1, 2. (a) Ũrathi wa Isaia 60:22 ũhingĩte atĩa matukũ-inĩ maya ma mũico? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ marabatarĩkana ithondeka-inĩ rĩa Jehova?

“NYŨMBA ĩrĩa nyinyi nĩĩkongerereka ĩtuĩke andũ ngiri, o nayo ĩrĩa ĩtarĩ andũ aingĩ ĩtuĩke rũrĩrĩ rũĩ hinya mũno.” (Isa. 60:22) Ũrathi ũcio nĩ ũrahinga matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria. Mwaka wa ũtungata wa 2015, ahunjia a Ũthamaki 8,220,105 makoretwo makĩhunjia thĩinĩ wa thĩ. Gĩcunjĩ kĩa mũico kĩa ũrathi ũcio nĩ kĩagĩrĩire kũhutia Mũkristiano o wothe tondũ Ithe witũ wa igũrũ oigĩte ũũ: “Niĩ Jehova nĩ niĩ ngeka ũndũ ũcio narua ihinda rĩaguo rĩakinya.” O ta ũrĩa andũ marĩ ngaari-inĩ mangĩmenya nĩ ĩrongerera ihenya, noguo o na ithuĩ tũrona ũrĩa wĩra wa gũtua andũ arutwo ũrathiĩ wongererekete. Hihi nĩ tũreka o ũrĩa wothe tũngĩhota ihinda-inĩ rĩrĩ wĩra-inĩ wa kũhunjia na kũrutana ũhoro ũrĩa mwega? Aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ nĩ maratungata marĩ mapainia a hĩndĩ ciothe kana a gũteithĩrĩria. Na githĩ tũtikenaga rĩrĩa tuona andũ aingĩ makĩĩrutĩra gũthiĩ kũhunjia kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia kana makĩnyitanĩra maũndũ-inĩ mangĩ megiĩ Ũthamaki?

² O na kũrĩ ũguo kũrĩ na bata mũnene wa aruti aingĩ a wĩra. O mwaka, ciũngano ta 2,000 nĩ ciambagĩrĩrio. Kwoguo tũngiuga  kĩũngano kĩerũ gĩkorũo na athuri atano, nĩ kuuga ateithia a ũtungata 10,000 matuĩke athuri a kĩũngano o mwaka. Ũguo nĩ kuonania atĩ nĩ gũkũbatara ariũ a Ithe witũ aingĩ mahingie ithimi iria ibataranagia nĩguo matuĩke ateithia a ũtungata. Makĩria ma ũguo, kũrĩ na “maũndũ maingĩ ma gwĩka wĩra-inĩ wa Mwathani,” to kũrĩ ariũ a Ithe witũ, no nĩ nginya kũrĩ aarĩ a Ithe witũ.—1 Kor. 15:58.

3, 4. Nĩ mĩoroto ĩrĩkũ ya kĩĩroho ũngĩigĩra?

³ Thoma 1 Timotheo 3:1. Kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũrĩtwo ‘kwĩrutanĩria’ kiugĩte gũtambũrũkia guoko biũ nĩguo ũnyite kĩndũ, hihi kĩndũ kĩu kĩngĩkorũo kĩrĩ haraihu nawe. Paulo akĩhũthĩra kiugo kĩu eendaga kuonania atĩ gũkũra kĩĩroho nĩ kũbataraga kĩyo. Wĩcirie ũhoro wa mũrũ wa Ithe witũ ũreciria ũhoro wa ihinda rĩũkĩte kĩũngano-inĩ. No gũkorũo kahinda-inĩ kau ti mũteithia wa ũtungata, no nĩ aramenya atĩ nĩ arabatara gũkũria ngumo cia kĩĩroho. Akamba akerutanĩria nĩguo agĩrĩre gũkorũo arĩ mũteithia wa ũtungata. Arerĩgĩrĩra atĩ thutha wa ihinda nĩ egũkorũo agĩrĩire gũtuĩka mũthuri wa kĩũngano. Makinya macio merĩ maronania atĩ nĩ arabatara kwĩrutanĩria nĩguo agĩrĩre kũruta mawĩra mangĩ maingĩ thĩinĩ wa kĩũngano.

⁴ Na njĩra o ta ĩyo, aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa meriragĩria gũtuĩka mapainia, gũtungata Betheli, kana kwĩrutĩra gwaka Nyũmba cia Ũthamaki nĩ marabatara kwĩrutanĩria nĩguo makinyĩre mĩoroto yao. Rekei tuone ũrĩa Kiugo kĩa Ngai gĩkagĩra ngoro andũ othe merutanĩrie ũthathaiya-inĩ wa ma.

5. Andũ ethĩ mangĩhũthĩra hinya wao atĩa ũtungata-inĩ wa Jehova?

⁵ Andũ ethĩ nĩ makoragwo na hinya ũrĩa ũngĩmateithia kũhingia maũndũ maingĩ ũtungata-inĩ wa Jehova. (Thoma Thimo 20:29.) Andũ amwe ethĩ arĩa matungataga Betheli nĩ mateithagĩrĩria wĩra-inĩ wa gũcaba na gũthondeka Bibilia na mabuku mangĩ. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ ethĩ nĩ mateithagĩrĩria wĩra-inĩ wa gwaka na kũmenyerera Nyũmba cia Ũthamaki. Rĩrĩa kwagĩa na icanjama cia ndũire, andũ ethĩ nĩ manyitanagĩra na arĩa marĩ na ũmenyeru gũthiĩ gũteithĩrĩria. Mapainia aingĩ ethĩ nĩ mathamagĩra kũndũ kũngĩ nĩguo makahunjie kana makeruta rũthiomi rũngĩ.

6-8. (a) Mwanake ũmwe aacenjirie mawoni marĩa aarĩ namo megiĩ gũtungatĩra Ngai atĩa, na aagĩire na moimĩrĩro marĩkũ? (b) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ ‘tũngĩcama Jehova tũone ũrĩa arĩ mwega’?

⁶ Kũrĩ na ũhotekeku mũnene atĩ nĩ wendete gũtungatĩra Jehova kuuma ngoro. No ĩ angĩkorũo ũiguaga ta ũrĩa mũrũ wa Ithe witũ wĩtagwo Aaron aaiguaga? O na gũtuĩka aarereirũo famĩlĩ-inĩ ya Gĩkristiano, oigire ũũ: “Ndaaiguaga mĩcemanio na kũhunjia gũkĩnogia mũno.” Nĩ eendaga gũtungatĩra Ngai arĩ na gĩkeno no nĩ aarigagwo nĩ kĩĩ ataakoragwo nakĩo. Eekire atĩa?

⁷ Aaron nĩ aagĩire na mũtaratara mwega wa maũndũ ma kĩĩroho, ta gũthomaga Bibilia, kũhaarĩria na kũnyitanĩra mĩcemanio-inĩ. Ningĩ nĩ aambĩrĩirie kũhoyaga ategũtĩrĩria. Nĩ ũndũ wa wendo wake harĩ Jehova kuongerereka, akĩambĩrĩria gũkũra kĩĩroho. Kuuma hĩndĩ ĩyo, Aaron nĩ aakeneire gũtungata arĩ painia, gũteithĩrĩria arĩa angĩ hĩndĩ ya icanjama, na kũhunjia bũrũri-inĩ ũngĩ. Rĩu atungataga Betheli na nĩ mũthuri wa kĩũngano. Aiguaga atĩa nĩ ũndũ wa itua rĩu aatuire? Oigaga ũũ: “Nĩ ‘njamĩte ngona atĩ Jehova nĩ mwega.’ Nĩ ũndũ wa kuona irathimo cia Jehova, njiguaga ndĩ na ngatho mũno na ũndũ ũcio ũgatũma nyende kũhingia maũndũ mangĩ maingĩ ũtungata-inĩ, na ũndũ ũcio ũgatũma ngĩe na irathimo makĩria.”

 ⁸ Mwandĩki wa Thaburi aainire ũũ: “Arĩa marongoragia Jehova matirĩ kĩndũ kĩega mangĩaga.” (Thoma Thaburi 34:8-10.) Jehova ndarĩ hingo angĩconorithia arĩa mamũtungatagĩra na kĩyo. Nĩ ‘tũcamaga Jehova tũkona ũrĩa arĩ mwega’ rĩrĩa tweka ũrĩa wothe tũngĩhota ũtungata-inĩ wake. Na rĩrĩa twathathaiya Ngai na ngoro yothe, tũgĩaga na gĩkeno kĩingĩ mũno.

9, 10. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata gũkorũo na ngumo ya ‘wetereri’?

⁹ Ũkĩrutanĩria gũkinyĩra mĩoroto yaku, koragwo na ‘wetereri.’ (Mik. 7:7) Hĩndĩ ciothe Jehova nĩ ateithagia ndungata ciake njĩhokeku, o na gũtuĩka no etĩkĩrie ihinda rĩhĩtũke ingĩgaakinyĩra mĩoroto ya cio kana nĩguo maũndũ ma cio macenjie. Ngai nĩ eerĩire Iburahimu atĩ nĩ angĩkagĩa mwana, ĩndĩ no mũhaka angĩonanirie wĩtĩkio na wetereri. (Ahib. 6:12-15) O na gũtuĩka nĩ eetereire mĩaka mĩingĩ Isaaka angĩgaciarũo, ndaakuire ngoro, na Jehova ndaagire kũhingia ũndũ ũcio.—Kĩam. 15:3, 4; 21:5.

¹⁰ Gweterera ti ũndũ mũhũthũ. (Thim. 13:12) Tũngĩikara tũgĩciragia ũrĩa maũndũ maitũ matarathiĩ wega, nĩ tũrĩkuaga ngoro. Handũ ha ũguo, kaba kũhũthĩra mahinda maitũ kwagagĩria ngumo citũ cia kĩĩroho. Rekei twarĩrĩrie njĩra ithatũ cia gwĩka ũguo.

11. Nĩ ngumo irĩkũ cia kĩĩroho tũngĩĩrutanĩria gũkũria, na nĩ cia bata nĩkĩ?

¹¹ Kũria ngumo cia kĩĩroho. Tũngĩthomaga Kiugo kĩa Ngai na tũgecũrania ũhoro wakĩo, no tũgĩe ũũgĩ, ũtaũku, ũhoti wa gũtua matua wega, ũmenyo, ũhoti wa gwĩciria, na gũkoragwo na meciria mega. Ngumo icio nĩ cia bata kũrĩ arĩa matongoragia ũthathaiya-inĩ ũrĩa wa ma. (Thim. 1:1-4; Tit. 1:7-9) Rĩrĩa twathoma mabuku maitũ, no tũtaũkĩrũo  nĩ mwĩcirĩrie wa Ngai wĩgiĩ maũndũ matiganĩte. O mũthenya nĩ tũbataraga gũtua matua megiĩ maũndũ ma gwĩkenia, nguo iria tũkwĩhumba, ũrĩa tũkũhũthĩra mbeca na ũrĩa tũngĩikarania na andũ arĩa angĩ. Tũngĩhũthĩra maũndũ marĩa tũreruta Bibilia-inĩ, no tũhotage gũtua matua marĩkenagia Jehova.

12. Andũ thĩinĩ wa kĩũngano mangĩonania atĩa atĩ nĩ a kwĩhokeka?

¹² Onania ũrĩ mũndũ wa kwĩhokeka. Tũrĩ aarĩ kana ariũ a Ithe witũ, nĩ tũkũbatara gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota kũruta mawĩra marĩa mothe tũngĩhokerũo. Nehemia nĩ aabataraga kwĩhokera andũ amwe mawĩra. Aathurire andũ arĩkũ? Aathurire arĩa metigĩrĩte Ngai, na mangĩehokekire. (Neh. 7:2; 13:12, 13) O na ũmũthĩ, “aramati magĩrĩirũo gũkoragwo marĩ ehokeku wĩra-inĩ wao.” (1 Kor. 4:2) Ciĩko njega nĩ imenyekaga nĩ andũ othe.—Thoma 1 Timotheo 5:25.

13. Ũngĩrũmĩrĩra kĩonereria kĩa Jusufu na njĩra ĩrĩkũ ũngĩkwo ũndũ ũtarĩ wa kĩhooto?

¹³ Rekaga Jehova agũthondeke. Ũngĩka atĩa andũ angĩ mangĩgwĩka maũndũ matarĩ ma kĩhooto? No kũhoteke ũrũnge ũndũ ũcio na ihenya. No rĩmwe nĩ ũndũ wa kwenda gwĩtetera, no tũthũkie maũndũ makĩria. Ariũ a ithe na Jusufu nĩ maamwĩkire maũndũ mataarĩ ma kĩhooto, no ndaamaigĩire muku ngoro-inĩ. Thutha-inĩ nĩ aaigĩrĩirũo kĩgenyo na agĩikio njera. O na kũrĩ ũguo, nĩ aarekire Jehova amũteithie mahinda-inĩ macio maritũ. Moimĩrĩro marĩ marĩkũ? “Kĩĩranĩro kĩa Jehova nĩ kũroria kĩamũroragia [kũmwagĩria].” (Thab. 105:19) Rĩrĩa magerio macio maathirire, Jusufu akĩagĩrĩra kũheo wĩra wa mwanya. (Kĩam. 41:37-44; 45:4-8) Ũngĩcemania na mathĩna maritũ, hoya Jehova akũhe ũũgĩ, ĩka maũndũ na warie na njĩra ya ũhoreri na ũhoe Ngai akũhe hinya. Jehova nĩ egũgũteithia.—Thoma 1 Petero 5:10.

14, 15. (a) Twagĩrĩirũo ‘kũmenyagĩrĩra’ ũrĩa tũhunjagia nĩkĩ? (b) Hihi ũngĩgarũrĩra atĩa njĩra cia kũhunjia kũringana na ũrĩa maũndũ maracenjia? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ na gathandũkũ “Hihi nĩ Wĩharĩirie Kũgeria Njĩra Ĩngĩ?”)

¹⁴ Paulo eerire Timotheo ũũ: “Thiĩ na mbere kwĩrutanĩria gũthoma ũrĩ mbere ya andũ, gũtaarana, na kũrutana. Wĩmenyagĩrĩre wee mwene na ũrĩa ũrutanaga.” (1 Tim. 4:13, 16) Timotheo akĩrũo ciugo icio aarĩ mũhunjia wa Ũthamaki warĩ na ũmenyeru. No ũtungata wake ũngĩagĩire moimĩrĩro mega ‘angĩamenyereire’ ũrĩa aarutanaga. Nĩguo athiĩ na mbere kũhutia ngoro ciao no mũhaka angĩacenjirie njĩra ciake cia kũrutana cingĩrane na mabataro ma arĩa aahunjagĩria, handũ ha kũhũthĩra o iria aamenyerete. Tũrĩ ahunjia a Ũthamaki, tũrabatara gwĩka o ũguo.

¹⁵ Kaingĩ rĩrĩa tũrahunjia nyũmba kwa nyũmba tũtikoraga andũ mĩciĩ. Icigo-inĩ imwe gũtikoragwo kũrĩ ũndũ mũhũthũ kũingĩra mĩciĩ ĩmwe. Angĩkorũo gĩcigo-inĩ kĩanyu nĩguo kũhaana-rĩ, githĩ to wĩcirie njĩra ingĩ cia kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega?

16. Ũngĩka atĩa ũkĩhunjia kũndũ kwa mũingĩ nĩguo ũkorũo na moimĩrĩro mega?

¹⁶ Kũhunjia kũndũ kwa mũingĩ nĩ njĩra ĩmwe njega ya gũtheremia ũhoro ũrĩa mwega. Aira a Jehova aingĩ nĩ marakenera mũno na makagĩa na moimĩrĩro mega makĩhunjia kũndũ kwa mũingĩ. Nĩ methaga mahinda nĩguo mahunjĩrie andũ icukĩro-inĩ cia mĩgithi na ngaari, thoko-inĩ, kũrĩa andũ mahurũkaga na kũndũ kũngĩ kwa mũingĩ. Mũira wa Jehova no ahũthĩre ũũgĩ na ambĩrĩrie ndeereti na mũndũ na njĩra ya kũgweta ũndũ ũrarĩrĩirio nyũmba-inĩ cia mohoro, kũgathĩrĩria ciana ciake, kana kũmũria kĩũria kĩgiĩ wĩra wake. O magĩthiĩ na mbere na kwaria, mũhunjia no agwete kaũndũ  kuuma Maandĩko-inĩ acoke amũũrie mawoni make megiĩ kaũndũ kau. Ũrĩa mũndũ ũcio egũcokia no gũtũme mũtwarithie na mbere ndeereti ĩyo ya Bibilia.

17, 18. (a) Ũngĩgĩa na ũmĩrĩru wa kũhunjia kũndũ kwa mũingĩ atĩa? (b) Muonere wa Daudi wĩgiĩ kũgoocithia Jehova ũngĩgũteithia atĩa rĩrĩa ũrĩ ũtungata-inĩ?

¹⁷ Angĩkorũo nĩ wonaga kũhunjia kũndũ kwa mũingĩ kũrĩ ũndũ mũritũ, ndũgakue ngoro. Eddie, painia taũni-inĩ ya New York nĩ aaremagwo kũhunjia kũndũ ta kũu. No thutha wa ihinda nĩ aagĩire na ũmĩrĩru. Nĩ kĩĩ kĩamũteithirie? Oigĩte ũũ: “Hĩndĩ ya ũthathaiya witũ wa famĩlĩ, niĩ na mũtumia wakwa nĩ twĩkaga ũtuĩria, tũgetha macokio ma ciũria iria andũ mangĩũria makĩenda gũkararia, na megiĩ mawoni marĩa andũ maheanaga. Ningĩ nĩ tũhoyaga ũtaaro kuuma kũrĩ ahunjia arĩa angĩ.” Rĩu Eddie nĩ akenagĩra mũno kũhunjia kũndũ kwa mũingĩ.

¹⁸ O ũrĩa ũgũthiĩ na mbere ũkĩgĩaga ũmenyeru na ũmĩrĩru wĩra-inĩ wa kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega, noguo gũkũra gwaku kĩĩroho gũkuoneka wega. (Thoma 1 Timotheo 4:15.) Makĩria ma ũguo nĩ ũrĩgoocithagia Ithe witũ wa igũrũ o ta Daudi, ũrĩa wainire ũũ: “Nĩndĩrĩgathaga Jehova o hingo ciothe; kanua gakwa kũmũkumia gatirĩ hĩndĩ gatarĩmũkumagia. Jehova nowe ngoro yakwa ĩrĩĩrahagĩra: arĩa ahoreri marĩiguaga ũguo magakena.” (Thab. 34:1, 2) Ningĩ ũtungata waku wahota gũteithia arĩa ahoreri manyitanĩre nawe ũthathaiya-inĩ wa ma.

19. Nĩkĩ ndungata ya Jehova nĩ yagĩrĩirũo gũkoragwo na gĩkeno o na ĩngĩkorũo ĩkĩgerera maũndũ-inĩ maritũ?

¹⁹ Daudi ningĩ nĩ ainire ũũ: “Mawĩra macio maku mothe, Jehova, megũtũũra o magũcokagĩria ngatho; nao andũ arĩa maiguaine nawe, kũgatha no matũũre makũgathaga. Megũtũũra moigaga ũrĩa ũthamaki waku wĩ riri, o magĩteretaga ũhoro wa ũrĩa wee wĩ na ũhoti; Maũndũ macio maku ma ũhoti mamamenyithie ciana cia kĩrĩndĩ, o gwata ũthamaki waku, mamere ũrĩa ũkaru waguo wĩ riri.” (Thab. 145:10-12) Ciugo icio cionanagia ũrĩa ndungata ciothe njĩhokeku cia Jehova ciguaga. Ĩ angĩkorũo ndũrahota kũhingia maũndũ maingĩ ũtungata-inĩ nĩ ũndũ wa mũrimũ kana ũkũrũ? Ririkanaga atĩ rĩrĩa ũrahunjĩria arĩa magũthondekaga kana andũ angĩ, ũtungata ũcio nĩ ũgoocithagia Ngai. Angĩkorũo ũrĩ njera nĩ ũndũ wa wĩtĩkio waku, no kũhoteke nĩ ũhunjagia rĩrĩa mĩeke yeyumĩria, na ũndũ ũcio nĩ ũkenagia Jehova mũno. (Thim. 27:11) Jehova nĩ akenaga ũgĩthiĩ na mbere kũmũtungatĩra o na akorũo arĩa angĩ famĩlĩ-inĩ yanyu matimũtungatagĩra. (1 Pet. 3:1-4) O na ũngĩkorũo ũkĩgerera maũndũ maritũ atĩa no ũhote kũgoocithia Jehova na ũthiĩ na mbere gũkũra kĩĩroho.

20, 21. Ũngĩteithia arĩa angĩ atĩa ũngĩkorũo wĩhokeirũo wĩra ithondeka-inĩ rĩa Jehova?

²⁰ Jehova nĩ egũkũrathima wathiĩ na mbere gũkũra kĩĩroho. Hihi thutha wa gwĩka mogarũrũku matiganĩte mũtũũrĩre-inĩ waku no ũhote kũgĩa na mĩeke makĩria ya kũhunjĩria andũ ũhoro wa ma na ũmateithie mamenye ciĩranĩro cia Jehova. Ningĩ gũthiĩ na mbere gũkũra kĩĩroho na kwĩima no gũteithie aarĩ na ariũ a Ithe witũ mũno. Na nĩ ũndũ wa kwĩrutanĩria kĩũngano-inĩ, aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ marĩkenagio nĩwe, magagũtĩa na magakũnyita mbaru.

²¹ Gũtekũmakania kana tũtungatĩire Jehova mĩaka mĩingĩ kana mĩeri mĩnini, ithuothe no tũhote gũthiĩ na mbere gũkũra kĩĩroho. No rĩrĩ, Akristiano arĩa marĩ na ũmenyeru mangĩhota atĩa gũteithia arĩa erũ makũre kĩĩroho? Gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire nĩ gĩkaarĩrĩria ũndũ ũcio.