1. Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũtũmwo Paulo ooigire atekũhithĩrĩra?

MŨTŨMWO PAULO nĩ ooigire atekũhithĩrĩra atĩ kũrĩ hĩndĩ aaiguaga atarĩ na hinya. Ooigire atĩ mwĩrĩ wake ‘wathiaga ũgĩthiraga,’ nĩ aaremagĩrĩrũo gwĩka ũndũ ũrĩa wagĩrĩire, na atĩ ti hingo ciothe Jehova aacokagia mahoya make na njĩra ĩrĩa eerĩgagĩrĩra. (2 Kor. 4:16; 12:7-9; Rom. 7:21-23) Ningĩ Paulo ooigire atĩ akararia ake maamuonaga arĩ mũndũ ũtarĩ hinya. * No ndaarekire mawoni moru ma andũ arĩa angĩ kũmwerekera kana mawathe make we mwene matũme eigue atagĩrĩire.​—2 Kor. 10:10-12, 17, 18.

2. Kũringana na 2 Akorintho 12:9, 10, nĩ ũndũ ũrĩkũ wa bata Paulo eerutire?

² Paulo nĩ eerutire ũndũ wa bata atĩ mũndũ no akorũo na hinya o na rĩrĩa araigua atarĩ na hinya. (Thoma 2 Akorintho 12:9, 10.) Jehova eerire Paulo atĩ hinya wake nĩ ‘ũngĩatuĩkire mũkinyanĩru harĩa hatarĩ na hinya’ akĩenda kuuga atĩ hinya wa Jehova nĩ ũngĩateithirie Paulo rĩrĩa araigua atarĩ na hinya. Rekei twambe tuone nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo kũmaka rĩrĩa akararia aitũ matũruma.

3. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũkene rĩrĩa tũrarumwo?

³ Gũtirĩ mũndũ ũngĩenda kũrumwo. O na kũrĩ ũguo, thũ citũ ingĩtũruma na twĩcirie mũno ũhoro wĩgiĩ irumi icio, no tũkue ngoro. (Thim. 24:10) Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, twagĩrĩirũo gwĩka atĩa rĩrĩa thũ citũ ciatũruma? O ta Paulo, no ‘tũkenage rĩrĩa twarumwo.’  (2 Kor. 12:10) Nĩkĩ? Tondũ irumi na ũkararia cionanagia atĩ tũrĩ arutwo a ma a Jesu. (1 Pet. 4:14) Jesu ooigire atĩ arũmĩrĩri ake nĩ mangĩkanyarirũo. (Joh. 15:18-20) Ũndũ ũcio nĩ wekĩkire karine-inĩ ya mbere. Matukũ-inĩ macio, andũ arĩa maarũmagĩrĩra ũndũire wa Kĩngiriki, moonaga Akristiano matarĩ athomu na andũ matarĩ na hinya. O na mũtũmwo Petero na Johana arĩa maatuĩkĩte Akristiano, moonagwo nĩ Ayahudi marĩ andũ “matarĩ athomu na matarĩ igweta.” (Atũm. 4:13) Akristiano moonagwo matarĩ na hinya, andũ matarĩ na hinya gĩũteti kana hinya wa kũrũa mbaara, na andũ maamonaga marĩ ngũrani mũno na andũ arĩa angĩ.

4. Akristiano a karine ya mbere meekaga atĩa rĩrĩa akararia ao makorũo na mawoni moru kũmerekera?

⁴ Hihi Akristiano acio a tene nĩ maarekire mawoni moru ma akararia ao mamorage ngoro? Aca. Kwa ngerekano, mũtũmwo Petero na Johana moonaga arĩ gĩtĩo kĩnene kũnyarirũo nĩ ũndũ wa kũrũmĩrĩra Jesu na kwĩra andũ arĩa angĩ maũndũ mamwĩgiĩ. (Atũm. 4:18-21; 5:27-29, 40-42) Arutwo acio a Jesu matiarĩ na gĩtũmi gĩa kũigua maconokete. O na gũtuĩka andũ matiaheaga Akristiano acio a karine ya mbere gĩtĩo, Akristiano acio meekire maũndũ maingĩ ma gũteithia andũ gũkĩra akararia ao. Kwa ngerekano, mabuku marĩa Akristiano amwe harĩ acio maandĩkire matongoretio nĩ roho, no mathiaga na mbere gũteithia andũ milioni nyingĩ na magatũma magĩe na kĩĩrĩgĩrĩro. Na Ũthamaki ũrĩa maahunjagia ũhoro waguo rĩu nĩ ũhandĩtwo na ica ikuhĩ nĩ ũgũthamakĩra andũ othe. (Mat. 24:14) Ngũrani na ũguo, thirikari ĩrĩa yarĩ na hinya ya Roma, o ĩyo yanyariraga Akristiano, ndĩaikarire mĩaka mĩingĩ, no arutwo acio maarĩ ehokeku rĩu nĩ athamaki kũrĩa igũrũ. Andũ arĩa maamakararagia nĩ maakuire na angĩkorũo nĩ makariũkio, magaakorũo marĩ raia a Ũthamaki ũcio wahunjagio nĩ Akristiano acio maathũire.​—Kũg. 5:10.

5. Kũringana na Johana 15:19, nĩ kĩĩ gĩtũmaga andũ thĩinĩ wa thĩ mage kũhe Aira a Jehova gĩtĩo?

⁵ Matukũ-inĩ maya, andũ amwe matitĩĩte Aira a Jehova na matuonaga tũrĩ andũ matarĩ athomu na matarĩ na hinya. Nĩkĩ? Tondũ tũtiĩkaga maũndũ ta marĩa marekwo nĩ andũ arĩa matũthiũrũrũkĩirie. Nĩ twĩrutanagĩria gũkorũo tũrĩ andũ enyihia, ahooreri, na athĩki. No andũ thĩinĩ wa thĩ makenagio nĩ andũ arĩa etĩi, andũ arĩa matamakaga na aremi. Makĩria ma ũguo, tũtiĩingĩragia maũndũ-inĩ ma gĩũteti, na tũtingĩraga thĩinĩ wa njeshi ya bũrũri o wothe. Tũkoragwo tũrĩ ngũrani mũno na andũ arĩa angĩ thĩinĩ wa thĩ, na kwoguo tuonagwo tũrĩ a gĩkĩro gĩa thĩ tũkĩringithanio na andũ arĩa angĩ.​—Thoma Johana 15:19; Rom. 12:2.

6. Nĩ maũndũ marĩkũ Jehova arahingia akĩhũthĩra andũ ake?

⁶ Gũtekũmakania ũrĩa andũ a thĩ matuonaga, Jehova nĩ aratũhũthĩra kũhingia maũndũ manene. Nĩ aratũhũthĩra kũruta wĩra wa kũhunjia na gĩkĩro kĩnene gũkĩra hĩndĩ ĩngĩ o yothe thĩinĩ wa thĩ. Ngathĩti iria irutagwo na igacabwo nĩ ndungata ciake, nĩcio itaũragwo na igakinyĩra andũ na gĩkĩro kĩnene gũkĩra ngathĩti ĩngĩ o yothe thĩinĩ wa thĩ, na ningĩ nĩ mahũthagĩra Bibilia gũteithia andũ milioni nyingĩ kwagagĩria ũtũũro wao. Jehova nĩwe ũtũmaga maũndũ macio mahoteke. Ahũthagĩra andũ monekaga ta matarĩ na hinya kũhingia maũndũ macio ma magegania. Ĩ ũhoro wĩgiĩ o ũmwe witũ? Hihi Jehova no atũteithie gũkorũo na hinya? Na angĩkorũo no atũteithie-rĩ, twagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩguo twamũkĩre ũteithio wake? Rekei rĩu twarĩrĩrie maũndũ matatũ tũngĩĩruta na kĩonereria kĩa mũtũmwo Paulo.

7. Ũndũ ũmwe tũngĩĩruta kuumana na kĩonereria gĩa Paulo nĩ ũrĩkũ?

⁷ Ũndũ ũmwe tũreruta na kĩonereria kĩa Paulo nĩ ũyũ: Ndũkehokage hinya waku wee mwene kana ũhoti waku ũgĩtungatĩra Jehova. Kũringana na mawoni ma andũ, Paulo aarĩ na gĩtũmi gĩa kwĩraha kana gĩa kwĩĩhoka. Aarereirũo taũni-inĩ ya Tariso ĩrĩa yarĩ taũni nene ya gĩcigo kĩmwe kĩa Roma. Taũni ya Tariso yarĩ na ũtonga mũingĩ na yunivasĩtĩ yarĩ na igweta. Paulo aarĩ mũthomu na aathomithĩtio nĩ Gamalieli, ũmwe wa atongoria a Ayahudi arĩa maahetwo gĩtĩo mũno matukũ-inĩ macio. (Atũm. 5:34; 22:3) Ningĩ kũrĩ hĩndĩ Paulo aarĩ na ũgucania mũnene gatagatĩ-inĩ ka Ayahudi. Ooigire ũũ: “Nĩ ndathiaga na mbere mũno maũndũ-inĩ ma ndini ya Ayahudi gũkĩra andũ aingĩ a riika rĩakwa thĩinĩ wa rũrĩrĩ rwitũ.” (Gal. 1:13, 14; Atũm. 26:4) No Paulo ndeĩhokaga we mwene.

8. Kũringana na Afilipi 3:8, Paulo oonaga atĩa maũndũ marĩa aatiganĩirie? Nĩ kĩĩ gĩatũmaga ‘akenere kwaga hinya’?

⁸ Paulo nĩ aatiganĩirie maũndũ marĩa mangĩatũmire andũ mamuone arĩ na hinya. Maũndũ macio mangĩatũmire oneke arĩ na hinya aacokire kuona matariĩ ta “gĩko kĩingĩ.” (Thoma Afilipi 3:8.) Paulo nĩ aacemanirie na moritũ maingĩ thutha wa gũtuĩka mũrũmĩrĩri wa Kristo. Nĩ aathũirũo nĩ andũ a rũrĩrĩ rwake mwene. (Atũm. 23:12-14) Ningĩ nĩ aahũũrirũo na agĩikio njera nĩ Aroma, o na arĩ na ũraiya wa Roma. (Atũm. 16:19-24, 37) Makĩria ma ũguo, Paulo nĩ aamenyaga atĩ ndaarĩ mũkinyanĩru na ndwarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ we gwĩka maũndũ marĩa magĩrĩire. (Rom. 7:21-25) No handũ ha gwĩtĩkĩria akararia ake kana mawathe make matũme orũo nĩ hinya, Paulo nĩ ‘aakenagĩra kwaga hinya.’ Nĩkĩ? Tondũ rĩrĩa aaiguaga atarĩ na hinya, nĩ eeyonagĩra hinya wa Ngai ũkĩruta wĩra ũtũũro-inĩ wake.​—2 Kor. 4:7; 12:10.

9. Twagĩrĩirũo gũkorũo na mawoni marĩkũ angĩkorũo tũtirĩ na maũndũ marĩa mangĩtũma tuoneke tũrĩ a bata?

⁹ Nĩguo tũheo hinya nĩ Jehova, nĩ twagĩrĩirũo gwĩthema gwĩciria atĩ hinya witũ, gĩthomo, mũrerere witũ, kana indo iria tũrĩ nacio nĩcio itũmaga tũkorũo tũrĩ a bata. Indo icio ticio itũmaga tũkorũo tũrĩ a bata maitho-inĩ ma Jehova. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, ti andũ aingĩ  gatagatĩ-inĩ ka andũ a Ngai “ogĩ kũringana na ithimi cia andũ, ti aingĩ marĩ na ũhoti, o na ti aingĩ moimĩte famĩlĩ-inĩ irĩ igweta.” Handũ ha ũguo, Jehova ahũthagĩra “indo cia thĩ iria cionagwo itarĩ hinya.” (1 Kor. 1:26, 27) Kwoguo ndũkareke gũkorũo ũtarĩ na maũndũ macio gũtũme wage gũtungatĩra Jehova. Handũ ha ũguo, onaga ũndũ ũcio ũrĩ mweke wa gũgũteithia kuona hinya wa Jehova ũkĩruta wĩra ũtũũro-inĩ waku. Kwa ngerekano, angĩkorũo nĩ ũretigĩra kwaria na andũ arĩa marokĩrĩra maũndũ marĩa wĩtĩkĩtie, hoyaga Jehova akũhe ũmĩrĩru wa gũtetera wĩtĩkio waku. (Ef. 6:19, 20) Angĩkorũo nĩ harĩ thĩna mũnene wa mwĩrĩ ũrahiũrania naguo, hoyaga Jehova akũhe hinya ũrĩa ũrabatara nĩguo wĩke ũrĩa wothe ũngĩhota ũtungata-inĩ wake. Rĩrĩa rĩothe wona Jehova agĩgũteithia, wĩtĩkio waku nĩ ũrĩongererekaga, na ũgakorũo na hinya makĩria.

10. Nĩkĩ nĩ twagĩrĩirũo kwĩruta kuumana na cionereria cia andũ ehokeku arĩa magwetetwo Bibilia-inĩ ta arĩa magwetetwo thĩinĩ wa Ahibirania 11:32-34?

¹⁰ Paulo nĩ eerutaga Bibilia na kĩyo. Nĩ eerutire maũndũ maingĩ, na makĩria nĩ eerutire na cionereria cia andũ arĩa magwetetwo Kiugo-inĩ kĩa Ngai. Akĩandĩkĩra Akristiano Ahibirania, Paulo aamerire meciragie ũhoro wa cionereria nyingĩ cia andũ arĩa maatungatĩire Jehova marĩ na wĩhokeku. (Thoma Ahibirania 11:32-34.) Mũndũ ũmwe harĩ acio nĩ Mũthamaki Daudi. Nĩ aahiũranirie na ũkararia kuuma kũrĩ thũ ciake na ningĩ kuuma kũrĩ andũ amwe maarĩ arata ake mbere ĩyo. Tũkĩarĩrĩria kĩonereria kĩa Daudi, nĩ tũkuona ũrĩa Paulo angĩkorũo eekĩrirũo hinya nĩ ũndũ wa gwĩcũrania ũtũũro wa Daudi na tuone ũrĩa tũngĩĩgerekania na Paulo.

11. Nĩ kĩĩ gĩatũmaga Daudi oneke atarĩ na hinya? (Rora mbica ngothi-inĩ.)

¹¹ Goliathu, ũrĩa warĩ njamba ya ita yarĩ na hinya, oonaga Daudi atarĩ na hinya. Rĩrĩa Goliathu oonire Daudi, nĩ ‘aamũnyararire.’ Makĩria ma ũguo, Goliathu aarĩ mũndũ warĩ na kĩũga kĩnene, aarĩ na matharaita mega ma mbaara, na nĩ aamenyerete kũrũa mbaara. No Daudi aarĩ o kamwana, na oonekaga atarĩ na matharaita na ũmenyeru wa kũrũa mbaara. Ĩndĩ Daudi aarĩ na hinya tondũ nĩ eehokire Jehova, na Jehova akĩmũhe hinya nĩguo ahote gũtooria Goliathu.​—1 Sam. 17:41-45, 50.

12. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ mũritũ Daudi aahiũranagia naguo?

¹² Harĩ ũndũ ũngĩ mũritũ Daudi aahiũranagia naguo ũrĩa ũngĩatũmire aigue atarĩ na hinya. Aatungatagĩra Saulu arĩ na wĩhokeku, ũrĩa Jehova aamũrĩte atuĩke mũthamaki wa Isiraeli. Kĩambĩrĩria-inĩ Mũthamaki Saulu nĩ aaheete Daudi gĩtĩo. No thutha ũcio, Saulu nĩ ũndũ wa mwĩtĩo nĩ aambĩrĩirie kũiguĩra Daudi ũiru. Saulu eekire Daudi maũndũ moru, o na akĩgeria kũmũũraga.​—1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11.

13. Daudi eekire atĩa rĩrĩa Mũthamaki Saulu aamwĩkire maũndũ matarĩ ma kĩhooto?

¹³ O na agĩkagwo maũndũ matarĩ ma kĩhooto nĩ Mũthamaki Saulu, Daudi no aathiire na mbere kuonia mũthamaki ũcio wamũrĩtwo nĩ Jehova gĩtĩo. (1 Sam. 24:6) Daudi ndaacokereirie Jehova mahĩtia nĩ ũndũ wa maũndũ moru marĩa meekagwo nĩ Saulu. Handũ ha ũguo, Daudi eehokire Jehova amũhe hinya ũrĩa aabataraga gũkirĩrĩria ũndũ ũcio mũritũ.​—Thab. 18:1, kohoro ga gũtaarĩria.

14. Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũritũ mũtũmwo Paulo aacemanirie naguo wahaanaine na wa Daudi?

¹⁴ Mũtũmwo Paulo nĩ aacemanirie na ũndũ ta ũcio Daudi aahiũranagia naguo. Thũ cia Paulo ciarĩ na hinya mũingĩ kũmũkĩra.  Atongoria aingĩ arĩa maarĩ igweta hĩndĩ ĩyo nĩ maamũthũire. Kaingĩ nĩ mooigaga ahũũrũo na aikio njera. O ta Daudi, Paulo nĩ eekirũo maũndũ moru nĩ andũ arĩa maabatiĩ gũkorũo marĩ arata ake. O na andũ amwe kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano nĩ maamũkagĩrĩra. (2 Kor. 12:11; Afil. 3:18) No Paulo nĩ aatooririe andũ arĩa othe maamũkagĩrĩra. Na njĩra ĩrĩkũ? Aathiire na mbere kũhunjia o na agĩũkagĩrĩrũo. Aatũũrire arĩ mwĩhokeku harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ, o na rĩrĩa meka maũndũ ma kũmũũraga ngoro. Na ũndũ ũrĩa wa bata makĩria, aatũũrire arĩ mwĩhokeku harĩ Ngai nginya rĩrĩa aakuire. (2 Tim. 4:8) Eekire maũndũ macio mothe, ti tondũ wa hinya wake no nĩ tondũ nĩ eehokete Jehova.

15. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩenda gwĩka, na tũngĩwĩka na njĩra ĩrĩkũ?

¹⁵ Hihi nĩ ũrumagwo kana ũgokĩrĩrũo nĩ andũ arĩa mũthomaga nao, arĩa mũrutithanagia wĩra nao, kana andũ a famĩlĩ arĩa matarĩ Aira a Jehova? Hihi nĩ ũrĩ wekwo ũndũ mũũru nĩ mũndũ thĩinĩ wa kĩũngano? Angĩkorũo wanacemania na ũndũ ta ũcio, ririkanaga kĩonereria kĩa Daudi na Paulo. No ũhote gũthiĩ na mbere ‘gũtooria ũũru na njĩra ya gwĩkaga wega.’ (Rom. 12:21) Rĩrĩa andũ matũkĩrĩra, tũtirũaga nao ta ũrĩa Daudi aarũire na Goliathu. Handũ ha ũguo, tũtooragia ũũru na njĩra ya kwĩrutanĩria gũteithia andũ kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Jehova na Bibilia. No tũhote gwĩka ũguo na njĩra ya kũhũthagĩra Bibilia gũcokia ciũria iria andũ maratũũria, ningĩ na njĩra ya gũkoragwo na gĩtĩo na ũtugi harĩ andũ arĩa maratwĩka maũndũ moru na gwĩkaga andũ othe maũndũ mega, o na thũ citũ.​—Mat. 5:44; 1 Pet. 3:15-17.

16-17. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Paulo ataariganĩirũo?

¹⁶ Mũtũmwo Paulo atanatuĩka mũrutwo wa Kristo, aarĩ mũndũ mwĩthĩ ũtaarĩ gĩtĩo na nĩ aanyariraga arũmĩrĩri a Jesu. (Atũm. 7:58; 1 Tim. 1:13) Jesu we mwene nĩwe wagiririe Paulo ũrĩa wetagwo Saulu kũnyarira kĩũngano gĩa Gĩkristiano. Jesu arĩ kũrĩa igũrũ nĩ aarĩirie Paulo na agĩtũma atuĩke mũtumumu. Nĩguo Paulo ahote kuona rĩngĩ, no mũhaka angĩacaririe ũteithio kuuma harĩ andũ arĩa aanyariraga. Nĩ eetĩkĩrire arĩ na wĩnyihia ũteithio wa  mũrutwo wetagwo Anania, ũrĩa wamũhonirie akĩhota kuona rĩngĩ.​—Atũm. 9:3-9, 17, 18.

¹⁷ Thutha ũcio Paulo nĩ aatuĩkire mũndũ ũĩkaine mũno kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano ĩndĩ ndaariganĩirũo nĩ maũndũ marĩa eerutĩte kuuma harĩ Jesu rĩrĩa aarĩ njĩra-inĩ erekeire Dameski. Paulo aatũũrire arĩ mwĩnyihia, na nĩ eetĩkagĩra ũteithio ũrĩa aaheagwo nĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Ooigire atĩ maarĩ ‘ũteithio wa kũmwĩkĩra hinya.’​—Kol. 4:10, 11, kohoro ka magũrũ-inĩ.

18. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuone ta tũtarabatara ũteithio wa andũ arĩa angĩ?

¹⁸ Tũreruta atĩa kuuma kũrĩ Paulo? Rĩrĩa twambĩrĩirie kũnyitanĩra na andũ a Jehova, nĩ twakenagĩra mũno gũteithio nĩ andũ arĩa angĩ tondũ nĩ twamenyaga atĩ harĩ maũndũ maingĩ twabataraga kwĩruta. (1 Kor. 3:1, 2) Ĩ mahinda-inĩ maya? Angĩkorũo tũkoretwo tũgĩtungatĩra Jehova kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ na nĩ tũgĩte na ũmenyeru mũingĩ, no tuone ta tũtarabatara ũteithio, makĩria angĩkorũo ũrĩa ũratũteithia ndakoretwo ũhoro-inĩ wa ma ihinda iraihu ta ithuĩ. O na kũrĩ ũguo, Jehova kaingĩ ahũthagĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ gũtwĩkĩra hinya. (Rom. 1:11, 12) Nĩ twagĩrĩirũo kũririkanaga ũguo, angĩkorũo nĩ tũrenda kwamũkĩra hinya ũrĩa Jehova aheanaga.

19. Nĩ kĩĩ gĩatũmire Paulo agaacĩre?

¹⁹ Paulo nĩ aahingirie maũndũ manene thutha wa gũtuĩka Mũkristiano. Nĩkĩ? Tondũ nĩ eerutire atĩ mũndũ ndagaacagĩra nĩ ũndũ wa hinya wake mwene, gĩthomo, indo, kana mũrerere wake, no agaacagĩra nĩ ũndũ wa wĩnyihia na kwĩhoka Jehova. Rekei ithuothe twĩgerekanagie na Paulo na njĩra ya (1) kwĩhoka Jehova, (2) kwĩrutaga na cionereria cia andũ arĩa magwetetwo Bibilia-inĩ, na (3) gwĩtĩkagĩra ũteithio wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Tweka ũguo, Jehova nĩ arĩtũmaga tũkorũo na hinya o na rĩrĩa tũraigua tũtarĩ na hinya!