1. Andũ kĩrĩndĩ kĩnene arĩa moonganĩte karine-inĩ ya mbere meerirũo meke atĩa?

KĨRĨNDĨ kĩnene kĩa athuri na atumia nĩ gĩathiĩte Jerusalemu. Mooimĩte mabũrũri-inĩ matiganĩte na maaragia thiomi ngũrani. Gũgĩcoka gũgĩkĩka ũndũ wa magegania mũthenya ũcio. Ayahudi amwe nĩ maambĩrĩirie kwaria thiomi cia andũ arĩa mooimĩte kũndũ na kũndũ. Ũndũ ũcio nĩ wagegirie andũ, no ũhoro ũrĩa Ayahudi acio maameerire na ũhoro ũrĩa mũtũmwo Petero eerire andũ othe, nĩguo wamagegirie o na makĩria. Andũ acio moonganĩte nĩ meerutire atĩ nĩ mangĩahonokirio na njĩra ya kuonania wĩtĩkio harĩ Jesu Kristo. Ũhoro ũcio nĩ wahutirie andũ acio ngoro mũno nginya makĩũria ũũ: “Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa?” Nake Petero akĩmeera: “O mũndũ abatithio.”—Atũm. 2:37, 38.

2. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkwarĩrĩria gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ? (Rora mbica ngothi-inĩ.)

² Gwacokire gũgĩkĩka ũndũ ũngĩ wa kũgegania mũno. Andũ ta 3,000 nĩ maabatithirio mũthenya ũcio magĩtuĩka arutwo a Kristo. Ũndũ ũcio warĩ kĩambĩrĩria kĩa wĩra mũnene wa gũtua andũ arutwo ũrĩa Jesu aathĩte arũmĩrĩri ake marutage. Wĩra ũcio no ũrathiĩ na mbere nginya ũmũthĩ. Mahinda-inĩ maya, mũndũ ndangĩkinyĩrĩra kũbatithio thutha wa kũhunjĩrio mathaa maigana ũna. Mũrutwo no oe mĩeri kana mwaka o na kana makĩria agĩgakinyĩrĩra kũbatithio. Angĩkorũo nĩ wĩrutaga Bibilia na mũndũ, no mũhaka nĩ wĩyoneire atĩ gũteithia mũndũ atuĩke mũrutwo wa Jesu nĩ kuoyaga ihinda. Thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ, nĩ tũkwarĩrĩria ũrĩa ũngĩka nĩguo ũteithie mũrutwo waku wa Bibilia nĩguo agĩrĩre kũbatithio.

3. O ta ũrĩa Mathayo 28:19, 20 yonanĩtie-rĩ, mũrutwo abatiĩ gwĩka atĩa nĩguo agĩrĩre kũbatithio?

³ Mũrutwo atanabatithio, nĩ agĩrĩire gũkorũo akĩhũthĩra maũndũ marĩa Bibilia ĩrutanaga. (Thoma Mathayo 28:19, 20.) Rĩrĩa  mũrutwo ahũthĩra maũndũ marĩa areruta, akoragwo atariĩ ta “mũndũ mũũgĩ” ũrĩa Jesu aagwetire ngerekano-inĩ yake, ũrĩa weenjire thĩ akĩrikia nĩguo ake nyũmba yake igũrũ rĩa rwaro rwa ihiga. (Mat. 7:24, 25; Luk. 6:47, 48) Tũngĩka atĩa nĩguo tũteithie mũrutwo wa Bibilia ahũthĩre maũndũ marĩa areruta? Rekei twarĩrĩrie maũndũ matatũ tũngĩka.

4. Ũngĩka atĩa nĩguo ũteithie mũrutwo athiĩ na mbere nginya agĩrĩre kũbatithio? (Ningĩ rora gathandũkũ, “ Teithia Mũrutwo Waku Kwĩigĩra Mĩoroto na Kũmĩkinyĩra.”)

⁴ Teithia mũrutwo waku kwĩigĩra mĩoroto ya kĩĩroho. Wagĩrĩirũo gwĩka ũguo nĩkĩ? Ta wĩcirie ngerekano ĩno: Ũngĩkorũo ũgĩthiĩ thabarĩ ndaihu, no ũtue itua rĩa gũthiĩ ũkĩrũgamaga kũndũ gũtiganĩte, nĩguo wĩrorere ũthaka wakuo. Gwĩka ũguo no gũtũme wone thabarĩ yaku ĩrĩ nguhĩ. O ũndũ ũmwe na ũcio, rĩrĩa mũrutwo eigĩra mĩoroto ya ihinda inini na amĩkinyĩra, ũndũ ũcio no ũmũteithie kuona atĩ no ahote gũkinyĩra muoroto wa kũbatithio. Hũthagĩra gathandũkũ ka “Geria gwĩka ũũ” ibuku-inĩ rĩa Kenera Ũtũũro Tene na Tene! gũteithia mũrutwo waku kwĩigĩra mĩoroto ya kĩĩroho. Thutha wa kũrĩkia o ithomo, arĩrĩriai na mũrutwo ũrĩa ũhoro ũrĩa ũrĩ gathandũkũ-inĩ kau ũrahutania na maũndũ marĩa eruta. Angĩkorũo harĩ na muoroto ũngĩ ũngĩenda mũrutwo waku akinyĩre, wandĩke harĩa handĩkĩtwo “Ũndũ Ũngĩ Ũngĩka.” Hũthagĩra gacunjĩ kau kaingĩ kwarĩrĩria na mũrutwo waku ũhoro wĩgiĩ mĩoroto yake ya ihinda inini na ya ihinda iraihu.

5. Kũringana na Mariko 10:17-22, Jesu eerire mũndũ ũmwe mũtongu atĩa, na aamwĩrire ũguo nĩkĩ?

⁵ Teithia mũrutwo waku eke mogarũrũku ũtũũro-inĩ. (Thoma Mariko 10:17-22.) Jesu nĩ aamenyaga atĩ nĩ ũngĩarĩ ũndũ mũritũ harĩ mũndũ ũmwe warĩ mũtongu kwendia indo ciake ciothe. (Mar. 10:23) O na kũrĩ ũguo, Jesu ndaagire kwĩra mũndũ ũcio eke ũgarũrũku ũcio mũnene ũtũũro-inĩ wake. Jesu eekire ũguo tondũ nĩ eendete mũndũ ũcio. Rĩmwe na rĩmwe no twĩtigĩre kwĩra mũrutwo  ahũthĩre maũndũ marĩa areruta nĩ ũndũ wa kuona ta atehaarĩirie gwĩka mogarũrũku marĩa marabatarania. Andũ no moe ihinda magĩgatigana na mĩtugo ĩrĩa mararĩ nayo nĩguo mehumbe ũmũndũ mwerũ. (Kol. 3:9, 10) Ĩndĩ o ũrĩa ũkwaria na ihenya na mũrutwo igũrũ rĩgiĩ ũgarũrũku ũrĩa arabatara gwĩka, noguo ekwambĩrĩria o na ihenya gũcenjia. Kwarĩrĩria nake ũhoro ũcio nĩ kuonanagia atĩ nĩ ũramũrũmbũiya.—Thab. 141:5; Thim. 27:17.

6. Twagĩrĩirũo kũhũthĩra ciũria cia mawoni nĩkĩ?

⁶ Nĩ ũndũ wa bata kũũragia mũrutwo ciũria cia mawoni, nĩguo tũmenye mawoni make igũrũ rĩgiĩ ũndũ mũna tũrarĩrĩria. Gwĩka ũguo nĩ kũrĩgũteithagia kũmenya maũndũ marĩa mũrutwo waku arataũkĩrũo nĩmo na marĩa etĩkĩtie. Ũngĩkaga ũguo kaingĩ, nĩ ũrĩkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ harĩ wee kwarĩrĩria na mũrutwo waku maũndũ marĩa mangĩkorũo marĩ maritũ harĩ we gwĩtĩkĩra. Ibuku rĩa Kenera Ũtũũro Tene na Tene! rĩrĩ na ciũria nyingĩ cia mawoni. Kwa ngerekano, ithomo rĩa 04 rĩrĩ na kĩũria gĩkĩ: “Ũgwĩciria Jehova aiguaga atĩa rĩrĩa wahũthĩra rĩĩtwa rĩake?” Narĩo ithomo rĩa 09 rĩrĩ na kĩũria kĩroria: “Ũngĩenda kũhoya igũrũ rĩgiĩ maũndũ ta marĩkũ?” Kĩambĩrĩria-inĩ, no ũkorũo ũtarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ mũrutwo gũcokia ciũria icio cia mawoni. No ũmũmenyerie, na njĩra ya kũmũteithia gwĩciria igũrũ rĩgiĩ maandĩko marĩa magwetetwo o hamwe na mbica.

7. Tũngĩhũthĩra atĩa maũndũ marĩa monetwo na njĩra ĩkũguna mũrutwo?

⁷ Mũrutwo waku arĩkia gũtaũkĩrũo maũndũ marĩa abatiĩ gwĩka, mwĩkĩrage ngoro gwĩka maũndũ macio na njĩra ya kũhũthĩra maũndũ monetwo. Kwa ngerekano, angĩkorũo mũrutwo waku nĩ aremagĩrĩrũo gũka mĩcemanio, no ũmuonie video Jehova nĩ Aanũmbũyirie thĩinĩ wa gathandũkũ karĩ na kĩongo “Rikĩra” ithomo-inĩ rĩa 14. Mathomo maingĩ ibuku-inĩ rĩa Kenera Ũtũũro Tene na Tene! nĩ marĩ na maũndũ maingĩ ta macio monetwo thĩinĩ wa gathandũkũ “Thuthuria Makĩria” kana ka “Rikĩra.” * Wĩmenyerere ndũkaringithanie mũrutwo waku na mũndũ ũngĩ na njĩra ya kũmwĩra, “Angĩkorũo no ahote, o nawe no ũhote.” Rekaga mũrutwo oige ũguo arĩ we. Handũ ha ũguo, gweta maũndũ manene marĩa maateithirie mũndũ ũrĩa ũgwetetwo video-inĩ ĩyo kũhũthĩra motaaro ma Bibilia. No ũgwete rĩandĩko kana ũndũ mũna agwetete wamũteithirie. Rĩrĩa rĩothe wahota, tĩtĩrithagia ũrĩa Jehova aateithirie mũndũ ũcio.

8. Tũngĩteithia mũrutwo atĩa kwenda Jehova?

⁸ Teithia mũrutwo waku kwenda Jehova. Ũngĩka ũguo na njĩra ĩrĩkũ? Na njĩra ya gũcaragia mĩeke kũruta mũrutwo waku ũhoro wĩgiĩ ngumo cia Jehova. Teithia mũrutwo waku kuona atĩ Jehova nĩ Ngai mũkeni na atĩ nĩ ateithagia andũ arĩa mamwendete. (1 Tim. 1:11; Ahib. 11:6) Onia mũrutwo waku atĩ nĩ ekũgunĩka nĩ ũndũ wa kũhũthĩra maũndũ marĩa areruta, na ũmuonie atĩ ũguni ũcio ũronania atĩ Jehova nĩ amwendete. (Isa. 48:17, 18) O ũrĩa mũrutwo waku ekwenda Jehova, noguo ekũigua agĩtindĩkwo gwĩka mogarũrũku marĩa marabatarania.—1 Joh. 5:3.

9. Kũringana na Mariko 10:29, 30, nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩteithia mũndũ kwĩima na akũre akinyĩrĩre kũbatithio?

⁹ Mũrutwo wa Bibilia no abatare kwĩima nĩguo akũre kĩĩroho na akinyĩrĩre kũbatithio. O ta mũndũ mũtongu ũrĩa ũkũgwetetwo na hau kabere, arutwo amwe no mabatare kwĩima  maũndũ ma kĩĩmwĩrĩ. Angĩkorũo wĩra ũrĩa marutaga ndũratwarana na morutani ma Bibilia, no mabatare gũcaria wĩra ũngĩ. Angĩ nao no mabatare gũtigana na arata arĩa matendete Jehova. Angĩ nao no matiganĩrio nĩ andũ a famĩlĩ arĩa mathũire Aira a Jehova. Jesu ooigire atĩ andũ amwe no maritũhĩrũo gwĩka mogarũrũku ta macio. No ooigire atĩ andũ arĩa mamũrũmagĩrĩra gũtirĩ hĩndĩ magaconorithio. Jehova nĩ arĩmarathimaga na njĩra ya kũmahe famĩlĩ ya kĩĩroho ĩrĩ na wendo. (Thoma Mariko 10:29, 30.) Ũngĩteithia atĩa mũrutwo waku wa Bibilia gũkenera kĩrathimo kĩu?

10. Ũreruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Manuel?

¹⁰ Kũria ũrata na mũrutwo waku. Nĩ ũndũ wa bata wonagie mũrutwo waku atĩ nĩ ũmũrũmbũyagia. Nĩkĩ hihi? Ta rora ũrĩa Manuel ũrĩa ũikaraga Mexico ooigire. Akĩaria ũhoro wĩgiĩ rĩrĩa aarĩ mũrutwo wa Bibilia ooigire: “Hĩndĩ ciothe tũtanambĩrĩria gũthoma, mwarimũ wakwa nĩ aanjũragia ũrĩa ndĩrathiĩ na mbere. Ũndũ ũcio nĩ wandeithagia kũigua hooreire na ũkandeithia kũmũhingũrĩra ngoro. Nĩ ndoonaga biũ atĩ nĩ aanũmbũyagia.”

11. Arutwo aitũ mangĩgunĩka atĩa tũngĩhũthagĩra mahinda hamwe nao?

¹¹ Hũthagĩra mahinda na arutwo aku o ta ũrĩa Jesu aahũthagĩra mahinda na arutwo ake. (Joh. 3:22) Ũngĩona kwagĩrĩire, no ũnyite ũgeni mũrutwo waku wa Bibilia ũrĩa ũrerutanĩria gũkũra kĩĩroho gwaku mũciĩ mũnyuanĩre gacai kana mũrĩanĩre o na kana mwĩrorere programu ya JW Broadcasting. Mũrutwo waku no akene mũno ũngĩmũnyita ũgeni hĩndĩ ĩrĩa andũ ao a famĩlĩ na arata marakũngũĩra ikũngũĩro cia kĩndini kana cia bũrũri. Mũrũ wa Ithe witũ wĩtagwo Kazibwe kuuma bũrũri wa Uganda ooigire: “Kũhũthĩra mahinda hamwe na mwarimũ wakwa nĩ kwandeithirie kwĩruta maũndũ maingĩ megiĩ Jehova, o ta ũrĩa nderutaga rĩrĩa twathomaga nake. Nĩ ndeyoneire ũrĩa Jehova arũmbũyagia andũ ake na ũrĩa makoragwo na gĩkeno. Ũguo nĩguo ndendaga ũtũũro wakwa ũkorũo ũhaana.”

12. Twagĩrĩirũo gũthiĩ na ahunjia matiganĩte kwĩruta na mũrutwo nĩkĩ?

 ¹² Nyitaga ũgeni ahunjia matiganĩte ũkĩĩruta na mũrutwo waku. Rĩmwe na rĩmwe no tuone ũrĩ ũndũ mũhũthũ gũthiĩ kwĩruta na mũrutwo tũrĩ ithuiki kana gũthiĩ na mũhunjia ũrĩa ũrĩa hingo ciothe. O na gũtuĩka gwĩka ũguo no gũtũhũthĩrie maũndũ, gũthiĩ na ahunjia matiganĩte no gũkorũo na ũguni mũnene harĩ mũrutwo. Dmitrii ũrĩa ũikaraga Moldova ooigire: “Ahunjia matiganĩte arĩa maanyitagwo ũgeni wĩruti-inĩ wakwa maataaragĩria maũndũ na njĩra ngũrani. Ũndũ ũcio nĩ wandeithagia gũtaũkĩrũo nĩ maũndũ na njĩra itiganĩte. Na rĩrĩa ndaathiire mũcemanio riita rĩa mbere, ndietigagĩra mũno tondũ nĩ ndaamenyanĩte na aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ.”

13. Twagĩrĩirũo gũteithia mũrutwo athiage mĩcemanio nĩkĩ?

¹³ Teithia mũrutwo waku gũthiaga mĩcemanio ya kĩũngano. Twagĩrĩirũo gwĩka ũguo tondũ Jehova nĩwe wathĩte athathaiya ake macemanagie hamwe na gwĩka ũguo nĩ gĩcunjĩ kĩa ũthathaiya witũ. (Ahib. 10:24, 25) Makĩria ma ũguo, aarĩ na ariũ a Ithe witũ makoragwo marĩ famĩlĩ itũ ya kĩĩroho. Rĩrĩa tũrĩ nao mĩcemanio-inĩ, nĩ ta tũkoragwo mũciĩ tũkĩrĩanĩra irio nduge wega. Ũngĩteithia mũrutwo waku gũthiaga mĩcemanio, ũgũkorũo ũkĩmũteithia kuoya ikinya rĩa bata mũno rĩrĩa rĩkũmũteithia gũkinyĩrĩra kũbatithio. No ũkorũo ũtarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ mũrutwo kuoya ikinya rĩu. Hihi ibuku rĩa Kenera Ũtũũro Tene na Tene! rĩngĩteithia mũrutwo waku atĩa gũtooria maũndũ marĩa mangĩkorũo makĩmũgirĩrĩria gũthiĩ mĩcemanio?

14. Tũngĩkĩra mũrutwo witũ ngoro atĩa gũthiĩ mĩcemanio?

¹⁴ Hũthĩra ithomo rĩa 10 rĩa ibuku rĩa Kenera Ũtũũro Tene na Tene! gwĩkĩra mũrutwo waku ngoro. Ibuku rĩrĩ rĩtanarutwo, ahunjia marĩ na ũmenyeru nĩ mooririo mahũthĩre ithomo rĩu gwĩkĩra arutwo ao ngoro gũthiaga mĩcemanio, na nĩ maagĩire na moimĩrĩro mega mũno. No to nginya weterere mũkinye ithomo rĩa 10 nĩguo ũnyite ũgeni mũrutwo waku mĩcemanio-inĩ. Mũnyite ũgeni mwambĩrĩria kwĩruta o ũguo, na ũikare ũkĩmũririkanagia. O mũrutwo akoragwo akĩhiũrania na moritũ matiganĩte. Kwoguo geragia kũrora mabataro ma mũrutwo na kinyi, nĩguo ũkamenya maũndũ marĩa ũngĩka nĩguo ũmũteithĩrĩrie. Ndũgakue ngoro angĩoya ihinda iraihu atambĩrĩirie gũka mĩcemanio-inĩ. Korũo na wetereri, ĩndĩ ũthiĩ o na mbere kũmũnyita ũgeni.

15. Nĩ guoya ũrĩkũ mũrutwo witũ angĩkorũo naguo?

¹⁵ No kũhoteke rĩrĩa werutaga nĩ waiguaga guoya wa gũtuĩka Mũira wa Jehova. No gũkorũo woonaga ta gũtarĩ hĩndĩ ũkaahota gũthiĩ kũhunjia. Rĩngĩ no gũkorũo nĩ wetigagĩra nĩ ũndũ wa kuona ta andũ a famĩlĩ na arata megũgũkararia. Kũririkana maũndũ macio no gũgũteithie gũtaũkĩrũo nĩ mũrutwo waku. Jesu oonanirie atĩ andũ amwe nĩ mangĩgaakorũo na guoya ta ũcio. O na kũrĩ ũguo, eekĩrire arũmĩrĩri ake ngoro matikareke guoya ũtũme matige gũtungatĩra Jehova. (Mat. 10:16, 17, 27, 28) Jesu aateithirie arũmĩrĩri ake atĩa gũtooria guoya? Na ũngĩĩgerekania na kĩonereria gĩake atĩa?

16. Tũngĩmenyeria mũrutwo witũ atĩa kwaria na andũ arĩa angĩ maũndũ marĩa areruta?

¹⁶ Menyeria mũrutwo waku o kahora kwĩra andũ arĩa angĩ maũndũ marĩa erutĩte. No kũhoteke arutwo a Jesu nĩ maaiguaga guoya rĩrĩa aameerire mathiĩ makahunjie. No Jesu nĩ aamateithirie na njĩra ya kũmeera kũrĩa mangĩahunjirie na ndũmĩrĩri ĩrĩa mangĩahunjirie. (Mat. 10:5-7) Ũngĩĩgerekania na Jesu atĩa?  Teithia mũrutwo waku kũmenya kũrĩa angĩhunjia. Kwa ngerekano, mũũrie kana nĩ oĩ mũndũ ũngĩgunĩka kuumana na ũndũ mũna Bibilia ĩrutanĩte? Ũcoke ũmũteithie kũhaarĩria ũrĩa angiuga na njĩra ya kũmuonia ũrĩa angĩrutana ũndũ ũcio na njĩra hũthũ. Ũngĩona kwagĩrĩire, no mwĩmenyerie hamwe nake ũhoro ũrĩa ũrĩ tũthandũkũ-inĩ twa “Andũ Amwe Moigaga” na “Mũndũ no Orie,” ibuku-inĩ rĩa Kenera Ũtũũro Tene na Tene! Ũkĩmenyeria mũrutwo waku, mũteithie kuona ũrĩa angĩhũthĩra Bibilia kũruta macokio mahũthũ na ma ũũgĩ.

17. Tũngĩhũthĩra atĩa Mathayo 10:19, 20, 29-31 gũteithia mũrutwo ehokage Jehova?

¹⁷ Teithia mũrutwo waku kwĩhokaga Jehova. Jesu nĩ aaheire arutwo ake ũũma atĩ Jehova nĩ angĩamateithirie tondũ nĩ aamendete. (Thoma Mathayo 10:19, 20, 29-31.) Ririkanagia mũrutwo atĩ Jehova nĩ arĩmũteithagia. No ũteithie mũrutwo waku kwĩhokaga Jehova, na njĩra ya kũgweta mĩoroto ya mũrutwo ũcio rĩrĩa mũrahoya nake. Mũrũ wa Ithe witũ Franciszek ũrĩa ũikaraga Poland ooigire ũũ: “Mwarimũ wakwa nĩ aagwetaga mĩoroto yakwa kaingĩ rĩrĩa arahoya. Kuona Jehova agĩcokia mahoya ma mwarimũ wakwa nĩ gwatũmire nyambĩrĩrie kũhoyaga. Nĩ ndonire Jehova akĩndeithia rĩrĩa ndaabataraga kũhoya rũtha wĩra-inĩ nĩguo hote gũthiĩ mĩcemanio na kĩgomano.”

18. Jehova aiguaga atĩa nĩ ũndũ wa wĩra ũrĩa arimũ a Bibilia marutaga?

¹⁸ Jehova nĩ arũmbũyagia mũno arutwo aitũ a Bibilia. Nĩ onaga ũrĩa arimũ a Bibilia merutanagĩria gũteithia andũ mamũkuhĩrĩrie, na nĩ amendete nĩ ũndũ wa ũndũ ũcio. (Isa. 52:7) Angĩkorũo ihinda-inĩ rĩrĩ ndũrĩ na mũrutwo wa Bibilia, no ũteithĩrĩrie arutwo a Bibilia mathiĩ na mbere gũkũra nginya magĩrĩre kũbatithio, ũngĩthiaga na ahunjia arĩa angĩ kwĩruta na arutwo ao.