“Agendi” Nĩ Manyitithanĩtio Ũthathaiya-inĩ wa Ma
“Agendi” Nĩ Manyitithanĩtio Ũthathaiya-inĩ wa Ma
“Nao andũ a kũngĩ matuĩke amũcimbĩri, o na amũceheri mĩthabibu yanyu. No rĩrĩ, inyuĩ mũgetagwo athĩnjĩri-Ngai a Jehova.”—ISA. 61:5, 6.
ŨNGĨCOKIA ATĨA?
Andũ amwe makoragwo na mawoni marĩkũ kwerekera ageni, no mawoni ma Bibilia nĩ ngũrani na njĩra ĩrĩkũ?
Nĩ rĩĩtana rĩrĩkũ rĩraheo andũ a ndũrĩrĩ ciothe?
Nĩ na njĩra ĩrĩkũ o na rĩu tũikarĩte thĩinĩ wa thĩ itarĩ na andũ monagwo marĩ ageni?
1. Andũ amwe makoragwo na mawoni marĩkũ kwerekera ageni, no nĩkĩ ũndũ ũcio ndwagĩrĩire?
OTA ŨRĨA gĩcunjĩ kĩu kĩngĩ kĩonanirie, andũ mahũthagĩra ciugo ‘andũ a kũngĩ kana ageni’ na njĩra ya kũmenereria, ĩronania kwagĩra andũ gĩtĩo, o na rũthũũro. Kwĩyona ta tũrĩ ega gũkĩra andũ a mabũrũri mangĩ nĩ kũmaagĩra gĩtĩo. Makĩria ma ũguo-rĩ, mwerekera ũcio wonanagia atĩ harĩ ũndũ mũndũ arariganĩrũo. Ibuku rĩmwe rĩĩtagwo The Races of Mankind riugaga ũũ: “Iruka cia andũ itariĩ ta ũrĩa Bibilia yugaga—nĩ cia ithe ũmwe.” Ariũ a ithe ũmwe kaingĩ makoragwo marĩ ngũrani, o na kũrĩ ũguo makoragwo marĩ a ithe ũmwe.
2, 3. Jehova akoragwo na mawoni marĩkũ kwerekera ageni?
2 Hatarĩ nganja, o kũrĩa guothe tũngĩkorũo tũgĩikara, nĩ gũkoragwo na ageni. No taguo gwatariĩ harĩ Aisiraeli a tene, arĩa maarĩ na ũkuruhanu wa mwanya na Jehova Ngai kũgerera kĩrĩkanĩro kĩa Watho. Andũ arĩa mataarĩ Aisiraeli harĩ maũndũ matetĩkĩrĩtio, ĩndĩ Aisiraeli maathĩtwo mamekage maũndũ mega na makamatĩa. Githĩ kĩu ti kĩonereria kĩega mũno harĩ ithuĩ! Gatagatĩ-inĩ ka Akristiano a ma gũtiagĩrĩirũo gũkorũo na mwĩtĩo kana mũthutũkanio. Nĩkĩ? Mũtũmwo Petero oigire ũũ: “Ti-itherũ ndĩ kuona atĩ Ngai ndatĩagĩra andũ maũthĩ: no thĩinĩ wa ndũrĩrĩ ciothe mũndũ ũrĩa ũmwĩtigagĩra na ageka maũndũ ma ũthingu nĩetĩkagĩrũo nĩwe.”—Atũm. 10:34, 35.
3 Ageni thĩinĩ wa Isiraeli ya tene nĩ maagunĩkaga nĩ gũkorũo na ũkuruhanu wa hakuhĩ na Aisiraeli. Ũndũ ũcio nĩ woonanagia mwĩcirĩrie wa Jehova ũhoro-inĩ ũcio o ta ũrĩa mũtũmwo Paulo thutha-inĩ oigire rĩrĩa oririe ũũ igũrũ rĩgiĩ Jehova: “Ngai akĩrĩ o wa Ayahudi oiki? Githĩ ti wa andũ a Ndũrĩrĩ o nao? Ĩĩ-nĩ, nĩ Ngai wa andũ a Ndũrĩrĩ o nao.”—Rom. 3:29; Joel 2:32.
4. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ gũtirĩ ageni thĩinĩ wa “Aisiraeli arĩa a Ngai”?
4 Kũgerera kĩrĩkanĩro kĩrĩa kĩerũ, kĩũngano kĩa Akristiano aitĩrĩrie maguta nĩ gĩacokire ithenya rĩa Isiraeli a kĩĩmwĩrĩ, kĩrĩ ta rũrĩrĩ rũrĩa Ngai angĩagĩire na ũkuruhanu wa mwanya naruo. Nĩkĩo gĩtagwo “Aisiraeli arĩa a Ngai.” (Gal. 6:16) Na kũringana na ũrĩa Paulo aataarĩirie, thĩinĩ wa rũrĩrĩ rũu rũerũ, ‘gũtirĩ Mũyunani kana Mũyahudi; mũndũ ũruĩte kana ũtaruĩte; mũndũ mũcenji kana Mũsikuthi; o na ngombo kana mũndũ ũtarĩ ngombo; no Kristo wiki na nĩwe ũiyũire guothe.’ (Kol. 3:11) Na njĩra ĩyo-rĩ, gũtirĩ mũndũ waagĩrĩirũo kuonwo arĩ mũgeni thĩinĩ wa kĩũngano kĩu gĩa Gĩkristiano.
5, 6. (a) Nĩ kĩũria kĩrĩkũ kĩgiĩ Isaia 61:5, 6 kĩngĩyumĩria? (b) “Athĩnjĩri-Ngai a Jehova” na “andũ a kũngĩ” arĩa magwetetwo nĩ Isaia nĩ a? (c) Nĩ maũndũ marĩkũ mahaanaine harĩ ikundi icio cierĩ?
5 No mũndũ ahota kũgweta mũrango wa 61 wa ibuku rĩa Isaia, ũrĩa ũkoragwo na ũrathi ũkoretwo ũkĩhinga thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano. Mũhari wa 6 wa mũrango ũcio ũgwetete arĩa mangĩgatungata marĩ “athĩnjĩri-Ngai a Jehova.” Ĩndĩ mũhari wa 5 warĩtie ũhoro wa “andũ a kũngĩ” arĩa mangĩkanyitanĩra na marutithanie wĩra na “athĩnjĩri-Ngai” acio. Twagĩrĩire gũtaũkĩrũo atĩa nĩ ũhoro ũcio?
6 Tũtaũkagĩrũo atĩ “athĩnjĩri-Ngai a Jehova” nĩ Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa magwatanagĩra ‘kũriũka kũrĩa kwa mbere’ o acio magatuĩka “athĩnjĩri Ngai o na Kristo, na mathamakage hamwe nake mĩaka ngiri ĩmwe.” (Kũg. 20:6) Hamwe na acio, kũrĩ na Akristiano aingĩ ehokeku arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra gũkũ thĩ. Acio-rĩ, o na makĩrutithanagia wĩra na makanyitanĩra na acio magaatungataga igũrũ, nĩ ageni na njĩra ya mũhaano. Nĩ makenagĩra kũnyita mbaru na kũrutithania wĩra na ‘athĩnjĩri-Ngai acio a Jehova,’ magatungatĩra marĩ ta ‘amacimbĩri’ o na ‘amaceheri mĩthabibu.’ Ĩĩ, mateithagia kũrĩmĩra maciaro ma kĩĩroho, makĩrĩmĩra na makĩgetha andũ nĩguo Ngai agoocagwo. Hatarĩ nganja, arĩa aitĩrĩrie maguta na arĩa a “ng’ondu ingĩ” macaragia na makarĩithia marĩ na wendo andũ a ngoro njega arĩa meendaga gũtungatĩra Ngai tene na tene.—Joh. 10:16.
“AGENDI” O TA IBURAHIMU
7. Akristiano ũmũthĩ matariĩ o ta Iburahimu na athuri angĩ ehokeku a tene na njĩra ĩrĩkũ?
7 O ta ũrĩa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩhĩtũku kĩonanirie, Akristiano a ma matariĩ ta ageni kana agendi thĩinĩ wa thĩ ĩno ya Shaitani. Ũhoro-inĩ ũcio, matariĩ o ta athuri ehokeku a tene ta Iburahimu, o acio matuĩkaga atĩ ‘maarĩ ageni na agendi gũkũ thĩ.’ (Ahib. 11:13) O na kana kĩĩrĩgĩrĩro gitũ nĩ kĩrĩkũ, twĩna mweke wa gũkenera ũkuruhanu o ta ũrĩa Iburahimu aarĩ naguo hamwe na Jehova. Jakubu aataarĩirie atĩ “Iburahimu nĩehokete Ngai, naguo ũndũ ũcio agĩtuĩrũo ta arĩ ũthingu e naguo: nake agĩgĩtuwo mũrata wa Ngai.”—Jak. 2:23.
8. Nĩ kĩĩranĩro kĩrĩkũ Iburahimu aaheirũo, na aarĩ na mawoni marĩkũ kwerekera kũhinga gwakĩo?
8 Ngai eeranĩire atĩ kũgerera Iburahimu na njiarũa ciake, famĩlĩ ciothe cia thĩ nĩ ingĩkaarathimwo—no ti rũrĩrĩ rũmwe tu rũngĩkaarathimwo. (Thoma Kĩambĩrĩria 22:15-18.) O na gũtuĩka kĩĩranĩro kĩu kĩa Ngai kĩngĩkaahinga ihinda-inĩ rĩa thutha, Iburahimu aatũũrire ehokete atĩ nĩ gĩkaahinga. Makĩria ma nuthu ya ũtũũro wake, we na famĩlĩ yake maikaraga magĩthamaga kuuma handũ hamwe magathiĩ harĩa hangĩ. No hĩndĩ ĩyo yothe Iburahimu nĩ aatũũririe ũrata wake na Jehova.
9, 10. (a) Tũngĩĩgerekania na kĩonereria kĩa Iburahimu na njĩra irĩkũ? (b) Nĩ rĩĩtana rĩrĩkũ tũngĩkinyĩria andũ arĩa angĩ?
9 O na gũtuĩka Iburahimu ndaamenyaga aangĩetereire ihinda rĩigana atĩa agĩkaahingĩrio kĩĩranĩro kĩu, wendo na wĩrutĩri wake harĩ Jehova ndũigana kwenyenya. Aathingatire muoroto wake, ategwĩciria ũrĩa angĩtuĩka mũikari wa gũtũũra wa bũrũri mũna. (Ahib. 11:14, 15) Githĩ ti ũndũ wa ũũgĩ tũrũmagĩrĩre kĩonereria kĩu kĩa Iburahimu na njĩra ya gũikara mũtũũrĩre mũhũthũ, na kwaga gũtangĩkĩra mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ, igweta, kana mawĩra mega! Harĩ bata ũrĩkũ kwĩnogia tũgĩcaria kĩrĩa andũ metaga ũtũũro mwega thĩinĩ wa mũtabarĩre ũrorete gũthira? Hihi harĩ bata kwenda mũno kĩndũ gĩgũkorũo kuo o kahinda? O ta Iburahimu, tũrorete kũgĩa na kĩndũ kĩega makĩria. Nĩ twĩhaarĩirie kuonania mwerekera wa gweterera nginya rĩrĩa kĩĩrĩgĩrĩro gitũ gĩkaahinga.—Thoma Aroma 8:25.
10 Jehova no areta andũ a ndũrĩrĩ ciothe moke marathimwo kũgerera mbeũ ya Iburahimu. Nao “athĩnjĩri-Ngai a Jehova” arĩa aitĩrĩrie maguta, o ũndũ ũmwe na ng’ondu iria ingĩ acio metĩtwo “andũ a kũngĩ,” marakinyĩria andũ rĩĩtana rĩu thĩ yothe na thiomi makĩria ma 600.
ENDA ANDŨ A NDŨRĨRĨ CIOTHE
11. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Suleimani oigire waakoniĩ andũ angĩ thengia Aisiraeli?
11 Hĩndĩ ya rĩamũro rĩa hekarũ mwaka wa 1026 Mbere ya Mahinda Maitũ (M.M.M.), o ta ũrĩa Jehova eerĩire Iburahimu, Suleimani oigire atĩ andũ a ndũrĩrĩ nĩ mangĩkanyitanĩra kũgooca Jehova. Oigire ũũ ihoya-inĩ rĩake rĩa kuuma ngoro: “Atĩrĩ, ha ũhoro wa mũndũ wa kũngĩ ũrĩa ũtarĩ wa andũ aku Isiraeli-rĩ, angĩgoka oimĩte bũrũri wa kũraya nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩaku, (tondũ andũ nĩmakaigua ngumo ya rĩĩtwa rĩu rĩaku inene, o na ũhoro wa maũndũ marĩa wĩkaga ma hinya, guoko gwaku gũtambũrũkĩtio;) hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio wa kũngĩ agoka ahoe arorete nyũmba ĩno, ndagũthaitha ũkamũigua ũrĩ o kũu igũrũ handũ haku harĩa ũtũũraga, na wĩke maũndũ mothe marĩa maatũmire mũndũ ũcio wa kũngĩ agũkaĩre; nĩguo andũ othe a gũkũ thĩ mamenye rĩĩtwa rĩaku, nĩ getha magwĩtigĩre o ta ũrĩa andũ aku Isiraeli magwĩtigĩrĩte.”—1 Ath. 8:41-43.
12. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma andũ amwe mone Aira a Jehova ta marĩ ageni kana “andũ a kũngĩ”?
12 Mũgeni kaingĩ akoragwo arĩ mũndũ ũraikara bũrũri ũtarĩ wao kana mũndũ ũraikarania na rũrĩrĩ kana gĩkundi kĩngĩ. Ũndũ ũcio nĩ wonanĩtie wega ũrĩa Aira a Jehova matariĩ. Merekagĩria wĩhokeku wao harĩ thirikari ya igũrũ, Ũthamaki wa Ngai rungu rwa Kristo. Kwoguo, matiĩingĩragia o na hanini maũndũ-inĩ ma gĩũteti, o na andũ amwe makĩmonaga ta marĩ mũgarũ mũno na andũ arĩa angĩ ũmũthĩ.
13. (a) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ rĩciria rĩa kuona mũndũ arĩ ‘mũgeni’ rĩkoragwo rĩĩhocetie harĩ mawoni? (b) Hihi kuuma o kĩambĩrĩria Jehova nĩ eendaga gũkoragwo na andũ maronwo marĩ ageni? Taarĩria.
13 Andũ a kũngĩ kaingĩ nĩ mamenyekaga kũgerera maũndũ marĩa moĩkaine namo. Maũndũ macio no makorũo marĩ ta rũthiomi rwao, mĩtugo, maũthĩ mao, kana o na mwĩhumbĩre wao. O na kũrĩ ũguo, maũndũ mao marĩa mahaanaine na ma andũ arĩa angĩ othe, nĩ ma bata gũkĩra ũtiganu ũcio, o na kana moimĩte bũrũri ũrĩkũ. Kwoguo-rĩ, mũndũ onagwo taarĩ mũgeni tondũ wa gũkorũo arĩ ngũrani maũndũ-inĩ mamwe. No tũngĩĩruta kwaga kũrora mũno maũndũ marĩa maratũma mũndũ ũcio oneke arĩ ngũrani na ithuĩ, no twage kũmuona arĩ ‘mũgeni.’ Korũo andũ othe thĩinĩ wa thĩ makoragwo rungu rwa thirikari ĩmwe-rĩ, gũtingĩrĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩonagwo arĩ ‘mũgeni’ gũkĩrorũo na njĩra ya bũrũri. Ma nĩ atĩ, kuuma o kĩambĩrĩria Jehova eendaga andũ othe makoragwo na ũrũmwe marĩ famĩlĩ ĩmwe rungu rwa wathani ũmwe—wathani wake. Hihi ũndũ ta ũcio no ũhoteke harĩ andũ a ndũrĩrĩ ciothe thĩinĩ wa thĩ?
14, 15. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Aira a Jehova marĩ gĩkundi makinyĩrĩire kũmenya?
14 Thĩinĩ wa thĩ ĩno ĩiyũirũo nĩ ũtũũgĩria wa bũrũri na mwĩyendo, nĩ gĩkeno kwĩyonera andũ mendete arĩa angĩ matekũrora mĩhaka ya mabũrũri. Nĩ ma, gũtooria mwĩtĩo no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ. Mwambĩrĩria wa kambuni ya CNN, Ted Turner, oigire ũũ igũrũ rĩgiĩ gũkorũo arutithanĩtie wĩra na andũ aingĩ ogĩ kuuma mabũrũri matiganĩte: “Gũcemania na andũ acio warĩ ũndũ ndaakeneire mũno. Ngĩkinyĩrĩra kuona andũ a mabũrũri mangĩ matarĩ ‘ageni,’ no ithuothe tũrĩ aikari a thĩ ĩmwe. Ngĩambĩrĩria kuona kiugo ‘mũgeni’ kĩrĩ gĩa kũmenereria na ngĩiga watho ceceni-inĩ ya CNN atĩ kiugo kĩu gĩtikanahũthĩrũo ũmemerekia-inĩ kana wabici. Ithenya rĩakĩo, ciugo ‘mũndũ wa bũrũri ũngĩ’ ihũthagĩrũo arĩ cio.”
15 Kũndũ kũingĩ thĩinĩ wa thĩ, Aira a Jehova marĩ gĩkundi nĩo tu makoretwo na mwĩcirĩrie ta wa Ngai. Na njĩra ya kwĩruta kuona maũndũ ũrĩa Jehova amonaga, nĩ mahotete gũtooria mĩhaka ya kĩĩmabũrũri meciria-inĩ na ngoro-inĩ ciao. Handũ ha kwaga kwĩhoka, gwĩkũĩra, kana gũthũũra andũ a rũrĩrĩ rũngĩ-rĩ, nĩ merutĩte gũtĩa ngumo na ũhoti ũtiganĩte wa andũ a mĩhĩrĩga ĩngĩ na gũciona irĩ kĩndũ kĩega. Hihi ũrĩ wakira ũgeciria ũndũ ũcio na ũrĩa ũkũgunĩte we mwene mĩikaranĩrie-inĩ yaku na andũ arĩa angĩ?
THĨ ĨTAGAKORŨO NA AGENI
16, 17. Kũhinga gwa Kũguũrĩrio 16:16 na Danieli 2:44 gũgaakũhutia atĩa we kĩũmbe?
16 Ica ikuhĩ mabũrũri marĩa marĩ kuo mothe nĩ marĩng’ethanĩra na Jesu Kristo na ita rĩake rĩa igũrũ mbaara-inĩ ĩrĩa ya mũthia kwerekera wathani wa Ngai, ĩrĩa ‘ĩĩtĩtwo na Kĩhibirania, Hari–Magedoni.’ (Kũg. 16:14, 16; 19:11-16) Mĩaka makĩria ma 2,500 mĩhĩtũku, mũnabii Danieli nĩ aatongoririo nĩ roho kũratha ũrĩa gũgaathiĩ harĩ thirikari cia andũ iria ikararanagia na muoroto wa Ngai, akĩandĩka ũũ: “Na rĩrĩ, hĩndĩ ya athamaki acio-rĩ, nĩguo Ngai-wa-Igũrũ akahanda ũthamaki ũrĩa ũtagacoka gũthario o rĩ, o rĩ, o na kana wathani waguo ũneanwo moko-inĩ ma andũ angĩ, no nĩ kũmemenda ũkamemenda mothamaki macio mangĩ, ũmanine biũ, naguo ũtũũre wĩhandĩte tene na tene.”—Dan. 2:44.
17 Hihi nĩ ũhũũraga mbica ũrĩa kũhinga kwa ũndũ ũcio gũgaakũhutia we kĩũmbe? Mĩhaka ya mabũrũri ĩrĩa andũ methondekeire, ĩrĩa na njĩra ĩngĩ ĩtũmaga andũ moneke marĩ ageni, ndĩgacoka gũkorũo kuo. Ngũrani o yothe ya maũthĩ kana maũndũ mangĩ ma kĩĩmwĩrĩ marĩa magatigara makoonanagia ũthaka wa ũũmbi wa Ngai. Kĩĩrĩgĩrĩro kĩu gĩa gũcanjamũra kĩagĩrĩire gĩtwĩkĩre ngoro ithuothe tũthiĩ na mbere kũgooca na gũtĩithia Mũũmbi witũ, Jehova Ngai, ũrĩa wothe tũngĩhota.
18. Nĩ ũgarũrũku ũrĩkũ wa ica ikuhĩ wonanĩtie atĩ rĩciria rĩa kuona mũndũ arĩ ‘mũgeni’ no rĩtoorio?
18 Hihi nĩ ũndũ ũtarĩ na mũthingi gwĩtĩkia atĩ ũgarũrũku ta ũcio no wĩkĩke thĩinĩ wa thĩ? Aca, o na hanini. Mũgarũ na ũguo, nĩ ũndũ mwagĩrĩru biũ gwĩtĩkia atĩ nĩ ũrĩĩkĩka. Kiugo ‘mũgeni’ o na rĩu nĩ kĩagithĩtio kĩene na njĩra nene gatagatĩ-inĩ ka Aira a Jehova, tondũ matitindanagĩra mũno na bũrũri ũrĩa arĩa angĩ moimĩte. Kwa ngerekano, wabici cia honge cigana ũna nini nĩ ciĩrĩgĩte gũturanĩrũo nĩguo wĩra wa ũrũgamĩrĩri ũhũthio na hagĩe na mũrutĩre mwega makĩria wa wĩra wa kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki. (Mat. 24:14) Harĩa watho weetĩkagĩria, mĩhaka ya mabũrũri ndĩatindanagĩrũo nayo ikĩnyitithanio. Ũcio nĩ ũira ũngĩ wĩyonanĩtie atĩ Jesu Kristo o we Jehova atuĩte Mũthamaki arathiĩ agĩtharũragia mĩhaka ĩrĩa andũ mathondekete, na nĩwe ica ikuhĩ ‘ũrĩtuĩka wa gũtoorania’!—Kũg. 6:2.
19. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũhotekete nĩ ũndũ wa mwarĩrie ũrĩa mwega wa ma?
19 Tondũ Aira a Jehova moimĩte mabũrũri maingĩ na kwoguo maaragia thiomi nyingĩ itiganĩte-rĩ, nĩ merutanagĩria mũno gũtũũria mwarĩrie ũrĩa mwega wa ma. Ũndũ ũcio ũtũmaga magĩe na ũrũmwe ũtangĩenyenyeka. (Thoma Zefania 3:9.) Makoragwo marĩ famĩlĩ yumĩte ndũrĩrĩ-inĩ ciothe gatagatĩ-inĩ ka mũtabarĩre ũrĩa ũrĩ ho, no ti a guo. Famĩlĩ ĩyo yonanagia ũrĩa thĩ ĩrĩkorũo ĩtariĩ—thĩ ĩtaagakorũo na mũndũ ũkonagwo arĩ mũgeni. Hĩndĩ ĩyo arĩa othe magaakorũo muoyo, nĩ magetĩkania na ũũma wa ibuku rĩrĩa rĩgwetetwo kĩambĩrĩria-inĩ atĩ: “Iruka cia andũ itariĩ ta ũrĩa Bibilia yugaga—nĩ cia ithe ũmwe.”—The Races of Mankind.
[Ciũria cia wĩruti]
[Mbica karatathi ka 28]
Hihi nĩ wĩriragĩria hĩndĩ ĩrĩa gũtagakorũo na mĩhaka ĩrĩa andũ mathondekete, rĩrĩa rĩciria rĩa kuona andũ marĩ ‘ageni’ rĩtagaakorũo kuo?
[Mbica karatathi ka 25]
Hihi nĩ ũkũiga meciria maku harĩ kũhinga gwa ciĩranĩro cia Ngai o ta Iburahimu?
[Mbica karatathi ka 27]
Maitho-inĩ ma Jehova, hatirĩ o na ũmwe wao wonagwo arĩ mũgeni
