Ũtukũ ũcio wa kũguoyohia nĩ wacenjirie ũtũũro wakwa tondũ nĩrĩo ndambĩrĩirie gwĩciria ũhoro wĩgiĩ Mũũmbi. No itanataarĩria ũrĩa gwacokire gũgĩthiĩ ũtukũ ũcio, rekei nyambe ndĩmũtaarĩrie maũndũ marĩa ndaagereire ndĩ mũnyinyi, marĩa maatũmire ngarũrĩre mwĩcirĩrie wakwa na magĩtũma nyende kũmenya Ngai.

Ndaciarirũo mwaka wa 1937 taũni-inĩ ya Guesnain ĩrĩ mwena wa rũgongo wa Faranja, na yaikaragwo nĩ aruti wĩra a kware cia kwenja mahiga ma goro. Baba aarutaga wĩra kware-inĩ icio, na nĩ aandutire bata wa kũruta wĩra na kĩyo. Ningĩ baba nĩ aandutire kũmena maũndũ matarĩ ma kĩhooto. Nĩ oonaga ũrĩa aruti wĩra a kware icio maahinyagĩrĩrio, na makarutĩra wĩra kũndũ kũrĩ na mogwati na nĩ eendaga kũmateithia. Na kwoguo, nĩguo agerie kwagagĩria ũtũũro wao, Baba nĩ aambĩrĩirie kũnyitanĩra na ciama cia aruti a wĩra iria ciarũagĩrĩra ihooto cia aruti wĩra a kware. Ningĩ nĩ aarakaragio nĩ ũhinga ũrĩa wakoragwo na atongoria a ndini. Aingĩ maaikaraga wega, ĩndĩ no meeraga aruti wĩra a kware, o acio maarĩ ahinyĩrĩrĩku mamahe  irio na mbeca. Baba nĩ aaiguaga anogetio mũno nĩ mĩtugo ya ahunjia acio na kwoguo ndarĩ ũndũ o na ũmwe aandutire wa kĩndini. O na tũtioimire twarĩtie nake ũhoro wĩgiĩ Ngai.

O ũrĩa ndanenehaga, o na niĩ nĩ ndaambĩrĩirie kũmena maũndũ matarĩ ma kĩhooto. Ũndũ ũmwe ndonaga ũtaarĩ wa kĩhooto nĩ ũrĩa andũ maamenaga andũ a kuuma mabũrũri mangĩ arĩa maaikaraga Faranja. Nĩ twathaakaga mũbira na ciana cia andũ arĩa mooimĩte mabũrũri-inĩ mangĩ, na ũndũ ũcio nĩ wangenagia mũno. Ningĩ mami aaciarĩirũo bũrũri wa Poland, no ti bũrũri wa Faranja. Nĩ nderiragĩria kuona andũ a kuuma kũndũ gũtiganĩte magĩikarania na thayũ gũtarĩ na wagi wa kĩhooto.

Mwaka wa 1957 nĩ ndaingĩririo thĩinĩ wa njeshi. Ũtungata wa njeshi nĩguo watũmire ndĩkore irĩma-inĩ cia Algeria ũtukũ ũcio wa kũguoyohia ngũgwetete na hau kabere. Makinya macio ndaiguĩte hĩndĩ ĩyo ndakayagĩra Ngai andeithie matiarĩ ma thũ iria twarũaga nacio, no maarĩ ma ndigiri ya gĩthaka. Ndaiguire ndacokwo nĩ thayũ. No ũndũ ũcio wekĩkire ũtukũ ũcio na mbaara ĩyo twarũaga nĩ ciatũmire ndĩcirie na njĩra ndikĩru igũrũ rĩgiĩ muoroto wa ũtũũro. Nĩ ndeyũririe ciũria ta: Tũbatiĩ kũhũthĩra ũtũũro witũ atĩa? Hihi Ngai nĩ atũrũmbũyagia? Hihi kũrĩ hĩndĩ gũgaakorũo na thayũ wa gũtũũra?

Thutha ũcio, nĩ ndacemanirie na Mũira wa Jehova hĩndĩ ĩmwe thiĩte mũciĩ hĩndĩ ya rũtha. Nĩ aaheire Bibilia, na ndacoka Algeria ngĩambĩrĩria kũmĩthoma. Rĩandĩko rĩrĩa rĩahutirie mũno nĩ Kũguũrĩrio 21:3, 4, rĩrĩa riugaga: “Hema ya Ngai ĩrĩ hamwe na andũ, . . . Na nĩ ekũmagiria maithori mothe mathire maitho-inĩ mao, na gĩkuũ gĩtigaacoka gũkorũo kuo rĩngĩ, o na gũcakaya kana kĩrĩro kana ruo.” Ndiaiguĩte ũndũ ta ũcio mbere ĩyo. Nĩ ndeyũririe kana hihi ũhoro ũcio nĩ wa ma. Hĩndĩ ĩyo, gũtirĩ ũndũ o na ũmwe ndoĩ wĩgiĩ Ngai kana Bibilia.

Thutha wa kũrĩkia ũtungata wakwa wa njeshi mwaka wa 1959, nĩ ndacemanirie na Mũira wa Jehova wetagwo François, ũrĩa wandutire maũndũ maingĩ ma Bibilia. Kwa ngerekano, nĩ aanyonirie thĩinĩ wa Bibilia atĩ Ngai etagwo Jehova. (Thab. 83:18) Ningĩ nĩ aandeithirie kũmenya atĩ Jehova nĩ akaarehe kĩhooto thĩinĩ wa thĩ, agarũre thĩ ĩtuĩke paradiso, na ahingie ciugo cia Kũguũrĩrio 21:3, 4.

Morutani macio nĩ moonekaga nĩ ma ma, na nĩ maahutirie ngoro mũno. No ningĩ nĩ ndaiguire ndarakario mũno nĩ atongoria a ndini, na nĩ ndendaga kũmokĩrĩra nĩ ũndũ wa kũrutana maũndũ matarĩ thĩinĩ wa Bibilia. Mwĩcirĩrie wakwa wahaanaga o ta wa baba, na ndendaga kuoya ikinya o na ihenya.

François, na Aira angĩ a Jehova ndakoretwo ndamenyana nao nĩ maandeithirie kũhooreria marakara makwa. Nĩ maandarĩirie atĩ wĩra witũ tũrĩ Akristiano ti gũtuĩra andũ no nĩ kũmateithia magĩe na kĩĩrĩgĩrĩro na njĩra ya kũmahunjĩria ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki wa Ngai. Ũcio nĩguo wĩra ũrĩa Jesu aarutaga na nĩguo aaheire arũmĩrĩri ake marutage. (Mat. 24:14; Luk. 4:43) Ningĩ nĩ nderutire kwaranagĩria na andũ na njĩra ya wendo na ũũgĩ, gũtekũmakania maũndũ marĩa metĩkĩtie. Bibilia yugaga: “Ngombo ya Mwathani ndĩagĩrĩirũo kũrũa, no yagĩrĩirũo gũkorũo ĩrĩ hooreri kwerekera andũ othe.”—2 Tim. 2:24.

Nĩ ndekire mogarũrũku marĩa maabataranagia na ngĩbatithio kĩgomano-inĩ kĩa mũthiũrũrũko  mwaka wa 1959. Hĩndĩ ya kĩgomano kĩu nĩ twamenyanire na mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Angèle, na ngĩkenio nĩwe. Nĩ ndambĩrĩirie gũceeraga kĩũngano kĩao, na mwaka wa 1960 tũkĩhikania. Mwarĩ wa Ithe witũ Angèle nĩ mũtumia wa bata, nyonaga arĩ kĩheo kuuma kũrĩ Jehova.—Thim. 19:14.

Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, nĩ ndĩrutĩte maũndũ maingĩ ma bata kuuma kũrĩ ariũ a Ithe witũ marĩ na ũũgĩ na ũmenyeru. Ũndũ ũmwe wa bata mũno ndĩrutĩte nĩ ũyũ: Nĩguo mũndũ akorũo na moimĩrĩro mega wĩra-inĩ ũrĩa ehokeirũo, nĩ arabatara gũkorũo arĩ mwĩnyihia, na ahũthĩre ũtaaro wa Thimo 15:22, ũrĩa uugaga ũũ: “Ataarani aingĩ nĩ matũmaga maũndũ magaacĩre.”

Mwaka wa 1964, nĩ ndambĩrĩirie kuona ũũma wa ciugo icio itongoretio nĩ roho. Mwaka ũcio nĩguo ndambĩrĩirie gũtungata ndĩ mũrori wa mũthiũrũrũko, na nĩ ndaceeragĩra ciũngano nĩguo njĩkĩre ngoro aarĩ na ariũ a Ithe witũ na ndĩmateithie gũkuhĩrĩria Jehova. No hĩndĩ ĩyo ndaarĩ na mĩaka 27 na ndiarĩ na ũmenyeru. Kwoguo nĩ ndekoraga ngĩka maũndũ na njĩra ĩrĩa ĩtagĩrĩire. No ndahĩtia nĩ ndageragia kwaga gũcokera mahĩtia macio rĩngĩ. Ningĩ nĩ nderutire maũndũ maingĩ ma bata kuuma kũrĩ “ataarani” maarĩ na ũhoti na ũmenyeru.

Nĩ ndirikanaga ũndũ wekĩkire ndambĩrĩria wĩra wa gũceerera ciũngano o ũguo. Thutha wa gũceerera kĩũngano kĩmwe taũni-inĩ ya Paris, mũrũ wa Ithe witũ ũmwe warĩ mũgimaru kĩĩroho nĩ aanjũririe kana no anjarĩrie hanini. Na niĩ ngĩmwĩra no eke ũguo.

Aanjũririe ũũ: “Louis, rĩrĩa ndagĩtarĩ aceera mũciĩ mũna-rĩ, akoragwo agĩthiĩ kuona ũũ?”

Na niĩ ngĩmũcokeria, “Athiaga kuona mũrwaru.”

Nake akiuga, “Ĩĩ nĩ ma. No nĩ nyonete atĩ mahinda maku maingĩ ũhũthagĩra na andũ arĩa marĩ na hinya kĩĩroho, ta mũrori wa kĩũngano. Thĩinĩ wa kĩũngano gitũ kũrĩ na aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ makuĩte ngoro, angĩ nĩ hĩndĩ marerutire ũhoro wa ma, kana angĩ marĩ na guoya. No makene mũno ũngĩhũthagĩra mahinda hamwe nao, o na gũthiĩ kwao mũciĩ kũrĩanĩra nao.”

Nĩ ndakeneire mũno ũtaaro ũcio wa mũrũ wa Ithe witũ ũcio. Nĩ ndahutirio ngoro mũno kuona ũrĩa eendete ng’ondu cia Jehova. Kwoguo nĩ ndabatarire gwĩtĩkĩra atĩ nĩ ndaahĩtĩtie, na ngĩambĩrĩria kũhũthĩra maũndũ marĩa aanjĩrire. Nĩ njokagĩria Jehova ngatho, nĩ ũndũ wa ariũ a Ithe witũ ta acio.

Mwaka-inĩ wa 1969 na 1973, nĩ ndamũrirũo kũrũgamĩrĩra Rũhonge rwa Irio igomano-inĩ igĩrĩ cia kĩĩmabũrũri thĩinĩ wa Colombes, Paris. Kĩgomano-inĩ  kĩa 1973, andũ ta 60,000 nĩ maabataraga kũrugĩrũo ihinda rĩa thikũ ithano. Nĩ ndarigagwo kana ũndũ ũcio no ũhoteke. No o rĩngĩ, kũrũmĩrĩra ũtaaro wa Thimo 15:22, wa gũcaria ũtaaro kuuma kũrĩ andũ arĩa angĩ nĩkuo kũngĩatũteithirie. Nĩ ndahoire ũtaaro kuuma kũrĩ arũme agimaru kĩĩroho, arĩa maarĩ na ũmenyeru maũndũ-inĩ megiĩ irio. Amwe ao maarutaga wĩra wa kwendia nyama, arĩa angĩ maarĩ arĩmi, angĩ nao maarutaga wĩra wa kũruga, na angĩ kũgũra indo. Tũrĩ hamwe nĩ twahotire kũhingia wĩra ũcio tuoonaga ũtariĩ ta kĩrĩma.

Mwaka wa 1973, tũrĩ na mũtumia wakwa nĩ twetirũo tũgatungatage Betheli ya Faranja. Wĩra wa mbere ũrĩa ndaheirũo kũu nĩ ndaiguaga ũnditũhĩire. Wĩra ũcio wabataraga menye ũrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ bũrũri-inĩ wa Cameroon megũtwarĩrũo mabuku, na bũrũri-inĩ ũcio wĩra witũ nĩ wahũũrĩtwo marubuku kuuma mwaka wa 1970 nginya mwaka wa 1993. Ndionaga ta ingĩhota kũruta wĩra ũcio. Mũrũ wa Ithe witũ ũrĩa warũgamagĩrĩra wĩra wa kũhunjia bũrũri-inĩ wa Faranja hihi thutha wa kuona ndĩna nganja nĩ aanjĩkĩrire ngoro akĩnjĩra: “Ariũ a Ithe witũ bũrũri-inĩ wa Cameroon nĩ marabatara mũno irio cia kĩĩroho. Nĩ tũrabatara kũmatwarĩra irio cia kĩĩroho!” Na ũguo nĩguo twekire.

Nĩ ndathiire thabarĩ cigana ũna mabũrũri-inĩ marĩa mahakanĩte na Cameroon nĩguo tũcemanie na athuri a kĩũngano a bũrũri ũcio. Ariũ a Ithe witũ acio maarĩ na ũmĩrĩru na ũtaũku nĩ maandeithirie kũbanga maũndũ marĩa maabataranagia, nĩguo ariũ a Ithe witũ bũrũri-inĩ wa Cameroon makinyagĩrũo nĩ irio cia kĩĩroho hingo ciothe. Jehova nĩ aarathimire kĩyo gitũ. Kwa ihinda rĩa mĩaka ta 20, andũ ake bũrũri-inĩ ũcio matiagire gũkinyĩrũo nĩ ngathĩti o na ĩmwe ya Mũrangĩri kana kabuku ka o mweri ka Our Kingdom Service.

Kuuma rĩrĩa twamenyanaga na Angèle, nĩ ndoonire atĩ aarĩ na ngumo njega cia kĩĩroho. Ngumo icio nĩ ndaacionire wega o na makĩria twahikania. Kwa ngerekano, hwaĩ-inĩ wa mũthenya ũrĩa twahikanirie nĩ aanjĩrire ngwetere Jehova mahoya-inĩ  ũhoro wĩgiĩ wendi witũ wa kũmũtungatĩra ũrĩa wothe tũngĩhota tũrĩ mũthuri na mũtumia. Jehova nĩ aacokirie mahoya macio.

Ningĩ Angèle nĩ andeithĩtie kwĩhokaga Jehova makĩria. Kwa ngerekano, rĩrĩa twetirũo tũgatungatage Betheli mwaka wa 1973, ndiaiguaga ngĩenda gũthiĩ, tondũ nĩ ndeendete wĩra wa gũceerera ciũngano mũno. No Angèle nĩ aandirikanirie atĩ tondũ nĩ twĩyamũrĩire Jehova, nĩ twagĩrĩirũo gwĩka ũrĩa wothe twerũo twĩke nĩ ithondeka rĩake. (Ahib. 13:17) Nĩ ndetĩkanirie nake biũ. Nĩ ũndũ ũcio, tũkĩoya magũrũ tũgĩthiĩ Betheli. Ihinda rĩothe rĩrĩa tũkoretwo na Angèle, nĩ onanagia atĩ nĩ mũtumia ũrĩ ũũgĩ, meciria mega, na nĩ endete Jehova. Maũndũ macio nĩ mateithĩtie kĩhiko gitũ gĩgakorũo na hinya na tũkahota gũtua matua mega.

O na gũtuĩka rĩu nĩ tũikangĩtie tũmatukũ, Angèle no athiĩte na mbere gũkorũo arĩ mũtumia mwega, na nĩ andeithĩrĩirie mũno. Kwa ngerekano, nĩguo tũhote gũthiĩ cukuru cia gĩtheokrasi iria kaingĩ irutanagwo na rũthiomi rwa Gĩthũngũ, twĩna Angèle nĩ twĩrutanagĩria kũmenya rũthiomi rũu wega. Nĩguo twĩke ũguo, nĩ twaambĩrĩirie kũnyitanĩra na kĩũngano kĩa rũthiomi rwa Gĩthũngũ, o na gũtuĩka hĩndĩ ĩyo twarĩ na mĩaka mĩrongo mũgwanja na kĩndũ. Tondũ ndungataga Kamĩtĩ-inĩ ya Wabici ya Rũhonge ya Faranja, warĩ ũndũ mũritũ mũno kuona mahinda ma kũigana ma kwĩruta rũthiomi rũngĩ. No nĩ twateithanagia na Angèle. Rĩu tũrĩ na mĩaka mĩrongo ĩnana na kĩndũ, na no tũhaaragĩria mĩcemanio ya kĩũngano na rũthiomi rwa Gĩthũngũ na Kĩfaranja. Ningĩ nĩ twĩrutanagĩria kũnyitanĩra kaingĩ mĩcemanio-inĩ na ũtungata-inĩ na kĩũngano gitũ. Jehova nĩ arathimĩte kĩyo gitũ gĩa kwĩruta rũthiomi rwa Gĩthũngũ.

Mwaka wa 2017, nĩ twarathimirũo na njĩra nene. Tũrĩ na Angèle nĩ twaheirũo mweke wa gũthiĩ Cukuru ya Ariũ a Ithe Witũ a Kamĩtĩ ya Rũhonge Hamwe na Atumia Ao ĩrĩa ĩkagĩrũo Watchtower Educational Center Patterson, New York.

Hatarĩ nganja Jehova nĩwe Mũrutani Ũrĩa Mũnene. (Isa. 30:20) Kwoguo ithuothe, tũkorũo tũrĩ ethĩ kana akũrũ, twamũkagĩra gĩthomo kĩrĩa kĩega biũ. (Gũcok. 4:5-8) Hatarĩ nganja, nĩ ndĩyoneire atĩ andũ ethĩ arĩa mathikagĩrĩria Jehova na magathikĩrĩria aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa marĩ na ũmenyeru nĩ makũraga kĩĩroho, na o na makũra magathiĩ o na mbere gũtungatĩra Jehova marĩ na wĩhokeku. Thimo 9:9 ĩtũririkanagia ũũ: “Taara mũndũ mũũgĩ, nake nĩ ekũũhĩga makĩria. Ruta mũndũ mũthingu, nake nĩ ekuongerera maũndũ marĩa erutĩte.”

Rĩmwe na rĩmwe, nĩ ndirikanaga ũtukũ ũcio wa kũguoyohia rĩrĩa ndaarĩ irĩma-inĩ cia Algeria mĩaka ta 60 mĩhĩtũku. Ũtukũ ũcio ndiamenyaga atĩ nĩ ingĩgaakorũo na ũtũũro mwega ta ũrĩa ngĩte naguo. Nĩ ndĩrutĩte maũndũ maingĩ mũno kuuma kũrĩ andũ arĩa angĩ. Kwaria ma, Jehova nĩ atũheete ũtũũro mwega mũno ũrĩ na irathimo nyingĩ tũrĩ na Angèle. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ tũtuĩte itua rĩa gũthiĩ na mbere kwĩruta kuuma kũrĩ Ithe witũ wa igũrũ o hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ marĩ na ũũgĩ na ũmenyeru arĩa mamwendete.