaririkanagia atĩ nĩ mangĩehokire Jehova amateithie rĩrĩa maabataraga ũteithio.

10. Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩgetha twamũkĩre ũteithio wa Jehova? (Ningĩ rora mbica.)

¹⁰ O na ithuĩ nĩ tũbataraga gwetha ũteithio wa Jehova gũtekũmakania iheo kana ũhoti ũrĩa tũngĩkorũo naguo kana maũndũ marĩa tũngĩkorũo tũhingĩtie ũtungata-inĩ wake. Twĩ na wĩnyihia nĩ twagĩrĩirũo gwĩtĩkĩra atĩ no nginya twĩhoke Jehova nĩguo tũhote kũhingia maũndũ marĩa endaga tũhingie. O ta ũrĩa Samsoni aagĩire na hinya anyua maĩ marĩa Jehova aamũheire, o na ithuĩ nĩ tũrĩkoragwo na hinya kĩĩroho twahũthĩra maũndũ marĩa Jehova akoragwo atũheete.—Mat. 11:28.

11. Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ twĩhokete ũteithio wa Jehova? Heana ngerekano.

¹¹ Ta wĩcirie ngerekano ya mũrũ wa Ithe witũ Aleksey kuuma Russia, ũrĩa ũrathiĩ na mbere gũkirĩrĩria kũnyarirũo kũnene. Nĩ kĩĩ kĩmũteithĩtie gwĩtiiria mĩnyamaro ĩyo mĩritũ? Marĩ na mũtumia wake nĩ makoragwo na mũtaratara mwega wa maũndũ ma kĩĩroho. Aleksey aaugire ũũ: “Nĩ ndĩrutanagĩria gũtũũria mũtaratara wa wĩruti wakwa kĩũmbe na gũthomaga Bibilia o mũthenya. O rũcinĩ, twĩ na mũtumia wakwa nĩ tũthomaga rĩandĩko rĩa o mũthenya na tũkahoya Jehova tũrĩ hamwe.” Ũndũ ũcio ũratũruta atĩa? Handũ ha kwĩĩhokaga ithuĩ ene, twagĩrĩirũo kwĩhokaga Jehova. Tũngĩka ũguo atĩa? Na njĩra ya gwaka wĩtĩkio witũ kũgerera gũkorũo na mũtaratara mwega wa gũthomaga Bibilia na gwĩkaga maũndũ  mangĩ ma kĩĩroho. Tweka ũguo, Jehova nĩ arĩtũrathimaga na njĩra nene tũkĩmũtungatĩra. Nĩ aaheire Samsoni hinya, na hatarĩ nganja o na ithuĩ no atũhe hinya.

12. Ũrata wa Samsoni na Delila warĩ ngũrani atĩa na ũrata ũrĩa aarĩ naguo hau kabere na atumia Afilisti?

¹² Samsoni aarĩ mũndũ ũtarĩ mũkinyanĩru o ta ithuĩ, kwoguo rĩmwe nĩ aatuaga matua matarĩ mega. Nĩ harĩ itua rĩmwe aatuire rĩamũreheire maumĩrĩro moru mũno. Thutha wa gũtungata kwa ihinda arĩ mũtiirĩrĩri bũrũri, Samsoni nĩ “[eendire] mũirĩtu waikaraga Mũkuru-inĩ wa Soreku wetagwo Delila.” (Atiir. 16:4) Mbere ĩyo, Samsoni nĩ eendaga kũhikia mũirĩtu Mũfilisti, no ũndũ ũcio “woimĩte kũrĩ Jehova” tondũ Jehova nĩ “eethaga mweke wa gũtharĩkĩra Afilisti.” Thutha ũcio, Samsoni nĩ aathiire nyũmba-inĩ ya mũmaraya itũũra-inĩ rĩa Afilisti rĩa Gaza. Hĩndĩ ĩyo, Ngai nĩ aaheire Samsoni hinya wa gũkuua mĩrango ya kĩhingo gĩa itũũra rĩu, rĩgĩtigwo rĩtarĩ na ũgitĩri. (Atiir. 14:​1-4; 16:​1-3) O na kũrĩ ũguo, no kũhoteke Delila aarĩ Mũisiraeli, kwoguo ũrata wake na Samsoni ndwarĩ mweke wa Samsoni kũrũa na Afilisti.

13. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Delila eekire akĩingĩria Samsoni thĩna-inĩ?

¹³ Delila nĩ eetĩkĩrire kuoya mbeca nyingĩ kuuma kũrĩ Afilisti nĩguo akunyanĩre Samsoni. No kũhoteke Samsoni aagire kuona muoroto ũrĩa Delila aarĩ naguo tondũ nĩ aamwendete mũno. O ũrĩa kũngĩkorũo kwarĩ, o mũthenya Delila nĩ aagiaga Samsoni na akamũtindĩkĩrĩria amwĩre kĩhumo kĩa hinya wake, na mũthia-inĩ nĩ aamwĩrire. Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ, Samsoni eeingĩririe thĩna-inĩ watũmire orũo nĩ hinya wake, na agĩtiga gwĩtĩkĩrĩka nĩ Jehova kwa ihinda.—Atiir. 16:​16-20.

14. Samsoni aagĩire na maumĩrĩro marĩkũ nĩ ũndũ wa kwĩhoka Delila?

 ¹⁴ Samsoni nĩ aagĩire na maumĩrĩro moru nĩ ũndũ wa kwĩhoka Delila handũ ha kwĩhoka Jehova. Afilisti maamũnyitire na makĩmũkũũra maitho. Aaikirio njera Gaza, itũũra rĩrĩa aamunyĩte ihingo ciarĩo mbere ĩyo, na agĩtuo ngombo ya gũthĩaga ngano. Thutha ũcio, Afilisti nĩ maarehire Samsoni gĩkũngũĩro-inĩ kĩmwe kĩao. Nĩ maarutire igongona inene kũrĩ ngai yao ya maheeni yetagwo Dagoni, tondũ meetĩkĩtie atĩ nĩyo yamateithĩtie gũtooria Samsoni. Afilisti maarutire Samsoni njera makĩmũrehe gĩkũngũĩro-inĩ kĩu oke eke “maũndũ ma mathekania” nĩguo mamũconorithie.—Atiir. 16:​21-25.

15. Samsoni oonanirie atĩa o rĩngĩ atĩ nĩ eehokete Jehova? (Atiirĩrĩri Bũrũri 16:​28-30) (Rora mbica ngothi-inĩ.)

¹⁵ O na gũtuĩka Samsoni nĩ eekire ihĩtia inene, ndaakuire ngoro. Nĩ aacaririe mweke wa kũhingia wĩra ũrĩa aaheetwo nĩ Ngai kwerekera Afilisti. (Thoma Atiirĩrĩri Bũrũri 16:​28-30.) Samsoni aathaithire Jehova ũũ: “[Reke] ndĩrĩhĩrie kũrĩ Afilisti.” Ngai wa ma nĩ aacokirie ithaithana rĩu rĩa Samsoni na akĩmũcokeria hinya wake wa mwanya. Maumĩrĩro maarĩ atĩ, ihinda-inĩ rĩu Samsoni nĩ aatooririe Afilisti na njĩra nene gũkĩra ũrĩa aamatooretie mbere ĩyo.

16. Tũngĩĩruta atĩa kuumana na mahĩtia ma Samsoni?

¹⁶ O na gũtuĩka Samsoni nĩ aagĩire na maumĩrĩro moru ma mahĩtia make, ndaatigire kwĩrutanĩria gwĩka wendi wa Jehova. O na ithuĩ tũngĩka ihĩtia na tũbatare kũrũngwo kana kũũrũo nĩ mweke mũna wa ũtungata, tũtiagĩrĩirũo gũkua ngoro. Ririkanaga atĩ Jehova nĩ akoragwo ehaarĩirie gũtuohera. (Thab. 103:​8-10) O na tũngĩkorũo tũhĩtĩtie, Jehova no atũhũthĩre o ta ũrĩa aahũthĩrire Samsoni.

17-18. Ngerekano ya Michael ĩragwĩkĩra ngoro nĩkĩ? (Ningĩ rora mbica.)

¹⁷ Ta wĩcirie ũhoro wa mũrũ wa Ithe witũ ũmwe mwĩthĩ wĩtagwo Michael. Aarĩ na kĩyo ũtungata-inĩ wa Jehova arĩ ndungata ya kĩũngano na painia wa hĩndĩ ciothe. No ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ nĩ eekire ihĩtia rĩatũmire orũo nĩ mĩeke yake kĩũngano-inĩ. Aaugire ũũ: “Gũkinyĩria hĩndĩ ĩyo, ndaarĩ na maũndũ maingĩ ma gwĩka ũtungata-inĩ wa Jehova. No o rĩmwe ngĩigua ta ndaringa ihiga. Nĩ ndamenyaga atĩ Jehova ndangĩandiganĩirie, no nĩ ndarigagwo kana ũrata wakwa hamwe nake nĩ ũngĩacokire harĩa warĩ, na kana nĩ ingĩahotire  kũmũtungatĩra kĩũngano-inĩ ndĩ na mĩeke ĩrĩa ndarĩ nayo.”

¹⁸ Ũndũ mwega nĩ atĩ, Michael ndaakuire ngoro. Aaugire ũũ: “Ndaigire meciria makwa harĩ gũthondeka ũrata wakwa na Jehova, na njĩra ya kũmũhingũragĩra ngoro yakwa kũgerera mahoya, kwĩruta, na gwĩcũrania.” Thutha wa ihinda, Michael nĩ aacokereire mĩeke yake kĩũngano-inĩ. Rĩu atungataga arĩ mũthuri wa kĩũngano na painia wa hĩndĩ ciothe. Oongereire ũũ: “Nĩ ndateithirio na ngĩkĩrũo ngoro mũno, makĩria nĩ athuri a kĩũngano, na ũndũ ũcio nĩ wandeithirie kũmenya atĩ Jehova no anyendete. O ta hau kabere, rĩu nĩ ndungataga kĩũngano-inĩ ndĩ na thamiri theru. Ũndũ ũyũ ngereire nĩ ũndutĩte atĩ Jehova nĩ ohagĩra mũndũ o wothe wĩrirĩte kuuma ngoro.” O na ithuĩ no tũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ arĩtũhũthagĩra na agatũrathima o na angĩkorũo nĩ tũhĩtĩtie, ũndũ ũrĩa tũrabatara gwĩka nĩ kwĩrutanĩria kũrũnga njĩra citũ na gũthiĩ na mbere kũmwĩhoka.—Thab. 86:5; Thim. 28:13.

19. Ngerekano ya Samsoni ĩragwĩkĩra hinya na njĩra ĩrĩkũ?

¹⁹ Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ, twarĩrĩria o maũndũ manini tu ma gũcanjamũra megiĩ ũtũũro wa Samsoni. O na gũtuĩka ndaarĩ mũkinyanĩru, ndaakuire ngoro harĩ gũtungatĩra Jehova o na thutha wa mahĩtia marĩa eekire ma kwĩhoka Delila handũ ha kwĩhoka Jehova. Na Jehova ndaamũtiganĩirie. Ngai nĩ aahũthĩrire Samsoni o rĩngĩ na njĩra nene makĩria. Jehova no aamuonaga arĩ mũthuri wa wĩtĩkio mũnene na akĩandĩkithia rĩĩtwa rĩake hamwe na marĩĩtwa ma andũ ehokeku arĩa magwetetwo thĩinĩ wa Ahibirania mũrango wa 11. Nĩ ũndũ wa gwĩkĩra ngoro kũmenya atĩ tũtungatagĩra Ithe witũ wa igũrũ ũtwendete, ũrĩa wĩriragĩria gũtwĩkĩra hinya, makĩria rĩrĩa tũrabatara ũteithio wake. Kwoguo o ta Samsoni, nĩ tũthaithagei Jehova tũkamwĩra: “Ndirikana, ndagũthaitha, na ũũhe hinya.”—Atiir. 16:28.