1, 2. (a) Ciugo cia Jesu iria irĩ thĩinĩ wa Mathayo 24:12 ciahutirie a kĩambĩrĩria-inĩ? (b) Ibuku rĩa Atũmwo rĩonanagia atĩa atĩ Akristiano aingĩ a tene nĩ maathiaga na mbere kuonania wendo? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

ŨNDŨ ũmwe ũrĩ kĩmenyithia-inĩ kĩrĩa Jesu aaheanire “kĩa ithirĩro rĩa mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ,” nĩ atĩ “wendo wa andũ aingĩ nĩ [ũngĩkanyiha].” (Mat. 24:3, 12) Karine-inĩ ya mbere, Ayahudi, arĩa moigaga atĩ o nĩ andũ a Ngai, nĩ maarekire wendo wao harĩ Ngai ũnyihe.

² Ngũrani nao, Akristiano aingĩ a hĩndĩ ĩyo maathiaga na mbere “kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega wĩgiĩ Kristo,” na kuonania wendo harĩ Ngai, harĩ Akristiano arĩa angĩ, na harĩ andũ arĩa mataarĩ etĩkia. (Atũm. 2:44-47; 5:42) O na kũrĩ ũguo, arũmĩrĩri amwe a Jesu a karine ya mbere nĩ maarekire wendo wao ũnyihe.

3. Kwahoteka nĩ kĩĩ gĩatũmĩte wendo wa Akristiano amwe ũnyihe?

³ Thutha wa kũriũkio na kwambata igũrũ, Jesu Kristo eerire Akristiano a karine ya mbere arĩa maaikaraga Efeso ũũ: “Ũndũ ũrĩa ngũgũcuukĩra nĩ ũyũ, atĩ nĩ ũtigĩte wendo ũrĩa warĩ naguo kĩambĩrĩria-inĩ.” (Kũg. 2:4) Ũndũ ũmwe ũngĩkorũo watũmĩte mahaane ũguo nĩ ũrĩkũ? No gũkorũo arũmĩrĩri acio a Kristo nĩ maahutĩtio nĩ muonere wa kĩĩmwĩrĩ wa gũkũ thĩ. (Ef. 2:2, 3) O ta ũrĩa kũhaana taũni-inĩ nyingĩ ũmũthĩ, taũni ĩyo ya Efeso yaiyũrĩtwo nĩ  mĩtugo mĩũru. Yarĩ taũni ĩrĩ na ũtonga mũingĩ na andũ a kuo nĩ meekĩrĩire mũno maũndũ ma gwĩkenia, indo cia goro, na gũikara ũtũũro wa igũrũ. Ikeno cia mwĩyendo nĩ ciatũmaga wendo wa andũ aingĩ ũnyihe. Makĩria ma ũguo, mĩtugo ya rũtũrĩko na ya waganu nĩ yaingĩhĩte mũno.

4. (a) Nĩ na njĩra irĩkũ wendo wa andũ aingĩ ũnyihĩte ũmũthĩ? (b) Nĩ maũndũ-inĩ marĩkũ matatũ wendo witũ ũngĩgerio?

⁴ Ũrathi wa Jesu wĩgiĩ wendo wa andũ aingĩ kũnyiha nĩ ũrahinga o na matukũ-inĩ maya. Ũmũthĩ, wendo wa andũ aingĩ harĩ Ngai ũthiĩte o na mbere kũnyiha. Andũ milioni nyingĩ nĩ matiganĩirie Ngai na methaga kĩhonia kĩa mathĩna mao kuuma harĩ mathondeka ma andũ. Kwoguo, harĩ andũ arĩa matathathayagia Jehova Ngai, wendo ũthiĩte o ũkĩnyihaga. No o ta ũrĩa maũndũ marĩa maarĩ kĩũngano-inĩ kĩa Efeso gĩa karine ya mbere monanagia, o na Akristiano a ma ũmũthĩ no mahũthĩrĩrie maũndũ na metĩkĩrie wendo wao ũnyihe. Rĩu tũkwarĩrĩria ũrĩa wendo witũ ũngĩgerio maũndũ-inĩ matatũ: (1) Wendo harĩ Jehova, (2) wendo harĩ ma cia Bibilia, na (3) wendo harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ.

5. Nĩkĩ no mũhaka twende Ngai?

⁵ Mũthenya o ro ũcio Jesu aaheanire mũkaana wĩgiĩ wendo wa andũ aingĩ kũnyiha, aambire gũtĩtĩrithia ũhoro wa wendo ũrĩa wa bata makĩria. Oigire ũũ: “ ‘No mũhaka wende Jehova Ngai waku na ngoro yaku yothe na muoyo waku wothe na meciria maku mothe.’ Rĩu nĩrĩo rĩathani rĩrĩa inene mũno na rĩa mbere.” (Mat. 22:37, 38) Gũkorũo na wendo mũrikĩru harĩ Ngai nĩ gũtũteithagia gwathĩkĩra maathani make, gũkirĩrĩria, na gũthũũra maũndũ marĩa moru. (Thoma Thaburi 97:10.) O na kũrĩ ũguo, Shaitani na thĩ yake merutanagĩria mũno gũthararia wendo witũ harĩ Ngai.

6. Moimĩrĩro makoretwo marĩ marĩkũ nĩ ũndũ wa wendo harĩ Ngai kũnyiha?

⁶ Thĩ ĩrĩa tũratũũra ĩrĩ na muonere mũhĩtanu wĩgiĩ wendo. Handũ ha kwerekeria wendo harĩ Mũũmbi, andũ matuĩkĩte “eyendi.” (2 Tim. 3:2) Thĩ ĩno ĩratongorio nĩ Shaitani ĩtũmaga andũ makũrie “merirĩria ma mwĩrĩ na merirĩria ma maitho na mwĩyonanio wa indo iria mũndũ arĩ nacio.” (1 Joh. 2:16) Mũtũmwo Paulo aaheire Akristiano mũkaana wĩgiĩ gũkenia mwĩrĩ rĩrĩa oigire ũũ: “Gwĩciragia maũndũ ma mwĩrĩ kũrehaga gĩkuũ . . . nĩ ũndũ gwĩciragia maũndũ ma mwĩrĩ kũrehaga ũthũ na Ngai.” (Rom. 8:6, 7) Ma nĩ atĩ, andũ arĩa mahũthĩrĩte ũtũũro wao gũthingata indo cia kĩĩmwĩrĩ kana gwĩkenia na maũndũ ma ngomanio marĩkĩrĩirie na gũkua ngoro na kũgĩa na ruo rũingĩ mũno.—1 Kor. 6:18; 1 Tim. 6:9, 10.

7. Nĩ mogwati marĩkũ arũmĩrĩri a Kristo macemanagia namo ũmũthĩ?

⁷ Mabũrũri-inĩ mamwe, andũ amwe arĩa moigaga gũtirĩ Ngai, na arĩa mekĩraga nganja atĩ nĩ kũrĩ Ngai, na arĩa metĩkĩtie indo nĩ kwĩyumĩria cieyumĩririe, matheremagia mwĩcirĩrie ũtũmaga wendo wa andũ aingĩ harĩ Ngai ũnyihe na o na makĩria ũgatũma mage kũmwĩtĩkia. Nĩ mahotete kũiguithia andũ aingĩ atĩ nĩguo mũndũ etĩkie atĩ nĩ kũrĩ Mũũmbi, no akorirũo atarĩ mũũgĩ. Ningĩ athomi a sayansi nĩ matũũgĩrĩtio mũno nginya andũ makariganĩrũo nĩ Mũũmbi. (Rom. 1:25) Tũngĩthikĩrĩria morutani ta macio no twĩkore tũkĩeherera Jehova o kahora na wendo witũ no ũnyihe.—Ahib. 3:12.

8. (a) Ndungata nyingĩ cia Jehova icemanagia na maũndũ marĩkũ ma kũũraga ngoro? (b) Thaburi 136 ĩkoragwo na ũndũ ũrĩkũ wa gũtũũmĩrĩria?

⁸ Gwĩtĩkĩra kũhooteka nĩ ũndũ wa gũkua ngoro o nakuo no gũtũme wĩtĩkio witũ wage hinya na wendo witũ harĩ Ngai ũnyihe. Thĩinĩ wa mũtabarĩre ũyũ mũũru ũratongorio nĩ Shaitani, ithuothe nĩ tũcemanagia na maũndũ matũmaga tũkue ngoro rĩmwe na rĩmwe.  (1 Joh. 5:19) No kũhoteke ihinda-inĩ rĩrĩ tũrĩ na mathĩna marehetwo nĩ ũkũrũ, kwaga ũgima mwega wa mwĩrĩ, kana o na mathĩna ma kĩĩmbeca. Kana no tũkorũo tũrahiũrania na maũndũ ta kũigua tũtagĩrĩire, kwaga kũhinga kwa maũndũ tũrerĩgĩrĩire, kana o na mahĩtia maitũ. O na kũrĩ ũguo, tũtiagĩrĩirũo kũreka o na hanini maũndũ ta macio matũme twĩcirie atĩ Jehova nĩ atũtiganĩirie. Handũ ha ũguo, twagĩrĩirũo gwĩcũrania ũhoro wa ciugo cia kũũmĩrĩria ciĩgiĩ wendo wa gũtũũra ũrĩa Jehova atuonagia. Thaburi 136:23 nĩ yonanagia ciugo ta icio tondũ yugaga: ‘Atũririkanire rĩrĩa twanyihĩrĩire, tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene.’ Nĩ ma, ũtugi wa Jehova kwerekera ndungata ciake ndũcenjagia. Kwoguo no tũkorũo na ma atĩ nĩ aiguaga rĩrĩa ‘tũramũthaitha,’ na nĩ acokagia mahoya ta macio.—Thab. 116:1; 136:24-26.

9. Nĩ kĩĩ kĩaheire mũtũmwo Paulo hinya wa gũtũũria wendo wake harĩ Ngai?

⁹ O ta mwandĩki wa Thaburi, mũtũmwo Paulo nĩ eekagĩrũo hinya nĩ gwĩcũrania ũhoro wa ũteithio wa Jehova ũrĩa ũtangĩthira. Paulo aandĩkire ũũ: “Jehova nĩwe mũndeithia; ndigwĩtigĩra. Mũndũ angĩnjĩka atĩa?” (Ahib. 13:6) Gũkorũo na ũũma ta ũcio mũrũmu harĩ ũrĩa Jehova arũmbũyagia andũ ake na wendo, nĩ gwateithirie Paulo kũhiũrania na mathĩna ma ũtũũro. Ndaarekire maũndũ ma kũũraga ngoro mamũtoorie. Handũ ha ũguo, o na nĩ aandĩkire marũa maingĩ ma gwĩkĩra andũ ngoro rĩrĩa aarĩ njera. (Ef. 4:1; Afil. 1:7; Filem. 1) O na rĩrĩa aarĩ rungu rwa magerio maritũ, Paulo no aatũũririe wendo wake harĩ Ngai. Nĩ kĩĩ kĩamũheire hinya wa gwĩka ũguo? Aathire na mbere kwĩhoka “Ngai ũrĩa ũmagĩrĩria andũ maũndũ-inĩ mothe, [o we] ũtũũmagĩrĩria magerio-inĩ maitũ mothe.” (2 Kor. 1:3, 4) Tũngĩhota atĩa kwĩgerekania na Paulo na tũtũũrie wendo witũ harĩ Jehova ũrĩ na hinya?

10. Tũngĩhota atĩa gũtũũria wendo witũ harĩ Jehova ũrĩ na hinya?

¹⁰ Paulo nĩ onanĩtie njĩra ĩmwe nene ĩrĩa ĩngĩtũteithia gũtũũria wendo witũ harĩ Jehova ũrĩ na hinya. Aandĩkĩire Akristiano ũũ: “Hoyagai hingo ciothe.” Thutha ũcio akĩandĩka ũũ: ‘Rũmanagĩrĩriai kũhoya na kĩyo.’ (1 Thes. 5:17; Rom. 12:12, The Bible in Gikũyũ) Kwaranĩria na Ngai kũgerera mahoya nĩguo mũthingi wa kũgĩa na ũrata wa hakuhĩ hamwe nake. (Thab. 86:3) Rĩrĩa tuoya mahinda ma kũigana nĩguo twĩre Ngai maũndũ marĩa marĩ meciria-inĩ maitũ, na tũmwĩre methugunda maitũ ma ngoro, nĩ tũhotaga kũmũkuhĩrĩria arĩ Ithe witũ wa igũrũ na arĩ ‘Mũigua wa mahoya.’ (Thab. 65:2) Makĩria ma ũguo, rĩrĩa twamenya atĩ Jehova nĩ acokagia mahoya maitũ, wendo witũ kũmwerekera nĩ wongererekaga. Nĩ tũkinyagĩrĩra kũmenya ũũma ũyũ: “Jehova-rĩ arĩa othe mamũkayagĩra, akoragwo hakuhĩ nao.” (Thab. 145:18) Gũkorũo na ũũma ta ũcio wa ũrĩa Jehova atũrũmbũyagia na wendo nĩ gũgũtũteithia tũhote kũhiũrania na magerio ma wĩtĩkio.

11, 12. Tũngĩhota atĩa gũkũria wendo mũrikĩru harĩ ma cia Bibilia?

¹¹ Tũrĩ Akristiano nĩ twendete na nĩ tũtĩaga mũno ũhoro wa ma. Kiugo kĩa Ngai nĩkĩo kĩhumo kĩrĩa kĩnene kĩa ũhoro wa ma. Jesu aagwetire ũũ mahoya-inĩ akĩaria na Ithe: “Kiugo gĩaku nĩkĩo ma.” (Joh. 17:17) Kwoguo, wendo harĩ ma cia Bibilia wambagĩrĩria rĩrĩa twagĩa na ũmenyo ũrĩa wa ma wa Kiugo kĩa Ngai. (Kol. 1:10) O na kũrĩ ũguo, kũmenya tu gwiki ti kũiganu. Ta rora wone ũrĩa mwandĩki wa Thaburi 119 atongoretio nĩ roho atũteithagia gũtaũkĩrũo ũrĩa kwenda ma cia Bibilia kuugĩte. (Thoma Thaburi 119:97-100.) Hihi nĩ tuoyaga mahinda gũtarania mĩhari ya Bibilia tũrĩ maũndũ-inĩ maitũ ma o mũthenya? Rĩrĩa twecũrania ũrĩa  tũgunĩkaga nĩ ũndũ wa kũhũthĩra ma cia Bibilia ũtũũro-inĩ witũ, nĩ tũkũragia gĩtĩo makĩria kwerekera ma icio.

¹² Mwandĩki wa Thaburi aathire na mbere kuuga ũũ: “Uuge waku wĩ cama mũno rũrĩmĩ-inĩ rwakwa, gũkĩra ũũkĩ kanua-inĩ gakwa!” (Thab. 119:103, New World Translation) Ũndũ ũmwe na ũcio, o na ithuĩ no tũigue cama wa irio cia kĩĩroho iria ciĩhocetie harĩ Bibilia, iria twamũkagĩra kuuma kũrĩ ithondeka rĩa Jehova. Na njĩra ya mũhaano, no tũreke irio icio cikare rũrĩmĩ-inĩ nĩguo tũririkanage “ndeto iria ingĩkenia andũ,” iria cia ma na tũcihũthĩre gũteithia andũ arĩa angĩ.—Koh. 12:10.

13. Nĩ kĩĩ gĩateithirie Jeremia gũkũria wendo harĩ ma cia Bibilia, na ũndũ ũcio wamũhutirie atĩa?

¹³ Mũnabii Jeremia nĩ eendete ma cia Kiugo kĩa Ngai. Ta rora wone ũrĩa ciugo cia Jehova ciahutagia ngoro yake. “Rĩrĩa ndeto icio ciaku cionekaga, nĩ kwĩnyitĩra ndaciĩnyitagĩra, ngaciĩkĩra ngoro ta arĩ kũrĩa ndĩcirĩĩte, nacio igatuĩka cia kũngenia, o na cia kũnjiguithia wega ngoro; nĩ gũkorũo njĩtanĩtio na rĩĩtwa rĩaku, wee Jehova Ngai Mũnene wa Ita.” (Jer. 15:16) Na njĩra ya mũhaano, Jeremia aarĩire na agĩthagumia ndeto iria cia bata cia Ngai na njĩra ya gwĩcũrania ũhoro wa cio. Na njĩra ĩyo agĩkũria ngatho cia kuuma ngoro nĩ ũndũ wa mweke wa gwĩtanio na rĩĩtwa rĩa Ngai. Hihi wendo ũrĩa tũrĩ naguo harĩ ma cia Bibilia nĩ ũratũtindĩka kuona mweke wa mwanya ũrĩa tũrĩ naguo wa gwĩtanio na rĩĩtwa rĩa Ngai na wa kũhunjia Ũthamaki wake mahinda-inĩ maya ma kũrigĩrĩria?

14. Tũngĩhota atĩa gũkũria wendo witũ harĩ ma cia Bibilia?

¹⁴ Makĩria ma gũthoma Bibilia na mabuku maitũ marĩa mehocetie harĩ Bibilia-rĩ, nĩ njĩra ĩrĩkũ ĩngĩ tũngĩhũthĩra nĩguo tũkũrie wendo mũrikĩru harĩ ma cia Bibilia? Rĩrĩa twathiĩ mĩcemanio-inĩ ya kĩũngano nĩ tũkũragia wendo harĩ ma cia Bibilia. Njĩra ĩmwe nene tũrutagwo nayo nĩ kũgerera wĩruti wa o kiumia wa ngathĩti ya Mũrangĩri. Nĩguo tũtaũkĩrũo wega nĩ ũndũ ũrĩa ũrarĩrĩrio nĩ tũbataraga kũhaarĩria wega gĩcunjĩ kĩa Mũrangĩri kĩrĩa gĩkwarĩrĩrio. Njĩra ĩmwe ya kwĩhaarĩria wega nĩ gũthoma maandĩko mothe ma Bibilia marĩa monanĩtio. Ũmũthĩ, no tũhote kuona ngathĩti ya Mũrangĩri na thiomi nyingĩ kũgerera kũruta kuuma thĩinĩ wa website itũ ya jw.org kana tũhũthĩre JW Library. O na no tũhote kũruta indo icio kuuma thĩinĩ wa website  na njĩra tũkũhota gũthoma maandĩko marĩa monanĩtio na njĩra hũthũ. No gũtekũmakania njĩra ĩrĩa tũkũhũthĩra, gũthoma maandĩko macio monanĩtio na kinyi na gwĩcũrania ũhoro wamo nĩ gũkũrikĩria wendo witũ harĩ ma cia Bibilia.—Thoma Thaburi 1:2.

15, 16. (a) Kũringana na Johana 13:34, 35, nĩ itemi rĩrĩkũ tũrĩ narĩo? (b) Wendo ũrĩa tũrĩ naguo kwerekera ariũ a Ithe witũ ũhutanĩtie atĩa na wendo witũ harĩ Ngai na harĩ Bibilia?

¹⁵ Ũtukũ wake wa mũico gũkũ thĩ Jesu eerire arũmĩrĩri ake ũũ: “Ndĩramũhe rĩathani rĩerũ, atĩ mwendanage; o ta ũrĩa ndĩmwendete inyuĩ, o na inyuĩ endanagai inyuĩ ene. Nĩ ũndũ ũcio andũ othe nĩ marĩmenyaga atĩ mũrĩ arutwo akwa, mwakorũo na wendo gatagatĩ-inĩ kanyu.”—Joh. 13:34, 35.

¹⁶ Gũkorũo na wendo harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ kũhutanĩtie na wendo witũ harĩ Jehova. Ma nĩ atĩ, wendo harĩ Jehova na harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ maũndũ merĩ matangĩtigithũkanio. Mũtũmwo Johana aandĩkire ũũ: “Mũndũ ũrĩa ũtendete mũrũ wa Ithe, ũcio onete, ndangĩhota kwenda Ngai, ũcio atarĩ ona.” (1 Joh. 4:20) Makĩria ma ũguo, wendo witũ harĩ Jehova na harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ wĩhocetie harĩ wendo witũ harĩ Bibilia. Nĩkĩ? Tondũ kwenda ma cia Bibilia nĩkuo gũtũtindĩkaga gwathĩkĩra kuuma ngoro watho wa Maandĩko wa kwenda Ngai na kwenda mũndũ ũrĩa ũngĩ.—1 Pet. 1:22; 1 Joh. 4:21.

17. Nĩ njĩra ta irĩkũ tũngĩhũthĩra kuonania wendo?

¹⁷ Thoma 1 Athesalonike 4:9, 10. Nĩ njĩra ta irĩkũ tũngĩhũthĩra kuonania wendo kĩũngano-inĩ gitũ? Mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ mũkũrũ no abatare gũteithio gũthiĩ mĩcemanio-inĩ. Mũtumia wa ndigwa no abatare ũteithio wa gũthondeka handũ hathũku nyũmba-inĩ yake. (Jak. 1:27) Nĩ twagĩrĩirũo gwĩkĩra ngoro, kũrũmbũiya, na kũũmĩrĩria aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa makuĩte kana magathuthĩka ngoro, o na kana arĩa maracemania na magerio, makorũo marĩ ethĩ kana akũrũ. (Thim. 12:25; Kol. 4:11) Nĩ tuonanagia atĩ kũna nĩ twendete aarĩ na ariũ a Ithe witũ rĩrĩa tuonania kũgerera ciugo na ciĩko atĩ nĩ tũrũmbũyagia biũ “arĩa twĩtainwo nao thĩinĩ wa wĩtĩkio.”—Gal. 6:10.

18. Nĩ kĩĩ gĩgũtũteithia kũrũnga maũndũ rĩrĩa twaga kũiguithania na Akristiano arĩa angĩ?

¹⁸ Bibilia nĩ yarathĩte atĩ ‘matukũ ma kũrigĩrĩria’ ma mũtabarĩre ũyũ mangĩgakorũo na andũ marĩ na roho wa mwĩyendo na ũkoroku. (2 Tim. 3:1, 2) Kwoguo tũrĩ Akristiano no mũhaka twĩrutanĩrie nĩguo tũkũrie wendo witũ harĩ Ngai, harĩ ma cia Bibilia, na harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Nĩ ma, rĩmwe na rĩmwe no twage kũiguithania na aarĩ na ariũ a Ithe witũ. O na kũrĩ ũguo, nĩ kĩrathimo kĩnene harĩ ithuothe kĩũngano-inĩ rĩrĩa twatindĩkwo nĩ wendo kũrũnga maũndũ na njĩra ĩronania nĩ twendete aarĩ na ariũ a Ithe witũ rĩrĩa twaga kũiguithania. (Ef. 4:32; Kol. 3:14) Kwoguo rekei tũtikanareke wendo witũ ũnyihe. Handũ ha ũguo, rekei tũthiĩ na mbere gũkorũo na wendo mũnene harĩ Jehova, harĩ Kiugo gĩake, na harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ.