HĨNDĨ ya kambĩini ĩmwe ya thikũ kenda ya kũhunjia, ĩrĩa yekirũo na ihenya mũno mũico-inĩ wa Agosti nginya kĩambĩrĩria-inĩ gĩa Septemba 1929, bũrũri-inĩ wothe wa Amerika (U.S.), ahunjia makĩria ma 10,000 nĩ maahunjirie na kĩyo mũno. Mabuku marĩa maaheanire o hamwe na tũbuku, maarĩ 250,000. Harĩ ahunjia acio, ngiri ĩmwe maarĩ mapainia, arĩa hĩndĩ ĩyo meetagwo makolpota. Mapainia acio nĩ moongererekete mũno. Karatathi ka Bulletin * kooigĩte atĩ ũcio warĩ “ũndũ wa magegania” tondũ mapainia acio moongererekete maita matatũ kuuma 1927 nginya 1929.

Mũico-inĩ wa mwaka wa 1929 nĩ kwagĩire na thĩna wa mbeca. Thogora wa Cĩya thĩinĩ wa Thoko ya New York, nĩ wagũire mũno mũthenya wa Njumaine, Oktomba 29, 1929. Ũndũ ũcio nĩ warehire mathĩna manene mũno ma kĩĩmbeca thĩinĩ wa thĩ yothe. Bengi nyingĩ ikĩhara. Mĩgũnda mĩingĩ ĩgĩtiga kũrĩmwo. Iganda iria nene ikĩhingwo na andũ milioni nyingĩ makĩbutwo wĩra. Mwaka wa 1933, thĩinĩ wa U.S. andũ ta 1,000 nĩ maatahagwo indo ciao o mũthenya nĩ ũndũ wa kũremwo kũrĩha mathiirĩ.

Mapainia maahotire atĩa gũthiĩ na mbere na ũtungata wao mahinda-inĩ macio maritũ? Ũndũ ũmwe wamateithirie nĩ gũthondeka ngaari ciao igatuĩka ta nyũmba. Tondũ marĩ na ngaari ta icio matingĩabatarire gũkombora nyũmba, na ningĩ itiarĩhagĩrũo igooti, mapainia aingĩ nĩ maahotire gũthiĩ na mbere na ũtungata wao matarĩ na mahũthĩro maingĩ. * Na ningĩ hĩndĩ ya igomano, maararaga o ngaari-inĩ icio. Mwaka-inĩ wa 1934, Bulletin nĩ yataarĩirie ũrĩa mũndũ angĩthondeka ngaari ta ĩyo, ĩrĩ na maĩ, riiko rĩa kũruga, gĩtanda gĩa gũkũnjwo na ũndũ ĩtangĩingĩria heho.

Kũndũ kũingĩ thĩinĩ wa thĩ ahunjia nĩ maambĩrĩirie gũthondeka ngaari ciao igatuĩka ta nyũmba. Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Victor Blackwell ooigire ũũ: “Nuhu ndaathomeire gwaka meri, na o na niĩ ndiarĩ na ũũgĩ o na mũnini wa gũthondeka ngaari ĩtuĩke nyũmba.” O na kũrĩ ũguo, nĩ aahotire gwaka.

Amwe arĩa maathondekete ngaari igatuĩka ta nyũmba nĩ Avery na Lovenia Bristow. Avery ooigire ũũ: “Ndaatũũraga ta nguru, tondũ ndaathiaga na nyũmba yakwa handũ hothe.” Mapainia acio maatungataga na Harvey na Anne Conrow arĩa nao maarĩ na nyũmba o ta ĩyo, ĩndĩ thingo ciayo ciarĩ cia maratathi maathondeketwo na rami. Kaingĩ magĩthamia nyũmba yao, icunjĩ imwe cia maratathi macio nĩ ciagũaga. Avery ooigire ũũ: “Gũtirĩ mũndũ woonete nyũmba ta ĩyo hau mbere, na gũtiacokire kuoneka ĩngĩ ta ĩyo!” Ĩndĩ, Avery ooigire atĩ Conrow na famĩlĩ yake maarĩ na “gĩkeno kĩnene mũno.” Nake Harvey Conrow aandĩkire ũũ: “Tũtioonaga ta kũrĩ kĩndũ tũraaga na ningĩ nĩ tweiguaga tũrĩ na ũgitĩri ũtungata-inĩ wa Jehova na tũkoona agĩtũrũmbũiya na wendo.” Conrow na mũtumia wake na anake ao erĩ nĩ maacokire magĩthiĩ Cukuru ya Gileadi, na magĩtũmwo bũrũri-inĩ wa Peru marĩ amishonarĩ.

O nayo famĩlĩ ya Battaino yarĩ thĩinĩ wa ũtungata wa ũpainia. Rĩrĩa Giusto na Vincenza Battaino maamenyire atĩ makiriĩ kũgĩa kaana, maathondekire kĩroori kĩao gĩgĩtuĩka nyũmba njega mũno ngũrani na hema iria maakoretwo magĩikara. Tondũ nĩ meendete mũno  ũtungata wao, maathire na mbere gũtungatĩra hamwe na kairĩtu kao makĩhunjagĩria andũ a Italy arĩa maaikaraga Amerika (U.S.).

Andũ aingĩ nĩ meetĩkagĩra ũhoro ũrĩa mwega, ĩndĩ arĩa athĩni na mataarĩ andĩke mawĩra, kaingĩ matiahotaga kũruta mĩhothi maaheo mabuku. Ithenya rĩa ũguo, maacenjanagia mabuku na indo ingĩ. Kũrĩ hĩndĩ ĩmwe mapainia erĩ maandĩkire indo 64 iria maacenjanĩtie mabuku nacio. Nyingĩ ciacio ciarĩ indo iria ciendagio thoko.

Kũrĩ hĩndĩ ĩmwe mũrũ wa Ithe witũ Fred Anderson aacemanirie na mũrĩmi weendaga mabuku maitũ maigana ũna. Mũrĩmi ũcio akĩnengera Anderson mĩwani yarĩ ya nyina, nake akĩmũnengera mabuku. Mũciĩ-inĩ ũrĩa warũmĩrĩire, mũndũ ũmwe akĩonania wendi wa gũthoma mabuku maitũ ĩndĩ akiuga ũũ: “Ndirĩ na mĩwani ya gũthoma.” O na kũrĩ ũguo, nĩ aahotire gũthoma wega na mĩwani ĩrĩa Anderson aahetwo, na nĩ ũndũ ũcio akĩruta mũhothi nĩ ũndũ wa mabuku na mĩwani ĩyo.

Nake mũrũ wa Ithe witũ Herbert Abbott aakuaga kĩaga kĩa ngũkũ ngaari-inĩ yake. Aacenjania mabuku na ngũkũ ithatũ kana inya, agacitwara thoko na thutha wa gũciendia akahũthĩra mbeca icio gwĩkĩra ngaari yake betũrũ. “Hihi nĩ kũrĩ hĩndĩ twaagaga mbeca? Nĩ kũrĩ hĩndĩ twaagaga, no tũtiarekaga ũndũ ũcio ũtũme tũtige ũtungata. Twamenya ngaari ĩrĩ na maguta, twathiaga na mbere tũrĩ na wĩtĩkio na mwĩhoko harĩ Jehova.”

Kwĩhotora biũ na kwĩhoka Jehova, nĩ gwateithirie andũ ake mahinda-inĩ macio maritũ. Mũthenya ũmwe kũrĩ na kĩhuhũkanio, Maxwell na Emmy Lewis maahonokire ciarera rĩrĩa ngaari yao yagwĩrĩirũo nĩ mũtĩ na ĩgĩtinanio maita merĩ. Maxwell aandĩkire ũũ: “Maũndũ macio matiarĩ mũhĩnga harĩ ithuĩ, na tũtioimire twĩcirĩtie gũtiga ũtungata. Kwarĩ na wĩra mũingĩ wa kũruta na nĩ tweharĩirie kũũruta.” Matiakuire ngoro, na kũgerera ũteithio wa arata, nĩ maahotire gũthondeka ngaari ĩyo yao rĩngĩ.

O na mahinda-inĩ maya maitũ maritũ, Aira a Jehova milioni nyingĩ marĩ na kĩyo, nĩ maronania roho o ta ũcio wa kwĩima. O ta mapainia acio a tene, nĩ twĩhotorete gũthiĩ na mbere na wĩra wa kũhunjia o nginya rĩrĩa Jehova akoiga nĩ warĩka.