Thayũ wa Mĩaka Ngiri Ĩmwe na Thutha Ũcio!
Thayũ wa Mĩaka Ngiri Ĩmwe na Thutha Ũcio!
‘Nĩ getha Ngai atuĩke maũndũ mothe kũrĩ andũ othe.’—1 KOR. 15:28.
NO ŨTAARĨRIE?
Kũhinga kwa maandĩko maya gũgaakorũo kũrĩ kwa bata nĩkĩ harĩ wee?
1. Nĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩkũ gĩa gũcanjamũra gĩtanyĩtwo nĩ “kĩrĩndĩ kĩingĩ”?
HIHI no ũhũũre mbica ya maũndũ marĩa mothe mega thirikari ĩna ũhoti na ĩratongorio nĩ mũtongoria wĩ kĩhooto na wendo ĩngĩkĩra raiya a yo ihinda-inĩ rĩa mĩaka ngiri ĩmwe? Maũndũ ma magegania nĩ merĩgĩrĩirũo nĩ “kĩrĩndĩ kĩingĩ” gĩtangĩtarĩka—kĩrĩa gĩkaahonoka ‘mĩnyamaro ĩrĩa mĩnene,’ ĩrĩa ĩkaaniina biũ mũtabarĩre ũyũ mũũru wa maũndũ.—Kũg. 7:9, 14.
2. Andũ macemanĩtie na maũndũ marĩkũ kwa ihinda rĩa mĩaka 6,000 mĩhĩtũku?
2 Ihinda-inĩ rĩa mĩaka 6,000 ya historĩ ya andũ, gwĩka ũrĩa marenda na kwĩyatha nĩ kũmareheire ruo na mĩnyamaro mĩingĩ mũno. Bibilia yoigĩte ũũ o tene: “Mũndũ agĩaga na ũhoti wa gwatha ũrĩa ũngĩ, agagĩĩthũkia we mwene.” (Koh. 8:9) Ĩ ũmũthĩ maũndũ mahaana atĩa? Thengia mbaara na ngũĩ, kũrĩ na mathĩna manene ma mĩrimũ, ũkĩa, gũthũkangio gwa thĩ, ũgarũrũku wa rĩera, na mangĩ. Anene a thirikari maheanĩte mũkaana atĩ tũngĩaga kũgarũrĩra mwerekera witũ wa kwaga kũmakio nĩ maũndũ, moimĩrĩro marĩkorũo marĩ moru.
3. Wathani wa Mĩaka Ngiri ũkaarehe maũndũ marĩkũ?
3 Rungu rwa Mũthamaki wa Kĩĩmesia Jesu Kristo na arĩa 144,000 magaathana nake, Ũthamaki wa Ngai ũgathiĩ weheretie maũndũ mothe marĩa moru mekĩtwo harĩ andũ o na harĩ Thĩ. Wathani ũcio wa Mĩaka Ngiri nĩ ũkaahingia kĩĩranĩro gĩa gũcanjamũra kĩrĩa Jehova Ngai eranĩire atĩ: “Nĩ kũũmba ngũũmba igũrũ rĩerũ, o na thĩ njerũ, namo maũndũ marĩa ma tene matikaririkanwo, o na kana marũmbũiyo.” (Isa. 65:17) Nĩ maũndũ marĩkũ ma magegania twĩrĩgĩrĩire, o na gũtuĩka matirĩ maroneka? Tũgĩteithĩrĩrio nĩ Kiugo kĩa Ngai kĩa ũrathi, rekei tũikie riitho hanini harĩ maũndũ ma magegania marĩa matarĩ ‘maroneka.’—2 Kor. 4:18.
‘NĨ MAGAAKA NYŨMBA NA MAHANDE MĨGŨNDA YA MĨTHABIBŨ’
4. Nĩ mathĩna marĩkũ andũ aingĩ makoragwo namo megiĩ gwa gũikara ũmũthĩ?
4 Nũ ũtangĩenda gũkorũo na mũciĩ wake mwene, harĩa we na famĩlĩ yake mangĩigua marĩ na thayũ na maiganĩire? O na kũrĩ ũguo, thĩinĩ wa thĩ ĩno, nĩ ũndũ mũritũ kuona handũ ha gũikara. Andũ mehũranĩrĩire mataũni-inĩ. Aingĩ maikaraga nyũmba cia ithũnũ icagi-inĩ iria irĩ taũni. Gũkorũo mena nyũmba ciao ene nĩ kĩroto harĩ o.
5, 6. (a) Rĩandĩko rĩa Isaia 65:21 na rĩa Mika 4:4 makaahinga atĩa? (b) Tũngĩka atĩa nĩguo tũkaaheo irathimo icio?
5 Rungu rwa wathani wa Ũthamaki, merirĩria ma o mũndũ ma kũgĩa na mũciĩ wake mwene nĩ makaahingio, amu ũrathi wa Isaia woigĩte ũũ: “Nao nĩmagaaka nyũmba, na macitũũre, na mahande mĩgũnda ya mĩthabibũ, o na marĩage maciaro mayo.” (Isa. 65:21) Ĩndĩ, gũkorũo na mũciĩ wao ene toguo ũndũ ũrĩa merĩgagĩrĩra. Gĩtũmi-rĩ, amwe ũmũthĩ maikaraga mĩciĩ yao ene, o na kũrĩ maikaraga manyũmba manene kana matũũra-inĩ ma goro. Ĩndĩ no makoragwo na guoya atĩ mathĩna ma mbeca no matũme maremwo gũthiĩ na mbere gũikara nyũmba-inĩ icio kana atĩ mĩkora, kana ũndũ mũũru makĩria wahota kũmakora. Maũndũ mothe nĩ makaagarũrũka mũno rungu rwa wathani wa Ũthamaki! Mũnabii Mika aandĩkire ũũ: ‘O mũndũ agaikaraga egangarĩte gĩtina-inĩ kĩa mũthabibũ wake, o na gĩtina-inĩ kĩa mũkũyũ wake, na gũtikagĩa mũndũ wa kũmamakia.’—Mik. 4:4.
6 Tũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩu kĩega meciria-inĩ-rĩ, twagĩrĩirũo gwĩka atĩa? Hatarĩ nganja, ithuothe nĩ tũrabatara handũ hega ha gũikara. O na kũrĩ ũguo, handũ ha kwĩrutanĩria kwĩĩgĩra na mũciĩ ta ũrĩa twĩriragĩria—hihi tũkaingĩra thirĩ-inĩ mũnene nĩguo tũgĩe naguo—githĩ to ũkorũo ũrĩ ũndũ wa ũũgĩ harĩ ithuĩ kũiga mwĩhoko witũ harĩ kĩĩranĩro kĩa Jehova? Ririkana ũrĩa Jesu oigire igũrũ rĩake mwene: ‘Mbwe nĩ irĩ marima, na nyoni cia rĩera-inĩ nĩ irĩ itara; no rĩrĩ, Mũrũ wa mũndũ ndarĩ handũ o na ha kũigĩrĩra mũtwe.’ (Luk. 9:58) Jesu aarĩ na ũhoti na hinya wa gwaka kana kwĩĩgĩra mũciĩ ũrĩa mwega mũno mũndũ angĩgĩa naguo. Nĩ kĩĩ kĩagiririe eke ũguo? Hatarĩ nganja, Jesu eendaga gwĩthema ũndũ o wothe ũngĩamũgirĩrĩirie kũiga maũndũ ma Ũthamaki mbere. Hihi ithuĩ no twĩgerekanie nake na tũige riitho ritũ rĩrĩ irũngĩrĩru—rĩtekũhĩngĩcwo nĩ maũndũ ma kĩĩmwĩrĩ na mĩhang’o?—Mat. 6:33, 34.
‘NJŨI NA KAGONDU IKAARĨAGA HAMWE’
7. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jehova aathanĩte kĩambĩrĩria-inĩ gatagatĩ ka andũ na nyamũ?
7 Hĩndĩ ya ũũmbi, andũ nĩo Jehova ombire marĩ a mũthia, ũũmbi ũrĩa wa bata makĩria harĩ indo ciothe gũkũ thĩ. Akĩaria na Mũrũ wake wa mũmwe ũrĩa warĩ Njorua yake ya Wĩra, Jehova aatarĩirie muoroto wake ũũ: “Nĩtũũmbeni andũ matariĩ ta mũhianĩre witũ, mahaanane na ithuĩ; nao maathage ciũngũyũ cia iria-inĩ, na nyamũ iria irĩ na njoya cia rĩera-inĩ, na nyamũ cia magũrũ mana, na nyamũ ciothe cia gũkũ thĩ, o gwata kanyamũ o gothe gatambi karĩa gatambaga thĩ.” (Kĩam. 1:26) Kwoguo, Adamu na Hawa, na macũngĩrĩro-inĩ andũ othe, maarĩ maathage nyamũ ciothe iria ciombirũo.
8. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ nyamũ wonekaga mũno ũmũthĩ?
8 Hihi kũna andũ no mahote gwatha nyamũ ciothe na maikaranie nacio na thayũ? Andũ aingĩ nĩ makoragwo na ũkuruhanu wa hakuhĩ mũno na nyamũ iria mendete, ta ngui na nyau. Ĩ nacio nyamũ cia gĩthaka? Riboti ĩmwe yugĩte ũũ: “Athomi a sayansi arĩa manaikarania na nyamũ na makeruta ũhoro wacio nĩ monete atĩ nyamũ iria iciaraga na ikongithia nĩ irakaraga kana igakena.” Ti itherũ, nĩ tũũĩ atĩ nyamũ nĩ igĩagwo nĩ guoya kana ikaruta ũũru mũingĩ rĩrĩa ciona irĩ ũgwati-inĩ, no hihi no cihote kuonania kĩrĩa aingĩ mangĩĩta wendo? Riboti ĩyo ĩthiĩte na mbere kuuga ũũ: “Hĩndĩ ya kũrera ciana nĩrĩo nyamũ cionanagia ngumo ya wendo na njĩra nene.”
9. Nĩ mogarũrũku marĩkũ tũngĩtanya megiĩ nyamũ?
9 Nĩ ũndũ ũcio tũtiagĩrĩirũo kũgega rĩrĩa twathoma thĩinĩ wa Bibilia atĩ nĩ gũkaagĩa na thayũ gatagatĩ-inĩ ka andũ na nyamũ. (Thoma Isaia 11:6-9; 65:25.) Nĩkĩ hihi? Ririkana atĩ rĩrĩa Nuhu na famĩlĩ yake moimire thĩinĩ wa thabina thutha wa Kĩguũ, Jehova aamerire ũũ: “Nayo nyamũ o yothe ya werũ, o nayo nyamũ yothe ĩĩ njoya ya rĩera-inĩ, nĩirĩmwĩtigagĩra o na imakage nĩ inyuĩ.” Ũmũthĩ nyamũ nyingĩ nĩ ciũragĩra andũ ĩrĩ njĩra ya kwĩgitĩra. (Kĩam. 9:2, 3) Githĩ Jehova to aciehererie guoya ũmwe nĩgetha ũndũ ũrĩa aathanĩte o kĩambĩrĩria ũhinge? (Hos. 2:18) Rĩgakorũo rĩrĩ ihinda rĩa gĩkeno kĩnene harĩ arĩa othe magaatũũra thĩinĩ wa thĩ hĩndĩ ĩyo!
‘NĨ AKAAMAGIRIA MAITHORI MOTHE’
10. Andũ maitaga maithori nĩkĩ?
10 Rĩrĩa Suleimani onire ‘maũndũ marĩa mahinyanagĩrĩrio namo gũkũ thĩ kwaraga riũa,’ aacakaire akiuga: “Ngĩkĩona maithori ma arĩa ahinyĩrĩrie, no matiarĩ na mũmahoreria.” (Koh. 4:1) Ũmũthĩ maũndũ mahaana o ũguo, kana magakĩrĩrĩria. Nũ gatagatĩ-inĩ gaitũ ũtarĩ waita maithori nĩ ũndũ wa gĩtũmi kĩna? Nĩ ma, rĩngĩ no makorũo marĩ maithori ma gĩkeno. Ĩndĩ, kaingĩ, maithori monanagia ruo rwa ngoro.
11. Nĩ ũhoro ũrĩkũ thĩinĩ wa Bibilia ũhutagia ngoro yaku?
11 Ririkana ngerekano nyingĩ iria ihutagia ngoro tũthomaga thĩinĩ wa Bibilia. Rĩrĩa Sara aakuire arĩ na ũkũrũ wa mĩaka 127, ‘Iburahimu nĩ aatonyire nĩguo amũcakaĩre na amũrĩrĩre.’ (Kĩam. 23:1, 2) Hĩndĩ ĩrĩa Naomi oigĩire ũhoro aarĩ ake arĩa maakuĩrĩirũo nĩ athuri ao, ‘maanĩrĩire makĩrĩra’ magĩcoka ‘makĩanĩrĩra makĩrĩra rĩngĩ.’ (Ruth 1:9, 14) Rĩrĩa Mũthamaki Hezekia aarĩ mũrũaru na akang’etherũo nĩ gĩkuũ, nĩ aahoire Ngai na “akĩrĩra mũno,” ũndũ ũrĩa waatũmire Jehova amũiguĩre tha. (2 Ath. 20:1-5) Ningĩ nũ ũtahutagio nĩ ũrĩa mũtũmwo Petero ekire akaana Jesu? Rĩrĩa aiguire jogoo yakũga, Petero ‘oimire, akĩrĩra mũno.’—Mat. 26:75.
12. Wathani wa Ũthamaki ũkaarehera andũ kĩhonia kĩa ma atĩa?
12 Nĩ ũndũ wa maũndũ moru—marĩ manene kana manini—marĩa tũcemanagia namo, andũ nĩ marabatara mũno kwehererio maũndũ macio na kũhoorerio. Ũguo nĩguo Wathani wa Mĩaka Ngiri ũgeekĩra raiya aguo: ‘Ngai nĩ akaamagiria maithori mothe mathire maitho mao; nakĩo gĩkuũ gĩtirĩ hingo gĩgacoka kũgĩa, o na gũtirĩ hingo gũgacoka kũgĩa na kĩeha, kana kĩrĩro, kana ruo.’ (Kũg. 21:4) O na gũtuĩka nĩ ũndũ wa magegania mũno atĩ kĩeha, maithori, na ruo itigakorũo kuo rĩngĩ, Ngai nĩ eranĩire gũkeeheria nginya thũ ĩrĩa nene ya andũ—gĩkuũ. Maũndũ macio mageekĩka atĩa?
‘ARĨA OTHE MARĨ THĨINĨ WA MBĨRĨRA NĨ MAKOIMA KUO’
13. Gĩkuũ gĩkoretwo na moimĩrĩro marĩkũ harĩ andũ kuuma rĩrĩa Adamu eehirie?
13 Kuuma rĩrĩa Adamu eehirie, gĩkuũ gĩtũire gĩthamakagĩra andũ ta mũthamaki. Gĩkoretwo kĩrĩ thũ ĩtangĩtoorio, mũthia ũrĩa ũtangĩĩthemwo nĩ andũ matarĩ akinyanĩru, na gĩkarehe kĩeha gĩtangĩgereka. (Rom. 5:12, 14) Ma nĩ atĩ, “nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra gĩkuũ,” andũ milioni nyingĩ “maatũire mohetwo ũkombo-inĩ matukũ mao mothe.”—Ahib. 2:15.
14. Moimĩrĩro magaakorũo marĩ marĩkũ hĩndĩ ĩrĩa gĩkuũ gĩgaatoorio?
14 Bibilia nĩ yaragia ũhoro wa hĩndĩ ĩrĩa ‘gĩkuũ kĩrĩ ta thũ ya mũthia, gĩkaahootwo.’ (1 Kor. 15:26, New Kikuyu Bible) Nĩ kũrĩ ikundi igĩrĩ igwetetwo iria ikaagunĩka nĩ ũndũ ũcio. Arĩa a “kĩrĩndĩ kĩingĩ” marĩ muoyo, nĩ makaahota kũhonoka maingĩre thĩ njerũ merĩgĩrĩire muoyo wa tene na tene. Ningĩ kũriũka kwa andũ bilioni nyingĩ arĩa makuĩte, nĩ gũkaahoteka. Hihi no ũhũũre mbica gĩkeno kĩrĩa gĩgaakorũo kuo rĩrĩa arĩa magaakorũo muoyo makaamũkĩra arĩa makaariũkio? Gũthuthuria wega ngerekano imwe thĩinĩ wa Bibilia cia andũ arĩa maariũkirio no gũtũhotithie kũhũũra mbica ũrĩa gũgaakorũo kũhaana.—Thoma Mariko 5:38-42; Luka 7:11-17.
15. Hihi ũngĩka atĩa ũngĩona mũndũ wendete acokete muoyo rĩngĩ?
15 Ta wĩcirie ũhoro wĩgiĩ ciugo ici, “magĩkĩgega kĩgeganio kĩnene mũno” na “magĩkumia Ngai.” No kũhoteke o nawe ũngĩaiguire o ta ũguo maiguire korũo warĩ ho. Nĩ ma, kuona endwa aitũ arĩa maakuire magĩcoka muoyo kũgerera ũriũkio nĩ gũkaarehe gĩkeno na ndũhiũ thĩinĩ wa ngoro citũ. Jesu oigire ũũ: “Kwĩ hingo ĩroka arĩa othe me thĩinĩ wa mbĩrĩra makaigua mũgambo wake, na moime kuo.” (Joh. 5:28, 29) Gũtirĩ o na ũmwe witũ ũrĩ wona ũndũ ta ũcio ũgĩkĩka; ũgakorũo ũrĩ ũmwe wa maũndũ manene marĩa “matonekaga.”
NGAI AGAATUĨKA ‘MAŨNDŨ MOTHE KŨRĨ ANDŨ OTHE’
16. (a) Twagĩrĩirũo kwaragia tũcanjamũkĩte igũrũ rĩgiĩ irathimo iria itarĩ ironeka nĩkĩ? (b) Paulo aaririe maũndũ marĩkũ nĩguo ekĩre ngoro Akristiano a Korintho?
16 Ĩĩ-ni, arĩa megũkorũo marĩ ehokeku harĩ Jehova mahinda-inĩ maya ma ũgwati magaakorũo na ihinda rĩũkĩte rĩna gĩkeno! O na gũtuĩka irathimo icio nene itirĩ ironeka, gwĩciria ũhoro wacio nĩ gũgũtũteithia gũthingata maũndũ marĩa ma bata na gwĩthema kũhĩngĩcwo nĩ riri wa kahinda wa maũndũ ma mũtabarĩre ũyũ. (Luk. 21:34; 1 Tim. 6:17-19) Hĩndĩ ya ũthathaiya wa famĩlĩ, tũgĩtereta na athathaiya arĩa angĩ, na rĩrĩa tũraranĩria na arĩa twĩrutaga nao Bibilia na arĩa marakenio nĩ ũhoro, rekei twaragie tũcanjamũkĩte igũrũ rĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro gitũ kĩa magegania. Ũndũ ũcio nĩ ũrĩtũteithagia kũiga maũndũ macio thĩinĩ wa meciria na ngoro citũ. Ũguo nĩguo mũtũmwo Paulo eekire agĩkĩra Akristiano arĩa angĩ ngoro. Nĩ ta aamoire, akĩmatwara nginya mũthia-inĩ wa Mĩaka Ngiri ya Wathani wa Kristo. Geria gwĩciria ũrĩa ciugo cia Paulo ciugĩte thĩinĩ wa 1 Akorintho 15:24, 25, 28.—Thoma.
17, 18. (a) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Jehova aarĩ ‘maũndũ mothe kũrĩ andũ othe’ kĩambĩrĩria-inĩ kĩa historĩ ya andũ? (b) Jesu ageeka atĩa nĩguo acokie thayũ na ũrũmwe?
17 Gũtirĩ njĩra ĩngĩ njega makĩria ĩngĩtaarĩria ũrĩa ũtũũro ũkaahana thutha wa mĩaka ngiri gũkĩra ciugo ‘nĩ getha Ngai atuĩke maũndũ mothe kũrĩ andũ othe.’ Hihi ũguo nĩ kuuga atĩa? Ta cokia meciria mũgũnda-inĩ wa Edeni rĩrĩa Adamu na Hawa, andũ akinyanĩru, marĩ a famĩlĩ ya Jehova ĩrĩ thayũ na ũrũmwe igũrũ na thĩ. Jehova, Mũnene wa Igũrũ na Thĩ, aathaga ũũmbi wake wothe ĩmwe kwa ĩmwe, araika o hamwe na andũ. Nĩ maahotaga kwaranĩria nake, kũmũthathaiya, na kwamũkĩra irathimo ciake. Aakoragwo arĩ ‘maũndũ mothe kũrĩ andũ othe.’
18 Ũkuruhanu ũcio wa thayũ nĩ waathũkirio rĩrĩa andũ, maarũmĩrĩire Shaitani, magĩkararia wathani wa Jehova. No kuuma mwaka wa 1914, Ũthamaki wa Kĩĩmesia nĩ ũkoretwo ũkĩoya makinya gũcokia thayũ na ũrũmwe ũcio. (Ef. 1:9, 10) Hĩndĩ ya Wathani wa Mĩaka Ngiri, maũndũ ma magegania marĩa matarĩ ‘maroneka’ nĩ mageekĩka. Ihinda rĩa “mũrigĩrĩrio” rĩcoke rĩkinye, na nĩrĩo mũthia wa Wathani wa Kristo wa Mĩaka Ngiri. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũgeekĩka hĩndĩ ĩyo? O na gũtuĩka nĩ mũhe “wathani wothe wa na Igũrũ na wa gũkũ thĩ,” Jesu nderiragĩria gũtunya Jehova wathani. Arĩ na wĩnyihia nĩ “akane Ngai, Ithe, ũthamaki.” Akaahũthĩra wathani wake wa mwanya ‘nĩ getha Ngai agoocagwo.’—Mat. 28:18; Afil. 2:9-11.
19, 20. (a) Raiya othe a Ũthamaki makoonania atĩa atĩ nĩ maraiyũkia ũnene wa Jehova? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa bata twĩrĩgĩrĩire?
19 Gũkinyĩria hĩndĩ ĩyo, raiya a Ũthamaki a gũkũ thĩ nĩ magaakorũo matuĩkĩte akinyanĩru. Nĩ makaarũmĩrĩra kĩonereria kĩa Jesu na maiyũkie wathani wa Jehova meyendeire na marĩ na wĩnyihia. Nĩ magaakorũo na mweke wa kuonania wendi wao wa gwĩka ũguo na njĩra ya gũtooria igerio rĩa mũthia. (Kũg. 20:7-10) Thutha ũcio, akararia othe—andũ o na ciũmbe cia kĩĩroho—nĩ makaaninwo kaimana. Kaĩ rĩu rĩgaakorũo rĩrĩ ihinda rĩa gĩkeno-ĩ! Famĩlĩ yothe ya igũrũ na thĩ ĩkenete nĩ ĩkaagoca Jehova, o we ũgaakorũo arĩ ‘maũndũ mothe kũrĩ andũ othe.’—Thoma Thaburi 99:1-3.
20 Hihi maũndũ macio ma magegania marĩa Ũthamaki ũrĩreehe nĩ megũtũma ũthingate na werekerie kĩyo gĩaku harĩ gwĩka wendi wa Ngai? Hihi nĩ ũgwĩthema kũhĩngĩcwo nĩ kĩĩrĩgĩrĩro na ikeno cia maheeni cia thĩ ĩno ya Shaitani? Hihi nĩ ũgwĩkĩra hinya itua rĩaku rĩa kũnyita mbaru na gwathĩkĩra ũnene wa Jehova? Reke ciĩko ciaku cionanagie atĩ wendi waku nĩ gũtũũra wĩkaga ũguo tene na tene. Weka ũguo, nĩ ũkaagĩa na mweke wa gũkenera thayũ na ũrũmwe ihinda rĩa mĩaka ngiri—o na thutha ũcio!
[Ciũria cia wĩruti]
[Mbica karatathi ka 11]
Rĩrĩa akaarĩkia wĩra ũrĩa aheetwo arĩ Mũthamaki, Jesu nĩ agaacokeria Ithe Ũthamaki arĩ na wĩnyihia
