1. Nĩ ũhoti ũrĩkũ tũkoragwo naguo ũngĩtũteithia kwĩgerekania na ngumo cia Jehova?

JEHOVA nĩ atũheete ũhoti wa kwĩĩkĩra iratũ-inĩ cia andũ arĩa angĩ. No tũhote gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa maraigua o na angĩkorũo tũtirĩ twekora ũndũ-inĩ ta ũrĩa marahiũrania naguo. (Thoma Aefeso 5:1, 2.) Tũngĩhũthĩra wega atĩa kĩheo kĩu Ngai atũheete? Tũngĩka atĩa nĩguo twĩtheme gũkĩhũthĩra na njĩra njũru?

2. Jehova aiguaga atĩa rĩrĩa tũranyamarĩka?

² Nĩ tũkenaga mũno nĩ kũmenya atĩ Jehova nĩ erĩire Akristiano aitĩrĩrie maguta muoyo ũtangĩkua kũrĩa igũrũ, na Akristiano a “ng’ondu ingĩ” muoyo wa tene na tene gũkũ thĩ. (Joh. 10:16; 17:3; 1 Kor. 15:53) Arĩa magaatũũra igũrũ na arĩa magaatũũra gũkũ thĩ matigaacoka kũnyamarĩka rĩngĩ. Jehova nĩ ataũkagĩrũo nĩ ruo rũrĩa tũcemanagia naruo, o ta ũrĩa aataũkagĩrũo nĩ ruo rũrĩa Aisiraeli maacemanagia naruo rĩrĩa maarĩ ngombo Misiri. Ma nĩ atĩ, “mathĩna-inĩ mao mothe-rĩ, o nake nĩaathĩnĩkire.” (Isa. 63:9) Mĩaka mĩingĩ thutha ũcio, Ayahudi maarĩ na guoya nĩ ũndũ wa thũ iria ciamokagĩrĩra magĩaka rĩngĩ hekarũ, ĩndĩ Ngai aamerire ũũ: ‘Mũndũ ũrĩa wothe ũmũhutagia inyuĩ, no ta kĩũma kĩa  riitho rĩakwa mwene aahutia.’ (Zek. 2:8) O ta ũrĩa mũtumia aiguagĩra kaana gake tha, noguo Jehova aiguagĩra andũ ake tha na akamateithia. (Isa. 49:15) Na njĩra nguhĩ, Jehova no ahote kwĩĩkĩra iratũ-inĩ cia andũ arĩa angĩ, na ona ithuĩ nĩ atũheete ũhoti ũcio.—Thab. 103:13, 14.

3. Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Jesu nĩ aarĩ tha?

³ Jesu nĩ aataũkagĩrũo nĩ ruo rwa andũ arĩa angĩ, nginya arĩa maahiũranagia na maũndũ we ataacemanĩtie namo. Kwa ngerekano, nĩ aamenyaga atĩ andũ aingĩ maarĩ na ũtũũro mũritũ na nĩ meetigĩrĩte atongoria a ndini. Atongoria acio nĩ maamahenagia na makamatitikithia mawatho maingĩ ma gwĩtungĩra. (Mat. 23:4; Mar. 7:1-5; Joh. 7:13) Gũtirĩ hĩndĩ Jesu aakoretwo arĩ na guoya o na kana akaheenio, no nĩ angĩahotire gũtaũkĩrũo nĩ maũndũ we ataacemanĩtie namo. Nĩ ũndũ ũcio, “rĩrĩa onire mĩrũrũngano ya andũ, akĩmaiguĩra tha, nĩ ũndũ nĩmaanyamarĩkĩte, na makahurunjũka ta mbũri itarĩ na mũrĩithi.” (Mat. 9:36) O ta Ithe, Jesu nĩ onanirie wendo na tha.—Thab. 103:8.

4. Jesu aahutagio atĩa ona andũ makĩnyamarĩka?

⁴ Jesu ona andũ makĩnyamarĩka, nĩ aamonagia wendo. Nĩ ũndũ ũcio, onanirie wendo o ta wa Ithe. Kwa ngerekano, hĩndĩ ĩmwe thutha wa Jesu na atũmwo ake gũkorũo marutĩte wĩra mũnene wa kũhunjia, meendaga gũthiĩ handũ hatarĩ andũ nĩguo makahurũke. Ĩndĩ, akĩona kĩrĩndĩ kĩnene kĩmwetereire, agĩkĩiguĩra tha, “agĩitĩka kũmaruta mohoro maingĩ.”—Mar. 6:30, 31, 34.

5, 6. Nĩguo tũhote kwĩgerekania na wendo wa Ngai twagĩrĩirũo nĩ gwĩka atĩa? Heana ngerekano. (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

⁵ Tũngĩĩgerekania atĩa na wendo wa Jehova? Ta wĩcirie ũhoro wa ngerekano ĩno. Mwanake ũmwe Mũkristiano ũrĩa tũgwĩta Alan, nĩ areciria mũno ũhoro wa mũrũ wa Ithe witũ ũmwe mũkũrũ, ũrĩa ũtahotaga gũthoma nĩ ũndũ wa thĩna wa maitho. Ningĩ nĩ ũndũ wa thĩna wa magũrũ, ndũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ harĩ we kũhunjia nyũmba kwa nyũmba. Alan akaririkana ciugo ici cia Jesu: “O ũrĩa mwendaga gwĩkwo nĩ andũ, mekagei o ũguo.” (Luk. 6:31) Nĩ ũndũ ũcio Alan akeyũria ũũ: ‘Nĩ ũndũ ũrĩkũ ingĩenda gwĩkwo nĩ andũ arĩa angĩ?’ Akoiga ũũ: ‘Ingĩenda moke tũhũũre mũbira nao.’ No rĩrĩ mũrũ wa Ithe witũ ũcio mũkũrũ no ahote kũhũũra mũbira? Ciugo icio cia Jesu ironania atĩ nĩ twagĩrĩirũo kwĩyũria ũũ: ‘Korũo nĩ niĩ ndĩrahiũrania na ũndũ ta wa mũndũ ũyũ-rĩ, ingĩenda anjĩkĩre atĩa?’

⁶ O na gũtuĩka Alan ti mũndũ mũkũrũ, arĩ na ũhoti wa gũtaũkĩrũo nĩ maũndũ atarĩ acemania namo. Nĩ ũndũ ũcio, akahũthĩra mahinda hamwe na mũrũ wa Ithe witũ ũcio mũkũrũ na akamũthikĩrĩria arĩ na wendo. Kahora kahora, agataũkĩrũo kĩrĩa gĩtũmaga ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ mũrũ wa Ithe witũ ũcio gũthoma Bibilia na gũthiĩ na magũrũ kũhunjia nyũmba kwa nyũmba. Arĩkia gũtaũkĩrũo nĩ mathĩna ma mũrũ wa Ithe witũ ũcio, Alan akona ũteithio ũrĩa ũrabatarania na akaigua akĩenda kũmũteithia. O na ithuĩ no twĩke ũguo. Nĩguo tũhote kwĩgerekania na wendo wa Ngai, no mũhaka twĩĩkĩre iratũ-inĩ cia aarĩ na ariũ a Ithe witũ.—1 Kor. 12:26.

7. Tũngĩka atĩa nĩguo tũtaũkĩrũo nĩ ruo rwa andũ arĩa angĩ?

⁷ Ti hĩndĩ ciothe ũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ gũtaũkĩrũo nĩ ruo rũrĩa andũ arĩa angĩ marahiũrania naruo makĩria angĩkorũo tũtirĩ twekora mathĩna-inĩ ta marĩa marĩ namo. Amwe nĩ maranyamarĩka nĩ ũndũ wa mũrimũ, ũkũrũ, kana gũkorũo magurarĩtio. Angĩ nao nĩ marahiũrania na mathĩna ma kĩĩmeciria nĩ ũndũ wa gũkua ngoro,  kũhiũka nda nĩ ũndũ maũndũ maritũ manacemania namo, kana gũkorũo mekĩtwo maũndũ moru. Kũrĩ angĩ nao makoragwo thĩinĩ wa famĩlĩ igayũkanĩte kĩĩndini kana famĩlĩ-inĩ cia mũciari ũmwe. Gũtirĩ mũndũ ũtakoragwo na thĩna arahiũrania naguo, na kaingĩ ũkoragwo ũrĩ thĩna ithuĩ tũtarĩ twacemania naguo. Tũngĩonania wendo ta wa Ngai atĩa harĩ mũndũ ũrĩ na thĩna ta ũcio? Nĩ na njĩra ya kũmũthikĩrĩria na kinyi nginya tũtaũkĩrũo wega nĩ ũrĩa araigua. Gwĩka ũguo, nĩ gũgũtũteithia twĩgerekanie na wendo wa Jehova na njĩra ya kũhe mũndũ ũcio ũteithio ũrĩa arabatara. O na gũtuĩka gũtirĩ mũndũ ũbataraga ũteithio ta wa ũrĩa ũngĩ, no tũhote kũũmĩrĩria andũ kana kũmahe ũteithio wa mũthemba ũngĩ.—Thoma Aroma 12:15; 1 Petero 3:8.

8. Nĩ kĩĩ gĩateithagia Jesu kuonania ũtugi?

⁸ Jesu oigire atĩ “Ũrĩa-wĩ-Igũrũ-mũno . . . nĩatugaga arĩa matacokagia ngatho, o na arĩa oru.” (Luk. 6:35) Ma nĩ atĩ, Jesu nĩ eegerekanagia na ũtugi wa Ngai. Nĩ kĩĩ kĩamũteithagia gwĩka ũguo? Nĩ eeciragia ũrĩa ciugo na ciĩko ciake ingĩahutirie andũ arĩa angĩ. Kwa ngerekano, mũtumia ũmwe warĩ mwĩhia nĩ aathire kũrĩ Jesu akĩrĩraga na akĩmũihũgia nyarĩrĩ na maithori make. Jesu nĩ aataũkĩirũo atĩ mũtumia ũcio nĩ eerirĩte biũ, na nĩ aamenyaga ũrĩa angĩakuire ngoro korũo nĩ aagire kũmwarĩria na ũtugi. Nĩ ũndũ ũcio, Jesu akĩmũgathĩrĩria na akĩmuohera. Rĩrĩa Mũfarisai ũmwe aaiguire ũũru nĩ ũndũ wa ũrĩa Jesu eekĩire mũtumia ũcio, o nake, Jesu aamwarĩirie na ũtugi.—Luk. 7:36-48.

9. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kwĩgerekania na ũtugi wa Jehova? Heana ngerekano.

⁹ Tũngĩĩgerekania atĩa na ũtugi wa Jehova? Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: “Ngombo ya Mwathani ndĩagĩrĩirũo nĩ gũtuĩka mũũgitani, nĩ kaba atuĩke mũndũ wĩkindĩire kana ũrĩ na ũtaũku harĩ andũ othe, mũndũ ũũĩ kũrutana, na mũkirĩrĩria.” (2 Tim. 2:24) Mũndũ ũrĩ na ũtaũku nĩ ahotaga kũmenya ũrĩa egwĩka nĩguo etheme gũtuuria andũ arĩa angĩ. Ta wĩcirie ũrĩa tũngĩonania ũtugi maũndũ-inĩ maya: Mũnene witũ wĩra-inĩ ndararuta wĩra wake wega. Tũgwĩka atĩa? Mũrũ wa Ithe witũ agoka mĩcemanio thutha wa gũikara mĩeri mĩingĩ atokĩte. Tũkũmwĩra atĩa? Tũkĩhunjia mũndũ agatwĩra ũũ: “Niĩ ndĩ na wĩra mũingĩ.” Hihi nĩ tũkũmwĩciria? Ũrĩ mũciĩ, mũthuri kana mũtumia waku agakũũria ũũ: “Waagĩte kũnjĩra mĩbango ya Njuuma nĩkĩ?” Hihi nĩ ũkũmũcokeria na njĩra ya ũtugi? Tũngĩĩkĩra iratũ-inĩ cia andũ arĩa angĩ na tũgerie gwĩciria ũrĩa ciugo na ciĩko ciitũ ingĩmahutia, no tũhote kũmenya ũrĩa tũngĩmaarĩria kana tũngĩmekĩra na njĩra ĩronania nĩ tũregerekania na ũtugi wa Jehova.—Thoma Thimo 15:28.

10, 11. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kwĩgerekania na ũũgĩ wa Jehova? Heana ngerekano.

¹⁰ Ningĩ gũkorũo tũrĩ na ũhoti wa gũtaũkĩrũo nĩ maũndũ tũtarĩ twacemania namo, no gũtũteithie kwĩgerekania na ũũgĩ wa Jehova na gwĩciria kabere moimĩrĩro ma ciĩko ciitũ. Ũũgĩ nĩ ĩmwe ya ngumo iria nene cia Jehova, na angĩenda, no ahote kuona mbere nginya moimĩrĩro marĩa manini ma ciĩko imwe. O na gũtuĩka ithuĩ tũtirĩ na ũhoti ta ũcio, no tũhote gwĩciria kabere ũrĩa kũngĩthiĩ tũngĩka ũndũ mũna. Tũtiagĩrĩirũo nĩ kũhaana ta Aisiraeli tondũ o matiigana gwĩciria kabere ũrĩa kũngĩathire maremera Ngai. O na Jehova amekĩire maũndũ maingĩ, Musa nĩ aamenyaga atĩ nĩ mangĩaremeire Jehova. Aainire rwĩmbo rũrũ kĩrĩndĩ gĩothe  gĩa Isiraeli gĩkĩĩiguagĩra: “Nĩ rũrĩrĩ rwagĩte ũũgĩ cira-inĩ, na rũtirĩ ũmenyi wa maũndũ thĩinĩ waruo. Na arĩ korũo andũ aruo nĩ ogĩ nĩguo mamenye ũhoro ũyũ, na mecirie ũrĩa ũhoro wao wa kũrigĩrĩria ũgaikara!”—Gũcok. 31:29, 30; 32:28, 29.

¹¹ Nĩguo twĩgerekanie na ũũgĩ wa Ngai, nĩ wega kwamba gwĩciria kana kũhũũra mbica moimĩrĩro ma ciĩko ciitũ. Kwa ngerekano, angĩkorũo ũrĩ na ndũgũ na mũndũ mũrenda kũhikania nake, nĩ ũkũbatara kũririkana atĩ ihinda-inĩ rĩu ti ũndũ mũhũthũ kwĩgirĩrĩria merirĩria ma ngomanio. Nĩ ũndũ ũcio, wĩtheme gwĩka ũndũ o wothe ũngĩthũkia ũrata waku wa goro hamwe na Jehova. Rũmĩrĩra ũtaaro ũyũ wa Jehova wa ũũgĩ: “Mũndũ mũbarĩrĩri onaga gũkĩgĩa ũũru, akehitha, no arĩa matarĩ ogĩ mathiagĩrĩra o na mbere, magakĩya kũhera.”—Thim. 22:3.

12. Methugunda mangĩtũingĩria ũgwati-inĩ atĩa?

¹² Mũndũ mũũgĩ nĩ amenyaga atĩ methugunda matariĩ ta mwaki. Mwaki no ũkorũo na ũteithio tũngĩũhũthĩra na njĩra njega, hihi ta kũruga irio. O na kũrĩ ũguo, tũngĩaga kũũmenyerera no ũcine nyũmba na ũtũniine. O ũndũ ũmwe na ũcio, gũthugunda maũndũ mega no gũtũteithie kwĩgerekania na Jehova. Ĩndĩ gũthugundaga maũndũ ma waganu no gũtũingĩrie ũgwati-inĩ. Kwa ngerekano, tũngĩmenyera kũhũũra mbica tũgĩka maũndũ moru, no twĩrirĩrie maũndũ macio mũno nginya tũmeke. Gũthugunda maũndũ ma waganu no gũthũkie biũ ũrata witũ na Jehova.—Thoma Jakubu 1:14, 15.

13. No kũhoteke Hawa aahũũrire mbica agĩtũũra ũtũũro wa mũthemba ũrĩkũ?

¹³ Ta wĩcirie ũrĩa Hawa aakũririe merirĩria ma kũrĩa itunda rĩrĩa maagirĩtio rĩa “mũtĩ ũrĩa wa kũmenyithania wega o na ũũru.” (Kĩam. 2:16, 17) Nyamũ ya thĩ yamwĩrire ũũ: “Aca, ti atĩ no mũhaka mũgakua, nĩ gũkorũo Ngai nĩoĩ atĩ mũthenya ũrĩa mũkamarĩa, hĩndĩ ĩo maitho manyu nĩmakahingũka, mũtuĩke o ta Ngai, mũmenyage wega o na ũũru.” Hawa ‘akĩona atĩ mũtĩ ũcio nĩ mwega wa kuuma irio, o na atĩ nĩ wa kwendeka ũkĩonwo na maitho.’ Moimĩrĩro maarĩ marĩkũ? “Agĩgĩtua maciaro maguo, akĩmarĩa; o na ningĩ akĩhe mũthuriwe o nake, o nake akĩrĩa.” (Kĩam. 3:1-6) No kũhoteke Hawa aagucĩrĩirio nĩ rĩĩciria rĩa Shaitani rĩa atĩ handũ ha kwĩragwo nĩ ũndũ ũrĩkũ mwega kana mũũru, nĩwe ũrĩĩmenyagĩra. Mwĩcirĩrie ũcio warĩ na moimĩrĩro moru mũno! Kũgerera kũrĩ mũthuriwe Adamu, ‘mehia magĩtonya gũkũ thĩ, nakĩo gĩkuũ gĩgĩtonya nĩ ũndũ wa mehia.’—Rom. 5:12.

14. Bibilia ĩtũteithagia atĩa gwĩthema gwĩka maũndũ ma waganu?

 ¹⁴ Mehia marĩa Hawa eekire mũgũnda-inĩ wa Edeni matiarĩ ma ngomanio. O na kũrĩ ũguo, Jesu nĩ onanirie atĩ nĩ ũũru mũndũ kũhũũra mbica agĩka maũndũ ma waganu. Oigire ũũ: “Mũndũ o wothe ũngĩrora mũndũ-wa-nja na amwĩrirĩrie, nĩarĩkĩtie gũtharia nake ngoro-inĩ yake.” (Mat. 5:28) Makĩria ma ũguo, Paulo aaheanire mũkaana ũyũ: “Mũtigatũũre mũhaaragĩria ũhoro wa mwĩrĩ, nĩguo mũhũnagie merirĩria maguo.”—Rom. 13:14.

15. Nĩ ũtonga wa mũthemba ũrĩkũ twagĩrĩirũo kwĩigĩra, na nĩkĩ?

¹⁵ Ũgwati ũngĩ nĩ wa mũndũ kũhũũra mbica atongete mũno handũ ha gũthingata maũndũ ma Ũthamaki. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, ũtonga wa mũndũ gĩtonga ‘ũhaana ta rũthingo rũraya na igũrũ, we akĩĩgereria.’ (Thim. 18:11) Jesu nĩ aaheanire rũgano rwa kuonania kĩeha kĩrĩa mũndũ ũrĩa “wĩigagĩra mũthithũ wa indo we mwene, na ndatongete na ũhoro wa Ngai” akoragwo nakĩo. (Luk. 12:16-21) Jehova nĩ akenaga rĩrĩa tũreka maũndũ marĩa mamũkenagia. (Thim. 27:11) Na githĩ tũtikenaga mũno rĩrĩa tũretĩkĩrĩka nĩ Jehova nĩ ũndũ wa kwĩigĩra “ũtonga igũrũ”! (Mat. 6:20) Ũrata hamwe na Jehova nĩguo ũtonga ũrĩa mũnene mũno tũngĩkorũo naguo.

16. Nĩ njĩra ĩrĩkũ ĩmwe ĩngĩtũteithia kũnyihanyihia mĩtangĩko?

¹⁶ Ta wĩcirie ũrĩa tũngĩkorũo na mĩtangĩko mĩingĩ angĩkorũo tũrekĩra kĩyo kwĩigĩra “ũtonga gũkũ thĩ.” (Mat. 6:19) Jesu nĩ aahũthĩrire ngerekano yonanagia atĩ maũndũ ma Ũthamaki no matharario nĩ “mĩhang’o ya gũkũ thĩ, na maheni ma ũtonga.” (Mat. 13:18, 19, 22) O na angĩkorũo ti mbeca maratangĩkĩra, andũ amwe maikaraga magĩciiragia ũrĩa mangĩkorũo nĩ maũndũ moru. Ĩndĩ, mĩtangĩko mĩnene no ĩthũkie ũgima witũ wa mwĩrĩ na wa kĩĩroho. Rekei twĩhoke Jehova na tũririkane atĩ “ũritũ ũrĩ ngoro ya mũndũ ũtũmaga ĩiname, ĩndĩ kwarĩrio wega nĩ gũkena gũtũmaga ĩkene.” (Thim. 12:25) Ciugo njega cia gwĩkĩra ngoro kuuma kũrĩ mũndũ ũrataũkĩrũo wega nĩ maũndũ maitũ no gũtũme ngoro itũ ĩkene. Kwaria na mũndũ ũrĩ na mawoni ta ma Jehova, akorũo nĩ mũciari, mũndũ ũrĩa tũhikanĩtie nake, kana mũrata twĩhokete, no gũtũteithie kũnyihanyihia mĩtangĩko.

17. Jehova atũteithagia atĩa tũhote kũhiũrania na mĩtangĩko?

¹⁷ Jehova nowe ũtaũkagĩrũo biũ nĩ mĩtangĩko itũ. Paulo aandĩkire ũũ: “Tigagai gwĩtanga nĩ ũndũ o na ũrĩkũ: no rĩrĩ, menyithagiai Ngai maũndũ marĩa mothe mwendaga, mũkĩmũhoyaga na mũkĩmũthaithaga, hamwe na kũmũcokeria ngatho. Naguo thayũ wa Ngai, ũrĩa ũtangĩmenyeka ũrĩa ũtariĩ, nĩũrĩikaragia ngoro cianyu o na gwĩciria kwanyu nakuo thĩinĩ wa Kristo Jesu.” (Afil. 4:6, 7) Wĩciragie ũhoro wa arĩa matũteithagia nĩguo tũtigathũkio kĩĩroho—aarĩ na ariũ a Ithe witũ, athuri a kĩũngano, ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete na njũgĩ, araika, Jesu, na Jehova we mwene.

18. Kwĩĩkĩra iratũ-inĩ cia andũ arĩa angĩ kũngĩtũteithia atĩa?

¹⁸ O ta ũrĩa tuona, kwĩĩkĩra iratũ-inĩ cia andũ arĩa angĩ no gũtũteithie kwĩgerekania na ngumo cia Jehova, ta ya wendo. (1 Tim. 1:11, New World Translation; 1 Joh. 4:8) Nĩ tũrĩkoragwo na gĩkeno tuonania wendo wa ma, tweciria kabere moimĩrĩro ma ciĩko citũ, na twethema mĩtangĩko ĩrĩa ĩngĩtũniinĩra gĩkeno. Nĩ ũndũ ũcio, rekei tũhũũrage mbica ũrĩa ũtũũro ũgaakorũo ũhaana rungu rwa Ũthamaki wa Ngai na twĩkage o ũrĩa wothe tũngĩhota kwĩgerekania na Jehova.—Rom. 12:12.