DAUDI eemenyereire wega ndakagũithio nĩ thigari iria ciatengeraga ikĩhĩtũkana nake. Cioraga kuuma mbaara-inĩ ciyũirũo nĩ guoya. Nĩ kĩĩ gĩacihahũrĩte ũguo? Daudi no mũhaka akorũo nĩ aiguaga igĩcokera rĩĩtwa rĩmwe. Rĩarĩ rĩĩtwa rĩa mũndũrũme ũmwe. Mũndũrũme ũcio aarũngiĩ gĩtuamba-inĩ atekwenyenya, na no gũkorũo aarĩ na kĩũga kĩnene gũkĩra mũndũ ũngĩ o wothe Daudi onete.

Mũndũrũme ũcio eetagwo Goliathu! Daudi nĩ onire kĩrĩa gĩatũmaga thigari icio imwĩtigĩre. Onekaga arĩ mũnene mũno; ta irimũ. O na atehumbĩte nguo ciake cia ita, no gũkorũo aarĩ na ũritũ wa makĩrĩa ma arũme erĩ anene. No rĩu nĩ eeyohete indo cia mbaara, na aarĩ na ũmenyeru wa mbaara, na hinya ta wa mbogo. Goliathu eendaga mũndũ mangĩrũa nake. Ta hũũra mbica mũgambo wake ũkĩiguĩka na mũrurumo mũnene kũu guothe irĩma-inĩ akĩnyũrũria mbũtũ ya Isiraeli na mũthamaki wao, Saulu. Eehũraga gĩthũri akiugaga mũndũ ũmwe eyũmĩrie marũe nake, na njĩra ĩyo maniine mbaara!—1 Samueli 17:4-10.

Aisiraeli makĩiyũrũo nĩ maĩ nda. Mũthamaki Saulu o nake agĩĩtigĩra. Daudi akĩmenya atĩ ũndũ ũcio wekĩkĩte kwa ihinda rĩa makĩria ma mweri ũmwe! Mbũtũ icio cierĩ, ya Afilisiti na ya Isiraeli, ciaikarire ũguo ing’ethanĩire o Goliathu agĩthiaga na mbere kũnyũrũrania o mũthenya. Daudi nĩ aatangĩkire mũno. Warĩ ũndũ wa thoni mũno kuona mũthamaki wa Isiraeli, thigari ciake, o hamwe na ariũ a nyina na Daudi atatũ, mekũnjĩte nĩ guoya! Maitho-inĩ ma Daudi, Goliathu, ũrĩa wahoyaga ngai cia maheeni, aaconorithagia mbũtũ ya Isiraeli, na gũthũkia mũno akaruma Jehova, Ngai wa Isiraeli! No nĩ atĩa Daudi angĩekire arĩ o mwanake mũnini? Na tũngĩĩruta atĩa ũmũthĩ kuumana na wĩtĩkio wa Daudi?—1 Samueli 17:11-14.

Ta reke tũcokie meciria maitũ thutha mĩeri mĩingĩ mbere ĩyo. Kwarĩ hakuhĩ hwaĩ-inĩ, na Daudi nĩ kũrĩithia aarĩithagia ng’ondu cia ithe kũndũ irĩma-inĩ hakuhĩ na Bethilehemu. Kwahoteka aarĩ o mĩaka-inĩ yake ya ũtinĩnja, na aarĩ mwanake mũrũngarũ, mũtune akĩoneka, akaagĩra gĩthiithi na agathakara mũno akĩonwo. Mahinda-inĩ marĩa gwakoragwo kũhooreire, nĩmo Daudi aahũraga kĩnanda. Ũthaka wa ũũmbi nĩ wamũhutagia mũno, na ũhoti wake wa kũina wathiaga ũkĩagĩraga o ũrĩa aakenagĩra kwĩruta mathaa maingĩ. No hwaĩ-inĩ ũcio, Daudi agĩtũmanĩrũo nĩ ithe athiĩ na ihenya.—1 Samueli 16:12.

Aakinya, aakorire ithe, Jesii, makĩaria na mũthuri mũkũrũ mũno. Mũthuri ũcio aarĩ mũnabii mwĩhokeku, Samueli. Jehova aamũtũmĩte agaitĩrĩrie mũriũ ũmwe wa Jesii maguta atuĩke mũthamaki wa Isiraeli ũrĩa ũngĩarũmĩrĩire! Samueli nĩ onete ariũ mũgwanja a nyina na Daudi, na Jehova akonania wega atĩ ndaathurĩte o na ũmwe wao. No rĩrĩa Daudi aakinyire, Jehova akĩra Samueli ũũ: “Ũmũitĩrĩrie maguta, nĩ ũndũ ũyũ nĩwe!” Samueli agĩkĩoya rũhĩa rũrĩa rũarĩ na maguta ma mwanya, agĩitĩrĩria Daudi mũtwe, o hau gatagatĩ-inĩ ka ariũ a nyina. Kuuma hĩndĩ ĩyo, ũtũũro wa Daudi ũkĩgarũrũka. Bibilia yugaga ũũ: “Roho wa Jehova ũgĩgĩkora Daudi na hinya mũno kuuma mũthenya ũcio.”​—1 Samueli 16:1, 5-11, 13.

 Hihi Daudi nĩ aambĩrĩirie kwĩrirĩria gũtuĩka mũthamaki? Aca, nĩ eetereire ũtongoria wa roho wa Jehova ũkaamũmenyithia ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire rĩa kwambĩrĩria wĩra ũcio. O etereire, aathire na mbere na wĩra wake wa kũrĩithia. Eerutĩire biũ wĩra-inĩ ũcio arĩ na ũcamba. Maita merĩ, rũũru rwa ithe rwarĩ ũgwati-inĩ, rĩmwe rũkoretwo nĩ mũrũthi na rĩngĩ nĩ nduba. Daudi ndaageririe kũingata nyamũ icio arĩ haraya. Ithenya rĩa ũguo, aang’ethanĩire nacio ĩmwe kwa ĩmwe agitĩre ng’ondu cia ithe. Na maita mothe merĩ, akĩũraga nyamũ icio ndĩani arĩ wiki.—1 Samueli 17:34-36; Isaia 31:4.

Thutha wa ihinda, Daudi agĩtũmanĩrũo rĩngĩ. Ngumo yake yatheremete ĩgakinyĩra Mũthamaki Saulu. O na gũtuĩka Saulu aarĩ njamba ya ita ĩrĩ na hinya, nĩ aaregetwo nĩ Jehova nĩ ũndũ wa kũrega gwathĩkĩra mawatho ma Ngai. Jehova nĩ eehereirie Saulu roho wake, na kwoguo mũthamaki ũcio kaingĩ nĩ aaingĩragwo nĩ roho mũru, agatuĩka mũndũ wa marakara, wa gwĩkũũanĩra, na ũrĩ na ũhinya. Rĩrĩa Saulu aingĩrwo nĩ roho ũcio mũru, kĩndũ kĩmwe kĩngĩamũhoreririe nĩ rwĩmbo. Arũme amwe a mũthamaki Saulu nĩ maaiguĩte ngumo ya Daudi ya ũini na ũhoti wake mbaara-inĩ. Kwoguo Daudi agĩtũmanĩrũo, na thutha wa ihinda agĩtuĩka ũmwe wa aini a mũthamaki na wa kũmũkuuĩra indo ciake cia mbaara.—1 Samueli 15:26-29; 16:14-23.

Andũ ethĩ no merute maũndũ maingĩ kuumana na wĩtĩkio wa Daudi ũndũ-inĩ ũyũ. Ta rora wone atĩ aahũthagĩra mahinda make gũthingata maũndũ maamũteithirie gũkuhĩrĩria Jehova makĩria. Ningĩ, arĩ na ũkirĩrĩria, nĩ aakũririe ũhoti angĩahũthĩrire, na ũngĩatũmire one wĩra na njĩra hũthũ. Makĩria ma ũguo, nĩ eetĩkĩraga gũtongorio nĩ roho wa Jehova. Na githĩ ithuothe to twĩrute na kĩonereria kĩu!—Kohelethu 12:1.

O agĩtungatagĩra Saulu, kaingĩ Daudi nĩ aacokaga mũciĩ kũrĩithia ng’ondu, na rĩmwe agaikara ihinda iraihu. Nĩ ihinda-inĩ ta rĩu ithe, Jesii, aamũtũmire athiĩ akarore ariũ a nyina atatũ, arĩa maatungataga mbũtũ-inĩ ya Saulu. Daudi agĩathĩka, na akuĩte indo iria ariũ a nyina maabataraga, akĩnyita njĩra arorete Gĩtuamba-inĩ kĩa Ela. Rĩrĩa aakinyire, nĩ aagegire mũno gũkora mbũtũ icio cierĩ ing’ethanĩire ta ũrĩa hekũgwetetwo kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ. Ciang’ethanĩire iroranĩte irĩ harũrũka-inĩ itigithũkanĩtio nĩ mũkuru mwariĩ.—1 Samueli 17:1-3, 15-19.

Ũcio warĩ ũndũ Daudi atangĩakirĩrĩirie. Mbũtũ ya Jehova, Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo, ĩngĩorĩire atĩa mũndũ ĩrĩ na guoya, na gũthũkia mũno mũndũ ũthathayagia ngai cia maheeni? Rĩrĩa Goliathu aanyũrũranagia, Daudi onaga ta arĩ Jehova aarumaga. Kwoguo akĩambĩrĩria kwĩra thigari icio ũrĩa angĩahootire Goliathu. Kahinda kanini thutha ũcio, ũhoro ũcio ũgĩkinyĩra Eliabu, mũrũ wa nyina na Daudi ũrĩa mũkũrũ. Eliabu agĩkũũma Daudi mũno akĩmwĩraga atĩ aarĩ hau o kwĩrorera mbaara. No Daudi akĩmũũria atĩrĩ: “Kaĩ ndagĩĩka atĩa? Githĩ to kũũria ndĩroria?” Agĩcoka agĩthiĩ na mbere kwaria arĩ na ũcamba ũrĩa angĩahootire Goliathu na macũngĩrĩro-inĩ, ũhoro ũcio ũgĩkinyĩra Saulu. Mũthamaki agĩathana Daudi arehwo harĩ we.—1 Samueli 17:23-31.

Daudi akĩra mũthamaki ciugo ici cia kũmwĩkĩra ngoro ciĩgiĩ Goliathu: “Ngoro ya mũndũ o na ũrĩkũ  nĩĩtige kũringĩka nĩ ũndũ wake.” Saulu na andũ ake nĩ maakuĩte ngoro mũno nĩ ũndũ wa Goliathu. No gũkorũo meeringithanagia na irimũ rĩu, na makona atĩ maarĩkinyaga o njohero-inĩ kana gĩthũri-inĩ. Maahũraga mbica ũrĩa irimũ rĩu rĩeyohete matharaita rĩngĩamatooririe na njĩra hũthũ. No Daudi ndeeciragia na njĩra ĩyo. O ta ũrĩa tũkuona, Daudi onaga thĩna ũcio na njĩra ngũrani mũno. Kwoguo akĩĩrutĩra kũrũa na Goliathu.—1 Samueli 17:32.

No we Saulu akĩĩra Daudi atĩrĩ, “Wee ndũngĩhota kũhũrana na Mũfilisiti ũcio; nĩ ũndũ wee ũrĩ o mũndũ mũnyinyi, nake aatuĩkire mũndũ wa ita kuuma arĩ o mũnyinyi.” Hihi Daudi aarĩ mwana? Aca, no aarĩ mũnini mũno kũingĩra mbũtũ-inĩ, na no kũhoteke onekaga arĩ o mwana. No gũkinyĩria hĩndĩ ĩyo Daudi nĩ oĩkaine arĩ mũrũi njorua na hihi aarĩ mũthia-inĩ wa mĩaka yake ya ũtinĩnja.—1 Samueli 16:18; 17:33.

Daudi aaiguithirie Saulu na njĩra ya kũmũtaarĩria ũrĩa gwathiĩte rĩrĩa aang’ethanĩire na mũrũthi na nduba. Hihi nĩ kwĩgathĩrĩria eegathagĩrĩria? Aca. Daudi nĩ oĩ ũrĩa aatoranĩtie mbaara-inĩ icio. Oigire ũũ: “Jehova ũrĩa wa’honokirie harĩ gĩthu kĩa mũrũthi, o na kĩa nduba-rĩ, nĩwe ũkũ’honokia guoko-inĩ kwa Mũfilisiti ũyũ.” Saulu agĩtĩkĩra na akĩĩra Daudi ũũ: “Thiĩ, Jehova nĩegũikara hamwe nawe.”—1 Samueli 17:37.

No wende gũkorũo na wĩtĩkio ta wa Daudi? Ta rora wone atĩ Daudi to kwĩrirĩria eeriragĩria gũkorũo na wĩtĩkio. Aarĩ na wĩtĩkio harĩ Ngai nĩ ũndũ wa ũmenyo ũrĩa aarĩ naguo na maũndũ marĩa eeyoneire. Oĩ Jehova arĩ ta Mũgitĩri na Mũhingia wa ciĩranĩro. Tũngĩenda gũkũria wĩtĩkio ta ũcio, tũkũbatara gũthiĩ na mbere kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Ngai ũrĩa warĩrĩirio Bibilia-inĩ. Twatũũra kũringana na maũndũ marĩa tũreruta, nĩ tũkũgĩa na moimĩrĩro mega marĩa megwĩkĩra wĩtĩkio witũ hinya.—Ahibirania 11:1.

Saulu aambĩte kũhumba Daudi nguo ciake cia mbaara. Ciatariĩ o ta cia Goliathu, ithondeketwo na kĩgera, na hihi haarĩ na nguo ya gĩthũri ĩrĩ na tũmabati twĩiganĩrĩire. O na kũrĩ ũguo, Daudi akĩgeria gũkinyũkia ekĩrĩte nguo icio nene kũmũkĩra, na akĩremwo gũthiĩ na cio. Ndaamenyeretio gũtuĩka mũthigari, kwoguo warĩ ũndũ mũgeni gwĩkĩra nguo ta icio, makĩria cia Saulu, ũrĩa warĩ mũraihu mũno kũu Isiraeli! (1 Samueli 9:2) Aacirutire ciothe, akĩona ehumbe nguo iria aamenyerete, iria ciĩhumbagwo nĩ mũrĩithi eharĩirie kũgitĩra rũũru rwake.—1 Samueli 17:38-40.

Daudi agĩkuua rũthanju rwake rwa kũrĩithia, agĩcuuria mondo kĩande, na akĩoya kĩgũtha gĩake. Kĩgũtha no kĩoneke ta gĩtarĩ kĩndũ kĩnene, no kĩarĩ itharaita rĩa bata. Kĩarĩ na kamũhuko kohereirũo mĩkanda ĩĩrĩ ya rũũa, na kĩarĩ itharaita rĩega mũno harĩ mũrĩithi. Ihiga rĩekagĩrũo kamũhuko-inĩ kau, gagacoka gakahiũrio na ihenya mũno, na mũkanda ũmwe warekio, ihiga rĩu rĩkagũtha harĩa rĩkũrongoreirio rĩtekũhĩtia. Itharaita rĩrĩ rĩarĩ rĩega mũno ũũ atĩ rĩmwe nĩ gwakoragwo mbũtũ igaĩtwo cia kũhũthĩra igũtha.

Daudi rĩu nĩ eeharĩirie gũcemania na thũ yake. No twĩcirie Daudi akĩhoya kuuma ngoro arĩ gĩtuamba-inĩ kĩu na akainamĩrĩra rũũĩ-inĩ rũtarĩ na maĩ, akoya tũhiga tũtano tũnyoroku. Agacoka agathiĩ kĩhaaro-inĩ kĩa mbaara ateng’erete!

Goliathu eeciririe atĩa rĩrĩa onire Daudi? Bibilia yugaga ũũ: “Akĩmũnyarara; nĩ ũndũ aarĩ mũndũ o ũguo mũnyinyi, mũtune mwĩrĩ, na mwega gĩthiithi.” Goliathu aagũthũkĩire Daudi akĩmũũria: “Kaĩ ndĩ ngui, atĩ nĩkĩo ũgũũka kũrĩ niĩ na thanju?” Kũroneka ta onire rũthanju rwa Daudi no ndonire kĩgũtha gĩake. Akĩruma Daudi rĩĩtwa-inĩ rĩa ngai cia Afilisiti na akĩĩhĩta kũnengera nyamũ cia rĩera-inĩ, o na cia werũ-inĩ, nyama cia mwĩrĩ wa Daudi.—1 Samueli 17:41-44.

Macokio ma Daudi monanirie wĩtĩkio mũnene mũno ũũ atĩ no maririkanagwo nginya ũmũthĩ. Ta hũũra mbica mwanake ũcio mwĩthĩ akĩra Goliathu ũũ: “Wee ũgũũka harĩ niĩ na rũhiũ rũa njora, na itimũ rĩa mwenjerere, na rĩa kĩberethi; no rĩrĩ, niĩ ngũũka harĩ wee rĩĩtwa-inĩ rĩa Jehova Mũnene wa Ita, o Ngai ũrĩa mwene itungati cia Isiraeli, iria wee ũnyararithĩtie.” Daudi nĩ oĩ atĩ hinya wa mũndũ na matharaita ti cia bata. Goliathu aagĩire Jehova Ngai gĩtĩo, na Jehova nĩ angĩoire ikinya. O ta ũrĩa Daudi oigire, ‘mbaara nĩ ya Jehova.’—1 Samueli 17:45-47.

 Daudi nĩ onaga wega ũrĩa Goliathu aaiganaga na matharaita marĩa aarĩ namo. No ndaarekire ũndũ ũcio ũmũinainie. Ndeekire ta ũrĩa Saulu na mbũtũ yake meekire. We nderingithanirie na Goliathu, ĩndĩ aaringithanirie Goliathu na Jehova. Goliathu aarĩ na ũraihu wa fiti kenda na nuthu (mita 2.9), kwoguo aarĩ mũraihu gũkĩra arũme arĩa angĩ. No hihi aiganaga atĩa aringithanĩtio na Mwathani Mũnene wa igũrũ na thĩ? Kwaria ma, o ta mũndũ ũngĩ o wothe, aarĩ kĩndũ kĩnini mũno, kĩrĩa Jehova eeharĩirie kũniina!

Daudi agĩteng’era erekeire harĩ thũ ĩyo yake, akĩrutaga kahiga mondo-inĩ. Agĩgeekĩra kĩgũtha-inĩ na agĩkĩhiũria na hinya mũno nginya gĩkĩhuuha mĩrũri. Goliathu nake, hihi arĩ thutha wa mũndũ ũrĩa wamũgitagĩra na ngo, agĩthiĩ gũtũngana na Daudi. Kwahoteka ũraihu wa Goliathu nĩ wamũigaga ũgwati-inĩ nĩ gũkorũo mũndũ ũrĩa wamũgitagĩra na ngo ndangĩahotire kũmĩoya na igũrũ amũgitĩre mũtwe. Na hau nĩho Daudi aathimire.—1 Samueli 17:41.

Daudi akĩrekereria kahiga gake. Ta hũũra mbica ũrĩa gwakirĩte ki kahiga kau kombũkĩte kerekeire harĩa kaarongoreirio. Hatarĩ nganja, Jehova nĩ aatigĩrĩire atĩ Daudi ndangĩabatarire kũhũthĩra kahiga kangĩ. Kahiga kau kaagũthire harĩa ho, gagĩtonyerera thiithi-inĩ wa Goliathu. Irimũ rĩu rĩkĩharagana thĩ na ũthiũ! Kwahoteka ũrĩa wamũkuĩire ngo nĩ orire nĩ guoya. Nake Daudi agĩthiĩ, akĩoya rũhiũ rwa Goliathu, na akĩmũrenga mũtwe naruo.—1 Samueli 17:48-51.

Saulu na thigari ciake mona ũguo makĩgĩa na ũcamba. Moigĩrĩirie na mũgambo mũnene, magĩteng’era nĩguo matharĩkĩre Afilisiti. Moimĩrĩro maarĩ o ta ũrĩa Daudi eerĩte Goliathu: ‘Jehova nĩ ekũmũneana moko-inĩ maitũ.’—1 Samueli 17:47, 52, 53.

Ũmũthĩ, ndungata cia Ngai itirũaga mbaara ya kĩĩmwĩrĩ. Mahinda macio nĩ mahĩtũku. (Mathayo 26:52) O na kũrĩ ũguo, nĩ tũbataraga kwĩgerekania na wĩtĩkio wa Daudi. O take, nĩ tũrabatara kũmenya atĩ Jehova arĩ kuo, na nowe Ngai ũrĩa twagĩrĩirũo gũtungatĩra na gũtũũgĩria. Rĩmwe no tuone ta mathĩna maitũ marĩ manene mũno, no nĩ wega kũririkana atĩ gũtirĩ thĩna mũnene ũkĩringithanio na hinya ũtarĩ gĩthimi wa Jehova. O ta Daudi, tũngĩthuura Jehova arĩ Ngai witũ na tũkũrie wĩtĩkio harĩ we, hatirĩ igerio kana thĩna ũngĩtũinainia. Gũtirĩ ũndũ o na ũrĩkũ ũngĩrema Jehova!