1. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jehova etĩkĩrĩtie ndungata ciake ciothe?

NĨ ŨNDŨ wa wendo Jehova nĩ etĩkĩrĩtie ndungata ciake ciothe gũkorũo thĩinĩ wa kĩũngano gĩake. O na gũtuĩka o mũndũ akoragwo na itemi ngũrani, ithuothe tũrĩ a bata na nĩ tũbataraga gũteithania. Mũtũmwo Paulo nĩ atũteithĩtie gũtaũkĩrũo nĩ ũndũ ũcio wa bata. Na njĩra ĩrĩkũ?

2. Kũringana na Aefeso 4:16, nĩkĩ nĩ tũrabatara kuona andũ arĩa angĩ kĩũngano-inĩ marĩ a bata na kũrutithania wĩra na ũrũmwe?

² O ta ũrĩa rĩandĩko rĩa mũthingi rĩa gĩcunjĩ gĩkĩ rĩonanĩtie, Paulo aatĩtĩrithirie atĩ hatirĩ mũndũ wagĩrĩirũo kũrora ũrĩa ũngĩ thĩinĩ wa kĩũngano amwĩre “Niĩ ndirakũbatara.” (1 Kor. 12:21) Nĩguo kĩũngano gĩkorũo na thayũ, no mũhaka tuone arĩa angĩ marĩ a bata na tũrutithanie wĩra hamwe. (Thoma Aefeso 4:16.) Rĩrĩa twarutithania wĩra hamwe tũrĩ na ũrũmwe, andũ othe kĩũngano-inĩ nĩ maiguaga mendetwo, na kĩũngano gĩkagĩa na hinya.

3. Tũkwarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

³ Nĩ maũndũ-inĩ ta marĩkũ twagĩrĩirũo kuonania gĩtĩo kũrĩ Akristiano arĩa angĩ kĩũngano-inĩ? Gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ nĩ tũkuona ũrĩa athuri a kĩũngano mangĩonania gĩtĩo kũrĩ athuri arĩa angĩ. Nĩ tũgũcoka twarĩrĩrie ũrĩa ithuothe tũngĩonania atĩ nĩ tuonaga aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ marĩ a bata. Mũthia-inĩ, nĩ tũkwarĩrĩria ũrĩa tũngĩonia gĩtĩo andũ arĩa mangĩkorũo matekũhota kwaria rũthiomi rwitũ wega.

4. Nĩ ũtaaro ũrĩkũ wa Paulo athuri a kĩũngano magĩrĩirũo kũrũmĩrĩra ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Aroma 12:10?

⁴ Athuri othe thĩinĩ wa kĩũngano, mamũragwo kũgerera roho mũtheru wa Jehova. O na kũrĩ ũguo, o ũmwe wao akoragwo na ũhoti na iheo ngũrani. (1 Kor. 12:17, 18) Amwe no gũkorũo no hingo maramũrirũo na kwoguo matirĩ na ũmenyeru mũnene. Angĩ no makorũo matihotaga kũhingia maũndũ maingĩ nĩ ũndũ wa ũkũrũ na mathĩna ma mwĩrĩ. Kwoguo gũtirĩ mũthuri wa kĩũngano wagĩrĩirũo kũrora ũrĩa ũngĩ na oige, “Niĩ ndirakũbatara.” Handũ ha ũguo, athuri othe a kĩũngano magĩrĩirũo kũrũmĩrĩra ũtaaro wa Paulo ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Aroma 12:10.—Thoma.

5. Athuri a kĩũngano monanagia atĩa atĩ nĩ matĩĩte athuri arĩa angĩ, na ũndũ ũcio nĩ wa bata nĩkĩ?

⁵ Athuri a kĩũngano monanagia nĩ maraheana gĩtĩo rĩrĩa o ũmwe wao athikĩrĩria ũrĩa ũngĩ na kinyi. Ũndũ ũcio nĩ wa bata makĩria rĩrĩa athuri a kĩũngano macemania nĩguo marĩrĩrie ũndũ mũna mũritũ. Nĩkĩ? Ngathĩti ya The Watchtower ya Oktomba 1, 1988, yoigĩte ũũ: “Athuri nĩ mamenyaga atĩ Kristo kũgerera roho mũtheru no atongorie meciria ma mũthuri o wothe thĩinĩ wa kĩama gĩa athuri kũheana ũtaaro wa Bibilia ũrĩa ũrabatarania kũhiũrania na ũndũ mũna kana gũtua itua o rĩothe rĩa bata. (Atũm. 15:6-15) Roho mũtheru ũteithagia athuri othe a kĩũngano, ti mũthuri ũmwe tu.”

6. Athuri a kĩũngano mangĩrutithania wĩra atĩa marĩ na ũrũmwe? Kĩũngano kĩgunĩkaga atĩa rĩrĩa meka ũguo?

⁶ Mũthuri wa kĩũngano ũtĩĩte athuri arĩa angĩ, hingo ciothe ndageragia kwaria arĩ wa mbere rĩrĩa marĩ na mũcemanio wa athuri. Ndendaga kuoneka nĩwe ũraria mũno na ndonaga mawoni make ta arĩ mo mega hingo ciothe gũkĩra ma arĩa angĩ. Handũ ha ũguo, arutaga mawoni make arĩ na wĩnyihia. Nĩ athikagĩrĩria na kinyi mawoni ma arĩa angĩ. Na ũndũ wa bata makĩria nĩ akoragwo ehaarĩirie kũheana ũtaaro wa Kĩĩmaandĩko na kũrũmĩrĩra ũtongoria wa “ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ.” (Mat. 24:45-47) Rĩrĩa athuri a kĩũngano marĩrĩria maũndũ na njĩra ya wendo na gĩtĩo, Ngai nĩ amaheaga roho wake mũtheru  ũkamatongoria gũtua matua marĩa megwĩkĩra kĩũngano hinya.—Jak. 3:17, 18.

7. Jesu oonaga atĩa andũ arĩa mataarĩ kĩhiko-inĩ?

⁷ Thĩinĩ wa kĩũngano, nĩ gũkoragwo na andũ marĩ thĩinĩ wa kĩhiko na marĩ na famĩlĩ. No ningĩ nĩ gũkoragwo na aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ matarĩ kĩhiko-inĩ. Twagĩrĩirũo gũkorũo na mawoni marĩkũ kwerekera andũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ? Twagĩrĩirũo kwĩgerekania na ũrĩa Jesu aamonaga. Hĩndĩ ya ũtungata wake arĩ gũkũ thĩ, Jesu ndaahikanirie. Aaigire meciria make harĩ ũtungata wake. Jesu ndoigire no mũhaka Akristiano maingĩre kĩhiko-inĩ kana mage kũingĩra kĩhiko-inĩ. O na kũrĩ ũguo, nĩ ooigire atĩ Akristiano amwe no mathuure kwaga kũingĩra kĩhiko-inĩ. (Mat. 19:11, 12) Jesu nĩ aatĩĩte andũ arĩa mataarĩ kĩhiko-inĩ. Ndoonaga andũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ ta matarĩ andũ a bata kana ta kũrĩ kĩndũ magĩte.

8. Kũringana na 1 Akorintho 7:7-9, Paulo eekĩrire ngoro Akristiano mecirie ũndũ ũrĩkũ?

⁸ Mũtũmwo Paulo o nake ndaarĩ kĩhiko-inĩ hĩndĩ ya ũtungata wake. Paulo ndooigire atĩ nĩ ũũru Mũkristiano kũingĩra kĩhiko-inĩ. Nĩ aamenyaga atĩ rĩu nĩ itua rĩa mũndũ. Ningĩ Paulo nĩ eekĩrire Akristiano ngoro mecirie kana no mahote gũtungatĩra Jehova matarĩ kĩhiko-inĩ. (Thoma 1 Akorintho 7:7-9.) Hatarĩ nganja, Paulo ndoonaga Akristiano arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ ta matarĩ a bata. O na nĩ aathuurire Timotheo, mũrũ wa Ithe witũ mwĩthĩ ũtaarĩ kĩhiko-inĩ, na akĩmwĩhokera maũndũ maritũ. * (Afil. 2:19-22) Nĩ ũndũ ũcio, gũkorũo mũrũ wa Ithe witũ ahikanĩtie kana atahikanĩtie, gũtiagĩrĩirũo gũkorũo kũrĩ gĩthimi gĩa kana nĩ ekwĩhokerũo maũndũ kana ndekwĩhokerũo.—1 Kor. 7:32-35, 38.

9. Twagĩrĩirũo gũtaũkĩrũo nĩ ũndũ ũrĩkũ igũrũ rĩgiĩ kũingĩra kana kwaga kũingĩra kĩhiko-inĩ?

⁹ Jesu na Paulo matiarutanire atĩ no mũhaka Akristiano maingĩre kĩhiko-inĩ kana maage. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo gũtaũkĩrũo wĩgiĩ kũingĩra kĩhiko-inĩ kana gũikara mũndũ atarĩ kĩhiko-inĩ? Ngathĩti ya Mnara wa Mlinzi ya Oktomba 1, 2012, yoigĩte ũũ: “Maũndũ maya merĩ [kũingĩra kĩhiko-inĩ kana kwaga kũingĩra kĩhiko-inĩ] no merũo atĩ nĩ kĩheo kuuma kũrĩ Ngai. . . . Jehova ndonaga [andũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ] ta magĩrĩirũo gũconoka kana gũkorũo na kĩeha.” Nĩ ũndũ ũcio nĩ twagĩrĩirũo gũtĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ thĩinĩ wa kĩũngano.

10. Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ tũtĩĩte aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ?

 ¹⁰ Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ tũtĩĩte aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ? Nĩ twagĩrĩirũo kũririkanaga atĩ, aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe nĩo matuĩte itua rĩa kwaga kũingĩra kĩhiko-inĩ. Angĩ nao nĩ mendaga kũhika kana kũhikania no matirĩ mona mũndũ maganĩrĩirũo. Angĩ nao no gũkorũo nĩ gũkuĩrũo maakuĩrĩirũo nĩ endwa ao. O ũrĩa kũngĩkorũo kũrĩ, hihi nĩ kwagĩrĩire andũ thĩinĩ wa kĩũngano kũũria Akristiano arĩa matarĩ thĩinĩ wa kĩhiko kĩrĩa gĩtũmaga mage kũhika kana kũhikania? Kana kũmeera atĩ nĩ mekũmethera mũndũ? Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, Akristiano amwe no moige mateithio gwetha mũndũ wa kũhikania nake. No angĩkorũo mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ ndatwĩrĩte twĩke ũguo-rĩ, ũgwĩciria angĩigua atĩa tũngĩmwĩra nĩ tũkũmũteithia gwetha mũndũ wa kũhikania nake? (1 Thes. 4:11; 1 Tim. 5:13) Rekei tũigue ũrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe matarĩ thĩinĩ wa kĩhiko manoiga.

11-12. Nĩ maũndũ ta marĩkũ mangĩũraga ngoro arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ?

¹¹ Mũrori ũmwe wa mũthiũrũrũko ũtarĩ thĩinĩ wa kĩhiko ũrĩa ũkoragwo na moimĩrĩro mega mũno oigaga atĩ nĩ kũrĩ irathimo nyingĩ cia gũkorũo mũndũ atarĩ kĩhiko-inĩ. No ooigire atĩ ũkoragwo ũrĩ ũndũ wa kũũraga ngoro hĩndĩ ĩrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ mamũũria: “Wagaga kũhikania nĩkĩ?” Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe ũtarĩ thĩinĩ wa kĩhiko ũtungataga wabici-inĩ ya rũhonge ooigire: “Rĩmwe na rĩmwe, aarĩ na ariũ a Ithe witũ matũmaga nyone ta andũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ mabatiĩ kũiguĩrũo tha. Ũndũ ũcio ũtũmaga kuoneke ta andũ arĩa matarĩ thĩinĩ wa kĩhiko marĩ na gathĩna handũ ha kuoneka atĩ marĩ na kĩheo.”

¹² Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe ũtarĩ mũhiku ũtungataga Betheli ooigire ũũ: “Ahunjia amwe kĩũngano-inĩ meciragia atĩ andũ othe arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ nĩ maracaria mũndũ, kana atĩ andũ othe arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ monaga hĩndĩ ciothe rĩrĩa andũ macemanĩtie hamwe arĩ mweke wa gũcaria mũndũ wa kũhikania nake. Hĩndĩ ĩmwe nĩ ndatũmirũo ngarute wĩra gĩcigo-inĩ kĩngĩ kĩa bũrũri na hwaĩ-inĩ ũcio kũu nĩ meekaga mũcemanio. Mwarĩ wa Ithe witũ ũrĩa wanyitaga ũgeni nĩ aanjĩrire atĩ kũu kĩũngano-inĩ kĩao nĩ kwarĩ na ariũ a Ithe witũ eerĩ a riika rĩakwa. No akĩnjĩra atĩ ti gwetha aanjethagĩra mũndũ wa kũhikania nake. No twakinya Nyũmba-inĩ ya Ũthamaki o ũguo, akĩndwara harĩa ariũ a Ithe witũ acio eerĩ maarĩ nĩguo menyane nao. Ũndũ ũcio watũmire niĩ o hamwe na ariũ a Ithe witũ acio eerĩ tũigue tũconokete mũno.”

13. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wekĩrire ngoro mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe ũtarĩ kĩhiko-inĩ?

¹³ Mwarĩ wa Ithe witũ ũngĩ ũtarĩ thĩinĩ wa kĩhiko ũtungataga Betheli ooigire ũũ: “Nĩ njũĩ mapainia aingĩ matarĩ kĩhiko-inĩ, na o na gũtuĩka nĩ maikangĩtie mĩaka nĩ makoragwo na ũigananĩru, marĩ kĩyo, merutagĩra mũno gũteithia andũ arĩa angĩ na nĩ maiganagĩra ũtungata-inĩ wao na magateithia kĩũngano na njĩra nene. Makoragwo na mawoni marĩa magĩrĩire megiĩ kwaga kũingĩra kĩhiko-inĩ, na matiĩyonaga marĩ a bata atĩ tondũ matiaingĩrire kĩhiko-inĩ kana makona ta kũrĩ kĩndũ magaga nĩ ũndũ wa gũkorũo mataingĩrĩte kĩhiko-inĩ na matirĩ na famĩlĩ.” Nĩkĩo mũndũ nĩ akenaga gũkorũo thĩinĩ wa kĩũngano andũ maheanĩte gĩtĩo na monaga arĩa angĩ marĩ a bata. Nduonaga ta aarĩ na ariũ a Ithe witũ marakũiguĩra ũiru kana makoona ta wagĩrĩire kũiguĩrũo tha. Ningĩ nduonaga ta marakũhũthia kana magakuona ũrĩ wa bata kũmakĩra. Nĩ ũmenyaga atĩ andũ othe nĩ makwendete.

14. Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ tũtĩĩte arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ?

¹⁴ Aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ, nĩ makenaga rĩrĩa twamona marĩ a bata nĩ  ũndũ wa ngumo ciao njega handũ ha kũrora atĩ matirĩ kĩhiko-inĩ. Handũ ha kuona ta marabatara kũiguĩrũo tha, twagĩrĩirũo kũmona marĩ a bata nĩ ũndũ wa gũkorũo marĩ ehokeku. Tũngĩka ũguo, aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ matirĩiguaga ta tũrameera: “Niĩ ndirakũbatara.” (1 Kor. 12:21) Handũ ha ũguo, nĩ marĩonaga atĩ nĩ tũmaheete gĩtĩo na nĩ tũkenaga nĩ itemi rĩrĩa makoragwo narĩo thĩinĩ wa kĩũngano.

15. Nĩ mogarũrũku marĩkũ andũ amwe mekĩte nĩguo mandandũre ũtungata wao?

¹⁵ Mĩaka-inĩ ya ica ikuhĩ, ahunjia aingĩ nĩ merutĩte rũthiomi rwerũ nĩgetha mandandũre ũtungata wao. Nĩguo mahote gwĩka ũguo nĩ mabataraga gwĩka mogarũrũku maingĩ ũtũũro-inĩ wao. Moimaga ciũngano-inĩ ciao iria mamenyerete kwaria rũthiomi rwao magathamĩra ciũngano ciaragia rũthiomi rũngĩ iria irĩ na bata mũnene wa ahunjia. (Atũm. 16:9) Aarĩ na ariũ a Ithe witũ ta acio matuaga itua rĩu nĩguo mahote gũtungatĩra Jehova makĩria. O na gũtuĩka no moe mĩaka mĩingĩ magĩkamenya rũthiomi rũu rwerũ, nĩ mahingagia maũndũ maingĩ ma bata. Ngumo ciao njega na ũmenyeru wao nĩ ciĩkĩraga kĩũngano hinya. Nĩ tũkenagio mũno nĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ ta acio monanagia ngumo ya kwĩima.

16. Athuri a kĩũngano magĩrĩirũo kũrora atĩa kana mũrũ wa Ithe witũ nĩ aragĩrĩra gũtuĩka mũthuri kana ndungata ya kĩũngano?

¹⁶ Kĩama gĩa athuri gĩtiagĩrĩirũo kwaga kũhĩtũkia mũrũ wa Ithe witũ amũrũo arĩ mũthuri wa kĩũngano kana ndungata ya kĩũngano atĩ tondũ ndahotete kwaria wega rũthiomi rwa kĩũngano. Athuri a kĩũngano magĩrĩirũo kũrora ngumo cia Kĩĩmaandĩko iria igwetetwo cia athuri na ndungata cia kĩũngano no ti kũrora ũrĩa araria rũthiomi rũrĩa rũhũthagĩrũo nĩ kĩũngano.—1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tit. 1:5-9.

17. Nĩ itua rĩrĩkũ famĩlĩ ĩbataraga gũtua rĩrĩa yathamĩra bũrũri-inĩ ũngĩ?

¹⁷ Aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe nĩ mathamĩte hamwe na famĩlĩ ciao magathiĩ mabũrũri-inĩ mangĩ nĩ ũndũ wa mathĩna matiganĩte kana gwetha mawĩra. Hĩndĩ ta ĩyo, ciana ciao ibataraga gũthiĩ cukuru iria ithomithagio na rũthiomi rũrĩa rwaragio mũno bũrũri-inĩ ũcio. O na aciari nĩ mabataraga kwĩruta rũthiomi rwa bũrũri ũcio nĩguo mone wĩra. Ĩ angĩkorũo kũu mathamĩra kũrĩ na kĩũngano kĩhũthagĩra rũthiomi rũrĩa marahũthagĩra kwao? Hihi magĩrĩirũo gũthiĩ kĩũngano kĩrĩkũ? Hihi magĩrĩirũo gũthiĩ kĩũngano kĩrĩa kĩhũthagĩra rũthiomi rwa bũrũri ũcio, kana kĩũngano kĩrĩa kĩhũthagĩra rũthiomi rũrĩa marahũthagĩra kwao?

18. Kũringana na Agalatia 6:5, tũngĩonania na njĩra ĩrĩkũ atĩ nĩ tũratĩa itua rĩrĩa kĩongo kĩa famĩlĩ angĩtua?

¹⁸ Kĩongo kĩa famĩlĩ nĩwe wagĩrĩirũo gũtua kĩũngano kĩrĩa famĩlĩ yake ĩrĩthiaga. Tondũ rĩu nĩ itua rĩake, nĩ agĩrĩirũo gwĩciria ũndũ ũrĩa ũngĩagĩrĩra famĩlĩ yake makĩria. (Thoma Agalatia 6:5.) Nĩ twagĩrĩirũo gũtĩa itua rĩrĩa kĩongo  kĩa famĩlĩ angĩtua. Nĩ twagĩrĩirũo gũtĩa itua rĩake, na kũnyita famĩlĩ ĩyo ũgeni kĩũngano-inĩ.—Rom. 15:7.

19. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ciongo cia famĩlĩ magĩrĩirũo gwĩciria na njĩra ya mahoya?

¹⁹ Famĩlĩ ingĩ nacio no ikorũo kĩũngano-inĩ kĩhũthagĩra rũthiomi rwa aciari, no ciana itiũĩ rũthiomi rũu wega. Angĩkorũo kĩũngano kĩu kĩrĩ kũndũ kwaragio mũno rũthiomi rũrĩa rwaragio mũno kũu, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ ciana gũtaũkĩrũo nĩ mĩcemanio na gũkũra kĩĩroho. Nĩkĩ? Tondũ no gũkorũo cukuru ĩrĩa ciana ithiaga ithomithagio na rũthiomi rũrĩa rwaragio mũno kũu, no ti rũthiomi rwa aciari. Hĩndĩ ta ĩyo, kĩongo kĩa famĩlĩ nĩ agĩrĩirũo gwĩciria na njĩra ya mahoya ũrĩa angĩteithia ciana ciake ikuhĩrĩrie Jehova, o hamwe na andũ ake. Mahinda-inĩ ta macio aciari no mateithie ciana ciao kwaria rũthiomi rwao wega, kana mecirie kana nĩ megũthamĩra kĩũngano-inĩ kĩhũthagĩra rũthiomi rũrĩa ciana irataũkĩrũo wega. Gũtekũmakania kĩũngano kĩrĩa kĩongo kĩa famĩlĩ angĩtua famĩlĩ yake ĩnyitanĩre nakĩo, kĩũngano kĩu nĩ kĩagĩrĩirũo kũmonia atĩ nĩ mamendete na nĩ mamaheete gĩtĩo.

20. Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ tũtĩĩte aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa mareruta rũthiomi rwerũ?

²⁰ Nĩ ũndũ wa itũmi itiganĩte, thĩinĩ wa ciũngano nyingĩ nĩ kũrĩkoragwo na aarĩ na ariũ a Ithe witũ marerutanĩria kwĩruta rũthiomi rwerũ. No ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ o kwĩyaria. No tũngĩaga gũtindanĩra na ũrĩa mararia rũthiomi rũu rwerũ, nĩ tũrĩonaga atĩ nĩ mendete Jehova na nĩ mendete mũno kũmũtungatĩra. Tũngĩroraga ngumo njega cia aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio, nĩ tũrĩiguaga tũmendete mũno na tũkamahe gĩtĩo. Tũtirĩmeeraga, “Niĩ ndirakũbatara” atĩ tondũ matirahota kwaria rũthiomi rwitũ wega.

21-22. Nĩ mweke ũrĩkũ wa mwanya tũrĩ naguo?

²¹ Jehova nĩ atũheete ithuothe mweke wa mwanya wa gũkorũo na itemi kĩũngano-inĩ gĩake. Gũtekũmakania kana tũrĩ athuri kana atumia, tũrĩ thĩinĩ wa kĩhiko kana tũtirĩ thĩinĩ wa kĩhiko, tũrĩ akũrũ kana ethĩ, kana nĩ tũĩ kwaria rũthiomi rũna wega kana tũtiũĩ, tũrĩ a bata harĩ Jehova na gatagatĩ-inĩ gaitũ ithuĩ ene.—Rom. 12:4, 5; Kol. 3:10, 11.

²² Rekei tũthiĩ na mbere kũhũthĩra maũndũ maingĩ marĩa tweruta kuumana na ngerekano ya Paulo ĩgiĩ ciĩga cia mwĩrĩ. Gwĩka ũguo nĩ gũgũtũteithia kuona ũrĩa tũngĩka nĩguo tũtĩe o na makĩria itemi ritũ na rĩa andũ arĩa angĩ kĩũngano-inĩ kĩa Jehova.