GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI KĨA 38
“Ũkai Kũrĩ Niĩ, . . . na nĩ Ngũmũcanjamũra”
“Ũkai kũrĩ niĩ, inyuothe arĩa mũnogete na mũtitikĩte mĩrigo, na nĩ ngũmũcanjamũra.”—MAT. 11:28.
RWĨMBO NA. 17 “Nĩ Ngwenda”
GĨCUNJĨ-INĨ GĨKĨ *
1. Nĩ kĩĩranĩro kĩrĩkũ Jesu eeranĩire kũringana na Mathayo 11:28-30?
JESU nĩ eerĩire kĩrĩndĩ kĩamũthikagĩrĩria kĩĩranĩro kĩa bata. Ooigire ũũ: “Ũkai kũrĩ niĩ, . . . na nĩ ngũmũcanjamũra.” (Thoma Mathayo 11:28-30.) Kĩĩranĩro kĩu gĩtiarĩ kĩa maheeni. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũrĩa eekĩire mũtumia ũrĩa wanyamaragio nĩ mũrimũ mũũru.
2. Jesu eekĩire mũtumia ũrĩa warĩ mũrwaru atĩa?
2 Mũtumia ũcio nĩ aabataraga mũno ũteithio. Nĩ aathiĩte kũrĩ mandagĩtarĩ maingĩ, arĩ na kĩĩrĩgĩrĩro atĩ nĩ ekũhona. Aanyamarĩkĩte mĩaka 12, atarĩ na mũndũ wa kũmũteithia. Na kũringana na Watho, aarĩ na thahu. (Alaw. 15:25) Agĩcoka akĩigua atĩ Jesu no ahote kũhonia andũ arĩa maranyamarĩka, na kwoguo agĩthiĩ kũmũcaria. Rĩrĩa aamuonire, akĩhutia gĩcũrĩ kĩa nguo yake ya igũrũ, na akĩhona o rĩo! No Jesu to kũmũhonia aamũhonirie, no ningĩ nĩ aatũmire eigue endetwo na aheetwo gĩtĩo. Kwa ngerekano, rĩrĩa aaragia nake aahũthĩrire ciugo “mwarĩ ũyũ,” iria cioonanirie wendo na gĩtĩo. No mũhaka mũtumia ũcio akorũo nĩ aaiguire acanjamũrũo na agĩkĩrũo hinya.—Luk. 8:43-48.
3. Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ?
3 Rora wone atĩ mũtumia ũcio nĩwe wathiire kũrĩ Jesu. Nĩwe wooire ikinya rĩa mbere. Na o na ũmũthĩ ithuĩ nĩ ithuĩ twagĩrĩirũo kuoya ikinya rĩa mbere rĩa ‘gũka kũrĩ’ Jesu. Mahinda-inĩ maya, Jesu ndahonagia andũ arĩa ‘moka kũrĩ’ we mĩrimũ ya kĩĩmwĩrĩ na njĩra ya kĩama. Ĩndĩ no atũnyitaga ũgeni akoiga: “Ũkai kũrĩ niĩ, . . . na nĩ ngũmũcanjamũra.” Thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ, nĩ tũgũcokia ciũria ici ithano: ‘Tũngĩũka kũrĩ’ Jesu atĩa? Jesu eendaga kuuga atĩa rĩrĩa ooigire: “Oyai icoki rĩakwa mwĩigĩrĩre”? Tũngĩĩruta atĩa na kĩonereria kĩa Jesu? Nĩkĩ wĩra ũrĩa atũheete nĩ ũtũcanjamũraga? Na tũngĩthiĩ na mbere atĩa gũcanjamũrũo tũrĩ rungu rwa icoki rĩa Jesu?
“ŨKAI KŨRĨ NIĨ”
4-5. Njĩra imwe ‘tũngĩũka kũrĩ’ Jesu nacio nĩ irĩkũ?
4 Njĩra ĩmwe ‘tũngĩũka kũrĩ’ Jesu nayo nĩ kwĩruta maũndũ maingĩ o ũrĩa tũngĩhota marĩa ooigire na agĩka. (Luk. 1:1-4) Ithuĩ nĩ ithuĩ twagĩrĩirũo gwĩthomera maũndũ macio, gũtirĩ mũndũ ũngĩ ũngĩtwĩkĩra ũguo. Ningĩ, nĩ ‘tũkaga kũrĩ’ Jesu rĩrĩa twatua itua rĩa kũbatithio na twatuĩka arutwo a Kristo.
5 Njĩra ĩngĩ ‘tũngĩũka kũrĩ’ Jesu nayo nĩ gũthiĩ kũrĩ athuri a kĩũngano rĩrĩa tũrabatara ũteithio. Jesu ahũthagĩra ‘arũme acio marĩ ta iheo’ kũrũmbũiya ng’ondu ciake. (Ef. 4:7, 8, 11; Joh. 21:16; 1 Pet. 5:1-3) No mũhaka tuoyage ikinya rĩa mbere rĩa gwetha ũteithio wao. Tũtiagĩrĩirũo kwĩrĩgĩrĩra atĩ athuri nĩ megũthoma meciria maitũ na mamenye maũndũ marĩa tũrabatara. Mũrũ wa Ithe witũ wĩtagwo Julian ooigire ũũ: “Ndoimire Betheli nĩ ũndũ wa mathĩna ma mwĩrĩ, na mũrata ũmwe wakwa akĩnjĩra nĩ wega njĩre athuri a kĩũngano manjerere nĩguo manjĩkĩre ngoro. Kĩambĩrĩria-inĩ ndioonaga ta ndĩrabatara gwĩkĩrũo ngoro. No thutha-inĩ nĩ ndaahoire ũteithio, na iceera rĩu rĩa ũrĩithi nĩ rĩmwe rĩa iheo iria njega mũno ndanaheo.” Athuri a kĩũngano ehokeku, ta athuri erĩ arĩa maacereire Julian, no matũteithie kũmenya “meciria ma Kristo,” na ũguo nĩ kuuga tũtaũkĩrũo na twĩgerekanie na mwĩcirĩrie na mwerekera wake. (1 Kor. 2:16; 1 Pet. 2:21) Kĩu nĩ kĩmwe kĩa iheo iria njega mũno mangĩtũhee.
“OYAI ICOKI RĨAKWA MWĨIGĨRĨRE”
6. Jesu eendaga kuuga atĩa rĩrĩa ooigire: “Oyai icoki rĩakwa mwĩigĩrĩre”?
6 Rĩrĩa Jesu ooigire: “Oyai icoki rĩakwa mwĩigĩrĩre,” no kũhoteke eendaga kuuga “Ĩtĩkĩrai ũtongoria wakwa.” Ningĩ no kũhoteke eendaga kuuga, “Ingĩrai icoki-inĩ hamwe na niĩ, na tũrute wĩra wa Jehova hamwe.” O ũrĩa angĩkorũo eendaga kuuga, kiugo icoki kĩronania kũruta wĩra.
7. Nĩ wĩra ũrĩkũ tũheetwo kũringana na Mathayo 28:18-20? Na nĩ ũndũ ũrĩkũ tũrĩ na ma naguo?
7 Nĩ twĩtĩkagĩra rĩĩtana rĩa Jesu rĩrĩa tweyamũrĩra Jehova na tũkabatithio. Jesu etaga andũ othe moke kũrĩ we, na ndangĩaga gwĩtĩkĩra mũndũ o wothe ũrenda gũtungatĩra Ngai kuuma ngoro. (Joh. 6:37, 38) Arũmĩrĩri othe a Kristo nĩ maheetwo mweke wa kũnyitanĩra wĩra-inĩ ũrĩa Jehova aaheire Jesu arute. No tũkorũo na ma atĩ Jesu nĩ arĩtũteithagia hingo ciothe kũũruta.—Thoma Mathayo 28:18-20.
“MWĨRUTE KUUMA KŨRĨ NIĨ”
Canjamũraga andũ arĩa angĩ o ta Jesu (Rora kĩbungo gĩa 8-11) *
8-9. Nĩ kĩĩ gĩatũmaga andũ enyihia magucĩrĩrio harĩ Jesu? Nĩ ciũria irĩkũ twagĩrĩirũo kwĩyũria?
8 Andũ enyihia nĩ maagucagĩrĩrio harĩ Jesu. (Mat. 19:13, 14; Luk. 7:37, 38) Nĩkĩ? Ta wĩcirie ngũrani ĩrĩa yarĩ ho gatagatĩ ka Jesu na Afarisai. Atongoria acio a ndini matiarĩ na wendo na maarĩ etĩi. (Mat. 12:9-14) Jesu nĩ oonagia andũ wendo na aarĩ mwĩnyihia. Afarisai nĩ meendete igweta mũno na gwĩkĩrĩrũo nĩ andũ. Jesu nĩ eekĩraga andũ ngoro matikahaane ũguo, na aarutire arutwo ake meyonage marĩ ndungata. (Mat. 23:2, 6-11) Afarisai meekĩraga andũ guoya nĩguo mahote kũmaatha. (Joh. 9:13, 22) Jesu nĩ aacanjamũraga andũ na njĩra ya kũmekĩra ciĩko cia wendo na kũmaarĩria na njĩra ya ũtugi.
9 Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta kuuma harĩ Jesu? Ta wĩyũrie atĩrĩ, ‘Hihi andũ arĩa angĩ nĩ manyonaga ndĩ mũndũ mũhooreri na mwĩnyihia? Hihi nĩ ndutaga ndĩyendeire tũmawĩra tũrĩa tuonagwo tũrĩ twa kĩrathi gĩa thĩ nĩguo ndungatĩre andũ angĩ? Hihi nĩ nyonagia andũ arĩa angĩ ũtugi?’
10. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jesu eekaga harĩ andũ arĩa aarutithanagia wĩra nao?
10 Jesu nĩ aatigagĩrĩra atĩ andũ arĩa ararutithania wĩra nao nĩ mekũigua maiganĩire, na nĩ aakenagĩra kũmamenyeria. (Luk. 10:1, 19-21) Nĩ eekĩraga arutwo ake ngoro kũria ciũria na nĩ eendaga kũigua mawoni mao. (Mat. 16:13-16) Arutwo ake nĩ maakenaga, o ta mĩmera ĩrĩ mũgũnda-inĩ wĩna maĩ ma kũigana. Nĩ maathikagĩrĩria maũndũ marĩa Jesu aramaruta, na magaciara maciaro na njĩra ya gwĩka ciĩko njega.
Koragwo ũgĩkinyĩrĩka na ihenya na ũrĩ na ũrata
Koragwo na kĩyo
Koragwo na wĩnyihia na ũrutage wĩra na kĩyo *
11. Nĩ ciũria irĩkũ twagĩrĩirũo kwĩyũria?
11 Hihi harĩ ũndũ o wothe wĩhokeirũo igũrũ rĩa andũ arĩa angĩ? Angĩkorũo nĩ harĩ, ta wĩyũrie ũũ: ‘Hihi njĩkagĩra andũ arĩa angĩ maũndũ atĩa ndĩ mũciĩ kana wĩra-inĩ? Hihi ndĩ mũndũ wa thayũ? Hihi nĩ njĩkagĩra arĩa angĩ ngoro kũria ciũria? Hihi nĩ ngoragwo ndĩhaarĩirie gũthikĩrĩria mawoni mao?’ Tũtingĩenda kũhaana ta Afarisai, arĩa maarakaragĩra andũ arĩa maamoragia ciũria na makanyarira andũ arĩa maakoragwo na mawoni ngũrani na mao.—Mar. 3:1-6; Joh. 9:29-34.
“NĨ MŨGŨCANJAMŨRŨO”
12-14. Wĩra ũrĩa Jesu atũheete ũkoragwo ũrĩ wa gũcanjamũra nĩkĩ?
12 Nĩkĩ nĩ tũcanjamũragwo twaruta wĩra ũrĩa Jesu atũheete? Harĩ na itũmi nyingĩ, no rekei twarĩrĩrie cigana ũna.
13 Tũkoragwo na arori arĩa ega biũ. Jehova, Mũrori witũ ũrĩa Mũnene, ndatũkũũmaga kana akaga kuonania ngatho. Nĩ akenagĩra wĩra ũrĩa tũraruta. (Ahib. 6:10) Na nĩ atũheaga hinya ũrĩa tũrabatara nĩguo tũhote kũruta wĩra ũrĩa atũheete. (2 Kor. 4:7; Gal. 6:5) Jesu, o we Mũthamaki witũ, nĩ atũigĩire kĩonereria kĩega. (Joh. 13:15) Na athuri a kĩũngano arĩa matũrĩithagia nĩ merutanagĩria kwĩgerekania na Jesu, “mũrĩithi ũrĩa mũnene.” (Ahib. 13:20; 1 Pet. 5:2) Nĩ merutanagĩria gũtuonia ũtugi, gũtwĩkĩra ngoro, na gũkorũo marĩ na ũmĩrĩru rĩrĩa maratũhe irio cia kĩĩroho na magatũgitĩra.
14 Tũkoragwo na arata arĩa ega biũ. Gũtirĩ andũ angĩ makoragwo na arata marĩ wendo na wĩra mwega ta ithuĩ. Ta wĩcirie ũndũ ũyũ: Tũkoragwo na gĩtĩo gĩa kũrutithania wĩra na andũ marĩ na ithimi cia igũrũ cia mĩtugo na mateyonaga marĩ a bata gũkĩra arĩa angĩ. Makoragwo na ũhoti mũnene, ĩndĩ nĩ enyihia na monaga andũ arĩa angĩ marĩ a bata kũmakĩra. Matituonaga tũrĩ o arutithania wĩra hamwe nao, no matuonaga tũrĩ arata ao. Na ũrata ũcio ũkoragwo ũrĩ mũnene mũno ũũ atĩ nĩ makoragwo mehaarĩirie kũruta mĩoyo yao nĩ ũndũ witũ!
15. Twagĩrĩirũo kuona wĩra ũrĩa tũrutaga atĩa?
15 Tũkoragwo na wĩra ũrĩa mwega biũ. Tũrutaga andũ ũhoro wa ma wĩgiĩ Jehova na tũkaguũria maheeni marĩa marutanagwo nĩ Mũcukani. (Joh. 8:44) Shaitani aigagĩrĩra andũ mĩrigo matangĩhota gũkuua. Kwa ngerekano, endaga twĩtĩkie atĩ Jehova ndangĩtuohera mehia maitũ na atĩ ndatwendete. Na githĩ ũcio ti mũrigo mũnene mũno, na maheeni maritũ mũno! Rĩrĩa ‘tuoka kũrĩ’ Kristo, nĩ tuohagĩrũo mehia maitũ. Na ũhoro wa ma nĩ atĩ Jehova nĩ atwendete mũno ithuothe. (Rom. 8:32, 38, 39) Na githĩ ti kĩrathimo kĩnene gũteithia andũ arĩa angĩ kwĩruta kwĩhoka Jehova na kuona ũtũũro wao ũkĩagagĩra!
THIĨ NA MBERE GŨCANJAMŨRŨO RUNGU RWA ICOKI RĨA JESU
16. Mũrigo ũrĩa Jesu atwĩraga tũkuue nĩ ngũrani atĩa na mĩrigo ĩrĩa ĩngĩ yothe tũngĩkuua?
16 Mũrigo ũrĩa Jesu atwĩraga tũkuue nĩ ngũrani na mĩrigo ĩrĩa ĩngĩ yothe tũngĩkuua. Kwa ngerekano, andũ aingĩ thutha wa gũtinda makĩruta wĩra wa kĩĩmwĩrĩ, maiguaga manogete na matarĩ na gĩkeno. Ngũrani na ũguo, rĩrĩa twahũthĩra mahinda gũtungatĩra Jehova na Kristo, tũiguaga tũiganĩire mũno. Rĩrĩa twatinda wĩra-inĩ, rĩngĩ nĩ tũiguaga tũnogete no tũkerutanĩria gũthiĩ mĩcemanio hwaĩ-inĩ o na akorũo ti ũndũ mũhũthũ. No twoima mĩcemanio tũiguaga tũcanjamũrĩtwo na tũgekĩrũo hinya. Ũguo noguo tũiguaga rĩrĩa twekĩra kĩyo kũhunjia na kwĩruta Bibilia. Ũguni ũrĩa tuonaga nĩ mũnene ũkĩringithanio na hinya ũrĩa tũkoragwo tũhũthĩrĩte.
17. Nĩkĩ nĩ twagĩrĩirũo kũmenya atĩ o ũmwe witũ akoragwo na hinya gĩkĩro kĩna?
17 Nĩ twagĩrĩirũo kũmenya atĩ o ũmwe witũ akoragwo na hinya gĩkĩro kĩna. Kwoguo nĩ twagĩrĩirũo gũtua na njĩra ya ũũgĩ ũrĩa tũkũũhũthĩra. Kwa ngerekano, no tũte hinya witũ tũkĩgeria gwetha indo cia kĩĩmwĩrĩ. Ta rora wone ũrĩa Jesu aacokeirie mwanake ũmwe warĩ mũtongu ũrĩa wamũũririe ũũ: “Njagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩguo ngaagaya muoyo wa tene na tene?” Mwanake ũcio nĩ aakoretwo agĩathĩkĩra Watho. No mũhaka akorũo aarĩ mũndũ mwega tondũ Injiri ya Mariko yugaga atĩ Jesu ‘aaiguire amwenda.’ Jesu eerire mũtongoria ũcio mwĩthĩ ũũ: “Thiĩ, wendie indo iria ũrĩ nacio . . . ũũke ũtuĩke mũrũmĩrĩri wakwa.” Mũndũ ũcio nĩ eendaga kũrũmĩrĩra Jesu, no kuonekaga atĩ ndeehaarĩirie gũtigana na “indo nyingĩ” iria aarĩ nacio. (Mar. 10:17-22) Nĩ ũndũ ũcio, akĩrega icoki rĩu rĩa Jesu na agĩthiĩ na mbere gũtungatĩra “Ũtonga.” (Mat. 6:24) Hihi korũo nĩ wee-rĩ, ũngĩekire atĩa?
18. Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo gwĩkaga rĩmwe na rĩmwe, na nĩkĩ?
18 Rĩmwe na rĩmwe, nĩ wega tũthuthuragie maũndũ marĩa tũigĩte mbere ũtũũro-inĩ witũ. Nĩkĩ? Nĩgetha tũtigagĩrĩre atĩ tũrahũthĩra hinya witũ na njĩra ya ũũgĩ. Mwanake ũmwe wĩtagwo Mark ooigire ũũ: “Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, ndeeciragia atĩ ndaaikaraga ũtũũro mũhũthũ. Ndaarĩ painia, no hingo ciothe ndeeciragia ũhoro wĩgiĩ mbeca na ũrĩa ingĩagagĩria ũtũũro wakwa. Nĩ ndaarigagwo kĩrĩa gĩatũmaga ũtũũro wakwa ũkorũo ũrĩ mũritũ. Ngĩcoka ngĩona atĩ ndaacaragia maũndũ o ma kwĩguna niĩ mwene, ngahe Jehova mahinda na hinya ũrĩa watigara thutha wa gwĩka maũndũ makwa.” Mark nĩ aagarũrire mwĩcirĩrie na mũtũũrĩre wake, na akĩambĩrĩria kũhũthĩra mahinda maingĩ ũtungata-inĩ wa Jehova. Oigaga ũũ: “Rĩmwe na rĩmwe nĩ ndĩciragia ũhoro wa mbeca, no Jehova na Jesu nĩ mandeithagia ngahota kũiga ũtungata mbere.”
19. Nĩkĩ gũkoragwo na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire nĩ kwa bata?
19 Tweka maũndũ maya matatũ, nĩ tũrĩthiaga na mbere gũcanjamũrũo rungu rwa icoki rĩa Jesu. Wa mbere, koragwo na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire. Tondũ tũraruta wĩra wa Jehova, twagĩrĩirũo kũũruta na njĩra ĩrĩa Jehova arenda. Ithuĩ tũrĩ aruti a wĩra, na Jehova nĩwe Mwathi witũ. (Luk. 17:10) No tũritũhĩrũo mũno tũngĩgeria kũruta wĩra wake tũkĩhũthĩra njĩra itũ ithuĩ ene. O na ndegwa ĩrĩ na hinya mũingĩ ĩngĩgeria gũthiĩ kũrĩa ĩrenda, ĩkĩringaga icoki rĩrĩa ĩkĩrĩtwo nĩ mũmĩathi, no ĩĩgurarie kana ĩnoge mũno. Ngũrani na ũguo, no tũhingie maũndũ manene na tũtoorie mũhĩnga o wothe tũngĩrũmagĩrĩra ũtongoria wa Jehova. Ririkana atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩgiria wendi wake ũhinge.—Rom. 8:31; 1 Joh. 4:4.
20. Muoroto witũ wagĩrĩirũo gũkorũo ũrĩ ũrĩkũ tũgĩũka rungu rwa icoki rĩa Jesu?
20 Wa kerĩ, koragwo na muoroto ũrĩa wagĩrĩire. Muoroto witũ wagĩrĩirũo gũkorũo arĩ kũgoocithia Ithe witũ ũrĩ wendo Jehova. Thĩinĩ wa karine ya mbere, andũ arĩa maatongoragio nĩ mũkoroko na mwĩyendo, thutha wa kahinda nĩ moorirũo nĩ gĩkeno na magĩtiganĩria icoki rĩa Jesu. (Joh. 6:25-27, 51, 60, 66; Afil. 3:18, 19) No andũ arĩa maatongoragio nĩ wendo ũtarĩ wa mwĩyendo harĩ Ngai na harĩ andũ arĩa angĩ, nĩ maathiire na mbere gũkuua icoki rĩa Jesu makenete ũtũũro-inĩ wao wothe gũkũ thĩ marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatungata hamwe na Kristo kũrĩa igũrũ. O na ithuĩ tũngĩkoragwo na muoroto ũrĩa wagĩrĩire, nĩ tũgũthiĩ na mbere gũkuua icoki rĩa Jesu tũkenete.
21. Nĩ ũndũ ũrĩkũ twĩrĩgagĩrĩra Jehova atwĩkĩre kũringana na Mathayo 6:31-33?
21 Wa gatatũ, thiĩ na mbere kwĩrĩgĩrĩra atĩ Jehova nĩ arĩkũheaga hinya. Tũtuĩte itua rĩa gũtũũra ũtũũro wa kwĩima na wa gũtungata tũrĩ na kĩyo. Jesu nĩ aatwĩrire atĩ nĩ tũrĩnyariragwo. Ĩndĩ nĩ twĩrĩgagĩrĩra atĩ Jehova nĩ arĩtũheaga hinya nĩguo tũkirĩrĩrie ũndũ o wothe mũritũ. O ũrĩa tũrakirĩrĩria, noguo tũrĩgĩaga na hinya makĩria. (Jak. 1:2-4) Ningĩ nĩ twĩrĩgagĩrĩra atĩ Jehova nĩ arĩtũheaga mabataro maitũ, Jesu nĩ arĩtũrĩithagia, na atĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ marĩtwĩkagĩra ngoro. (Thoma Mathayo 6:31-33; Joh. 10:14; 1 Thes. 5:11) Tũrĩ na indo iria ciothe tũrabatara gũkirĩrĩria moritũ o mothe!
22. Twagĩrĩirũo gũcokia ngatho nĩ ũndũ wa ũndũ ũrĩkũ?
22 Mũtumia ũrĩa wahonirio nĩ Jesu nĩ aacanjamũrirũo mũthenya ũcio aahonirio. Ĩndĩ ũndũ ũrĩa ũngĩatũmire acanjamũrũo tene na tene nĩ gũtuĩka mũrutwo mwĩhokeku wa Kristo. Hihi ũgwĩciria eekire atĩa? Angĩkorũo aathuurire gũikara rungu rwa icoki rĩa Jesu, ta wĩcirie kĩrathimo kĩrĩa aagĩire nakĩo gĩa gũgaathamaka na Jesu kũrĩa igũrũ! Ũndũ o wothe angĩkorũo eeimire nĩguo arũmĩrĩre Kristo, ndũngĩringithanio na kĩrathimo kĩu. Gũtekũmakania kĩĩrĩgĩrĩro gitũ nĩ gĩa gũtũũra kũrĩa igũrũ tene na tene kana gũkũ thĩ, nĩ twagĩrĩirũo gũcokia ngatho kuona atĩ nĩ twĩtĩkĩrĩte rĩĩtana rĩrĩ rĩa Jesu: “Ũkai kũrĩ niĩ!”
RWĨMBO NA. 13 Kristo nĩ Kĩonereria Gitũ
^ kĩb. 5 Jesu atwĩraga tũũke kũrĩ we. Gwĩtĩkĩra rĩĩtana rĩake kũhutĩtie maũndũ marĩkũ? Gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩgũcokia kĩũria kĩu, na nĩ gĩgũtũririkania ũrĩa tũngĩcanjamũrũo na njĩra ya kũrutithania wĩra hamwe na Kristo.
