1. Jesu eetire ategi ana a thamaki marutage wĩra ũrĩkũ, na meekire atĩa?

PETERO, Andrea, Jakubu, na Johana maarutaga wĩra wa gũtega thamaki. Ta wĩcirie ũrĩa maagegire rĩrĩa Jesu aameerire ũũ: “Nũmĩrĩrai, na nĩ ngũmũtua ategi a andũ.” * Hihi meekire atĩa? Bibilia yugaga ũũ: “O hĩndĩ ĩyo magĩtiga neti ciao, makĩmũrũmĩrĩra.” (Mat. 4:18-22) Itua rĩu maatuire rĩngĩacenjirie ũtũũro wao tene na tene. Handũ ha gũtega thamaki, mangĩambĩrĩirie ‘gũtega andũ.’ (Luk. 5:10) O na ũmũthĩ, Jesu no etaga andũ marĩ na ngoro njega arĩa mendete ũhoro wa ma nĩguo matuĩke ategi a andũ. (Mat. 28:19, 20) Hihi wee nĩ wĩtĩkĩrĩte rĩĩtana rĩa Jesu rĩa gũtuĩka mũtegi wa andũ?

2. Nĩkĩ nĩ twagĩrĩirũo kuoya na ũritũ itua rĩa gũtuĩka ategi a andũ? Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũtua itua rĩu?

² No kũhoteke nĩ wĩrutĩte Bibilia kwa ihinda, na rĩu nĩ ũrenda gũtua itua rĩa kana nĩ ũgũtuĩka mũhunjia wa ũhoro ũrĩa mwega. Angĩkorũo nĩ ũretigĩra gũtua itua rĩu, ndũgakue ngoro. Gwĩtigĩra kũu kũronania atĩ nĩ ũrataũkĩrũo bata wa itua rĩu. Bibilia yonanagia atĩ Petero na arata ake metwo, maatigire neti ciao “o hĩndĩ ĩyo.” O na kũrĩ ũguo, Petero na mũrũ wa nyina matiatuire itua rĩu matambĩte kũrĩciria. Makĩria ma mĩeri itandatũ mbere ĩyo, nĩ maamenyete na magetĩkĩra atĩ Jesu nĩwe Mesia. (Joh. 1:35-42) O nawe no kũhoteke nĩ wĩrutĩte maũndũ maingĩ megiĩ Jehova na Jesu, na nĩ ũrenda gũthiĩ na  mbere gũkũra kĩĩroho. No ndwagĩrĩirũo gũtua itua rĩu ũtambĩte kũrĩciria wega. Nĩ maũndũ marĩkũ maateithirie Petero, Andrea, na acio angĩ gũtua itua?

3. Nĩ ngumo irĩkũ ingĩgũteithia gwĩkĩra hinya itua rĩaku rĩa gwĩtĩkĩra rĩĩtana rĩa Jesu?

³ Arutwo a Jesu a mbere maarĩ na wendi, nĩ mooĩ kũruta wĩra wao wega, maarĩ na ũmĩrĩru, na nĩ maatigagĩrĩra atĩ nĩ mahingia maũndũ marĩa mabangĩte. Ngumo icio hatarĩ nganja nĩ ciamateithirie gũkorũo na moimĩrĩro mega makĩruta wĩra wa gũtega andũ. Gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩkwarĩrĩria ũrĩa ũngĩkũria ngumo icio, nĩguo ũkorũo na moimĩrĩro mega ũrĩ mũrutwo wa Kristo.

4. Petero aarutaga wĩra wa gũtega thamaki nĩkĩ?

⁴ Petero aarutaga wĩra wa gũtega thamaki nĩguo ahote kũhingĩria famĩlĩ yake mabataro. Makĩria ma ũguo, nĩ eendete wĩra ũcio wa gũtega thamaki. (Joh. 21:3, 9-15) Ningĩ nĩ eerutire kwenda wĩra wa gũtega andũ. Nĩ ũndũ wa gũteithio nĩ Jehova, Petero nĩ aahingirie wĩra ũcio na njĩra njega mũno.​—⁠Atũm. 2:14, 41.

5. Kũringana na Luka 5:8-11, Petero eetigĩraga nĩkĩ? Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũtooria guoya?

⁵ Gĩtũmi kĩnene kĩrĩa gĩtũmaga tũrute wĩra wa kũhunjia nĩ tondũ nĩ twendete Jehova. Wendo witũ harĩ Jehova no ũtũteithie kũruta wĩra ũcio, o na rĩrĩa tũraigua ta tũtagĩrĩire. Hĩndĩ ĩrĩa Jesu eetire Petero atuĩke mũtegi wa andũ, aamwĩrire ũũ: “Tiga gwĩtigĩra.” (Thoma Luka 5:8-11.) Petero ndeetigĩrire ũrĩa kũngĩathiire thutha wake gũtuĩka mũrutwo. Handũ ha ũguo, nĩ kũmaka aamakirio nĩ kĩama kĩrĩa Jesu aaringire akĩmateithia kũnyita thamaki nyingĩ, na aaiguaga atagĩrĩire kwĩrũo arutithanagie wĩra hamwe na Jesu. O ta  Petero, no ũigue ũgĩtigĩra weciria maũndũ marĩa mothe mũrutwo wa Kristo abataraga kũhingia. Angĩkorũo nĩ ũiguaga ũguo, ĩkĩra hinya wendo waku harĩ Jehova, Jesu, na andũ arĩa angĩ, na nĩ ũkũgĩa na wendi wa gwĩtĩkĩra rĩĩtana rĩa Jesu rĩa gũtuĩka mũtegi wa andũ.​—⁠Mat. 22:37, 39; Joh. 14:15.

6. Nĩ itũmi irĩkũ ingĩ itũmaga tũhunjie?

⁶ Rekei tuone itũmi ingĩ iria itũmaga tũkũrie wendi wa kũhunjia. Nĩ twendaga gwathĩkĩra rĩathani rĩrĩ rĩa Jesu: “Thiĩi mũgatue andũ arutwo.” (Mat. 28:19, 20) Ningĩ tũhunjagia tondũ nĩ tuonaga andũ nĩ ‘manyamarĩtio na makahurunjwo’ na nĩ marabatara mũno kwĩruta ũhoro wa ma wĩgiĩ Ũthamaki. (Mat. 9:36) Jehova endaga andũ a mĩthemba yothe magĩe na ũmenyo wa ma wĩgiĩ ũhoro wa ma na mahonokio.​—⁠1 Tim. 2:4.

7. Aroma 10:13-15 yonanagia atĩa atĩ wĩra wa kũhunjia nĩ wa bata?

⁷ Tweciria ũrĩa wĩra wa kũhunjia ũteithagia harĩ kũhonokia andũ, no tũgĩe na wendi mũnene wa kũũruta. Ngũrani na ategi a thamaki arĩa mategaga nĩguo marĩe kana mendie, ithuĩ tũtegaga andũ nĩguo tũhonokie mĩoyo yao.​—⁠Thoma Aroma 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

8-9. Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũtegi wa thamaki akoragwo akĩmenya, na nĩkĩ?

⁸ Matukũ-inĩ ma Jesu, ategi a thamaki Aisiraeli nĩ maamenyaga mĩthemba ya thamaki ĩrĩa mangĩanyitire. (Alaw. 11:9-12) Ningĩ nĩ maabataraga kũmenya kũrĩa mangĩanyitire thamaki. Kaingĩ thamaki cikaraga harĩa harĩ na maĩ maciagĩrĩire na irio cia kũigana. Hihi ategi a thamaki mategaga ihinda o rĩothe rĩrĩa menda? Mishonarĩ ũmwe watũmĩtwo gĩcigĩrĩra-inĩ gĩa Pacific nĩ eerutire atĩ thamaki ititegagwo hĩndĩ o yothe. Hĩndĩ ĩmwe, mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wa kũu nĩ aamwĩrire mathiĩ magatege thamaki. Mishonarĩ ũcio akĩmwĩra, “Reke tũkonana rũciũ thaa ithatũ rũcinĩ.” Mũrũ wa Ithe witũ ũcio aamwĩrire ũũ: “Tũtingĩthiĩ thaa icio. Tũtithiaga ihinda rĩrĩa tũrenda, no tũthiaga ihinda rĩrĩa tũngĩnyita thamaki.”

⁹ Na njĩra o ta ĩyo, arĩa maatuĩkire ategi a andũ hĩndĩ ya karine ya mbere maathiaga kũrĩa andũ maroneka, na ihinda rĩrĩa mangĩoneka. Kwa ngerekano, arũmĩrĩri a Jesu maahunjagia hekarũ-inĩ, thunagogi-inĩ, nyũmba kwa nyũmba, na thoko-inĩ. (Atũm. 5:42; 17:17; 18:4) O na ithuĩ nĩ tũrabatara kũmenya wega kũrĩa tũngĩona andũ, na ihinda rĩrĩa tũngĩmona gĩcigo-inĩ gitũ. Nĩ tũrabatara kũgarũrĩra maũndũ maitũ nĩguo tũthiĩ kũrĩa tũngĩkora andũ na ihinda rĩrĩa marĩ kuo.​—⁠1 Kor. 9:19-23.

10. Nĩ indo irĩkũ tũheagwo nĩ ithondeka rĩa Jehova?

¹⁰ Mũtegi wa thamaki nĩ abataraga gũkorũo na indo iria ciagĩrĩire cia kũruta wĩra, na no mũhaka akorũo oĩ gũcihũthĩra. O na ithuĩ nĩ tũrabatara gũkorũo na indo iria irabatarania cia kũruta wĩra. Ningĩ nĩ twagĩrĩirũo kũmenya kũhũthĩra indo icio. Jesu nĩ aaheire arutwo ake motaaro mega megiĩ ũrĩa maagĩrĩirũo kũhunjia. Nĩ aameerire kĩrĩa maagĩrĩirũo gũkuua, kũrĩa mangĩahunjirie, na ũrĩa mangĩahunjirie. (Mat. 10:5-7; Luk. 10:1-11) Mahinda-inĩ maya, ithondeka rĩa Jehova nĩ rĩtũheete Gathandũkũ ka Indo cia Kũrutana na indo iria ikoragwo gathandũkũ-inĩ kau, nĩ ikoretwo na moimĩrĩro mega. * Ningĩ nĩ tũrutagwo ũrĩa twagĩrĩirũo kũhũthĩra indo icio. Kũrutwo kũu nĩ gũtũteithagia gũkorũo na ũmĩrĩru na ũũgĩ ũrĩa tũrabatara kũruta wĩra ũcio na njĩra njega.​—⁠2 Tim. 2:15.

11. Ategi a andũ magĩrĩirũo gũkorũo na ũmĩrĩru nĩkĩ?

¹¹ Andũ arĩa marutaga wĩra wa gũtega thamaki nĩ mabataraga gũkorũo na ũmĩrĩru. Rĩmwe na rĩmwe, nĩ macemanagia na maũndũ maritũ iria-inĩ. Kaingĩ nĩ marutaga wĩra ũtukũ, na rĩmwe na rĩmwe nĩ kũgĩaga kĩhuhũkanio materĩgĩrĩire. O na ategi a andũ nĩ magĩrĩirũo gũkorũo na ũmĩrĩru. Rĩrĩa mũndũ ambĩrĩria kũhunjia na emenyithania atĩ nĩ Mũira wa Jehova, no acemanie na ũkararia ũhaana ta kĩhuhũkanio kuuma kũrĩ andũ a famĩlĩ, anyũrũrio nĩ arata, kana andũ maage gũthikĩrĩria ndũmĩrĩri yake. No tũtiagĩrĩirũo kũmakio nĩ ũndũ ũcio. Jesu oonanirie atĩ arũmĩrĩri ake nĩ mangĩkaahunjĩria andũ maramakararia.​—⁠Mat. 10:16.

12. O ta ũrĩa Joshua 1:7-9 yonanĩtie-rĩ, nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkũria ũmĩrĩru?

¹² Ũngĩgĩa na ũmĩrĩru atĩa? Wa mbere, korũo na ma atĩ Jesu o na arĩ kũrĩa igũrũ no arathiĩ na mbere gũtongoria wĩra wa kũhunjia. (Joh. 16:33; Kũg. 14:14-16) Wa kerĩ, korũo na ma biũ na kĩĩranĩro kĩrĩa Jehova eranĩire atĩ nĩ arĩkũrũmbũyagia. (Mat. 6:32-34) O ũrĩa wĩtĩkio waku ũrĩ na hinya, noguo ũrĩkoragwo na ũmĩrĩru makĩria. Petero na arata ake nĩ moonanirie wĩtĩkio mũnene rĩrĩa maatigire biacara yao makĩrũmĩrĩra Jesu. O nawe nĩ woonanirie wĩtĩkio mũnene, rĩrĩa wamenyithirie arata na andũ a famĩlĩ yanyu atĩ nĩ ũrambĩrĩirie kwĩruta Bibilia na Aira a Jehova na gũthiĩ mĩcemanio yao. Hatarĩ nganja nĩ wĩkĩte mogarũrũku manene ũtũũro-inĩ waku nĩguo ũhote  gũtũũra kũringana na ithimi cia Jehova cia ũthingu. Gwĩka ũguo kwabatarire wĩtĩkio na ũmĩrĩru. O ũgĩthiaga na mbere gũkũria ũmĩrĩru, koragwo na ma atĩ “Jehova Ngai waku arĩ hamwe nawe kũrĩa guothe ũrĩthiaga.”​—⁠Thoma Joshua 1:7-9.

13. Kũhoya na gwĩcũrania kũngĩgũteithia atĩa gũkũria ũmĩrĩru?

¹³ Nĩ atĩa ũngĩ ũngĩka ũkũrie ũmĩrĩru? Hoya nĩguo ũgĩe na ũmĩrĩru na ũcamba. (Atũm. 4:29, 31) Jehova nĩ arĩcokagia mahoya maku na ndarĩ hĩndĩ agagũtiganĩria. Nĩ arĩgũteithagia hingo ciothe. Wĩcũranie ũrĩa Jehova anahonokia andũ angĩ mahinda mahĩtũku. Ningĩ wĩcirie ũrĩa anagũteithia gũtooria moritũ, na agĩkũhe hinya wa gwĩka mogarũrũku ũtũũro-inĩ waku. Hatarĩ nganja, Jehova o ũcio wahonokirie andũ ake na akĩmaringia Iria Itune no agũteithie gũtuĩka mũrutwo wa Kristo. (Tham. 14:13) Korũo na ma ta mwandĩki wa thaburi ũrĩa woigire ũũ: “Jehova arĩ mwena wakwa; ndigwĩtigĩra. Mũndũ-rĩ, angĩnjĩka atĩa hihi?”​—⁠Thab. 118:6.

14. Ũreruta atĩa kuumana na Masae na Tomoyo?

¹⁴ Ũndũ ũngĩ ũngĩgũteithia gũkũria ũmĩrĩru nĩ kwĩruta ũrĩa Jehova anateithia andũ arĩa makoragwo na guoya magakorũo na ũmĩrĩru. Ta wĩcirie ũhoro wa mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Masae. Aarĩ thoni, na nĩ aaiguaga ta atangĩhota kwaria ũhoro wĩgiĩ wĩtĩkio wake mbere ya andũ. Kwaria na andũ atoĩ oonaga gũtariĩ ta kĩrĩma harĩ we. Kwoguo akĩĩrutanĩria mũno kuongerera wendo harĩ Ngai na harĩ andũ arĩa angĩ. Nĩ eeciririe kĩrĩa kĩratũma tũbatare kũhunjia na mĩtũkĩ mahinda maya, na akĩhoya Jehova amũhe wendi wa kũhunjia. Nĩ aahotire gũtooria guoya ũcio, na thutha-inĩ agĩtungata arĩ painia wa hĩndĩ ciothe. Jehova no ateithie nginya ahunjia erũ ‘kũgĩa na ũmĩrĩru.’ Ta wĩcirie ũhoro wĩgiĩ mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Tomoyo. Hĩndĩ ĩrĩa aambĩrĩirie kũhunjia nyũmba kwa nyũmba, mũndũ wa mbere ũrĩa maakorire aamagũthũkĩire akĩmeera ũũ: “Niĩ ndirenda ũhoro wĩgiĩ Aira a Jehova!” na akĩgũthithania mũrango. Tomoyo arĩ na ũmĩrĩru akĩra ũrĩa maahunjagia nake: “Nĩ waigua ũndũ ũcio? Ndinabatara kũmwĩra ũndũ no nĩ amenya atĩ ndĩ Mũira wa Jehova. Nĩ ndakena mũno!” Tomoyo rĩu nĩ painia wa hĩndĩ ciothe.

15. Tũngĩĩgerekania atĩa na ategi a thamaki rĩrĩa wĩra wa kũhunjia waritũha, na ũndũ ũcio nĩ wa bata nĩkĩ?

¹⁵ Nĩguo ategi a thamaki magaacĩre, matigagĩrĩra atĩ nĩ mahingia ũndũ ũrĩa marenda gwĩka. Ategi a thamaki mokĩraga tene, makaruta wĩra nginya ũrĩthira, na magakirĩrĩria nginya rĩrĩa rĩera rĩtarĩ rĩega. O na ithuĩ twagĩrĩirũo gũkorũo twĩhaarĩirie na njĩra ta ĩyo nĩguo tũkirĩrĩrie wĩra-inĩ wa kũhunjia na tũrĩkie wĩra witũ.​—⁠Mat. 10:22.

16. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gwĩka maũndũ marĩa tũngĩkorũo tũkĩona marĩ maritũ?

¹⁶ Maita maingĩ, twendaga gwĩka maũndũ marĩa matarĩ maritũ. O na kũrĩ ũguo, rĩmwe na rĩmwe maũndũ marĩa ma bata makĩria matikoragwo marĩ mahũthũ. Kwoguo nĩ tũbataraga gũkũria ũhoti wa kwĩgirĩrĩria. Nĩ tũrabatara ũteithio nĩguo twĩrute gwĩka maũndũ marĩa tũngĩona marĩ maritũ harĩ ithuĩ. Jehova nĩ atũheaga ũteithio ũcio kũgerera harĩ roho wake mũtheru.​—⁠Gal. 5:22, 23.

17. Thĩinĩ wa 1 Akorintho 9:25-27, Paulo ooigire aabataraga gwĩka atĩa nĩguo eke ũrĩa kwagĩrĩire?

¹⁷ Mũtũmwo Paulo nĩ aatigagĩrĩra atĩ nĩ ahingia ũndũ ũrĩa abangĩte gwĩka. No nĩ ooigire atĩ nĩ ‘kũhũũra aahũũraga’ mwĩrĩ wake nĩgetha eke ũrĩa kwagĩrĩire. (Thoma 1 Akorintho 9: 25-27.) Nĩ eekĩrire arĩa angĩ ngoro makũrie ũhoti ũcio wa kwĩgirĩrĩria na mekage maũndũ mothe na “mũtaratara o na mũbango mwega.” (1 Kor. 14:40) No mũhaka twĩrutanĩrie biũ nĩguo tũthiĩ na mbere gũkorũo na mũtaratara mwega wa maũndũ ma kĩĩroho ũrĩa ũhutĩtie maũndũ ta kũhunjia na kũrutana ũhoro ũrĩa mwega.​—⁠Atũm. 2:46.

18. Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩgetha tũkorũo tũrĩ agaacĩru maitho-inĩ ma Jehova?

¹⁸ Mũtegi wa thamaki oigaga nĩ agaacĩra wĩra-inĩ wake kũringana na mũigana wa thamaki iria anyita. No wĩra wa kũhunjia nĩ ngũrani tondũ tũtithimaga kũgaacĩra gwitũ na andũ arĩa tũhotete gũteithia magoka ithondeka-inĩ rĩa Jehova. (Luk. 8:11-15) Tũngĩthiĩ na mbere kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega na kũruta andũ arĩa angĩ, tũkoragwo tũrĩ agaacĩru maitho-inĩ ma Jehova. Nĩkĩ? Tondũ tũkoragwo tũgĩka ũrĩa we na Mũrũ wake mendaga tũkorũo tũgĩka.​—⁠Mar. 13:10; Atũm. 5:28, 29.

19-20. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wagĩrĩirũo gũtũma tuongerere kĩyo gitũ gĩa kũhunjia?

¹⁹ Mabũrũri-inĩ mamwe, wĩra wa gũtega thamaki ũkoragwo wĩtĩkĩrĩtio o mĩeri-inĩ mĩna. Mabũrũri-inĩ ta macio, mũtegi wa thamaki nĩ ekĩraga kĩyo makĩria ona atĩ ihinda rĩrĩa maheetwo rĩrĩ hakuhĩ gũthira. Na njĩra o ta ĩyo, kũmenya atĩ mũico wa mũtabarĩre ũyũ ũrĩ hakuhĩ, nĩ kwagĩrĩirũo gũtũma tuongerere kĩyo gĩa kũhunjia ihinda-inĩ rĩrĩ. Ihinda rĩrĩa rĩtigarĩte rĩa kũruta wĩra ũcio wa kũhonokia mĩoyo nĩ inini mũno. Ndũgeterere nginya rĩrĩa maũndũ maku makaagĩra biũ nĩguo wambĩrĩrie kũnyitanĩra wĩra-inĩ ũcio wa kũhunjia.​—⁠Koh. 11:4.

²⁰ Oya ikinya ũmũthĩ nĩguo ũkũrie wendi, wongerere ũmenyo waku wa Bibilia, ũgĩe ũmĩrĩru, na ũkũrie ũhoti wa kwĩgirĩrĩria. Nyitanĩra na Aira a Jehova makĩria ma milioni inyanya arĩa marahunjia ũhoro ũrĩa mwega, na nĩ ũrĩonaga gĩkeno kĩrĩa kiumaga kũrĩ Jehova. (Neh. 8:10) Tua itua rĩa kũnyitanĩra biũ wĩra-inĩ ũyũ nginya rĩrĩa ũkaarĩka. Gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire nĩ gĩkaarĩrĩria njĩra ithatũ ingĩtũteithia gwĩkĩra hinya itua ritũ rĩa gũthiĩ na mbere kũhunjia Ũthamaki, tũrĩ ategi a andũ.