1. Nĩ ũtaaro ũrĩkũ mũtũmwo Petero aaheire Akristiano? Nĩkĩ no kuoneke arĩ ũndũ mũritũ gwathĩkĩra ũtaaro ũcio?

AKORŨO kĩĩrĩgĩrĩro gitũ nĩ gĩa gũgaatũũra kũrĩa igũrũ kana gũkũ thĩ, no tũgunĩke kuumana na ũtaaro ũrĩa mũtũmwo Petero aaheire Akristiano aitĩrĩrie maguta hĩndĩ ya karine ya mbere. Petero aandĩkire ũũ: “O ta Ũrĩa Mũtheru o ũcio wamwĩtire, tuĩkai atheru inyuĩ ene mĩthiĩre-inĩ yanyu yothe, tondũ nĩ kwandĩke ũũ: ‘No mũhaka mũkorũo mũrĩ atheru, tondũ niĩ ndĩ mũtheru.’” (1 Pet. 1:15, 16) Ciugo icio iratũruta atĩ no tũhote kwĩgerekania na Jehova, ũrĩa nĩwe kĩonereria kĩrĩa kĩega biũ harĩ ũtheru. No mũhaka tũkoragwo tũrĩ atheru mĩthiĩre-inĩ itũ, na no tũhote gwĩka ũguo. Ũndũ ũcio no woneke ta ũtangĩhoteka tondũ tũtirĩ akinyanĩru. Petero nĩ eekire mahĩtia maita maigana ũna, no kĩonereria gĩake nĩ gĩtuonagia atĩ no tũhote ‘gũkorũo tũrĩ atheru.’

2. Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

² Thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ, tũkwarĩrĩria ciũria ici: Ũtheru nĩ kĩĩ? Bibilia ĩtũrutaga atĩa igũrũ rĩgiĩ ũtheru wa Jehova? Tũngĩka atĩa nĩguo tũkorũo tũrĩ atheru mĩthiĩre-inĩ itũ? Na gũkorũo tũrĩ atheru kũhutagia atĩa ũrata witũ hamwe na Jehova?

3. Andũ aingĩ meciragia mũndũ mũtheru nĩ ũrĩkũ? Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kũmenya ũtheru nĩ kuuga atĩa?

³ Rĩrĩa andũ aingĩ meciria ũhoro wa mũndũ mũtheru, mbica ĩrĩa yũkaga meciria-inĩ nĩ ya mũndũ wĩkĩrĩte nguo cia kĩndini, ũikaraga hingo ciothe atukĩte gĩthithi. No ũguo tiguo andũ atheru makoragwo matariĩ. Jehova nĩ mũtheru, na Bibilia yugaga atĩ nĩ ‘Ngai mũkeni.’ (1 Tim. 1:11) Ningĩ yugaga atĩ “gũkena” nĩ andũ arĩa mamũthathayagia. (Thab. 144:15) Jesu nĩ aamenereirie andũ arĩa meehumbaga nguo cia kwĩyonania, na meekaga maũndũ ma ũthingu nĩguo monwo nĩ andũ arĩa angĩ.  (Mat. 6:1; Mar. 12:38) Akristiano a ma nĩ makoragwo moĩ gũkorũo marĩ atheru nĩ kuuga atĩa, kuumana na ũrĩa merutĩte thĩinĩ wa Bibilia. Tũrĩ na ma atĩ Ngai witũ mũtheru na ũrĩ wendo ndangĩtwĩra twĩke ũndũ tũtangĩhota gwĩka. Kwoguo rĩrĩa Jehova aratwĩra: “No mũhaka mũkorũo mũrĩ atheru,” nĩ tũmenyaga atĩ ũndũ ũcio no ũhoteke. No nĩgetha tũkorũo tũrĩ atheru mĩthiĩre-inĩ itũ, nĩ tũrabatara kwamba kũmenya ũtheru nĩ kuuga atĩa.

4. Kiugo “ũtheru” kiugĩte atĩa?

⁴ Ũtheru nĩ kĩĩ? Thĩinĩ wa Bibilia, kiugo “ũtheru” kaingĩ gĩkoragwo gĩkĩarĩrĩria ũtheru wa kĩĩmĩtugo na wa kĩndini. Ningĩ kiugo kĩu no kĩhũthĩrũo kuonania mũndũ kana kĩndũ kĩamũre nĩ ũndũ wa ũtungata wa Ngai. Na njĩra ĩngĩ no twĩrũo tũrĩ atheru angĩkorũo tũrĩ na mĩthiĩre mĩega, nĩ tũrathathaiya Jehova na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire, na angĩkorũo tũrĩ na ũrata wa hakuhĩ hamwe nake. Nĩ tũmakaga kuona atĩ o na gũtuĩka tũtirĩ akinyanĩru na Jehova nĩ mũtheru biũ, no endaga tũtuĩke arata ake a hakuhĩ.

5. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũreruta wĩgiĩ Jehova kuumana na araika ake ehokeku?

⁵ Jehova nĩ mũtheru maũndũ-inĩ mothe. Nĩ twĩrutaga ũndũ ũcio kuumana na ciugo ciaririo nĩ aserafi, kana araika maikaraga hakuhĩ na gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Jehova. Amwe ao maaugire ũũ: “Mũtheru, mũtheru, mũtheru nĩ Jehova mũnene wa ita.” (Isa. 6:3) Nĩgetha araika acio makorũo na ũrata wa hakuhĩ hamwe na Ngai wao mũtheru, no mũhaka makorũo marĩ atheru, na hatarĩ nganja nĩ atheru. Nĩkĩo rĩrĩa Jehova aatũmaga araika gũkũ thĩ kũrehe ndũmĩrĩri, handũ harĩa moka hoonekaga harĩ hatheru. Ũndũ ta ũcio nĩ weekĩkire hĩndĩ ĩrĩa Musa aarĩ mbere ya kĩhinga kĩa mĩigua gĩaakanaga mwaki.—Tham. 3:2-5; Josh. 5:15.

6-7. (a) Kũringana na Thama 15:1, 11, Musa aatĩtĩrithirie atĩa atĩ Ngai nĩ mũtheru? (b) Aisiraeli othe mangĩamenyire atĩa atĩ Ngai nĩ mũtheru? (Rora mbica ngothi-inĩ.)

⁶ Thutha wa Musa gũtongoria Aisiraeli gũkĩrania Iria Itune, nĩ aamatĩtĩrithĩirie atĩ Jehova Ngai wao nĩ mũtheru. (Thoma Thama 15:1, 11.) Amisiri arĩa maathathayagia ngai cia maheeni matiarĩ atheru. Ũguo noguo kwarĩ harĩ andũ a Kanaani arĩa maathathayagia ngai cia maheeni. Maũndũ mamwe meekaga ũthathaiya-inĩ wao nĩ kũruta ciana magongona, na kwĩingĩrania na ngomanio itagĩrĩire. (Alaw. 18:3, 4, 21-24; Gũcok. 18:9, 10) Ngũrani na ũguo, Jehova ndangĩra athathaiya ake meke ũndũ ũtarĩ mũtheru. Jehova nĩ mũtheru biũ. Ciugo iria ciaandĩkĩtwo kabati-inĩ ga thahabu karĩa kaarĩ kĩremba-inĩ kĩa mũthĩnjĩri-Ngai ũrĩa mũnene, nĩ ciaririkanagia Aisiraeli ũndũ ũcio. Kabati kau ga thahabu gaakoragwo na ciugo: “Ũtheru nĩ wa Jehova.”—Tham. 28:36-38.

⁷ Mũndũ o wothe woonaga ciugo icio nĩ aaririkanagio atĩ Jehova nĩ mũtheru biũ. Ĩ angĩkorũo Mũisiraeli ndangĩonire kabati kau tondũ ndangĩahotire gũthiĩ hakuhĩ na mũthĩnjĩri-Ngai ũrĩa mũnene? Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ ndangĩamenyire atĩ Jehova nĩ mũtheru? Aca! Mũisiraeli o wothe nĩ angĩaiguire ndũmĩrĩri ĩyo rĩrĩa Watho wathomagwo mbere ya athuri, atumia, na ciana. (Gũcok. 31:9-12) Korũo warĩ kuo hĩndĩ ĩyo, nĩ ũngĩaiguire ciugo ici: “Niĩ nĩ niĩ Jehova Ngai wanyu, na no mũhaka . . . mũkorũo mũrĩ atheru, tondũ niĩ ndĩ mũtheru.” “No mũhaka mũkorũo mũrĩ atheru harĩ niĩ, tondũ niĩ Jehova, ndĩ mũtheru.”—Alaw. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũreruta thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:2 na 1 Petero 1:14-16?

⁸ Rekei rĩu tuone ũndũ Jehova aaugire ũrĩa waagĩrĩirũo gũthomerũo Aisiraeli othe thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:2. Jehova eerire  Musa ũũ: “Aria na kĩrĩndĩ gĩothe kĩa Isiraeli na ũkĩre atĩrĩ, ‘Mwagĩrĩirũo gũkorũo mũrĩ atheru, tondũ niĩ, Jehova Ngai wanyu, ndĩ mũtheru.’” No kũhoteke Petero aahũthĩrire ciugo cia mũhari ũcio rĩrĩa eekĩrire Akristiano ngoro ‘makorũo marĩ atheru.’ (Thoma 1 Petero 1:14-16.) Ũmũthĩ tũtikoragwo rungu rwa Watho wa Musa. No ũndũ ũrĩa Petero aandĩkire, nĩ wonanagia wega ũndũ ũrĩa tweruta thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:2, atĩ Jehova nĩ mũtheru, na andũ arĩa mamwendete magĩrĩirũo gũkorũo marĩ atheru. Twagĩrĩirũo gũkorũo tũrĩ atheru gũtekũmakania kana kĩĩrĩgĩrĩro gitũ nĩ gĩa gũgaatũũra kũrĩa igũrũ kana gũkũ thĩ.—1 Pet. 1:4; 2 Pet. 3:13.

9. Tũkũgunĩka atĩa twathuthuria Maũndũ ma Alawii mũrango wa 19?

⁹ Tondũ nĩ twendaga gũkenia Ngai witũ mũtheru, nĩ twendaga mũno kwĩruta ũrĩa tũngĩtuĩka atheru. Jehova nĩ atũheaga ũtaaro ũngĩtũteithia gwĩka ũguo. Ũtaaro ta ũcio no tũwone thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii mũrango wa 19. Mũthomi ũmwe wĩtagwo Marcus Kalisch aandĩkire ũũ: “No kũhoteke mũrango ũcio nĩguo wa bata mũno thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii na thĩinĩ wa mabuku marĩa ma mbere matano ma Bibilia.” Rekei tũthuthurie mĩhari ĩigana ũna ya mũrango ũcio nĩguo tuone maũndũ ma bata tũngĩhũthĩra ũtũũro-inĩ witũ wa o mũthenya. Maũndũ macio tũkwĩruta nĩ maratwarana na ciugo “Mwagĩrĩirũo gũkorũo mũrĩ atheru,” iria irĩ kĩambĩrĩria-inĩ kĩa mũrango ũcio.

10-11. Rĩandĩko rĩa Maũndũ ma Alawii 19:3 riugaga twagĩrĩirũo gwĩka atĩa, na nĩkĩ ũndũ ũcio nĩ wa bata?

¹⁰ Thutha wa kuuga atĩ Aisiraeli maagĩrĩirũo gũkorũo marĩ atheru, Jehova oongereire ũũ: “O mũndũ gatagatĩ-inĩ kanyu nĩ agĩrĩirũo gũtĩa nyina na ithe . . . Niĩ nĩ niĩ Jehova Ngai wanyu.”—Alaw. 19:2, 3.

¹¹ Hatarĩ nganja, nĩ twagĩrĩirũo gwathĩkagĩra watho ũrĩa Ngai atũhete wa gũtĩa aciari aitũ. Ririkana ũrĩa Jesu aaugire hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũmwe aamũririe: “Njagĩrĩirũo gwĩka ũndũ ũrĩkũ mwega nĩguo ngoona muoyo wa tene na tene?” Ũndũ ũmwe Jesu aamwĩrire nĩ atĩ nĩ aagĩrĩirũo gũtĩa ithe na nyina. (Mat. 19:16-19) Jesu o na nĩ aamenereirie Afarisai na aandĩki-Watho  tondũ meekaga ũrĩa wothe mangĩhota nĩguo metheme kũrũmbũiya aciari ao. Na njĩra ĩyo ‘makĩagithia kiugo kĩa Ngai kĩene.’ (Mat. 15:3-6) “Kiugo kĩa Ngai” kĩahutĩtie nginya rĩathani rĩa gatano harĩ Maathani Marĩa Ikũmi, o hamwe na ũndũ ũrĩa tũthomaga thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:3. (Tham. 20:12) O rĩngĩ, ririkana atĩ ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:3, wa mũndũ gũtĩa nyina na ithe, ũrũmanĩrĩire na ciugo: “Mwagĩrĩirũo gũkorũo mũrĩ atheru, tondũ niĩ, Jehova Ngai wanyu, ndĩ mũtheru.”

12. Tũngĩhũthĩra atĩa ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:3?

¹² Rĩrĩa tweciria ũhoro wa rĩathani rĩrĩa Jehova atũhete rĩa gũtĩa aciari aitũ, no twĩyũrie ũũ: ‘Hihi niĩ nĩ njĩkaga ũguo?’ Ũngĩrora wone atĩ no wĩke makĩria ma ũrĩa ũkoretwo ũgĩka, no ũtue itua rĩu rĩa gwĩka mogarũrũku. O na gũtuĩka no wage gũcenjia maũndũ marĩa mahĩtũku, no ũtue itua atĩ kuuma rĩu nĩ ũrĩhũthagĩra mahinda makĩria hamwe na aciari aku, na ũkamateithia. No ũmaheage ũteithio wa kĩĩmwĩrĩ, ũkamateithia makuhĩrĩrie Jehova na mathiĩ na mbere kũmũtungatĩra, na ũkamekĩra ngoro. Weka ũguo, ũgũkorũo ũgĩathĩkĩra ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:3.

13. (a) Nĩ ũtaaro ũrĩkũ ũngĩ ũrĩ thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:3? (b) Tũngĩĩgerekania atĩa na kĩonereria kĩa Jesu ũmũthĩ o ta ũrĩa Luka 4:16-18 yonanĩtie?

¹³ No twĩrute ũndũ ũngĩ wĩgiĩ ũtheru kuumana na Maũndũ ma Alawii 19:3. Mũhari ũcio nĩ ũgwetete ũhoro wĩgiĩ kũrũmagia Thabatũ. Tũrĩ Akristiano, tũtikoragwo rungu rwa Watho ũcio, kwoguo tũtibataraga kũrũmia Thabatũ. O na kũrĩ ũguo, no twĩrute maũndũ maingĩ kuumana na ũrĩa Aisiraeli maarũmagia Thabatũ, na ũrĩa maagunĩkaga meka ũguo. Mĩthenya ya Thabatũ, Aisiraeli maahurũkaga mawĩra mao, nĩguo mathingate maũndũ ma kĩĩroho. * Nĩkĩo Jesu arĩ itũũra-inĩ rĩa kwao aathiaga thunagogi mũthenya wa Thabatũ nĩguo athome Kiugo kĩa Ngai. (Tham. 31:12-15; thoma Luka 4:16-18.) Rĩathani rĩa Ngai rĩrĩa rĩrĩ thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:3 rĩgiĩ “kũrũmagia thabatũ,” rĩagĩrĩire gũtũtindĩka tũcaragie mahinda mĩhang’o-inĩ itũ ya o mũthenya nĩguo tũkahota gũthingata maũndũ ma kĩĩroho. Hihi nĩ ũrona ta ũrabatara gwĩka mogarũrũku ũndũ-inĩ ũcio? Ũngĩcaragia mahinda hĩndĩ ciothe ma gwĩka maũndũ ma kĩĩroho, nĩ ũkũgĩa na ũrata wa hakuhĩ hamwe na Jehova, na ũndũ ũcio nĩ wa bata harĩ gũkorũo ũrĩ mũtheru.

14. Nĩ ma ĩrĩkũ ya bata ĩtĩtĩrithĩtio nĩ Maũndũ ma Alawii 19?

¹⁴ Ibuku rĩa Maũndũ ma Alawii 19 nĩ rĩtĩtĩrithĩtie ma ya bata ĩrĩa ĩngĩtũteithia gũkorũo tũrĩ atheru. Mũhari wa 4 ũrĩkĩrĩirie na ciugo: “Niĩ nĩ niĩ Jehova Ngai wanyu.” Ciugo ta icio kana ihaanaine na icio no cioneke maita ta 16 mũrango-inĩ ũcio. Ciugo icio itũririkanagia rĩathani rĩa mbere harĩ marĩa ikũmi rĩrĩa riugaga: “Niĩ nĩ niĩ Jehova Ngai waku . . . Ndũkanagĩe na ngai ingĩ tiga niĩ.” (Tham. 20:2, 3) Mũkristiano o wothe ũrenda gũkorũo arĩ mũtheru, no nginya atigĩrĩre atĩ gũtirĩ kĩndũ kĩraingĩrĩra ũrata wake hamwe na Ngai. Na tondũ tũrĩ Aira a Jehova, nĩ twĩrutanagĩria gwĩthema ciĩko o ciothe ingĩtũma tũhake rĩĩtwa rĩake itheru gĩko.—Alaw. 19:12; Isa. 57:15.

15. Mĩhari ĩrĩa yarĩtie ũhoro wa magongona thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19 yagĩrĩirũo gũtũtindĩka twĩke atĩa?

¹⁵ Aisiraeli nĩ moonanagia atĩ nĩ meetĩkĩrĩte Jehova arĩ Ngai wao na njĩra ya gwathĩkĩra mawatho make. Maũndũ ma Alawii 18:4  yugaga ũũ: “Mwagĩrĩirũo kũrũmagĩrĩra matuĩro makwa ma ciira, ningĩ nĩ mwagĩrĩirũo kũrũmagia mawatho makwa na mũthiage kũringana namo. Niĩ nĩ niĩ Jehova Ngai wanyu.” Mũrango wa 19 nĩ wonanagia “mawatho” mamwe marĩa Aisiraeli maahetwo. Kwa ngerekano, mĩhari ya 5-8, 21, 22 yonanagia ũhoro wĩgiĩ magongona ma nyamũ. Magongona macio maagĩrĩirũo kũrutwo na njĩra ‘ĩtangĩathahirie kĩndũ gĩtheru kĩa Jehova.’ Gũthoma mĩhari ĩyo kwagĩrĩirũo gũtũma twende gũkenia Jehova na kũmũrutĩra magongona ma kũmũgooca maretĩkĩrĩka, o ta ũrĩa Ahibirania 13:15 ĩtwĩraga twĩke.

16. Nĩ ũtaaro ũrĩkũ ũrĩ thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19 ũtũririkanagia ngũrani ya andũ arĩa matungatagĩra Ngai na arĩa matamũtungatagĩra?

¹⁶ Nĩguo tũkorũo tũrĩ atheru, no mũhaka twĩhaarĩrie gũkorũo tũrĩ ngũrani na arĩa matathathayagia Ngai. Ũndũ ũcio no ũkorũo ũtarĩ mũhũthũ. Rĩmwe na rĩmwe andũ arĩa tũthomaga nao, arĩa tũrutithanagia wĩra nao, kana andũ a famĩlĩ arĩa matarĩ etĩkia, no matũtindĩkĩrĩrie gwĩka maũndũ marĩa mangĩtũma twage gũthathaiya Jehova na njĩra ĩrĩa we endaga. Ũndũ ta ũcio ũngĩkĩka, no tũbatare gũtua itua rĩa bata. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire? Ta wĩcirie ũtaaro ũyũ ũrĩ thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:19, ũrĩa ugaga: “Ndũkanekĩre nguo ĩtumĩtwo na mĩthemba ĩĩrĩ ya ndigi itukanĩtio hamwe.” Watho ũcio nĩ watũmaga Aisiraeli makorũo marĩ ngũrani na ndũrĩrĩ iria ciamathiũrũrũkĩirie. Ũmũthĩ tũtiregaga gwĩkĩra nguo itumĩtwo na ngora cia mĩthemba ngũrani. No nĩ tũregaga gũkorũo tũhaana ta andũ arĩa makoragwo na mawĩtĩkio na mĩtugo ĩtaratwarana na Bibilia, o na akorũo andũ acio nĩ arĩa tũthomaga nao, arĩa tũrutithanagia wĩra nao, kana andũ aitũ a famĩlĩ. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, nĩ twendete andũ aitũ a famĩlĩ o hamwe na andũ arĩa angĩ. No matua marĩa tũtuaga ũtũũro-inĩ nĩ monanagia atĩ nĩ twathĩkagĩra Jehova, o na akorũo matua macio nĩ matũmaga tuoneke tũrĩ ngũrani na andũ arĩa angĩ. Ũndũ ũcio nĩ wa bata mũno, tondũ angĩkorũo nĩ tũrenda gũkorũo tũrĩ atheru, nĩ twagĩrĩirũo gũkorũo tũrĩ ngũrani na andũ arĩa matatungatagĩra Ngai.—2 Kor. 6:14-16; 1 Pet. 4:3, 4.

17-18. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩĩruta wa bata kuumana na Maũndũ ma Alawii 19:23-25?

¹⁷ Ciugo “Niĩ nĩ niĩ Jehova Ngai wanyu” ciabatiĩ gũteithia Aisiraeli kũmenya atĩ ũndũ ũrĩa wabatiĩ gũkorũo ũrĩ wa bata mũno ũtũũro-inĩ wao nĩ ũrata wao na Jehova. Maabatiĩ gwĩka atĩa? Maũndũ ma Alawii 19:23-25 nĩ yonanagia ũndũ ũmwe mangĩekire. (Thoma.) Ta wĩcirie ũrĩa ciugo cia rĩandĩko rĩu ciahutirie  Aisiraeli thutha wao kũingĩra Bũrũri wa Kĩĩranĩro. Mũndũ angĩahandire mũtĩ o wothe wa irio, ndaabatiĩ kũrĩa maciaro ma mũtĩ ũcio kwa ihinda rĩa mĩaka ĩtatũ. Mwaka-inĩ wa kana, maciaro maguo maamũragwo marĩ ma kũhũthĩrũo ũtungata-inĩ mũtheru wa Ngai. Mwaka-inĩ wa gatano norĩo mwene angĩarĩire maciaro ma mũtĩ ũcio. Watho ũcio waririkanagia Aisiraeli atĩ matiaagĩrĩirũo kũiga maũndũ mao mbere. Maagĩrĩirũo kwĩhoka atĩ Jehova nĩ angĩamahingĩirie mabataro mao na maige ũtungata wa Jehova mbere ũtũũro-inĩ wao. Nĩ angĩatigĩrĩire atĩ marĩ na irio cia kũigana. Na Jehova nĩ aamekĩraga ngoro marute iheo na kwĩyendera, cia gũteithĩrĩria handũ hatheru harĩa aathathayagĩrio.

¹⁸ Watho ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:23-25 ũtũririkanagia ciugo cia Jesu iria aaririe Mahunjio-inĩ ma Kĩrĩma-inĩ. Aaugire ũũ: ‘Tigai gũtangĩka ũhoro-inĩ wĩgiĩ kĩrĩa mũkũrĩa kana kĩrĩa mũkũnyua.’ Agĩcoka akiuga: “Ithe wanyu wa igũrũ nĩ oĩ atĩ nĩ mũbataraga maũndũ macio mothe.” Ngai nĩ arĩtũhingagĩria mabataro maitũ o ta ũrĩa ekaga nginya harĩ nyoni. (Mat. 6:25, 26, 32) Nĩ twĩhokaga atĩ Jehova nĩ ekũhingia mabataro maitũ. Ningĩ nĩ tũheanaga ‘iheo cia tha,’ cia gũteithĩrĩria andũ arĩa marĩ na mabataro. Hamwe na ũguo, nĩ tũkenagĩra kũruta mĩhothi nĩ ũndũ wa mabataro ma kĩũngano. Jehova nĩ onaga rĩrĩa twaruta indo citũ twĩyendeire, na nĩ arĩtũrathimaga. (Mat. 6:2-4) Rĩrĩa twaheana twĩyendeire, tuonanagia atĩ nĩ tũrataũkĩrũo nĩ ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19:23-25.

19. Wagunĩka atĩa thutha wa gũthuthuria gĩcunjĩ kĩu kĩa Maũndũ ma Alawii?

¹⁹ Twarĩrĩria o mĩhari mĩnini ya Maũndũ ma Alawii 19, na tuona njĩra iria tũngĩĩgerekania na Jehova Ngai witũ mũtheru. Rĩrĩa twegerekania nake, twĩrutanagĩria gũkorũo tũrĩ ‘atheru mĩthiĩre-inĩ itũ yothe.’ (1 Pet. 1:15) Andũ aingĩ arĩa matatungatagĩra Jehova nĩ meyonagĩra mĩthiĩre mĩega ya ndungata ciake. O na yanateithia andũ amwe kũgooca Jehova. (1 Pet. 2:12) No harĩ o na maũndũ mangĩ maingĩ tũngĩĩruta thĩinĩ wa Maũndũ ma Alawii 19. Thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire, nĩ tũkaarĩrĩria mĩhari ĩngĩ ya mũrango ũcio, ĩrĩa ĩgaatũteithia kuona njĩra ingĩ ingĩtũteithia ‘gũtuĩka atheru,’ o ta ũrĩa Petero aatwĩkĩrire ngoro twĩke.