1, 2. Nĩ ũndũ wa bata nĩkĩ Jehova gũkorũo ehananĩtie na mũrĩithi?

JEHOVA ehananĩtie na mũrĩithi. (Ezek. 34:11-14) Ũndũ ũcio nĩ wa bata tondũ nĩ ũtũteithagia gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa atariĩ. Mũrĩithi mwega nĩ amenyagĩrĩra na akagitĩra ng’ondu iria ehokeirũo. Acitwaraga kũrĩa kũrĩ nyeki na ithima cia maĩ (Thab. 23:1, 2); agacirangĩra mũthenya na ũtukũ (Luk. 2:8); agacigitĩra kuuma kũrĩ nyamũ ndĩani (1 Sam. 17:34, 35); agakuua tũũri tũrĩa twaciarũo (Isa. 40:11); agacaria iria ciũrĩte na agatumberia iria igurarĩtio.—Ezek. 34:16.

² Andũ aingĩ a Jehova a hĩndĩ ya tene maarĩ arĩithi na arĩmi, na nĩ ũndũ ũcio nĩ maataũkagĩrũo wega kĩrĩa gĩtũmaga Jehova eringithanie na mũrĩithi ũrĩ wendo. Nĩ maamenyaga atĩ, nĩguo ng’ondu ithereme nĩ ibataraga kũrũmbũiyo mũno. Noguo kũrĩ harĩ andũ maũndũ-inĩ ma kĩĩroho. (Mar. 6:34) Andũ mangĩaga kũrũmbũiyo na gũtongorio wega maũndũ-inĩ ma kĩĩroho, nĩ manyamarĩkaga. Nĩ maingĩraga mathĩna-inĩ na njĩra hũthũ na mĩtugo yao ĩgathũka, makahurunjũka “o ta mbũri itarĩ na mũrĩithi.” (1 Ath. 22:17) No Jehova nĩ aheaga andũ ake mabataro mao na njĩra ya wendo.

3. Tũkwarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

³ O na ithuĩ mahinda-inĩ maya nĩ tũtaũkagĩrũo nĩ ũrĩa Jehova atariĩ ta mũrĩithi. Jehova no araahe ng’ondu ciake mabataro ma cio. Rekei tuone ũrĩa acitongoragia na agacihingĩria mabataro ma cio ũmũthĩ. Ningĩ nĩ tũkwarĩrĩria ũrĩa ng’ondu icio ciagĩrĩirũo nĩ kuona ũtongoria wake wa wendo.

4. Jesu arũmbũyĩtie ng’ondu cia Jehova na njĩra ĩrĩkũ?

⁴ Jehova aatuire Jesu Mũtwe wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano. (Ef. 1:22, 23) Jesu “mũrĩithi ũrĩa mwega” onanagia ngumo, na agathingata wendi na mĩoroto ya Ithe. O na ‘nĩ aarutire muoyo wake nĩ ũndũ  wa ng’ondu.’ (Joh. 10:11, 15) Igongona rĩa ũkũũri rĩa Kristo nĩ kĩrathimo kĩnene mũno harĩ andũ! (Mat. 20:28) Nĩkĩ? Tondũ muoroto wa Jehova nĩ “mũndũ o wothe ũmwĩhokete [Jesu] ndakore, no agĩe muoyo wa tene na tene.”—Joh. 3:16.

5, 6. (a) Nĩa Jesu amũrĩte marorage ng’ondu ciake, nacio ikũbatara gwĩka atĩa nĩguo igunĩkage nĩ mũbango ũcio? (b) Gĩtũmi kĩrĩa kĩnene gĩtũmaga twende gwathĩkĩra athuri a kĩũngano nĩ kĩrĩkũ?

⁵ Ng’ondu cionaga atĩa ũtongoria wa Jesu Kristo, Mũrĩithi ũrĩa Mwega? Jesu ooigire ũũ: ‘Ng’ondu ciakwa, nĩ ciiguaga mũgambo wakwa, na niĩ nĩ ndĩciũĩ, nacio nĩ cinũmagĩrĩra.’ (Joh. 10:27) Gũthikĩrĩria mũgambo wa Mũrĩithi ũrĩa Mwega nĩ kũrũmĩrĩra ũtongoria wake maũndũ-inĩ mothe. Ũguo nĩ hamwe na gwathĩkĩra arĩithi arĩa angĩ amũrĩte. Jesu ooigire atĩ wĩra ũrĩa aambĩrĩirie, ũngĩatwarithirio na mbere nĩ atũmwo na arutwo ake. Nĩo ‘mangĩarutire’ na ‘maheage ng’ondu ciake gĩa kũrĩa.’ (Mat. 28:20; thoma Johana 21:15-17.) O ũrĩa ũhoro ũrĩa mwega wathire ũtheremete, na arutwo makĩongerereka, Jesu nĩ aabangire Akristiano agimaru kĩĩroho marĩithagie ciũngano.—Ef. 4:11, 12.

⁶ Akĩarĩria athuri a kĩũngano thĩinĩ wa Efeso, mũtũmwo Paulo aamerire atĩ roho mũtheru wamamũrĩte matuĩke arori ‘marĩithagie kanitha wa Mwathani.’ (Atũm. 20:28) Ũguo noguo kũrĩ harĩ arori Akristiano ũmũthĩ, tondũ o nao mamũragwo kũgerera ũtongoria wa Maandĩko marĩa maatongoririo na roho. Nĩ ũndũ ũcio, rĩrĩa tũrathĩkĩra athuri a kĩũngano tuonanagia atĩ nĩ tũtĩĩte Jehova na Jesu, Arĩithi arĩa anene makĩria. (Luk. 10:16) Hatarĩ nganja, kĩu nĩkĩo kĩagĩrĩirũo gũkorũo kĩrĩ gĩtũmi kĩnene gĩa gũtũma twende gwathĩkĩra athuri a kĩũngano. O na kũrĩ ũguo, nĩ kũrĩ itũmi ingĩ cia kũmaathĩkĩra.

7. Athuri magũteithagia atĩa gũtũũria ũrata hamwe na Jehova?

⁷ Athuri mahũthagĩra Bibilia gũtaara, gwĩkĩra ngoro, na gũtongoria Akristiano. Muoroto wao magĩĩka ũguo ndũkoragwo ũrĩ gwatha aarĩ na ariũ a Ithe witũ ũrĩa megũikara. (2 Kor. 1:24) Ithenya rĩa ũguo, maheaga Akristiano ũtongoria wa Kĩĩmaandĩko marĩ na muoroto wa kũmateithia matuage matua mega na ningĩ nĩguo kũgĩage na thayũ na mũbango thĩinĩ wa kĩũngano. (1 Kor. 14:33, 40) Athuri a kĩũngano ‘maikaraga meiguĩte nĩ ũndũ wa mĩoyo’ na njĩra ya atĩ nĩ mendaga gũteithia o mũndũ o mũndũ thĩinĩ wa kĩũngano atũũrie ũrata hamwe na Jehova. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ moyaga ikinya rĩa na ihenya gũteithia mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ mangĩmenya nĩ “ahĩtĩtie” kana erekeire kũhĩtia. (Gal. 6:1, 2; Jud. 22) Na githĩ icio ti itũmi njega cia gũtũma ‘tũiguage arĩa matũtongoragia’?—Thoma Ahibirania 13:17.

8. Athuri magitagĩra rũũru rwa Ngai na njĩra irĩkũ?

⁸ Mũtũmwo Paulo ũrĩa warĩ mũrĩithi wa ng’ondu cia Jehova aandĩkĩire Akristiano thĩinĩ wa Kolosai ũũ: “Wĩmenyagĩrĩrei mũtikanatahwo nĩ mũndũ o na ũrĩkũ na maũũgĩ make na mathara ma tũhũ, marĩa marũmanĩrĩire na irĩra cia andũ, na makaringana na maũndũ marĩa ma ndũire ma gũkũ thĩ, na matirũmanĩrĩire na Kristo.” (Kol. 2:8) Ciugo ciake nĩ citũteithagia kuona gĩtũmi kĩngĩ kĩega gĩa kũrũmĩrĩra ũtaaro wa Maandĩko ũrĩa tũheagwo nĩ athuri. Magitagĩra rũũru na njĩra ya gũteithia aarĩ na ariũ a Ithe witũ mehũge mũndũ o wothe ũngĩgeria gũthũkia wĩtĩkio wao. Mũtũmwo Petero nĩ eerĩte Akristiano mehũgage “anabii a mathara” na “arutani a mathara” arĩa mageragia ‘kũgucĩrĩria andũ arĩa matakindagĩria ngoro’ nĩguo mamahĩtithie. (2 Pet. 2:1, 14) Athuri a kĩũngano mahinda maya o nao nĩ magĩrĩirũo  kũheaga Akristiano mĩkaana ta ĩyo rĩrĩa mona kwagĩrĩire. Tondũ nĩ agimaru kĩĩroho, athuri acio nĩ makoragwo na ũmenyeru ũtũũro-inĩ. Makĩria ma ũguo, mbere ya kwamũrũo nĩ moonanirie maarĩ na ũtaũku mwega wa Maandĩko na maarĩ na ũhoti wa kũrutana maũndũ marĩa magĩrĩire. (1 Tim. 3:2; Tit. 1:9) Ũgimaru wao wa kĩĩroho, ũigananĩru wao maũndũ-inĩ, na ũũgĩ wa Kĩĩmaandĩko nĩ ũmahotithagia gũtongoria rũũru na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire.

9. Jesu atongoragia na akahe kĩũngano gĩa Gĩkristiano irio na njĩra irĩkũ ũmũthĩ?

⁹ Kũgerera ithondeka rĩake, Jehova aheaga aarĩ na ariũ a Ithe witũ othe irio nyingĩ cia kĩĩroho thĩinĩ wa thĩ yothe. Mabuku maitũ nĩ makoragwo na ũtaaro mũingĩ umĩte Maandĩko-inĩ. Makĩria ma ũguo, rĩmwe ithondeka rĩa Jehova nĩ rĩheaga athuri a kĩũngano ũtongoria ĩmwe kwa ĩmwe kũgerera marũa kana kũgerera arori arĩa magendaga. Na njĩra ta icio, ng’ondu cikaheo ũtongoria mwega.

10. Wĩra wa arĩithi nĩ ũrĩkũ harĩ gũteithia arĩa meherete rũũru-inĩ?

¹⁰ Na njĩra ya kĩĩroho nĩ wĩra wa athuri kũgitĩra, kũrigita na kũrũmbũiya ũgima mwega wa kĩĩroho wa andũ thĩinĩ wa kĩũngano, makĩria arĩa manyihĩtie wĩtĩkio kana marũarĩte kĩĩroho. (Thoma Jakubu 5:14, 15.) Akristiano amwe ta acio no makorũo meherete rũũru-inĩ  na magatiga gũtungatĩra Jehova. Na githĩ mũthuri wa kĩũngano ũrũmbũyagia ng’ondu ndaagĩrĩirũo gwĩka o ũrĩa wothe angĩhota gũcaria ng’ondu ĩrĩa yũrĩte, na kũmĩkĩra ngoro ĩcoke rũũru-inĩ na nĩkuo kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano? Hatarĩ nganja nĩguo agĩrĩirũo nĩ gwĩka! Jesu ooigire ũũ: “O ũguo nake Ithe wanyu, ũrĩa wĩ Igũrũ, ndendaga o na hanini kamwe ga twana tũu kore.”—Mat. 18:12-14.

11. Nĩkĩ amwe no mone ũrĩ ũndũ mũritũ kũrũmĩrĩra ũtongoria wa athuri?

¹¹ Jehova na Jesu nĩ Arĩithi akinyanĩru. Ĩndĩ, arĩithi arĩa maheete wĩra wa kũrora ciũngano ti akinyanĩru. Ũndũ ũcio no ũtũme amwe mone ũrĩ ũndũ mũritũ kũrũmĩrĩra ũtongoria wa athuri. Andũ ta acio maahota kuuga ũũ: ‘Athuri mahaana o ta ithuĩ ti akinyanĩru. To mũhaka tũthikĩrĩrie ũtaaro wao.’ Nĩ ũhoro wa ma athuri ti akinyanĩru. O na kũrĩ ũguo, nĩ tũkũbatara gũkorũo na mawoni marĩa magĩrĩire kwerekera mawathe na kwaga gũkinyanĩra kwao.

12, 13. (a) Tũngiuga atĩa igũrũ rĩgiĩ mawathe ma andũ amwe arĩa Jehova aanehokera gũtongoria andũ ake? (b) Mawathe ma athuri arĩa Jehova aahũthagĩra maandĩkirũo Bibilia-inĩ nĩkĩ?

¹² Maandĩko nĩ monanagia matekũhithĩrĩra atĩ arĩa Jehova aahũthagĩra gũtongoria andũ ake hĩndĩ ya tene maarĩ na mawathe. Kwa ngerekano, Daudi nĩ aaitĩrĩirio maguta atuĩke mũthamaki na mũtongoria wa Isiraeli. O na kũrĩ ũguo, Daudi nĩ aagũire mehia-inĩ ma ũtharia na ũũragani. (2 Sam. 12:7-9) Ningĩ ta wĩcirie ũhoro wa Petero. O na gũtuĩka nĩ eehokeirũo maũndũ maritũ kĩũngano-inĩ kĩa hĩndĩ ya atũmwo, nĩ eekire mehia maritũ. (Mat. 16:18, 19; Joh. 13:38; 18:27; Gal. 2:11-14) Kuuma hĩndĩ ya Adamu na Hawa gũtirĩ gwakorũo na mũndũ mũkinyanĩru tiga o Jesu.

¹³ Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova aandĩkithie thĩinĩ wa Bibilia mawathe ma andũ arĩa aahũthagĩra? Gĩtũmi kĩmwe kĩarĩ kuonania atĩ no ahũthĩre andũ matarĩ akinyanĩru gũtongoria andũ ake. Na hatarĩ nganja ũguo nĩguo akoretwo agĩka. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, tũtiagĩrĩirũo kũreka kwaga gũkinyanĩra kwa arĩa matũtongoragia gũtũme twarie ũũru igũrũ rĩao kana tũhũthie ũtongoria wao. Jehova erĩgagĩrĩra tũtĩe athuri acio na tũmathĩkagĩre.—Thoma Thama 16:2, 8.

14, 15. Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ũrĩa Jehova aaranagĩria na andũ ake tene?

¹⁴ Harĩ bata mũno gwathĩkĩra arĩa matũtongoragia mahinda-inĩ maya. Ta wĩcirie ũrĩa tene Jehova aaranagĩria na andũ ake hĩndĩ ya mathĩna. Rĩrĩa Aisiraeli mooimaga Misiri, Ngai aamamenyithagia wendi wake kũgerera kũrĩ Musa na Haruni. Nĩguo mahonoke mahũra marĩa ikumi, no mũhaka mangĩathĩkĩire ũrĩa Ngai ooigĩte. Maagĩrĩirũo nĩ kũrĩanĩra irio cia mwanya, macoke mahake thakame ya gatũrũme itugĩ-inĩ cia mĩrango na rũbaũ-inĩ rũrĩa rũrĩ igũrũ rĩa mũrango. Jehova ndaamaheire ũhoro ũcio na njĩra ya kũmaarĩria ĩmwe kwa ĩmwe kuuma igũrũ. No mũhaka mangĩathikĩrĩirie athuri a Isiraeli, arĩa maamũkagĩra ũhoro kuuma kũrĩ Musa. (Tham. 12:1-7, 21-23, 29) Mahinda-inĩ macio, Jehova aahũthagĩra Musa na athuri a Isiraeli kũhe andũ ake ũtongoria. No taguo athuri a kĩũngano ũmũthĩ mahingagia itemi rĩa bata.

¹⁵ No gũkorũo no ũririkane maita mangĩ maingĩ thĩinĩ wa Bibilia Jehova aahũthĩrire andũ kana araika kũheana ũtongoria warehire ũhonokio. Maita macio mothe Jehova nĩ oonire kwagĩrĩire kũmeehokera  ũtongoria. Athuri acio maahũthagĩra rĩĩtwa rĩake makĩaria, na makeera andũ ũrĩa maagĩrĩirũo nĩ gwĩka nĩguo mahonoke ũgwati-inĩ. Na githĩ to kũhoteke Jehova akaahũthĩra njĩra o ta ĩyo hĩndĩ ya Hari–Magedoni? Ma nĩ atĩ, athuri arĩa Jehova ehokeire gũtongoria ithondeka rĩake ũmũthĩ, no mũhaka memenyerere mũno matikanahũthĩre ũũru ũtongoria ũrĩa mahetwo.

16. Nĩ “mũgambo” ũrĩkũ tũrabatara gũthikĩrĩria?

¹⁶ Andũ a Jehova makoragwo thĩinĩ wa “rũũru rũmwe” rungu rwa “mũrĩithi ũmwe,” nĩwe Jesu Kristo. (Joh. 10:16) Jesu nĩ oonanĩtie atĩ nĩ angĩgakorũo hamwe na arutwo ake “mĩthenya yothe, o nginya ithirĩro rĩa mahinda maya.” (Mat. 28:20) Tondũ nĩwe Mũthamaki kũrĩa igũrũ, nĩwe ũratongoria maũndũ mothe marĩa mekũrehe ithirĩro rĩa thĩ ĩno ya Shaitani. Nĩguo tũtũũre tũrĩ na ũrũmwe na ũgitĩri rũũru-inĩ rwa Ngai, nĩ tũkũbatara gũthikĩrĩria ‘mũgambo thutha witũ’ ũgĩtwĩra ũrĩa twagĩrĩirũo nĩ gwĩka. “Mũgambo” ũcio nĩ hamwe na ũhoro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Bibilia na ningĩ maũndũ marĩa Jehova na Jesu matwĩraga kũgerera athuri arĩa mamũrĩte.—Thoma Isaia 30:21; Kũguũrĩrio 3:22.

17, 18. (a) Nĩ ũgwati ũrĩkũ ũng’etheire ng’ondu, na tũrĩ na ũũma ũrĩkũ? (b) Tũkaarĩrĩria ũndũ ũrĩkũ gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire?

¹⁷ Bibilia yugaga atĩ Shaitani acangaga ta “mũrũthi ũkũrarama, agĩcaragia mũndũ wa gũtambura.” (1 Pet. 5:8) Ta nyamũ ndĩani na ngoroku, Shaitani aceemaga rũũru agĩcaria mweke wa kũnyita ng’ondu ĩrĩa ĩtarĩ na hinya kana ĩrĩa ĩtarĩ hakuhĩ na iria ingĩ. Nĩ ũndũ ũcio, twagĩrĩirũo gũikara hakuhĩ mũno na ng’ondu iria ingĩ na hakuhĩ na ‘mũrĩithi na mũrori wa mĩoyo itũ.’ (1 Pet. 2:25) Rĩkĩaria ũhoro wa arĩa makahonoka mĩnyamaro ĩrĩa mĩnene, rĩandĩko rĩa Kũguũrĩrio 7:17 riugaga ũũ: “Gatũrũme [Jesu] . . . egũtũũra arĩ o mũrĩithi wao, amatongoragie amakinyagie ithima-inĩ cia maĩ marĩa ma muoyo; nake Ngai nĩekũmagiria maithori mothe mathire maitho mao.” Na githĩ kĩu ti kĩĩrĩgĩrĩro kĩega mũno!

¹⁸ Thutha wa gũthuthuria wĩra ũrĩa wa bata mũno wa athuri a kĩũngano marĩ ta arĩithi, nĩ wega twĩyũrie ũũ: Athuri acio mamũrĩtwo mangĩtigĩrĩra atĩa atĩ nĩ mararũmbũiya ng’ondu cia Jesu ũrĩa kwagĩrĩire? Kĩũria kĩu nĩ gĩgaacokio gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire.