1, 2. (a) Nĩ kĩndũ kĩrĩkũ tuonaga kĩrĩ kĩa goro mũno? (b) Nĩ ma irĩkũ tuonaga irĩ cia goro mũno, na nĩkĩ? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

NĨ KĨNDŨ kĩrĩkũ wonaga kĩrĩ kĩa goro mũno harĩ wee? Hihi no wĩtĩkĩre gũgĩcenjania na kĩndũ kĩngĩ gĩa thogora mũnini? Macokio ma ciũria icio ti maritũ harĩ ndungata cia Jehova iria imwĩyamũrĩire. Kĩndũ kĩrĩa tuonaga kĩrĩ kĩa goro mũno nĩ ũrata witũ hamwe na Jehova, na tũtingĩũcenjania na kĩndũ kĩngĩ o gĩothe. Ningĩ nĩ tuonaga ma cia Bibilia irĩ cia bata, iria ciatũhotithirie gũkũria ũrata ũcio hamwe na Ithe witũ wa igũrũ.​—Kol. 1:9, 10.

² Jehova, Mũrutani Witũ Ũrĩa Mũnene, nĩ atũrutaga ma nyingĩ kũgerera Kiugo gĩake Bibilia. Nĩ atũguũrĩirie bata wa rĩĩtwa rĩake na agatũmenyithia ngumo ciake cia magegania. Nĩ atũrutaga ũhoro wa kĩheo kĩa bata kĩa ũkũũri, kĩrĩa aatũheire na njĩra ya wendo kũgerera harĩ Mũrũwe Jesu. Ningĩ Jehova nĩ atũmenyithĩtie ũhoro wĩgiĩ Ũthamaki wa Kĩĩmesia. Nĩ ahete arĩa aitĩrĩrie maguta kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra kũrĩa igũrũ nao a “ng’ondu ingĩ” kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra thĩ Paradiso. (Joh. 10:16) Nĩ atũrutaga mĩthiĩre ĩrĩa twagĩrĩirũo gũkorũo nayo. Nĩ tuonaga ma icio irĩ cia goro mũno tondũ nĩ itũhotithagia gũkuhĩrĩria Mũũmbi witũ. Nĩ itũmaga ũtũũro witũ ũgĩe na muoroto.

3. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jehova atangĩka nĩguo atũrute ũhoro wa ma?

 ³ Jehova nĩ Ngai mũtaana. Arĩa macaragia ũhoro wa ma nĩ arekaga mawone. Jehova o na nĩ aarutire Mũrũ wake ũrĩa eendete arĩ kĩheo. Ningĩ Ngai ndangĩtwĩtia mbeca nĩguo atũrute ũhoro wa ma. Rĩrĩa mũndũ wetagwo Simoni eendaga kũhe mũtũmwo Petero mbeca nĩguo aheo ũhoti wa kũheana roho mũtheru, Petero aamũkũũmire akĩmwĩra: “Ũroninanĩrio na betha icio ciaku, tondũ ũgwĩcirĩtie no ũgũre na mbeca kĩheo kĩrĩa Ngai aheanaga.” (Atũm. 8:18-20) Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, ciugo ‘gũra ũhoro ũrĩa wa ma’ iria itongoretio nĩ roho ciugĩte atĩa hihi?

4. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkwĩruta thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ wĩgiĩ ũhoro wa ma?

⁴ Thoma Thimo 23:23. Nĩguo tũmenye ũhoro wa ma ũrĩa ũrĩ Kiugo-inĩ kĩa Ngai no mũhaka twĩkĩre kĩyo. No mũhaka twĩime maũndũ mangĩ nĩguo twĩgĩĩre naguo. O ta ũrĩa mwandĩki wa Thimo onanĩtie, rĩrĩa ‘twagũra’ kana twegĩĩra na “ũhoro wa ma,” nĩ tũbatiĩ kwĩmenyerera ‘tũtikanawendie’ kana tũũrũo nĩguo. Rekei twarĩrĩrie ũrĩa ‘kũgũra’ ũhoro wa ma kuugĩte na maũndũ marĩa tũngĩbatara kwĩima. Na njĩra ĩyo nĩ tũrĩonaga ũhoro ũcio wa ma ũrĩ wa bata na twĩkĩre hinya itua ritũ rĩa kwaga ‘gũkanawendia.’ Kũgũra ũhoro wa ma nĩ kwa bata mũno o ta ũrĩa tũkuona.

5, 6. (a) Kũgũra ũhoro wa ma mũndũ atarĩ mbeca kuugĩte atĩa? Heana ngerekano. (b) Ũhoro wa ma ũtũgunaga atĩa?

⁵ O na gũtuĩka kĩndũ no kĩheanwo tũhũ, ti kuuga nĩ ũndũ mũhũthũ gũkĩona. Kiugo gĩa Kĩhibirania kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “gũra” thĩinĩ wa Thimo 23:23 ningĩ no kiuge “wĩgĩĩre.” Ciugo icio cierĩ ironania atĩ mũndũ nĩ abataraga kĩyo kana kwĩima nĩgetha one kĩndũ kĩna kĩa goro. Ngerekano ĩno no ĩtũteithie gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa kũgũra ũhoro wa ma kuugĩte. Nĩ tũtue atĩ harĩ marigũ maraheanwo thoko-inĩ. Hihi marigũ macio no metware kwa mũndũ mũciĩ? Aca. No mũhaka mũndũ erutanĩrie gũthiĩ thoko kũmagĩra. Hihi marigũ macio maraheanwo tũhũ? Ĩĩ, ĩndĩ no mũhaka mũndũ oe mahinda na ekĩre kĩyo gĩa gũthiĩ thoko kũmagĩra. Ũndũ ũmwe na ũcio, tũtibataraga mbeca nĩguo tũgũre ũhoro wa ma. O na kũrĩ ũguo, no mũhaka twĩkĩre kĩyo nĩguo twĩgĩĩre naguo.

⁶ Thoma Isaia 55:1-3. Ciugo cia Jehova iria ciaandĩkirũo nĩ Isaia nĩ itũteithagia gũtaũkĩrũo makĩria nĩ ũrĩa kũgũra ũhoro wa ma kuugĩte. Thĩinĩ wa mĩhari ĩyo ya Bibilia, Jehova aringithanĩtie kiugo gĩake na maĩ, iria, na ndibei. O ta ũrĩa maĩ mahehu manyotoraga mũndũ, no taguo ciugo cia Ngai cia ũhoro wa ma itũmaga andũ manyotoke kĩĩroho. Ningĩ o ta ũrĩa iria rĩtwĩkĩraga hinya na rĩgateithia ciana gũkũra, no taguo ciugo cia Jehova itwĩkĩraga hinya na igatũteithia gũkũra kĩĩroho. Ningĩ, ciugo cia Jehova no iringithanio na ndibei. Na njĩra ĩrĩkũ? Bibilia yugaga atĩ ndibei nĩ ĩtũmaga mũndũ acanjamũke. (Thab. 104:15) Nĩ ũndũ ũcio, hĩndĩ ĩrĩa Jehova aratwĩra ‘tũgũre ndibei,’ aratũteithia kuona atĩ gũtũũra kũringana na uuge wake nĩ kũrĩtũcanjamũraga. (Thab. 19:8) Jehova ahũthĩrĩte ngerekano icio gũtũteithia tuone ũrĩa tũgunĩkaga rĩrĩa tweruta na twahũthĩra ma cia Bibilia. Kĩyo ta kĩu no tũkĩringithanie na kũgũra ũhoro wa ma. Nĩ ũndũ ũcio, rekei twarĩrĩrie maũndũ matano tũngĩima nĩguo tũgũre ũhoro wa ma.

7, 8. (a) Nĩkĩ ihinda nĩ rĩbataranagia nĩguo mũndũ agũre ũhoro wa ma? (b) Mũrutwo ũmwe eekire atĩa nĩguo agũre ũhoro wa ma, na moimĩrĩro maarĩ marĩkũ?

⁷ Mahinda. Kĩu nĩ kĩndũ kĩmwe mũndũ o wothe ũgũraga ũhoro wa ma abataraga kwĩima.  Mũndũ nĩ abataraga mahinda gũthikĩrĩria ndũmĩrĩri ya Ũthamaki, gũthoma Bibilia na mabuku marĩa maragĩrĩria Bibilia, kũgĩa na wĩruti wa Bibilia, na kũhaarĩria na gũthiĩ mĩcemanio-inĩ ya kĩũngano. No mũhaka ‘tũgũrage’ kana tũkahũthĩra mahinda kuuma kũrĩ maũndũ marĩa matarĩ ma bata mũno. (Thoma Aefeso 5:15, 16 na kohoro ka magũrũ-inĩ, NWT.) Nĩ mahinda maigana atĩa tũngĩbatara nĩguo tũgĩe na ũmenyo wa ma cia mũthingi cia Bibilia? Ũndũ ũcio ũringanaga na o ũmwe witũ. Kwĩruta ũhoro wĩgiĩ ũũgĩ wa Jehova, njĩra ciake, na mawĩra make gũtingĩkinya mũthia. (Rom. 11:33) Mũrangĩri wa mbere gũcabwo waringithanirie ũhoro wa ma na “ihũa inini” na ũkiuga ũũ: “Ndũkanaiganĩre gũkorũo na ihũa rĩmwe rĩa ũhoro wa ma. Korũo ihũa rĩmwe nĩ rĩiganu, Ngai ndangĩtũguũrĩirie ma nyingĩ. Ndũkanatige gũcaria mahũa mangĩ.” No twĩyũrie atĩrĩ, ‘Kĩmanjĩka gĩakwa kĩa mahũa ma ũhoro wa ma kĩigana atĩa?’ O na twaheo mweke wa gũtũũra tene na tene, tũtikaaga kwĩruta maũndũ makĩria megiĩ Jehova. Ũndũ ũrĩa wa bata ũmũthĩ nĩ kũhũthĩra mahinda maitũ wega nĩgetha tũgũre ma nyingĩ cia Bibilia o ũrĩa tũngĩhota. Rekei twarĩrĩrie kĩonereria kĩa mũndũ ũmwe wanyoteire ũhoro wa ma.

⁸ Mũirĩtu ũmwe wĩtagwo Mamiko * kuuma Japan, nĩ aathire cukuru taũni-inĩ ya New York Amerika (US). Ihinda-inĩ rĩu aarĩ mũrũmĩrĩri wa gĩkundi kĩmwe gĩa kĩndini kĩambĩrĩirie bũrũri-inĩ wa Japan mũthia-inĩ wa mĩaka ya 1950. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe painia akĩhunjia nyũmba kwa nyũmba nĩ aahunjĩirie Mamiko. Rĩrĩa aambĩrĩirie kwĩruta ma cia Bibilia, nĩ aakenire mũno nginya akĩũria mwarĩ wa Ithe witũ ũcio kana no merutage Bibilia maita merĩ o kiumia. O na gũtuĩka nĩ aahũthagĩra mahinda maingĩ cukuru na no aarutaga wĩra rĩmwe na rĩmwe, Mamiko nĩ aambĩrĩirie gũthiĩ mĩcemanio ya kĩũngano. Ningĩ nĩ aatigire kũhũthĩra mahinda maingĩ maũndũ-inĩ mamwe ma gwĩkenia nĩgetha agũre mahinda ma kwĩruta ma cia Bibilia. Kwĩima na njĩra ĩyo nĩ kwamũteithirie gũkũra kĩĩroho na ihenya. Atananiina mwaka nĩ aabatithĩtio. Mĩeri ĩtandatũ thutha ũcio, mwaka wa 2006 akĩambĩrĩria ũpainia, na no aratungata arĩ painia.

9, 10. (a) Kũgũra ũhoro wa ma kũhutagia atĩa mwerekera witũ wĩgiĩ indo cia kĩĩmwĩrĩ? (b) Nĩ muoroto ũrĩkũ mũirĩtu ũmwe aatiganire naguo, na oigaga atĩa igũrũ rĩgiĩ ũndũ ũcio?

⁹ Indo cia kĩĩmwĩrĩ. Andũ amwe mabataraga gũtiga wĩra mwega nĩguo magũre ũhoro wa ma. Rĩrĩa Petero na Andrea arĩa maarĩ ategi a thamaki meetirũo nĩ Jesu matuĩke “ategi a andũ,” nĩ ‘maatigire neti ciao.’ (Mat. 4:18-20) Ũguo ti kuuga atĩ mũndũ eruta ũhoro wa ma no mũhaka atige wĩra wake. Mũndũ no mũhaka arute wĩra nĩguo arũmbũiye famĩlĩ yake. (1 Tim. 5:8) O na kũrĩ ũguo, mũndũ eruta ũhoro wa ma nĩ abataraga gũcenjia mwerekera wake wĩgiĩ indo cia kĩĩmwĩrĩ na maũndũ marĩa abatiĩ kũiga mbere ũtũũro-inĩ. Jesu nĩ oonanirie ũndũ ũcio wega rĩrĩa ooigire ũũ: “Tigai kwĩigĩra mũthithũ gũkũ thĩ . . . Ithenya rĩa ũguo, mwĩigĩrei mũthithũ kũũrĩa igũrũ.” (Mat. 6:19, 20) Rekei twarĩrĩrie kĩonereria kĩa mũirĩtu ũmwe.

¹⁰ Maria nĩ aathaakaga mũthaako wa golf o na atakinyĩtie mĩaka ya gũthiĩ cukuru. Aathire na mbere gũthaaka o na arĩ sekondarĩ, na mũthia-inĩ akĩrĩhĩrũo gũthiĩ yunivasĩtĩ. Muoroto wake warĩ gũtuĩka mũthaki wa golf ũrĩ igweta thĩ yothe na agĩe mbeca nyingĩ. Maria agĩcoka akĩambĩrĩria kwĩruta Bibilia na agĩkenio nĩ ma iria eerutaga. Nĩ aakenirio nĩ mogarũrũku marĩa ũhoro wa ma wamũteithĩtie gwĩka ũtũũro-inĩ. Ooigire ũũ: “O ũrĩa ndathiaga ngĩcenjagia  mwerekera na mũtũũrĩre wakwa nĩgetha itwarane na ithimi cia Bibilia, noguo ndagĩaga na gĩkeno.” Maria nĩ aamenyire atĩ ndangĩahotire gũthingata maũndũ ma kĩĩroho o agĩthingataga indo cia kĩĩmwĩrĩ. (Mat. 6:24) Nĩ ũndũ ũcio agĩtiga gũthingata muoroto wake wa gũtuĩka mũthaaki wa golf ũrĩ igweta na kũgĩa mbeca nyingĩ. Nĩ ũndũ wa kũgũra ũhoro wa ma na njĩra ĩyo, rĩu atungataga arĩ painia na oigaga atĩ rĩu “akoragwo na ũtũũro ũrĩ na gĩkeno na muoroto.”

11. Rĩrĩa twetĩkĩra ũhoro wa ma-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩĩrĩgĩrĩra?

¹¹ Ũrata hamwe na andũ arĩa angĩ. Rĩrĩa twatua itua rĩa gũtũũra kũringana na ma cia Bibilia, ũrata witũ hamwe na arata na andũ a famĩlĩ no ũcenjie. Nĩkĩ hihi? Jesu aahoire ũũ nĩ ũndũ wa arũmĩrĩri ake, “Matherie na ũhoro ũrĩa wa ma; kiugo gĩaku nĩkĩo ma.” (Joh. 17:17; kohoro ka magũrũ-inĩ, NWT) Kiugo “matherie” ningĩ no gĩkorũo kiugĩte “maamũre.” Rĩrĩa twetĩkĩra ũhoro wa ma nĩ twamũranagio na thĩ tondũ tũtithiaga na mbere gwĩka maũndũ marĩa andũ a thĩ mareka. Andũ matuonaga tũrĩ ngũrani tondũ ithimi citũ nĩ icenjagia. Tũikaraga kũringana na ithimi cia ũhoro wa ma wa Bibilia. O na gũtuĩka tũtiendaga gũkorũo na ngayũkano, arata aitũ amwe na andũ a famĩlĩ no maikare haraihu na ithuĩ kana o na matũkararie nĩ ũndũ wa wĩtĩkio witũ. Ũndũ ũcio ndũtũmakagia. Jesu ooigire ũũ: “Thũ cia mũndũ igaakorũo irĩ andũ a mũciĩ wake mwene.” (Mat. 10:36) Ningĩ Jesu eeranĩire atĩ irathimo cia kũgũra ũhoro wa ma nĩ nyingĩ makĩria gũkĩra ũndũ o wothe tũngĩima.—Thoma Mariko 10:28-30.

12. Mũthuri ũmwe Mũyahudi aahĩtũkĩire ũndũ ũrĩkũ nĩgetha agũre ũhoro wa ma?

¹² Mũhũũri wa biacara ũmwe Mũyahudi wĩtagwo Aaron aarutĩtwo kuuma arĩ mũnyinyi atĩ rĩĩtwa rĩa Ngai rĩtiagĩrĩire gũtamũkwo. Ĩndĩ Aaron nĩ aanyotagĩra ũhoro wa ma. Nĩ aakenire rĩrĩa Mũira wa Jehova ũmwe aamuonirie atĩ ndemwa iria inya cia Kĩhibirania irũgamĩrĩire rĩĩtwa rĩa Ngai ingĩongererũo ndemwa cia mũgambo, rĩĩtwa rĩu no rĩtamũkwo “Jehova.” Agĩcoka agĩthiĩ thunagogi-inĩ akenete nĩguo amenyithie arutani a ndini ya Kĩyahudi ũndũ ũcio mwerũ eerutĩte. Maaiyũkirie ũndũ ũcio na njĩra Aaron ateerĩgĩrĩire. Handũ ha gũkena ta Aaron nĩ ũndũ wa kwĩruta ma ĩgiĩ rĩĩtwa rĩa Ngai, maamũtuĩrĩire mata na makĩmũingatithia. O na famĩlĩ yao ndĩakenirio nĩwe. Nowe aathiire o na mbere kũgũra ũhoro wa ma na agĩtungata arĩ Mũira wa Jehova ũtũũro wake wothe. O ta Aaron, nĩgetha tũtũũre ũhoro-inĩ wa ma, tũkoragwo twĩhaarĩirie gwĩtĩkĩra ũgarũrũku o wothe ũngĩũka ũhutie ũrata witũ na andũ a famĩlĩ na arata.

13, 14. Nĩ mogarũrũku marĩkũ tũbataraga gwĩka harĩ mwĩcirĩrie na mĩthiĩre itũ nĩgetha tũgũre ũhoro wa ma? Heana ngerekano.

¹³ Mwĩcirĩrie na mĩthiĩre ĩtarĩ mĩtheru. Nĩ tũbatiĩ gũkorũo twĩhaarĩirie gwĩka mogarũrũku harĩ mwĩcirĩrie na mĩthiĩre itũ, nĩgetha twĩtĩkĩre ũhoro wa ma na tũtũũre kũringana na ithimi cia Bibilia. Mũtũmwo Petero aandĩkire ũũ: “Ta ciana njathĩki-rĩ, tigai gwĩkaga kũringana na merirĩria marĩa mwarĩ namo hau kabere rĩrĩa mũtaarĩ na ũmenyo wĩgiĩ Ngai, no . . . tuĩkai atheru mĩthiĩre-inĩ yanyu yothe.” (1 Pet. 1:14, 15) Andũ thĩinĩ wa itũũra rĩa Korintho rĩrĩa rĩaiyũire waganu, maabatarire gwĩka mogarũrũku manene mũtũũrĩre-inĩ wao nĩguo magũre ũhoro wa ma. (1 Kor. 6:9-11) O na andũ aingĩ ũmũthĩ nĩ matiganĩte na mĩthiĩre ĩtakenagia Ngai nĩgetha magũre ũhoro wa ma. Petero ningĩ aaririkanirie Akristiano matukũ-inĩ make ũũ: “Mahinda marĩa mahĩtũku nĩ mamũiganĩte gũkorũo mwĩkĩte wendi wa ndũrĩrĩ hĩndĩ ĩrĩa mweingĩragia mĩtugo-inĩ ya rũtũrĩko, mũkerirĩria gwĩka  maũndũ moru, mũkanyua njohi gũkĩria njano, mũgathiĩ maruga-inĩ makĩrĩtie njano, na mũkahoya mĩhianano.”—1 Pet. 4:3.

¹⁴ Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, Devynn na mũtumia wake Jasmine maarĩ anyui a njohi. O na gũtuĩka Devynn nĩ aathomeire wĩra mwega, ndaaikaraga atabutĩtwo nĩ ũndũ wa ũrĩĩu. Nake Jasmine ooĩkaine arĩ mũndũ ũrakaraga na ihenya na wendete ngũĩ. Mũthenya ũmwe agĩthiĩ barabara-inĩ arĩ mũrĩĩu, nĩ aacemanirie na amishonarĩ erĩ Aira a Jehova. Amishonarĩ acio makĩra Jasmine nĩ magaathiĩ kwao kiumia kĩrĩa kĩarũmĩrĩire nĩguo mambĩrĩrie kwĩruta Bibilia nake, no rĩrĩa maathiire, maakorire Devynn na Jasmine marĩ arĩĩu. Matioonaga ta amishonarĩ acio mangĩceera kwao mũciĩ. No maceera rĩngĩ kwarĩ na ũgarũrũku. Kuuma mambĩrĩria kwĩruta, Jasmine na Devynn maatuĩkire arutwo marĩ kĩyo a Bibilia na makĩambĩrĩria kũhũthĩra maũndũ marĩa meerutaga. Thutha wa mĩeri ĩtatũ magĩtua itua rĩa gũtigana na njohi na makĩandĩkithia kĩhiko kĩao. Andũ itũũra-inĩ nĩ moonire mogarũrũku marĩa meekire, na ũndũ ũcio ũgĩtũma aingĩ ao merute Bibilia.

15. Ũndũ ũmwe mũnene mũndũ angĩbatara kwĩima nĩguo agũre ũhoro wa ma nĩ ũrĩkũ, na nĩkĩ?

¹⁵ Mĩtugo na ũndũire ũtakenagia Ngai. Ũndũ ũmwe mũnene mũndũ angĩbatara kwĩima nĩguo agũre ũhoro wa ma nĩ gũtigana na mĩtugo na ũndũire ũtakenagia Ngai. O na gũtuĩka andũ amwe no mone arĩ ũhũthũ gũtigana na mĩtugo ĩrĩa Bibilia yonanĩtie atĩ ti mĩega, andũ angĩ no maremwo gũtigana nayo nĩ ũndũ wa hatĩka kuuma kũrĩ andũ a famĩlĩ, arĩa marutithanagia wĩra nao, na arata a hakuhĩ. Andũ a famĩlĩ no marehe thĩna makĩria angĩkorũo mũtugo ũrĩa mũndũ arenda gũtiga nĩ ũhutanĩtie na gũtĩa andũ a famĩlĩ arĩa makuĩte. (Gũcok. 14:1) Kĩonereria kĩega kĩa arĩa manonania ũcamba no gĩtũteithie gwĩka mogarũrũku. Rekei twarĩrĩrie ũndũ ũmwe wekirũo nĩ aikari amwe a Efeso a karine ya mbere.

16. Andũ amwe a Efeso meekire atĩa nĩguo magũre ũhoro wa ma?

¹⁶ Itũũra rĩa Efeso nĩ rĩoĩkaine nĩ ũndũ wa maũndũ ma ũragũri. Andũ arĩa maaragũragia meekire atĩa matuĩka Akristiano nĩguo matigane na mĩtugo ĩyo ĩtakenagia Ngai na magũre ũhoro wa ma? Bibilia yugaga ũũ: “Andũ aingĩ arĩa meekaga maũndũ na hinya wa ndaimono magĩcokanĩrĩria mabuku mao na makĩmacina andũ othe makĩyonagĩra. Na magĩtara thogora wa mabuku macio makĩona maarĩ ma betha ngiri mĩrongo ĩtano. Nĩ ũndũ ũcio, kiugo kĩa Jehova gĩgĩthiĩ na mbere gũkũra na kũhootana na njĩra nene.” (Atũm. 19:19, 20) Akristiano acio ehokeku nĩ meehaarĩirie kũrũo nĩ indo ciao cia goro na makĩgĩa na irathimo nyingĩ.

17. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ mũndũ angĩima nĩguo agũre ũhoro wa ma? (b) Nĩ ciũria irĩkũ tũkaarĩrĩria gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire?

¹⁷ Hihi wee nĩ kĩĩ wĩimĩte nĩ ũndũ wa ũhoro wa ma? Ithuothe nĩ tũhũthĩrĩte mahinda kwĩruta ũhoro wa ma. Andũ amwe o na nĩ meimĩte indo cia kĩĩmwĩrĩ na mageka ũgarũrũku ũhoro-inĩ wĩgiĩ arata na andũ a famĩlĩ nĩgetha magũre ũhoro wa ma. Andũ aingĩ nĩ mekĩte mogarũrũku harĩ mwĩcirĩrie na mĩthiĩre yao na magatigana na mĩtugo na ũndũire ũtakenagia Ngai. Gũtekũmakania maũndũ marĩa twĩimĩte, nĩ twĩtĩkĩtie atĩ ma cia Bibilia nĩ cia goro gũkĩra kĩndũ o gĩothe tũngĩima. Nĩ itũteithagia kũgĩa na kĩndũ kĩa goro mũno, nĩkĩo ũrata wa hakuhĩ hamwe na Jehova. Twecũrania ũhoro wĩgiĩ irathimo iria ciumanaga na kũmenya ũhoro wa ma, no tũrigwo kĩrĩa kĩngĩtũma mũndũ awendie. Hihi mũndũ angĩendia ũhoro wa ma atĩa, na tũngĩĩthema atĩa gwĩka ihĩtia ta rĩu? Nĩ tũkaarĩrĩria ciũria icio gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire.