NDAACIARĨIRŨO Crooksville, Ohio, United States, mwaka wa 1926. Twaciarĩtwo tũrĩ ciana inyanya. O na gũtuĩka baba na mami matiarĩ andũ a ndini, nĩ maatwĩraga tũthiĩ kanitha. Niĩ ndaathiaga Methodist. Ndĩ na mĩaka 14, mũtungatĩri nĩ aaheire kĩheo tondũ ndiatĩrĩte kanitha mwaka mũgima.

Ihinda-inĩ o rĩu, mũtumia ũmwe wa itũũra ritũ wetagwo Margaret Walker ũrĩa warĩ Mũira wa Jehova nĩ ambĩrĩirie gũkaga gwitũ kũhunjĩria mami. Hĩndĩ ĩmwe ngĩciria njikare thĩ thikĩrĩrie. Mami akĩona ta ngũmathumbũra magĩthoma, na nĩ ũndũ ũcio akĩnjĩra nyume nja. Ĩndĩ no ndageragia gũthikĩrĩria ndeereti yao. Thutha wa gũka gwitũ maita maigana ũna-rĩ, Margaret aanjũririe, “Nĩ ũĩ ũrĩa Ngai etagwo?” Ngĩmũcokeria, “Gũtirĩ mũndũ ũtoĩ atĩ etagwo Ngai.” Akĩnjĩra, “Ta oya Bibilia yaku ũthome Thaburi 83:18.” Ngĩthoma na ngĩona atĩ Ngai etagwo Jehova. Ngĩteng’era kũrĩ arata akwa ngĩmeera, “Mwakinya mũciĩ mũthome Thaburi 83:18 muone ũrĩa Ngai etagwo.” Nĩ ta ndaambĩrĩirie kũhunjia o hĩndĩ ĩyo.

 Ndeerutire Bibilia na ngĩbatithio 1941. Kahinda kanini thutha ũcio ngĩheo wĩra wa gũtongoragia funzo la kitabu. Nĩ ndeekĩrire mami na ciana citũ ngoro mokage mũcemanio wa funzo la kitabu ũrĩa ndaatongoragia, na makĩambĩrĩria gũka. No baba ndaakenagio nĩ ũhoro ũcio.

Nĩ ndehokeirũo mawĩra mangĩ kĩũngano-inĩ, na nĩ ndaagĩire na mabuku maingĩ ma ithondeka rĩa Jehova. Hĩndĩ ĩmwe baba oorotire mabuku macio akĩnjĩra, “Nĩ ũrona indo ici ciothe? Ndirenda gũciona gũkũ, ũkumagara nacio.” Ngiuma mũciĩ ngĩthiĩ gũikara itũũra rĩa Zanesville, Ohio, no nĩ ndainũkaga kaingĩ gwĩkĩra famĩlĩ itũ ngoro.

Baba nĩ aagiragia mami gũthiĩ mĩcemanio. Rĩmwe na rĩmwe mami arĩ njĩra-inĩ agĩthiĩ mĩcemanio, baba aamũkinyagĩra na ihenya, akamũgucia akamũcokithia mũciĩ. No mami aacokaga agateng’era akoimĩra mũrango ũngĩ na agathiĩ mĩcemanio. Ndaamwĩrire ũũ: “Mami ndũkamake. Nĩ arĩnoga gũtindaga agĩgũteng’eria.” Thutha wa ihinda nĩ aatigire kũmũgiragia, na mami akĩhota gũthiaga mĩcemanio hatarĩ na thĩna.

Mwaka wa 1943 kĩũngano gitũ nĩ kĩambĩrĩirie Cukuru ya Ũtungata wa Gĩtheokrasi, na ngĩambĩrĩria kũrutaga mĩario. Ũtaaro ũrĩa ndaaheagwo thutha wa kũruta mĩario nĩ wandeithagia kwagagĩria ũhoti wakwa wa kũrutana.

Gũkinyĩria hĩndĩ ĩyo mabũrũri nĩ maambĩrĩirie kũrũa Mbaara ya Kerĩ ya Thĩ. Mwaka wa 1944 nĩ ndeetirũo ngatungate njeshi-inĩ. Nĩ ndaathire Fort Hayes, Columbus, Ohio, ngĩthimwo kana ndĩ na ũgima mwega wa mwĩrĩ, na ngĩihũria bomu iria ciabataranagia. No nĩ ndeerire arĩa maarũgamagĩrĩra atĩ ndingĩtuĩka mũnjeshi. Makĩndekereria nyinũke. Thikũ cigana ũna thutha ũcio, mũthigari agĩũka gwakwa akĩnjĩra, “Corwin Robison igooti nĩ rĩaruta watho ũnyitwo.”

Ciumia igĩrĩ thutha ũcio rĩrĩa ndaatwarirũo ĩgooti-inĩ, njanji aanjĩrire, “Korũo nĩ niĩ ndĩrorio, ingĩakuoha maisha. Wĩ na ũndũ ũngiuga?” Ngĩmũcokeria ũũ: “Mũnene, niĩ ndĩ mũhunjia. * Hunjagia nyũmba kwa nyũmba na nĩ hunjĩirie andũ aingĩ ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki.” Njanji akĩra kĩama ũũ: “Mũtirĩ haha gũtua kana mwanake ũyũ nĩ mũhunjia. * Mũrĩ haha gũtwĩra kana nĩ eetĩkĩrire kũingĩra njeshi-inĩ.” Thutha wa kĩndũ ta nuthu ithaa, kĩama kĩu gĩgĩcoka gĩtuĩte atĩ ndaarĩ na mahĩtia. Njanji akĩnduĩra kĩoho kĩa mĩaka ĩtano, njera ya Ashland, Kentucky.

Ciumia cia mbere igĩrĩ ndaarĩ thĩinĩ wa njera ĩmwe thĩinĩ wa Columbus, Ohio. Mũthenya wa mbere ndaatindire theero. Nĩ ndaahoire Jehova ngĩmwĩra ũũ: “Ndingĩhota gũikara theero mĩaka ĩtano. Ndiũĩ ũrĩa ngwĩka.”

Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire, thigari ikĩhingũrĩra ngiuma nja. Ngĩthiĩ harĩ muohwo ũmwe warĩ na kĩũga kĩnene, tũkĩrũgama nake tũrorete nja ndirica-inĩ. Akĩnjũria, “Woheirũo kĩ kamũndũ  gaka?” Ngĩmũcokeria, “Niĩ ndĩ Mũira wa Jehova.” Akiuga, “Atĩ? Na nĩ kĩĩ ũreka gũkũ?” Ngĩmũcokeria, “Aira a Jehova matithiaga mbaara-inĩ na matiũragaga andũ.” Akĩnjĩra, “Andũ angĩ mohagwo nĩ kũũragana, no we wohetwo nĩ kũrega kũũragana. Hau harĩ na kĩhooto?” Ngĩmwĩra, “Aca.”

Agĩcoka akĩnjĩĩra, “Kwa ihinda rĩa mĩaka 15 ndaarĩ njera ĩngĩ, na ndĩ kũu nĩ ndaathomire mabuku mamwe manyu.” Rĩrĩa ndaiguire ũguo ngĩhoya ngiuga ũũ: “Jehova ndeithia ndikaanoime mũndũ ũyũ ikuhĩ.” O hĩndĩ ĩyo muohwo ũcio ũrĩa wetagwo Paul akĩnjĩra, “Mũndũ ageria gũkũhutia, no gũkaya ũrĩkayaga ngoka gũgũteithũra.” Nĩ ũndũ ũcio, ihinda rĩrĩa ndaarĩ kũu, ohwo 50 arĩa twarĩ nao njera ĩyo gũtirĩ wathumbũrire.

Rĩrĩa ndaatwarirũo njera ya Ashland, nĩ ndaakorire ariũ a Ithe witũ angĩ moohetwo kuo na maarĩ andũ agimaru kĩĩroho. Kũnyitanĩra nao nĩ kwandeithirie na gũgĩteithia andũ angĩ gũikara mehandĩte kĩĩroho. Maatũgayagĩra gĩcunjĩ gĩa gũthoma Bibilia o kiumia, na tũkahaarĩria ciũria na macokio nĩ ũndũ wa mĩcemanio twetaga Bible Bees. Ningĩ nĩ kwarĩ na mũrũ wa Ithe witũ waamũrĩtwo wa kũbanga icigo cia kũhunjia. Twakoragwo thĩinĩ wa theero ĩmwe nene na yarĩ na marĩrĩ maabangĩtwo gũthiũrũrũka rũthingo. Mũrũ wa Ithe witũ ũcio nĩ aanjĩrire ũũ: “Robison, nĩwe ũrĩhunjagia ũrĩrĩ mũna na mũna. Arĩa marĩkomaga marĩrĩ macio nĩo gĩcigo gĩaku gĩa kũhunjia. Tigagĩrĩra nĩ wahunjĩria mũndũ o mũndũ atanarekererio.” Ũguo nĩguo twahunjagia na mũbango.

Mbaara ya Kerĩ ya Thĩ yaathirire 1945, no thutha ũcio nĩ ndaikarangire njera. Nĩ ndaatangĩkaga mũno nĩ ũndũ wa famĩlĩ itũ tondũ baba aanjĩrĩte, “Ingĩhota gũkweheria-rĩ, aya angĩ matingĩnema.” Thutha wa kũrekererio harĩ ũndũ wangenirie mũno. O na gũtuĩka baba nĩ aamarehagĩra thĩna mũno, andũ mũgwanja a famĩlĩ itũ nĩ maathiaga mĩcemanio, na mwarĩ wa maitũ ũmwe nĩ aabatithĩtio.

Rĩrĩa Mbaara ya Korea yatuthũkire 1950, o rĩngĩ ngĩtwo Fort Hayes nĩguo thiĩ ngaingĩre njeshi. Thutha wa gũthimwo ũhoti wakwa mũthigari ũmwe aanjĩrire atĩ nĩ niĩ ndaarĩ mwagĩrĩru mũno thĩinĩ wa gĩkundi gitũ. Ngĩmwĩra ũũ: “Nĩ wega ũguo, no ndikũingĩra njeshi.” Ngĩmũgwetera ũrĩa rĩandĩko rĩa 2 Timotheo 2:3 riugaga,  ngĩcoka ngĩmwĩra, “Niĩ ndĩ mũthigari wa Kristo.” Mũthigari ũcio agĩkira kwa ihinda agĩcoka akĩnjĩra, “No ũthiĩ.”

Kahinda kanini thutha ũcio, nĩ ndaathire mũcemanio wa arĩa mangĩenda gũtungata Betheli kĩgomano-inĩ kĩmwe kĩarĩ Cincinnati, Ohio. Mũrũ wa Ithe Witũ Milton Henschel aatwĩrire atĩ kwarĩ na bata Betheli wa ariũ a Ithe witũ arĩa mangĩenda kũruta wĩra na kĩyo nĩ ũndũ wa Ũthamaki. Nĩ ndaiyũririe fomu ya ũtungata wa Betheli, na ngĩĩtwo. Ndaathire Betheli ya Brooklyn Agosti 1954. Ngoretwo Betheli kuuma hĩndĩ ĩyo.

Ndirĩ ndaaga wĩra wa kũruta Betheli. Mĩaka ĩigana ũna ndaarutaga wĩra kĩganda-inĩ gĩa gũcaba mabuku na wabici-inĩ, na gũthondeka macini na rooko cia mĩrango. Ningĩ nĩ ndaarutire wĩra Nyũmba-inĩ cia Igomano thĩinĩ wa New York City.

Nĩ ngenagĩra mĩbango ya Betheli ya maũndũ ma kĩĩroho, ta ũthathaiya wa rũcinĩ na Wĩruti wa Mũrangĩri na kũnyitanĩra na kĩũngano ũtungata-inĩ. Maũndũ macio nĩ magĩrĩirũo gũkorũo thĩinĩ wa famĩlĩ ciothe cia Aira a Jehova. Angĩkorũo aciari na ciana nĩ mathomaga rĩandĩko rĩa o mũthenya marĩ hamwe, mageeka Ũthathaiya wa Famĩlĩ mategũtĩĩrĩria, magathiĩ mĩcemanio, na magakorũo na kĩyo gĩa kũhunjia, no kũhoteke makorũo na hinya kĩĩroho.

Nĩ ngĩĩte na arata aingĩ Betheli na kĩũngano-inĩ. Amwe nĩ aitĩrĩrie maguta na nĩ makuĩte na magathiĩ igũrũ. Arĩa angĩ nĩ a ng’ondu. Ĩndĩ ndungata ciothe cia Jehova, o na arĩa matungataga Betheli nĩ andũ matarĩ akinyanĩru. Rĩrĩa twahĩngĩcana na mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ, nĩ ndĩrutanagĩria gũcaria thayũ. Nĩ ndĩĩciragia ũhoro wa Mathayo 5:​23, 24 na ngeciria ũrĩa twagĩrĩirũo nĩ gwĩka rĩrĩa kwoimĩra kwaga kũiguithania. Ti ũndũ mũhũthũ kũhoya mũhera, no nĩ nyonete atĩ rĩrĩa ndera mũndũ nĩ sori, mathĩna no gũthira mathiraga.

Nĩ ũndũ wa ũkũrũ, rĩu nĩ nemagĩrĩrũo nĩ kũhunjia nyũmba kwa nyũmba, ona kũrĩ ũguo ndikuĩte ngoro. Nĩ ndĩĩrutĩte hanini Gĩĩchaina na nĩ  ngenaga ngĩhunjĩria andũ a China barabara-inĩ. Rĩmwe rũcinĩ ngĩhunjia nĩ heanaga ngathĩti 30 kana 40.

O na nĩ njokerete mũndũ arĩ o China! Mũthenya ũmwe mũirĩtu ũmwe nĩ okire harĩ niĩ acanjamũkĩte. Aarutaga wĩra wa kũgaathĩrĩria matunda. O na niĩ ngĩcanjamũka na ngĩmũhe ngathĩti ya Mũrangĩri na ya Arahũkai! cia Gĩĩchaina. Agĩcioya na akĩnjĩra etagwo Katie. Kuuma hĩndĩ ĩyo angĩanyonire no mũhaka angĩokire kũnjarĩria. Nĩ ndaamũrutaga marĩĩtwa ma matunda na mboga mĩthemba ngũrani na rũthiomi rwa Gĩthũngũ, nake agacokera thutha wakwa. Ningĩ nĩ ndaamũtaaragĩria maandĩko thĩinĩ wa Bibilia, na nĩ ooire ibuku rĩa Bibilia Ĩrutanaga. Thutha wa ciumia cigana ũna ngĩmwaga.

Mĩeri ĩigana ũna thutha ũcio, mũirĩtu ũngĩ warutaga wĩra o ũcio wa kũgaathĩrĩria akĩoya ngathĩti. Kiumia kĩrĩa kĩarũmĩrĩire akĩnengera thimũ yake akĩnjĩra ũũ: “Ta aria na mũndũ wĩ China.” Ngĩmwĩra, “Ndiũĩ mũndũ China.” No akĩningĩrĩria, kwoguo ngĩoya thimũ ngiuga, “Hallo, ũyũ nĩ Robison.” Ũrĩa waaragia thimũ-inĩ akiuga, “Robby, ũyũ nĩ Katie. Nĩ ndaacokire China.” Ngĩmũria, “Atĩ China?” Katie akiuga, “Ĩĩ. Robby, nĩ wona mũirĩtu ũcio wakũnengera thimũ? Nĩ mwarĩ wa maitũ. Nĩ wandutire maũndũ maingĩ mega. Mũrute ta ũrĩa wandutaga.” Ngĩmwĩra, “Katie, nĩ ngwĩrutanĩria. Nĩ ngatho nĩ kũmenyithia kũrĩa ũrĩ.” Kahinda kanini thutha ũcio, nĩ ndaaranĩirie na mwarĩ wa nyina ũcio riita rĩa mũico. Nĩ mwĩhoko wakwa atĩ o kũrĩa airĩtu acio mangĩkorũo marĩ, nĩ mekwĩruta makĩria ũhoro wĩgiĩ Jehova.

Ndungatĩire Jehova mĩaka 73. Nĩ ngenaga atĩ nĩ aandeithirie kwaga kũnyita mbaru mwena o na ũrĩkũ, na gũikara ndĩ mwĩhokeku rĩrĩa ndaarĩ njera. O na arĩa tũciaranĩirũo nao nĩ manjĩraga atĩ nĩ maagĩire na ũmĩrĩru rĩrĩa ndaagire gũkua ngoro o na ndokĩrĩrũo nĩ baba. Thutha-inĩ mami na ciana citũ ithathatũ nĩ maabatithirio. Muonere wa baba nĩ wacenjirie, o na nĩ aathire mĩcemanio hanini atanakua.

Angĩkorũo nĩ wendi wa Ngai, andũ a famĩlĩ na arata arĩa makuĩte nĩ magaacoka muoyo thĩinĩ wa thĩ njerũ. Ta hũũra mbica gĩkeno kĩrĩa tũgaakorũo nakĩo tũgĩthathaiya Jehova tene na tene hamwe na andũ arĩa twendete. *