1. Twagĩrĩirũo kwĩnyihĩria Jehova nĩkĩ?

TWAGĨRĨIRŨO kwĩnyihĩria * Jehova tondũ nĩwe Mũũmbi witũ. Nĩ ũndũ ũcio, arĩ na kĩhooto gĩa gũtwĩra ũrĩa twagĩrĩirũo gwĩka. (Kũg. 4:11) No gĩtũmi kĩngĩ kĩega gĩa gwathĩkĩra Jehova, nĩ tondũ wathani wake nĩguo mwega biũ. Kuuma o tene, andũ nĩ makoretwo magĩatha arĩa angĩ. Jehova akĩringithanio na andũ, nĩwe Mwathani ũrĩa mũũgĩ mũno, ũrĩ wendo mũingĩ, tha, na ũcayanĩri gũkĩra arĩa angĩ othe.—Tham. 34:6; Rom. 16:27; 1 Joh. 4:8.

2. Ahibirania 12:9-11 ĩtũheete itũmi irĩkũ cia kwĩnyihĩria Jehova?

² Jehova endaga tũmwathĩkagĩre tondũ nĩ tũmwendete na nĩwe Ithe witũ ũtwendete, no ti tondũ wa kũmwĩtigĩra. Marũa-inĩ marĩa Paulo aandĩkĩire Ahibirania, aataarĩirie atĩ twagĩrĩirũo ‘kwĩnyihĩria Ithe witũ’ tondũ atũrutaga “nĩgetha tũgunĩke.”—Thoma Ahibirania 12:9-11.

3. (a) Tuonanagia atĩa atĩ nĩ twĩnyihagĩria Jehova? (b) Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ?

³ Twĩnyihagĩria Jehova na njĩra ya gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota kũmwathĩkĩra maũndũ-inĩ mothe, na kũrũa na mwerekera wa kwĩhoka ũtaũku witũ. (Thim. 3:5) O ũrĩa tũreruta ngumo njega cia Jehova, noguo ũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ kũmwĩnyihĩria. Nĩkĩ? Tondũ ngumo icio nĩ cionekaga kũgerera maũndũ marĩa mothe ekaga. (Thab. 145:9) O ũrĩa tũrĩĩrutaga ũhoro wĩgiĩ Jehova noguo tũrĩmwendaga. Na nĩ ũndũ wa gũkorũo twendete Jehova, tũtirĩbataraga  mawatho maingĩ ma gũtwĩra ũrĩa twagĩrĩirũo gwĩka na ũrĩa tũtagĩrĩirũo gwĩka. Twĩrutanagĩria kũgĩa na mwĩcirĩrie ta wa Jehova ũhoro-inĩ wĩgiĩ kwenda maũndũ marĩa mega na gũthũũra maũndũ marĩa moru. (Thab. 97:10) No rĩmwe na rĩmwe, ti ũndũ mũhũthũ gwathĩkĩra Jehova. Nĩkĩ ti ũndũ mũhũthũ gwathĩkĩra Jehova? Na hihi athuri a kĩũngano, na athuri na atumia arĩa marĩ na ciana mangĩĩruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Ngavana Nehemia, Mũthamaki Daudi, na Mariamu nyina wa Jesu? Gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩgũtũteithia kuona macokio ma ciũria icio.

4-5. Kũringana na Aroma 7:21-23, nĩkĩ no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ kwĩnyihĩria Jehova?

⁴ Gĩtũmi kĩmwe gĩtũmaga ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ kwĩnyihĩria Jehova nĩ tondũ ithuothe nĩ tũgaĩte mehia o hamwe na kwaga gũkinyanĩra. Kwoguo ti hĩndĩ ciothe twendaga gwathĩkĩra Ngai. Rĩrĩa Adamu na Hawa maaremeire Ngai makĩrĩa itunda rĩrĩa maagirĩtio, meeigĩire ithimi ciao ene. (Kĩam. 3:22) O na ũmũthĩ ũyũ, andũ aingĩ nĩ mahũthagia Jehova na magetuĩra o ene wega na ũũru.

⁵ O na arĩa moĩ Jehova na makamwenda, rĩmwe na rĩmwe nĩ maritũhagĩrũo kũmwĩnyihĩria. Mũtũmwo Paulo nĩ eeyoneire ũndũ ũcio. (Thoma Aroma 7:21-23.) O ta Paulo, wendi witũ nĩ gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire maitho-inĩ ma Jehova. Ĩndĩ no mũhaka hĩndĩ ciothe tũrũage na mwerekera wa gwĩka maũndũ moru.

6-7. Gĩtũmi gĩa kerĩ gĩtũmaga ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ kwĩnyihĩria Jehova nĩ kĩrĩkũ? Heana ngerekano.

⁶ Gĩtũmi kĩngĩ gĩtũmaga ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ kwĩnyihĩria Jehova nĩ ũndũire wa kũrĩa twarereirũo. Tondũ mwĩcirĩrie wa andũ aingĩ ndũtwaranaga na wendi wa Jehova, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ ithuĩ gwĩthema gwĩciria tao. Ta wĩcirie ngerekano ĩmwe.

⁷ Kũndũ kũingĩ, andũ ethĩ nĩ matindĩkagĩrĩrio kũhũthĩra mĩtũũrĩre yao gũcaria mbeca nyingĩ. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Mary * nĩ aacemanirie na ũndũ ta ũcio. Atanatuĩka Mũira wa Jehova, nĩ aathomeire cukuru ĩmwe ya iria njega mũno bũrũri-inĩ wao. Mary nĩ aatindĩkagĩrĩrio nĩ andũ a famĩlĩ yao acarie wĩra ũrĩ na mũcara mũnene nĩguo aheo gĩtĩo nĩ arĩa angĩ. O nake nĩ eeriragĩria ũndũ ũcio. No rĩrĩa eerutire ũhoro wĩgiĩ Jehova na akĩmwenda, nĩ aacenjirie mĩoroto yake. O na kũrĩ ũguo, maũndũ matiarĩ mahũthũ harĩ we tondũ ooigire ũũ: “Rĩmwe na rĩmwe nĩ nyonaga mĩeke mĩega ĩngĩtũma ngĩe na mbeca nyingĩ ĩndĩ ĩingĩrĩre mĩbango yakwa ya kĩĩroho. O na rĩu no ũkoragwo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ niĩ kũrega mĩeke ta ĩyo nĩ ũndũ wa ũrĩa ndaarerirũo. Bataraga gũthaitha Jehova andeithie kũregana na igerio rĩa gwĩtĩkĩra wĩra ũngĩtũma nemwo kũmũtungatĩra.”—Mat. 6:24.

8. Tũkwarĩrĩria ũndũ ũrĩkũ?

⁸ Ithuĩ ene nĩ tũgunĩkaga nĩ ũndũ wa kwĩnyihĩria Jehova. No arĩa mehokeirũo ũtongoria mũna ta athuri a kĩũngano, na athuri na atumia arĩa marĩ na ciana, nĩ marĩ na itũmi makĩria cia kũrũmĩrĩra ũtaaro wa Ngai, na ũndũ ũcio no ũgune andũ angĩ. Rekei twarĩrĩrie ngerekano imwe kuuma Bibilia-inĩ iratũruta ũrĩa tũngĩhũthĩra wathani ũrĩa tũrĩ naguo na njĩra ĩrakenia Jehova.

9. Nĩ moritũ marĩkũ Nehemia aacemanirie namo?

⁹ Jehova nĩ ehokeire athuri a kĩũngano wĩra wa bata wa kũrĩithia andũ ake. (1 Pet. 5:2) Athuri a kĩũngano no merute maũndũ maingĩ na ũrĩa Nehemia eekagĩra andũ a Jehova. Nehemia arĩ ngavana wa Juda aarĩ na ũnene mũingĩ. (Neh. 1:11; 2:7, 8; 5:14) Ta wĩcirie moritũ mamwe Nehemia aacemanirie namo. Nĩ aamenyire atĩ andũ nĩ maathahagia hekarũ na matiaheaga Alawii mĩhothi ta ũrĩa Watho waathanĩte. Ayahudi matiarũmagĩrĩra Watho wa Thabatũ na arũme amwe nĩ maahikĩtie atumia a kũngĩ. Ngavana Nehemia nĩ aabataraga kũhiũrania na ũndũ ũcio mũritũ.—Neh. 13:4-30.

10. Nehemia aahiũranirie atĩa na moritũ marĩa aacemanirie namo?

¹⁰ Nehemia ndaahũthĩrire ũnene wake ũũru na njĩra ya kũigĩra andũ a Ngai ithimi ciake we mwene. Handũ ha ũguo, aacaragia ũtongoria wa Jehova na njĩra ya kũhoya na kĩyo, na akaruta andũ Watho wa Jehova. (Neh. 1:4-10; 13:1-3) Ningĩ Nehemia arĩ na wĩnyihia nĩ aarutithanagia wĩra na ariũ a ithe, o na nĩ aamateithĩrĩirie gũcokereria thingo cia Jerusalemu.—Neh. 4:15.

11. Kũringana na 1 Athesalonike 2:7, 8, athuri a kĩũngano magĩrĩirũo gwĩkĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ maũndũ na njĩra ĩrĩkũ?

¹¹ Athuri a kĩũngano no mage gũcemania na moritũ ta marĩa Nehemia aacemanirie namo, ĩndĩ no megerekanie nake na njĩra nyingĩ. Kwa ngerekano, nĩ mekagĩra kĩyo gũteithia aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Matirekaga ũtongoria ũrĩa marĩ naguo ũtũme meyambararie igũrũ rĩa arĩa angĩ. Ithenya rĩa ũguo, monagia kĩũngano wendo muororo. (Thoma 1 Athesalonike 2:7, 8.) Nĩ ũndũ wa gũkorũo marĩ na wendo mũnene na wĩnyihia, nĩ maragĩria arĩa angĩ na njĩra ya gĩtĩo. Andrew, ũrĩa ũkoretwo arĩ mũthuri wa kĩũngano kwa ihinda iraihu ooigire ũũ: “Nĩ  nyonete atĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ kaingĩ nĩ mahutagio ngoro rĩrĩa mũthuri wa kĩũngano amonia tha na ũrata. Ngumo icio nĩ itindĩkaga kĩũngano kũnyitanĩra na athuri a kĩũngano.” Nake mũthuri ũngĩ wa kĩũngano ũtungatĩte ihinda iraihu wĩtagwo Tony ooigire ũũ: “Ndĩrutanagĩria kũhũthĩra ũtaaro wa Afilipi 2:3 na hingo ciothe ngageria kuona arĩa angĩ marĩ a bata kũngĩra. Ũndũ ũcio nĩ ũndeithagia kwaga gwatha andũ arĩa angĩ na gĩthũri.”

12. Nĩkĩ nĩ harĩ bata athuri a kĩũngano gũkorũo marĩ enyihia?

¹² Athuri a kĩũngano magĩrĩirũo gũkorũo marĩ enyihia, o ta ũrĩa Jehova arĩ mwĩnyihia. O na gũtuĩka Jehova nĩwe Mũnene wa igũrũ na thĩ, nĩ “enyihagia akainamĩrĩra” nĩguo okĩrie “mũndũ ũrĩa ũtarĩ hinya kuuma rũkũngũ-inĩ.” (Thab. 18:35; 113:6, 7) Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ Jehova nĩ athũire arĩa etĩi na metũgagĩria.—Thim. 16:5.

13. Mũthuri wa kĩũngano arabatara ‘kũgiragĩrĩria rũrĩmĩ rwake’ nĩkĩ?

¹³ Mũthuri wa kĩũngano ũrĩa wĩnyihagĩria Jehova nĩ arabatara ‘kũgiragĩrĩria rũrĩmĩ rwake.’ Angĩaga gwĩka ũguo, no ekore akĩaria ciugo itarĩ cia ũtugi mũndũ angĩmwagĩra gĩtĩo. (Jak. 1:26; Gal. 5:14, 15) Andrew ũrĩa ũkũgwetetwo ooigire ũũ: “Rĩngĩ na rĩngĩ nĩ njiguaga ngĩenda kwarĩria mũndũ na njĩra ĩtarĩ ya ũtugi ingĩona ta ataranyonia gĩtĩo. O na kũrĩ ũguo, nĩ ndĩcũranagia ũhoro wĩgiĩ cionereria cia athuri ehokeku thĩinĩ wa Bibilia, na ũndũ ũcio nĩ ũndeithĩtie kuona bata wa gũkorũo ndĩ mwĩnyihia na mũhooreri.” Athuri a kĩũngano monanagia atĩ nĩ menyihagĩria Jehova na njĩra ya gũkorũo na wendo na kũhũthĩra ciugo cia ũtugi rĩrĩa mararia na andũ kĩũngano-inĩ na nginya athuri arĩa angĩ.—Kol. 4:6.

14. Jehova aheete athuri wĩra ũrĩkũ, na erĩgagĩrĩra meke atĩa?

¹⁴ Jehova aheete mũthuri wĩra wa gũtongoria famĩlĩ, na erĩgagĩrĩra arũngage na akamenyeria ciana ciake. (1 Kor. 11:3; Ef. 6:4) No ũnene wa mũthuri nĩ ũrĩ mĩhaka tondũ akoragwo arĩ rungu rwa Jehova o we ũrĩa famĩlĩ ciothe ciumanĩte nake. (Ef. 3:14, 15) Athuri nĩ monanagia atĩ nĩ marenyihĩria Jehova rĩrĩa mahũthĩra ũnene wao na njĩra ĩrakenia Ngai. No merute maũndũ maingĩ kuumana na ũtũũro wa Mũthamaki Daudi.

15. Nĩkĩ Mũthamaki Daudi nĩ kĩonereria kĩega harĩ athuri?

¹⁵ Jehova aamũrire Daudi atongoragie famĩlĩ yake mwene, na nginya rũrĩrĩ ruothe rwa Isiraeli. Daudi arĩ mũthamaki nĩ  aarĩ na ũnene mũingĩ. Rĩmwe na rĩmwe nĩ aahũthagĩra ũnene ũcio ũũru, na ageka mehia maritũ. (2 Sam. 11:14, 15) No nĩ eenyihagĩria Jehova na agetĩkĩra kũrũngwo. Nĩ aaitũrũragĩra Jehova ngoro yake na njĩra ya mahoya. Na nĩ eekaga ũrĩa wothe angĩahotire gwathĩkĩra ũtaaro wa Jehova. (Thab. 51:1-4) Ningĩ, aarĩ na wĩnyihia na nĩ eetĩkagĩra ũtaaro to kuuma kũrĩ athuri tu, no nĩ nginya kuuma kũrĩ atumia. (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33) Daudi nĩ eerutire na mahĩtia make na ũndũ ũrĩa aaigĩte mbere ũtũũro-inĩ wake warĩ gũtungatĩra Jehova.

16. Athuri mangĩĩruta maũndũ marĩkũ kuuma harĩ Daudi?

¹⁶ Ta wĩcirie maũndũ mamwe marĩa athuri mangĩĩruta kuuma harĩ Mũthamaki Daudi: Ndũkanahũthĩre ũũru ũnene ũrĩa Jehova akũheete. Ĩtĩkagĩra mahĩtia maku na ũgetĩkĩra ũtaaro wa Bibilia kuuma kũrĩ arĩa angĩ. Weka ũguo, famĩlĩ yaku nĩ ĩrĩkũheaga gĩtĩo nĩ ũndũ wa wĩnyihia waku. Rĩrĩa ũrahoya hamwe na famĩlĩ yaku, itũrũragĩra Jehova ngoro yaku, na nĩ marĩmenyaga atĩ nĩ ũmwĩhokete. Na makĩria, igaga ũtungata wa Jehova mbere ũtũũro-inĩ waku. (Gũcok. 6:6-9) Kĩonereria gĩaku kĩega nĩ kĩmwe kĩa iheo iria cia bata mũno ũngĩhe famĩlĩ yaku.

17. Jehova aheete atumia wĩra ũrĩkũ?

¹⁷ Jehova nĩ aheete mũtumia itemi rĩtĩĩku thĩinĩ wa famĩlĩ, na nĩ amũheete ũnene gĩkĩro kĩna igũrũ rĩa ciana ciake. (Thim. 6:20) Ũhoro wa ma nĩ atĩ, ũrĩa mũtumia ekaga na akera ciana ciake no ũcihutie ũtũũro-inĩ wacio wothe. (Thim. 22:6) Ta rora wone ũrĩa atumia mangĩĩruta kuuma harĩ Mariamu nyina wa Jesu.

18-19. Atumia mangĩĩruta atĩa na kĩonereria kĩa Mariamu?

¹⁸ Mariamu nĩ ooĩ Maandĩko wega biũ. Nĩ aatĩĩte Jehova biũ na agakũria ũrata wa hakuhĩ mũno hamwe nake. Nĩ eehaarĩirie kwĩnyihĩria ũtongoria wa Jehova o na angĩkorũo gwĩka ũguo kũngĩatũmire ũtũũro wake wothe ũcenjie.—Luk. 1:35-38, 46-55.

¹⁹ Inyuĩ atumia, no mwĩgerekanie na Mariamu na njĩra nyingĩ. Mũngĩka ũguo atĩa? Wa mbere, na njĩra ya gũtũũria ũrata wa hakuhĩ hamwe na Jehova kũgerera kwĩruta Bibilia, na kũhoyaga ũrĩ wiki. Wa kerĩ, nĩ gũkoragwo wĩhaarĩirie gwĩka mogarũrũku ũtũũro-inĩ waku nĩguo ũkenie Jehova. Kwa ngerekano, no gũkorũo warerirũo nĩ aciari maarakaraga na ihenya na magakũũma ciana ciao. Kwoguo no kũhoteke wakũrire ũgĩciragia atĩ ĩyo nĩyo njĩra ĩrĩa yagĩrĩire ya kũrera ciana. O na thutha wa kwĩruta ithimi cia Jehova,  no wone arĩ ũritũ gũikara ũhooreire na kũgĩa na wetereri harĩ ciana ciaku, makĩria rĩrĩa ciakũremera wĩ mũnogu. (Ef. 4:31) Mahinda-inĩ ta macio, nĩ wega kwĩhoka Jehova biũ kũgerera mahoya. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Lydia ooigire ũũ: “Nĩ harĩ hĩndĩ ndanabatara kũhoya mũno, nĩguo ndikarie ndakarĩte rĩrĩa kahĩĩ gakwa kanemera. O na nĩ harĩ hĩndĩ ndanetinia na mĩario ngahoya Jehova na ngoro andeithie. Mahoya nĩ matũmaga hoorere.”—Thab. 37:5.

20. Nĩ ũritũ ũrĩkũ atumia amwe macemanagia naguo, na mangĩũtooria atĩa?

²⁰ Ũritũ ũngĩ atumia amwe mangĩcemania naguo nĩ kũremwo kuonia ciana ciao wendo. (Tit. 2:3, 4) Atumia amwe maarereirũo kũndũ aciari ao mataarĩ na ũrata wa hakuhĩ na ciana ciao. Angĩkorũo nĩguo warerirũo, ndũgacokere mahĩtia ma aciari aku. Mũtumia wĩnyihagĩria wendi wa Jehova nĩ arabatara kwĩruta kuonia ciana ciake wendo. No ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ we gũcenjia mwĩcirĩrie wake o hamwe na mwĩkĩre wake wa maũndũ. Ĩndĩ no ahote gwĩka mogarũrũku, marĩa mangĩmũguna we mwene na magune famĩlĩ yake.

21-22. Kũringana na Isaia 65:13, 14, nĩ irathimo irĩkũ tũgĩaga nacio nĩ ũndũ wa kwĩnyihĩria Jehova?

²¹ Mũthamaki Daudi nĩ ooĩ ũguni wa kwĩnyihĩria Jehova. Aandĩkire ũũ: “Mawatho moimĩte kũrĩ Jehova nĩ ma ũthingu, matũmaga ngoro ĩkene; rĩathani rĩa Jehova nĩ itheru, rĩtũmaga maitho makenge. Nĩ maheaga ndungata yaku mũkaana; kũmarũmĩrĩra nĩ kũrĩ kĩrathimo kĩnene.” (Thab. 19:8, 11) Ũmũthĩ ũyũ, nĩ tuonaga ngũrani ya andũ arĩa menyihagĩria Jehova na arĩa maregaga ũtaaro wake wa wendo. Arĩa menyihagĩria Jehova ‘managĩrĩra macanjamũkĩte nĩ ũndũ wa ngoro gũkorũo ĩrĩ na gĩkeno.’—Thoma Isaia 65:13, 14.

²² Rĩrĩa athuri a kĩũngano, na athuri na atumia arĩa marĩ na ciana menyihĩria Jehova meyendeire, mĩtũũrĩre yao nĩ yagĩraga, famĩlĩ ciao igakorũo na gĩkeno makĩria, na kĩũngano kĩrĩ gĩothe gĩgakorũo na ũrũmwe. Na makĩria ma mothe, nĩ makenagia ngoro ya Jehova. (Thim. 27:11) Kĩu nĩkĩo gĩkeno kĩrĩa kĩnene mũno tũngĩenda kũgĩa nakĩo.