ATANAMBATA igũrũ, Jesu eerire arutwo ake ũũ: “Nĩ mũgaatuĩka aira akwa nginya ituri ciothe cia thĩ.” (Atũm. 1:8) Ũndũ ũcio ũngĩahotekekire atĩa?

Mwarimũ ũmwe wa Yunivasĩtĩ ya Oxford wĩtagwo Martin Goodman oigire atĩ “hĩndĩ ya wathani wa Roma, wĩra wa kũhunjia nĩguo watũmaga Akristiano makũũrĩkane kuuma kũrĩ ndini iria ingĩ, o hamwe na ndini ya Ayahudi.” Jesu nĩ aathiaga kũndũ na kũndũ akĩhunjagia. Akristiano a ma nĩ maarũmĩrĩire kĩonereria gĩake na makĩhunjia “ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki wa Ngai” kũndũ guothe. Maacaragia andũ arĩa maanyoteire ũhoro wa ma. (Luk. 4:43) Nĩkĩo hĩndĩ ya karine ya mbere kwarĩ na “atũmwo.” Kiugo atũmwo, nĩ kuuga andũ matũmĩtwo makahunjie. (Mar. 3:14) Jesu aathire arũmĩrĩri ake ũũ: “Thiĩi mũgatue andũ a ndũrĩrĩ ciothe arutwo.”​—Mat. 28:​18-20.

O na gũtuĩka atũmwo arĩa 12 nĩ maakuire, andũ aingĩ a Jehova ũmũthĩ nĩ megerekanagia na kĩonereria kĩao ũtungata-inĩ. Rĩrĩa merũo makahunjie kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia moigaga ũũ: “Niĩ ũyũ haha; ta ndekia arĩ niĩ.” (Isa. 6:8) Ahunjia amwe nĩ mathamĩire mabũrũri ma kũraya. Amwe ao nĩ amishonarĩ ngiri nyingĩ arĩa moimĩte Cukuru ya Gileadi. Angĩ nao nĩ mathamĩire kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia o bũrũri-inĩ wao. Aingĩ nĩ merutĩte rũthiomi rũngĩ nĩguo mateithĩrĩrie ciũngano kana ikundi cia rũthiomi rũu. Ti hingo ciothe ũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio, ĩndĩ nĩ makoragwo mehaarĩirie kwĩima nĩguo monanie wendo wao harĩ Jehova na harĩ andũ. Mabangaga maũndũ mao wega, makahũthĩra mahinda mao, hinya, na mbeca ciao gũteithĩrĩria kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia.  (Luk. 14:​28-30) Wĩra ũrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio marutaga nĩ wa bata mũno.

O na kũrĩ ũguo, ti andũ othe mangĩhota gũthiĩ kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia kana kwĩruta rũthiomi rũngĩ. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, na githĩ to tũtuĩke amishonarĩ thĩinĩ wa ciũngano citũ!

Akristiano a mahinda ma atũmwo maarĩ na kĩyo mũno wĩra-inĩ wa kũhunjia. O na kũrĩ ũguo matiarĩ amishonarĩ, maahunjagia o matũũra-inĩ mao. Paulo eerire Timotheo ũũ: “Rutaga wĩra wa kũhunjia, hingia ũtungata waku biũ.” (2 Tim. 4:5) Ciugo icio ciarĩ cia bata harĩ Akristiano a tene na no cia bata harĩ ithuĩ o na ũmũthĩ. Watho wa kũhunjia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki na gũtua andũ arutwo wagĩrĩirũo kũrũmĩrĩrũo nĩ Akristiano kũndũ guothe. Makĩria ma ũguo, wĩra mũingĩ ũrĩa ũrutagwo nĩ amishonarĩ no ũrutwo nginya thĩinĩ wa ciũngano citũ.

Rĩrĩa mũmishonarĩ athamĩra bũrũri ũngĩ akoraga maũndũ ngũrani, na nĩ ũndũ ũcio no mũhaka abatare kũgarũrĩra. Ithuĩ tũngĩka atĩa angĩkorũo tũtingĩhota gũthamĩra kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia? Hihi no twĩcirie njĩra njerũ iria tũngĩhũthĩra kũhunjĩria andũ? Kwa ngerekano 1940, ariũ a Ithe witũ nĩ meekĩrirũo ngoro mahũthagĩre mũthenya ũmwe o kiumia kũhunjia barabara-inĩ. Na githĩ o nawe to wĩke ũguo? Hihi ũrĩ wageria kũhũthĩra tũkaari twa mabuku? Na njĩra nguhĩ-rĩ, wee nĩ wĩcirĩtie kũhũthĩra njĩra ta icio kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega?

Gũkorũo na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire nĩ kũrĩtũteithagia kũgĩa na kĩyo na gũcanjamũkĩra wĩra wa kũhunjia. Kaingĩ arĩa mathamagĩra kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia kana makeruta rũthiomi rũngĩ makoragwo marĩ ahunjia marĩ na ũmenyeru. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ mateithagia kĩũngano na njĩra nene, ta rĩrĩa maratongoria wĩra-inĩ wa kũhunjia. Kaingĩ amishonarĩ matongoragia maũndũ kĩũngano-inĩ nginya kũgĩe na ariũ a Ithe witũ a kũu mangĩtongoria. Angĩkorũo wĩ mũrũ wa Ithe witũ-rĩ, hihi nĩ ‘ũrerutanĩria gũtuĩka’ ndungata kana mũthuri wa kĩũngano nĩguo ũtungatagĩre Akristiano arĩa angĩ kĩũngano-inĩ kĩanyu?​—1 Tim. 3:1.

Makĩria ma gũkorũo na kĩyo wĩra-inĩ wa kũhunjia na gũkorũo twĩharĩirie kwĩhokerũo mawĩra thĩinĩ wa kĩũngano-rĩ, nĩ kũrĩ maũndũ mangĩ tũngĩka nĩguo tũteithie kĩũngano gitũ. Andũ othe thĩinĩ wa kĩũngano marĩ ethĩ kana akũrũ, arũme kana atumia no ‘moomĩrĩrie’ arĩa angĩ hĩndĩ ya mathĩna.​—Kol. 4:11.

Nĩguo tũhote gũteithia Akristiano arĩa angĩ no mũhaka tũmamenye wega. Bibilia ĩtwĩraga “twĩciranagie mũndũ na ũrĩa ũngĩ” rĩrĩa twacemania hamwe. (Ahib. 10:24) O na gũtuĩka tũtiagĩrĩirũo kũingagĩrĩra maũndũ ma thĩinĩ ma andũ arĩa angĩ, ciugo icio ironania atĩ nĩ twagĩrĩirũo kũmenya na gũtaũkĩrũo wega nĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ o hamwe na mabataro mao. Mabataro macio no makorũo marĩ ma kĩĩmwĩrĩ, kĩĩmeciria, kana ma kĩĩroho. Wĩra wa gũteithia Akristiano arĩa angĩ ti wa athuri na ndungata cia kĩũngano tu. Ma nĩ atĩ nĩ kũrĩ maũndũ mamwe mangĩbatara ũteithio wa athuri kana ndungata cia kĩũngano. (Gal. 6:1) No ithuothe no tũhote gũteithia aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa akũrũ, kana famĩlĩ iria irĩ na mathĩna.

Kwa ngerekano nĩ kũrĩ hĩndĩ mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Salvatore aagũmĩirũo nĩ mathĩna ma kĩĩmbeca marĩa maatũmire endie biacara yake, mũciĩ wake, na indo nyingĩ ciake. Nĩ ũndũ ũcio nĩ aarigagwo ũrĩa arĩhingagĩria famĩlĩ yake mabataro mayo. Famĩlĩ ĩngĩ thĩinĩ wa kĩũngano nĩ yonire nĩ marabatara ũteithio. Makĩmahe mbeca, na magĩteithia Salvatore na mũtumia wake mone wĩra. Ningĩ nĩ maahũthagĩra mahinda nao mahwaĩ-inĩ maingĩ makĩaria na makĩmekĩra ngoro. Ũndũ ũcio nĩ watũmire magĩe na ũrata mũnene ũrĩa ũtũũrĩte mĩaka mĩingĩ. O na gũtuĩka rĩu rĩarĩ ihinda iritũ mũno-rĩ, famĩlĩ icio nĩ ikenaga ciaririkana mahinda marĩa ciahũthĩrire hamwe.

Akristiano a ma nĩ makenaga mũno makĩaria na andũ arĩa angĩ maũndũ marĩa metĩkĩtie. O ta ũrĩa Jesu eekaga, twagĩrĩirũo nĩ kũreka andũ othe mamenye ũhoro wa ciĩranĩro cia magegania iria irĩ thĩinĩ wa Bibilia. O na angĩkorũo no tũhote kana tũtingĩhota gũthamĩra kũndũ kũngĩ-rĩ, no twĩrutanĩrie gwĩkagĩra andũ othe maũndũ mega. Na no tũhote gwĩka ũguo thĩinĩ wa kĩũngano kĩrĩa tũratungatĩra kahinda-inĩ gaka. (Gal. 6:10) Tweka ũguo nĩ tũrĩgĩaga na gĩkeno kĩrĩa kiumanaga na kũheana, na nĩ ‘tũrĩthiaga na mbere kũgĩa na maciaro wĩra-inĩ wothe mwega.’​—Kol. 1:10; Atũm. 20:35.