Thiĩ harĩ ũhoro

Thiĩ harĩ ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ

O Harĩa Hothe Ũngĩkorũo, Thikagĩrĩria Mũgambo wa Jehova

O Harĩa Hothe Ũngĩkorũo, Thikagĩrĩria Mũgambo wa Jehova

“Namo matũ maku maiguage mũgambo na thutha waku . . . ũgĩkwĩra atĩrĩ, Ĩno nĩyo njĩra.”—ISA. 30:21.

1, 2. Jehova ahũthagĩra njĩra irĩkũ kwaranĩria na ndungata ciake?

KUUMA o hĩndĩ ya tene, Jehova nĩ akoretwo agĩtongoria andũ ake akĩhũthĩra njĩra itiganĩte. Nĩguo amaguũrĩrie ũrĩa gũgaikara thutha-inĩ, amwe aamaragĩria kũgerera kũrĩ araika, cioneki, kana iroto. Ningĩ Jehova nĩ aahũthagĩra njĩra icio kũhe andũ ake mawĩra. (Ndar. 7:89; Ezek. 1:1; Dan. 2:19) Nao angĩ nĩ maaheagwo ũtongoria nĩ Jehova kũgerera kũrĩ andũ arĩa aathuraga. O njĩra ĩrĩa yothe Jehova angĩahũthĩrire kwaria na andũ ake, arĩa maathĩkagĩra ũtongoria wake nĩ maarathimagwo.

2 Mahinda-inĩ maya Jehova ahũthagĩra Bibilia, roho wake mũtheru, na kĩũngano gũtongoria andũ ake. (Atũm. 9:31; 15:28; 2 Tim. 3:16, 17) Tũtaũkagĩrũo wega biũ nĩ ũtongoria ũrĩa atũheaga o ta arĩ ‘kũigua tũraigua mũgambo thutha witũ ũgĩtwĩra: “Ĩno nĩyo njĩra, gerai yo.”’ (Isa. 30:21) Ningĩ Jesu nĩ atũkinyagĩria mũgambo wa Jehova rĩrĩa aratongoria kĩũngano kũgerera “ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njũgĩ.” (Mat. 24:45) Tondũ ũhonokio witũ wĩhocetie harĩ wathĩki witũ, nĩ tũkũbatara kuoya ũtongoria ũcio na ũritũ.—Ahib. 5:9.

3. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma twage kuoya ũtongoria wa Jehova na ũritũ? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

3 Shaitani endaga tũhũthie ũtongoria ũrĩa tũheagwo nĩ Jehova tondũ nĩ oĩ no ũrehe ũhonokio. Makĩria ma ũguo, tondũ ‘ngoro itũ nĩ ĩhenanagia’ no ĩtũme twage kuoya ũtongoria wa Jehova na  ũritũ. (Jer. 17:9) Nĩ ũndũ ũcio, rekei twarĩrĩrie ũrĩa tũngĩhiũrania na mĩhĩnga ĩrĩa ĩngĩtũma twage gũthikĩrĩria mũgambo wa Ngai. Ningĩ nĩ tũkwarĩrĩria ũrĩa kũhoya Jehova kaingĩ kũngĩgitĩra ũrata witũ nake o na maũndũ maitũ mangĩkorũo matariĩ atĩa.

ŨRĨA TŨNGĨĨTIRIA MAWARA MA SHAITANI

4. Shaitani ahũthagĩra kĩĩ gũthũkia meciria ma andũ?

4 Shaitani ahũthagĩra mũhuhu na ũhoro wa maheeni nĩguo athũkie meciria ma andũ. (Thoma 1 Johana 5:19.) Kũrĩ na ũhoro mũingĩ ũtheremagio thĩinĩ wa thĩ yothe kũgerera ngathĩti, mabuku, redio, TV, na Intaneti. O na gũtuĩka indo icio no ikorũo na ũhoro wa bata, kaingĩ igaathagĩrĩria mĩtugo na mĩthiĩre ĩrĩa ĩrĩ mũgarũ na ithimi cia Jehova. (Jer. 2:13) Kwa ngerekano, nyũmba cia mohoro ciaragia ũhoro wa ihiko cia arũme kwa arũme na atumia gwa atumia ta arĩ ũndũ mwĩtĩkĩrĩku, na nĩ ũndũ ũcio andũ aingĩ monaga ũrĩa Bibilia yugaga igũrũ rĩgiĩ ngomanio ta icio ũrĩ mũhĩtũke nĩ mahinda.—1 Kor. 6:9, 10.

5. Tũngĩĩthema atĩa kũhĩngĩcwo nĩ mũhuhu wa Shaitani?

5 Andũ arĩa mendete ũthingu wa Ngai mangĩĩthema atĩa gũthũkio nĩ mũhuhu mũingĩ wa Shaitani ũrĩa ũrĩ kuo mahinda-inĩ maya? Mangĩhota atĩa gũkũũrana wega na ũũru? Nĩ na njĩra ya ‘kwĩmenyagĩrĩra kũringana na ũrĩa kiugo kĩa Ngai kiugĩte.’ (Thab. 119:9) Kiugo kĩa Ngai nĩ gĩtũheaga ũtongoria mwega ũrĩa ũngĩtũhotithia gũkũũrana ũhoro wa ma na ũhoro wa mũhuhu. (Thim. 23:23) Jesu oigire atĩ ‘kiugo o gĩothe kĩrĩa kiumaga kanua ka Ngai nĩkĩo gĩtũũragia mũndũ muoyo.’ (Mat. 4:4) Nĩ tũkũbatara kwĩruta ũrĩa tũngĩhũthĩra motaaro ma Bibilia ũtũũro-inĩ witũ. Kwa ngerekano, ihinda iraya mbere ya Musa kwandĩka watho wa Jehova wĩgiĩ ũtharia, Jusufu e mwanake nĩ aataũkĩirũo atĩ ũtharia nĩ mehia maitho-inĩ ma Ngai. Rĩrĩa mũtumia wa Potifaru aageragia kũmũheenia matharie nake, Jusufu ndaigana gwĩtĩkĩra. Ndoimire agĩĩte na rĩciria rĩa kũhĩtĩria Jehova. (Thoma Kĩambĩrĩria 39:7-9.) O na gũtuĩka mũtumia ũcio nĩ aamũthingatĩte ihinda iraya, Jusufu ndaarekire mũgambo wake ũtũme age kũigua mũgambo wa Ngai. Nĩguo mũndũ ahote gũkũũrana wega na ũũru nĩ harĩ bata mũno gũthikĩrĩria mũgambo wa Jehova na kũrega biũ gũthikĩrĩria mũhuhu ũrĩa Shaitani atheremagia.

6, 7. Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩguo twĩtheme ũtaaro mũhĩtanu wa Shaitani?

6 Nĩ ũndũ wa thĩ gũkorũo ĩiyũrĩtwo nĩ mawĩtĩkio na morutani mahĩtanu ma ndini, andũ aingĩ monaga ta gũtangĩhoteka mũndũ amenye ndini ĩrĩa ya ma. O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ aguũragia ũhoro wa ma kũrĩ arĩa othe mangĩenda kũmũthikĩrĩria. No mũhaka tũtue itua rĩa nũ tũrĩthikagĩrĩria. Tondũ gũtingĩhoteka gũthikĩrĩria mĩgambo ĩĩrĩ ihinda rĩmwe, tũkũbatara ‘kũmenya mũgambo’ wa Jesu na tũmũthikagĩrĩrie. Nĩwe Jehova aheete wĩra wa kũrĩithia ng’ondu ciake.—Thoma Johana 10:3-5.

7 Jesu oigire ũũ: ‘Menyagĩrĩrai ũrĩa mũiguaga.’ (Mar. 4:24) Jehova atũheaga ũtaaro  mwagĩrĩru na wa ĩmwe kwa ĩmwe, ĩndĩ no mũhaka tũũthikĩrĩrie biũ na njĩra ya kũhaarĩria ngoro citũ nĩguo ciwamũkĩre. Tũngĩaga kwĩmenyerera no tũthikĩrĩrie ũtaaro mũhĩtanu wa Shaitani handũ ha gũthikĩrĩria ũtaaro wa Ngai wa wendo. Ndũkanareke nyĩmbo njũru, video, tabarĩra cia TV, mabuku, arata, arutani, kana arĩa metagwo ataaramu matongorie ũtũũro waku.—Kol. 2:8.

8. (a) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ ngoro itũ ĩngĩtũma tũhĩtithio nĩ Shaitani? (b) Kũngĩthiĩ atĩa tũngĩhũthia maũndũ maronania tũrĩ na mathĩna ma kĩĩroho?

8 Shaitani nĩ oĩ atĩ nĩ tũrĩ mĩerekera ya mehia na nĩ ageragia gũtũgucĩrĩria nĩguo tũmĩrũmĩrĩre. Nĩ ũndũ ũcio, ndũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ o na hanini gũtũũria wĩkindĩru witũ. (Joh. 8:44-47) Tũngĩhota atĩa kũhiũrania na ũndũ ũcio? Ta wĩcirie mũndũ agucĩrĩirio mũno nĩ ikeno cia kahinda kanini nginya macũngĩrĩro-inĩ ageka ũndũ mũru atangĩreciririe no eke. (Rom. 7:15) Nĩ kĩĩ kĩngĩkorũo gĩtongoretie mũndũ ta ũcio gwĩka ũguo? No kũhoteke kahora kahora mũndũ ũcio nĩ aatigire gũthikĩrĩria mũgambo wa Jehova. Rĩngĩ na rĩngĩ nĩ aagire kuona kana akĩona na akĩhũthia maũndũ marĩa moonanagia atĩ ngoro yake ya mũhaano yarĩ na mathĩna. Kwa ngerekano, no kũhoteke nĩ aatigire kũhoya, akĩgonderera ũtungata-inĩ, kana akĩambĩrĩria gũtĩĩra mĩcemanio. Marigĩrĩrio-inĩ, agĩtoorio nĩ merirĩria make na agĩka ũndũ o ũrĩa oĩ nĩ mũru. No twĩtheme ihĩtia ta rĩu iritũ angĩkorũo nĩ tũrĩikaraga tũkĩroraga maũndũ marĩa mangĩtũrehera mathĩna ma kĩĩroho na tũkoya ikinya rĩa na ihenya kũmarũnga. Ningĩ angĩkorũo nĩ tũrathikĩrĩria mũgambo wa Jehova, nĩ tũrĩreganaga na maũndũ mothe ma aregenyũki.—Thim. 11:9.

9. Gũkũũrana mĩerekera ya mehia o tene nĩ kwa bata nĩkĩ?

9 Mũrimũ wa mũndũ ũngĩmenyeka o tene, muoyo wake no ũhonokio. O na ithuĩ no twĩtheme ũgwati wa kĩĩroho tũngĩkũũrana na ihenya mĩerekera ĩrĩa ĩngĩtũtongoria mehia-inĩ. Twarĩkia kũmĩmenya, nĩ ũndũ wa ũũgĩ kuoya ikinya rĩa na ihenya mbere ya ‘tũgwatĩtio nĩ mũtego wa Shaitani twĩkage wendi wake.’ (2 Tim. 2:26, The Holy Bible in Gĩkũyũ Language) Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa tũngĩmenya atĩ nĩ tũrekereirie mwĩcirĩrie na merirĩria maitũ matũme tũhũthie maũndũ marĩa Jehova eendaga twĩke? Tũtekũrĩa marĩĩgu, twagĩrĩirũo kũmũcokerera tũrĩ na wĩnyihia, twĩtĩkĩre biũ ũtaaro wake na tũmũthikĩrĩrie na ngoro itũ yothe. (Isa. 44:22) Nĩ wega kũririkana atĩ tũngĩtua itua rĩũru no rĩtũrehere mathĩna manene ũtũũro-inĩ witũ wothe thĩinĩ wa mũtabarĩre ũyũ. Na githĩ ndũkĩrĩ ũndũ wa bata kuoya ikinya rĩa na ihenya nĩguo twĩtheme kũingĩra mehia-inĩ!

Mĩbango mĩega ya maũndũ ma kĩĩroho ĩngĩkũgitĩra atĩa kuumana na mawara ma Shaitani? (Rora kĩbungo gĩa 4-9)

 ŨRĨA TŨNGĨTOORIA MWĨTĨO NA WENDI MŨNENE WA INDO CIA KĨĨMWĨRĨ

10, 11. (a) Ndariri imwe cia mwĩtĩo nĩ irĩkũ? (b) Twĩrutaga atĩa kuumana na ũrĩa Kora, Dathani, na Abiramu meekire?

10 Nĩ wega kũririkana atĩ ngoro itũ no ĩtũhĩtithie. Mĩerekera itũ ya mehia nĩ ĩtũgucagĩrĩria mũno. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũhoro wa mwĩtĩo na kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ. Wĩcirie ũrĩa mĩerekera ĩno ĩngĩtũma twage gũthikĩrĩria mũgambo wa Jehova na ũrĩa ĩngĩtũtongoria mathĩna-inĩ manene. Mũndũ mwĩtĩi eyonaga arĩ wa bata mũno. Ahota kuona ta arĩ na kĩhooto gĩa gwĩka o ũrĩa wothe angĩenda na atĩ hatirĩ mũndũ wagĩrĩirũo kũmwĩra ũrĩa egwĩka. Nĩ ũndũ ũcio, no eyone atĩ we ndagĩrĩirũo kũrũmĩrĩra ũtongoria na ũtaaro wa Akristiano arĩa angĩ, athuri a kĩũngano, o na kana wa ithondeka rĩa Jehova. Mũgambo wa Jehova ndũkoragwo na kĩene maitho-inĩ ma mũndũ ta ũcio.

11 Hĩndĩ ĩrĩa Aisiraeli maarĩ werũ-inĩ, Kora, Dathani, na Abiramu nĩ maaremeire ũtongoria wa Musa na Haruni. Nĩ ũndũ wa mwĩtĩo, aremi acio nĩ maabangire mĩbango yao kĩũmbe ya gũthathaiya Jehova. Jehova eekire atĩa nĩ ũndũ wa ũndũ ũcio? Nĩ aamaninire othe. (Ndar. 26:8-10) Ũndũ ũcio nĩ ũtũrutaga ũndũ wa bata mũno. Kũremera Jehova kũrehaga thĩna mũnene. Ningĩ nĩ wega kũririkana atĩ “mwĩgatho ũrũmagĩrĩrũo nĩ mwanangĩko.”—Thim. 16:18; Isa. 13:11.

12, 13. (a) Heana ngerekano ya kuonania ũrĩa kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ kũngĩrehera mũndũ thĩna. (b) Taarĩria ũrĩa mũndũ angĩkũria na ihenya wendi mũnene harĩ indo cia kĩĩmwĩrĩ angĩaga kwĩmenyerera.

12 Ningĩ ta wĩcirie ũhoro wa kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ. Kaingĩ mũndũ wendete mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ ndonaga bata wa kũrũmĩrĩra ithimi cia Jehova. Kuoya indo ciene atarĩ na rũtha ti ũndũ mũnene harĩ we. Rĩrĩa Naamani mũnene wa mbũtũ ya Suriata aahonirio mangũ, nĩ aaheire Elisha iheo, ĩndĩ mũnabii ũcio ndaigana gũciĩtĩkĩra. O na kũrĩ ũguo, Gehazi, ndungata ya Elisha nĩ eerirĩirie mũno iheo icio. Eeĩrire ũũ: “O ta ũrĩa Jehova atũũraga muoyo, nĩngũmuuma thutha [Naamani] ndeng’erete, ngamwĩgwate kĩndũ.” Elisha atekũmenya, Gehazi agĩkinyĩra Naamani na akĩhũthĩra maheeni nĩguo anengerũo “taranda ĩmwe ya betha, o na nguo cia magarũrĩra merĩ.” Gwathire atĩa nĩ ũndũ wa Gehazi gwĩka ũguo na kũheenia mũnabii wa Jehova? Nĩ ũndũ wa kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ, mangũ marĩa Naamani aarĩ namo maacokire kũrĩ Gehazi.—2 Ath. 5:20-27.

13 Kahora kahora, mũndũ ahota kwambĩrĩria kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ, na angĩaga kwĩmenyerera mwerekera ũcio no ũkũre na ihenya na ũmũtoorie. Ũhoro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Bibilia wĩgiĩ Akani nĩ wonanagia wega ũrĩa kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ kũngĩkorũo na ũgucĩrĩria mũnene. Ta rora wone ũrĩa Akani aakũririe na ihenya wendi mũnene harĩ indo cia kĩĩmwĩrĩ. Oigire ũũ: ‘Hĩndĩ ĩrĩa ndonire kabuti karaya kega mũno ga Kĩbabuloni thĩinĩ wa indo iria twatahĩte, o na cekeri magana merĩ cia betha, ona gĩkama gĩa thahabu gĩa cekeri mĩrongo ĩtano gĩgĩthimwo-rĩ, nĩndaciĩrirĩirie ngĩcioya.’ Handũ ha kũregana na merirĩria macio moru, Akani aaiyire indo icio na agĩcihitha hema-inĩ yake. Rĩrĩa mehia make moimbũkire, Joshua aamwĩrire atĩ nĩ ekũherithio nĩ Jehova. Mũthenya ũcio Akani marĩ na famĩlĩ yake maahũrirũo na mahiga nginya magĩkua . (Josh. 7:11, 21, 24, 25) Gũtirĩ mũndũ ũtangĩgwa mũtego-inĩ wa kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ. Nĩ ũndũ ũcio rekei ‘twĩmenyagĩrĩre nĩguo tũtikanagĩe na riitho iraya o na atĩa.’ (Luk. 12:15) O na gũtuĩka rĩmwe na rĩmwe no tũingĩrũo nĩ meciria moru, nĩ wega kwĩgirĩrĩria na kwaga kũrekereria merirĩria maitũ makũre matũme twĩhie.—Thoma Jakubu 1:14, 15.

14. Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa tũngĩmenya atĩ tũrĩ na mwerekera wa mwĩtĩo na kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ?

14 Mwĩtĩo na kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ  no kũrehere mũndũ thĩna mũnene. Gwĩcũrania moimĩrĩro ma gwĩka maũndũ moru nĩ kũrĩtũteithagia tũtikarekererie maũndũ ta macio matũme twage gũthikĩrĩria mũgambo wa Jehova. (Gũcok. 32:29) Thĩinĩ wa Bibilia, Ngai nĩ atwĩraga njĩra ĩrĩa twagĩrĩirũo nĩ kũrũmĩrĩra na ũrĩa tũngĩgunĩka twamĩrũmĩrĩra, na ningĩ agatwĩra moimĩrĩro ma kũrũmĩrĩra njĩra ĩrĩa ĩtagĩrĩire. Ngoro itũ ĩngĩtũtindĩka twĩcirie gwĩka ũndũ tũgĩtongorio nĩ mwĩtĩo kana kwenda mũno indo cia kĩĩmwĩrĩ, no ũkorũo ũrĩ ũndũ wa ũũgĩ gwĩciria moimĩrĩro ma gwĩka ũndũ ũcio. Nĩ twagĩrĩirũo gwĩcũrania ũrĩa gwĩka ũndũ mũru kũngĩtũrehera na kũrehere thĩna andũ arĩa twendete na makĩria gũthũkie ũrata witũ na Jehova.

ŨRĨA TŨNGĨIKARA HAKUHĨ BIŨ NA JEHOVA

15. Tũngĩĩruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Jesu?

15 Jehova atwendagĩra maũndũ mega. (Thab. 1:1-3) Atũheaga ũtongoria ũrĩa wagĩrĩire o hĩndĩ ĩrĩa tũraũbatara. (Thoma Ahibirania 4:16.) O na gũtuĩka Jesu aarĩ mũkinyanĩru, hingo ciothe eehokaga ũtongoria wa Jehova na nĩ ũndũ ũcio nĩ aamũhoyaga kaingĩ. Jehova nĩ aateithagia Jesu na akamũtongoria na njĩra cia magegania. Nĩ aatũmire araika mamũtungatĩre, akĩhũthĩra roho wake mũtheru kũmũteithia, na akĩmũtongoria rĩrĩa aathuuraga atũmwo arĩa 12. Ningĩ Jehova nĩ aiguĩkire akĩaria kuuma igũrũ akĩonania atĩ Jesu nĩ eetĩkĩrĩkĩte nĩwe na nĩ aamũnyitaga mbaru. (Mat. 3:17; 17:5; Mar. 1:12, 13; Luk. 6:12, 13; Joh. 12:28) O na ithuĩ nĩ tũkũbatara gũitũrũragĩra Jehova ngoro citũ mahoya-inĩ o ta ũrĩa Jesu eekaga. (Thab. 62:7, 8; Ahib. 5:7) Mahoya no matũteithie gũikara hakuhĩ na Jehova na gũtũũra kũringana na njĩra ĩramũgoocithia.

16. Jehova angĩtũteithia atĩa tũgĩe na ũhoti wa gũthikĩrĩria mũgambo wake?

16 O na gũtuĩka Jehova aheaga andũ othe ũtaaro wake, gũtirĩ mũndũ aringagĩrĩria aũrũmĩrĩre. Nĩ tũrĩbataraga kũmũhoya roho wake mũtheru, na nĩ arĩtũheaga roho ũcio na ũtana. (Thoma Luka 11:10-13.) O na kũrĩ ũguo, harĩ bata ‘twĩmenyagĩrĩre ũrĩa tũiguaga kana ũrĩa tũthikagĩrĩria.’ (Luk. 8:18) Kwa ngerekano, no ũkorũo ũrĩ ũndũ wa ũhinga mũndũ kũhoya Jehova amũteithie ndakaingĩre waganu-inĩ na hĩndĩ ĩyo no arathiĩ na mbere kwĩrorera mbica cia ũũra-thoni kana thenema cia waganu. Ma nĩ atĩ, tũrabatara gũtigĩrĩra atĩ tũrĩ maũndũ-inĩ kana kũndũ kũrĩa roho wa Jehova ũrĩ. Nĩ tũĩ atĩ roho wake nĩ ũkoragwo mĩcemanio-inĩ ya kĩũngano. Andũ aingĩ a Jehova nĩ methemete mogwati manene nĩ ũndũ wa gũthikĩrĩria mũgambo wa Jehova mĩcemanio-inĩ itũ. Nĩ ũndũ ũcio, makamenya merirĩria moru marĩa marakũra ngoro-inĩ ciao na makagarũrĩra mĩthiĩre yao.—Thab. 73:12-17; 143:10.

THIĨ NA MBERE GŨTHIKĨRĨRIA WEGA MŨGAMBO WA JEHOVA

17. Nĩkĩ nĩ ũgwati kwĩĩhoka?

17 Ta wĩcirie ũhoro wa Mũthamaki Daudi wa Isiraeli. Arĩ kamwana kanini, nĩ oragire Mũfilisiti ũrĩa wetagwo Goliathu. Daudi acokire agĩtuĩka mũthigari, mũthamaki, mũgitĩri, na mũndũ wa gũtua matua rũrĩrĩ-inĩ rwa Isiraeli. No rĩrĩa eeĩhokire, ngoro yake nĩ yamũheenirie agĩtharia na Bathi-sheba, na akĩbanga mũthuri wake, Uria, oragwo. Rĩrĩa Daudi aarũithirio, nĩ eetĩkĩrire mehia make arĩ na wĩnyihia na agĩthondeka rĩngĩ ũrata wake na Jehova.—Thab. 51:4, 6, 10, 11.

18. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũthiĩ na mbere gũthikĩrĩria mũgambo wa Jehova?

18 Rekei tũrũmagĩrĩre ũtaaro wa kwaga kwĩĩhoka ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa 1 Akorintho 10:12. Tondũ tũtingĩhota ‘gwĩthondekera mĩthiĩre itũ ithuĩ ene,’ macũngĩrĩro-inĩ no mũhaka tũthikĩrĩrie mũgambo wa Jehova kana wa Thũ yake. (Jer. 10:23) Rekei tũthiĩ na mbere kũhoya, kũrũmĩrĩra ũtongoria wa roho mũtheru, na hingo ciothe tũthikagĩrĩrie biũ mũgambo wa Jehova.