1, 2. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũmwe wonanagia atĩ Jesu nĩ akoragwo na wendo mũnene harĩ andũ?

NJĨRA ĩrĩa nene mũno Jehova onanirie nayo ũũgĩ wake mũingĩ nĩ kũgerera kũũmba Mũriũ wake wa irigithathi. Jesu aarutithanagia wĩra na Ithe arĩ “njorua ya wĩra.” No tũhũũre mbica gĩkeno na kũiganĩra kũrĩa aagĩire nakuo rĩrĩa Ithe “aathondekire igũrũ,” na ‘agĩkurura mĩkaro ya gĩtina gĩa thĩ.’ O na kũrĩ ũguo, harĩ indo iria ciothe ciombĩtwo, ‘kĩrĩa gĩakenagia Jesu makĩria nĩ rũruka rwa andũ.’ (Thim. 8:22-31) Hatarĩ nganja, kuuma o kĩambĩrĩria, Jesu nĩ eendete andũ mũno.

² Thutha-inĩ, nĩ ũndũ wa wĩhokeku na wendo wake harĩ Ithe, o hamwe na wendo wake mũnene harĩ “rũruka rwa andũ,” Mũriũ ũcio wa Irigithathi wa Ngai nĩ “ecuumire kana akĩĩnyihia,” agĩtuĩka wa kũhaananio na andũ a gũkũ thĩ. Eekire ũguo nĩguo arute muoyo wake “ũtuĩke wa gũkũũra andũ aingĩ.” (Afil. 2:5-8; Mat. 20:28) Na githĩ ũcio ti wendo mũnene mũno harĩ andũ! Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, Ngai nĩ aamũheire hinya wa kũringa ciama. Ciama icio nĩ cioonanirie atĩ nĩ eendete andũ mũno. Na nĩ ũndũ ũcio akĩonania kabere maũndũ ma magegania  marĩa megwĩkĩka thĩinĩ wa thĩ yothe ica ikũhĩ.

3. Nĩ kĩĩ rĩu tũkwarĩrĩria?

³ Ningĩ rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, ‘nĩ aahunjagia ũhoro-ũrĩa-mwega wa Ũthamaki wa Ngai.’ (Luk. 4:43) Jesu nĩ aamenyaga atĩ Ũthamaki ũcio nĩguo ũgaatheria rĩĩtwa rĩa Ithe na ningĩ nĩguo ũkaarehe kĩhonia gĩa gũtũũra kĩa mathĩna mothe ma andũ. Jesu arĩ wĩra-inĩ wa kũhunjia nĩ aaringire ciama nyingĩ. Ciama icio nĩ cioonanirie ũrĩa arũmbũyagia andũ othe na njĩra nene. Ũndũ ũcio nĩ wa bata harĩ ithuĩ nĩkĩ? Nĩ tondũ maũndũ marĩa eekire nĩ matũmaga tũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro kĩa ihinda rĩrĩa rĩroka. Rekei rĩu twarĩrĩrie ciama inya cia Jesu.

4. Taarĩria ũrĩa gwathire rĩrĩa Jesu aacemanirie na mũndũ warĩ na mangũ.

⁴ Jesu arĩ ũtungata-inĩ wake nĩ aathire itũũra-inĩ rĩa Galili, na arĩ kũu agĩcemania na mũndũ warĩ na mũrimũ mũru wa mangũ. (Mar. 1:39, 40) Luka ũrĩa warĩ ndagĩtarĩ nĩ aagwetire ciugo cionanagia ũrĩa mũndũ ũcio aatoretio. Oigire atĩ aarĩ na “mangũ mwĩrĩ wothe.” (Luk. 5:12) Bibilia yugaga atĩ hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio warĩ na mangũ onire Jesu, ‘akĩmũturĩria ndu akĩmũthaithaga, akĩmwĩra atĩrĩ, Ũngĩenda-rĩ, wahota kũũhonia there.’ Mũndũ ũcio ndaarĩ na nganja o na hanini atĩ Jesu aarĩ na hinya wa kũmũhonia, ĩndĩ ũrĩa eendaga kũmenya nĩ kana Jesu aarĩ na wendi wa gwĩka ũguo. Hihi Jesu angĩaiyũkirie ihoya rĩa mũndũ ũcio atĩa? No kũhoteke mũndũ ũcio nĩ aathũkangĩtio nĩ mũrimũ ũcio mũno. Hihi Jesu eeciririe atĩa amuona? Hihi angĩekire ta Afarisai arĩa mataakoragwo na tha na mũndũ mũrũaru mangũ? Korũo nĩwe ũngĩekire atĩa?

5. Rĩrĩa Jesu aahonagia mũndũ ũrĩa warĩ na mangũ-rĩ, nĩ kĩĩ kĩamũtindĩkire kuuga “Nĩngwenda”?

⁵ Kũringana na Watho wa Musa, mũndũ ũcio aagĩrĩirũo nĩ kwanĩrĩra oige, “Ndĩ na thaahu! ndĩ na thaahu!” Ĩndĩ no kũhoteke ndekire ũguo. Handũ ha Jesu kũrakarĩra mũndũ ũcio, aamũrũmbũyirie na agĩkorũo ehaarĩirie kũmũteithia. (Alaw. 13:43-46, The Holy Bible in Gĩkũyũ Language) O na gũtuĩka tũtiũĩ biũ ũrĩa Jesu eeciragia, nĩ tũhotaga kũmenya kĩrĩa kĩarĩ ngoro-inĩ yake. Nĩ ũndũ wa gũtindĩkwo nĩ tha, Jesu eekire ũndũ wa magegania. Aatambũrũkirie guoko gwake akĩhutia mũndũ ũcio warĩ na mangũ, agĩcoka akiuga ũũ arĩ na ũmĩrĩru na tha “nĩngwenda; honio ũthere. Na kahinda o kau mangũ makĩmũtiga, agĩthera.” (Luk. 5:13) Hatarĩ nganja, hinya wa Jehova nĩguo wahotithirie Kristo kũringa kĩama kĩu na ningĩ ũkĩmũhotithia kuonania atĩ nĩ eendete andũ mũno.—Luk. 5:17.

6. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa mwanya wĩgiĩ ciama iria Jesu aaringaga, na cionanagia atĩa?

⁶ Hinya wa Ngai nĩ wahotithirie Jesu Kristo kũringa ciama nyingĩ cia magegania. Ndaahonirie andũ o mũrimũ wa mangũ, ĩndĩ aamahonirie mĩrimũ na mawathe ma mĩthemba mĩingĩ. Bibilia yugaga ũũ: “Kĩrĩndĩ kĩona andũ mataahotaga kwaria makĩaria wega, na cionje ihonete, na ithua igĩĩtwara wega, na atumumu makĩona-rĩ, gĩgĩkĩgega.” (Mat. 15:31) Mahinda-inĩ maya kũrĩ hĩndĩ mandagĩtarĩ mabataraga gũcenjia ciĩga imwe cia mũndũ mũrũaru makamwĩkĩra cia mũndũ ũngĩ, no Jesu aahonagia ciĩga icio ndwaru! Ningĩ aahonagia andũ o hau hau, na rĩmwe na rĩmwe akamahonia o na atarĩ hakuhĩ nao. (Joh. 4:46-54) Ngerekano icio cionanagia atĩa? Cionanagia atĩ Mũthamaki witũ Jesu Kristo, arĩ na hinya na wendi wa kweheria biũ mĩrimũ yothe. Kũmenya  ũrĩa Jesu eekagĩra andũ nĩ gũtũmaga tũgĩe na ũũma biũ atĩ ũrathi ũyũ nĩ ũkaahinga thĩinĩ wa thĩ njerũ: “Ũcio ũtarĩ na hinya, o ũcio mwagi-rĩ, nĩarĩmũiguagĩra tha.” (Thab. 72:13) Hĩndĩ ĩyo Jesu nĩ akaahingia wendi wake wa gũteithia arĩa othe ahinyĩrĩrĩku.

7, 8. Taarĩria ũrĩa gwathire nĩguo Jesu acemanie na mũndũ ũrĩa warĩ mũrũaru iria-inĩ rĩa Bethesida.

⁷ Mĩeri mĩnini thutha wa kũhonia mũndũ ũrĩa warĩ na mangũ itũũra-inĩ rĩa Galili, Jesu nĩ oimire kũu agĩthiĩ Judea kũhunjia ũhoro mwega wa Ũthamaki wa Ngai. No mũhaka akorũo andũ ngiri nyingĩ nĩ maagunĩkire nĩ ndũmĩrĩri yake na makĩhutio nĩ wendo wake. Hatarĩ nganja, Jesu nĩ eendete kũhunjĩria arĩa athĩni ũhoro-ũrĩa mwega, kũhunjia atĩ arĩa mohetwo mohorũo, na kũũmĩrĩria arĩa athuthĩku Ngoro.—Isa. 61:1, 2; Luk. 4:18-21.

⁸ Rĩrĩa mweri wa Nisani wakinyire, nĩ ũndũ wa gwathĩkĩra watho wa Ithe, Jesu nĩ aathire Jerusalemu gũkũngũĩra Pasaka. Thĩinĩ wa itũũra rĩu rĩa Jerusalemu kwarĩ na mĩhang’o mĩingĩ mũno tondũ nĩ hĩndĩ andũ maakinyaga nĩ ũndũ wa gĩkũngũĩro kĩu gĩtheru. Mwena wa rũgongo wa hekarũ harĩa haarĩ na iria rĩetagwo Bethesida, Jesu nĩ aacemanirie na mũndũ warĩ mũrũaru.

9, 10. (a) Nĩ kĩĩ gĩatũmaga andũ mathiĩ iria-inĩ rĩa Bethesida? (b) Nĩ atĩa Jesu ekire iria-inĩ rĩu, na ũndũ ũcio ũratũruta atĩa? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

⁹ Andũ aingĩ arũaru na maarĩ na mawathe matiganĩte nĩ maathiaga Bethesida. Nĩkĩ? Meetĩkĩtie atĩ mũndũ mũrũaru angĩaingĩrire iria-inĩ rĩu hĩndĩ ĩrĩa maĩ mounjugwo, no kũhona angĩahonire. Ta hũũra mbica ũrĩa maũndũ maakoragwo matariĩ. No mũhaka akorũo andũ arĩa maathiaga hau nĩ maakoragwo makuĩte ngoro mũno na makaaga mwĩhoko. No nĩ kĩĩ gĩatũmĩte Jesu athiĩ hau na aarĩ mũndũ mũkinyanĩru ũtaarĩ na wathe? Aathiĩte ho tondũ nĩ endete andũ, na hau nĩho aacemanirie na mũndũ ũcio warũarĩte ihinda iraya o na Jesu atanoka gũkũ thĩ.—Thoma Johana 5:5-9.

¹⁰ Ta hũũra mbica kĩeha kĩrĩa mũndũ ũcio aarĩ nakĩo rĩrĩa Jesu aamũririe kana no ende kũhonio! Aacokirie atekũrĩa marĩĩgu atĩ no ende kũhonio, ĩndĩ nĩ aarigagwo ũrĩa kũngĩahotekire tondũ ndaarĩ na mũndũ wa kũmũtonyia iria-inĩ rĩu. Thutha ũcio Jesu eerire mũndũ ũcio eke ũndũ ũngĩonekire ta ũtangĩhoteka. Aamwĩrire oe kĩbarĩ gĩake etware. Mũndũ ũcio agĩathĩkĩra ciugo cia Jesu, akĩoya kĩbarĩ gĩake na akĩambĩrĩria gwĩtwara. Na githĩ kĩama kĩu kĩa magegania gĩtionanagia ũrĩa Jesu aagekĩra andũ thĩinĩ wa thĩ njerũ! Ningĩ kĩama kĩu nĩ gĩtuonagia atĩ Jesu nĩ arĩ tha. Nĩ aacaragia arĩa maabataraga ũteithio. Kĩonereria kĩu kĩa Jesu kĩagĩrĩirũo nĩ gũtwĩkĩra ngoro tũthiĩ na mbere gũcaria andũ arĩa makuĩte ngoro nĩ ũndũ wa maũndũ moru marĩa marekĩka thĩinĩ wa thĩ ĩno.

11. Rĩandĩko rĩa Mariko 5:25-34 rĩonanagia atĩa atĩ Jesu nĩ aiguagĩra tha arĩa maranyamarĩka nĩ ũndũ wa kũrũara?

¹¹ Thoma Mariko 5:25-34. Kwa ihinda rĩa mĩaka 12, mũtumia ũcio aatũũrĩte na gĩconoko. Mũrimũ wake wathũkĩtie ũtũũro wake wothe o hamwe na ũthathaiya wake. O na gũtuĩka nĩ ‘aanyamarĩtio na maũndũ maingĩ nĩ athondekani aingĩ, na akanina indo ciake ciothe-rĩ,’ aathiaga o akĩhinyĩrĩrĩkaga. No mũthenya ũmwe, mũtumia ũcio nĩ aagĩire na rĩĩciria rĩngĩ rĩa ũrĩa angĩhona. Aaingĩrire thĩinĩ wa kĩrĩndĩ kĩarĩ kĩnene  agĩkuhĩrĩria harĩa Jesu aarĩ, na akĩhutia nguo yake. (Alaw. 15:19, 25) Rĩrĩa Jesu aiguire hinya woima thĩinĩ wake, akĩũria nũ wamũhutia. Mũtumia ũcio “agĩĩtigagĩra na akĩinainaga,” ‘akĩĩgũthia magũrũ-inĩ ma Jesu, akĩmwĩra ũhoro wothe wa ma.’ Rĩrĩa Jesu aamenyire atĩ Jehova nĩ ahonia mũtumia ũcio, aamwĩrire ũũ arĩ na wendo: “Mwarĩ ũyũ, gwĩtĩkia gwaku nĩkuo gwatũma ũhone; thiĩ na ũhoro, ũikare wĩ mũhonu mũrimũ waku.”

12. (a) Kũringana na maũndũ marĩa twarĩrĩirie gũkinyĩria hau-rĩ, ũngiuga Jesu atariĩ atĩa? (b) Jesu aatũigĩire kĩonereria kĩrĩkũ?

¹² Kaĩ Jesu nĩ arĩ tha-ĩ! Nĩ acayagĩra arĩa manyamarĩkaga nĩ ũndũ wa kũrũara. Shaitani endaga twĩtĩkie atĩ tũtirĩ kĩene na atĩ gũtirĩ mũndũ ũtwendete. Kũgerera ciama iria Jesu aaringire, nĩ onanirie wega atĩ nĩ atũrũmbũyagia na akarũmbũyia mathĩna maitũ biũ. Hatarĩ nganja, arĩ Mũthamaki na Mũthĩnjĩri-Ngai-Mũnene, Jesu nĩ arĩ tha. (Ahib. 4:15) No ũkorũo ũtarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ ithuĩ gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa arĩa marĩ na ndwari ya ihinda iraya maiguaga, makĩria angĩkorũo tũtirĩ twakorũo na ndwari ta ĩyo. Ĩndĩ nĩ wega kũririkana atĩ Jesu nĩ aacayaga hamwe na arĩa arũaru o na gũtuĩka we mwene ndaarwaraga. Rekei kĩonereria kĩa Jesu gĩtũtindĩkage gwĩkaga o ũguo, kũringana na ũhoti witũ.—1 Pet. 3:8.

13. Kũriũkio kwa Lazaro kuonanagia Jesu atariĩ atĩa?

¹³ Jesu nĩ aahutagio mũno nĩ ruo rwa andũ arĩa angĩ. Rĩrĩa onire ũrĩa andũ maahutĩtio nĩ gĩkuũ kĩa mũratawe Lazaro, nĩ ‘aacaire’ na “agĩtangĩka” mũno. Eekire ũguo o na akĩmenyaga atĩ thutha wa kahinda gatarĩ coho nĩ angĩamũriũkirie.  (Thoma Johana 11:33-36.) Jesu ndaaconokire kũrĩra mbere ya andũ. Andũ arĩa maarĩ kuo nĩ meyoneire ũrĩa Jesu eendete Lazaro na famĩlĩ yao. Jesu nĩ onanirie tha nyingĩ rĩrĩa aahũthĩrire hinya ũrĩa aahetwo nĩ Ngai kũriũkia mũrata wake.—Joh. 11:43, 44.

14, 15. (a) Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Jehova nĩ eriragĩria mũno kwehereria andũ mĩnyamaro? (b) Kũriũkania kũrĩ na ũkuruhanu ũrĩkũ na kĩririkano kĩa Jehova?

¹⁴ Bibilia yugaga atĩ Jesu “nĩwe mũhianĩre kũna wa ũrĩa Ngai atariĩ.” (Ahib. 1:3) Nĩ ũndũ ũcio, kũgerera ciama iria aaringire, Jesu nĩ onanirie atĩ marĩ na Ithe nĩ meriragĩria mũno kweheria ruo rũrĩa rũrehagwo nĩ mĩrimũ na gĩkuũ. Ica ikuhĩ nĩ mekũriũkia andũ angĩ aingĩ gũkĩra arĩa maariũkirie tene. Jesu oigire ũũ: ‘Kwĩ hingo ĩroka arĩa othe me thĩinĩ wa mbĩrĩra, makoima kuo.’—Joh. 5:28, 29.

¹⁵ Andũ acio gũkaahoteka mariũkio tondũ Ngai no amaririkanaga. Ngai Mwene-Hinya-Wothe, ũrĩa wombire igũrũ na thĩ arĩ na ũhoti wa kũririkana tũmaũndũ tuothe twĩgiĩ endwa aitũ arĩa maakuire, o hamwe na ũmũndũ wao. (Isa. 40:26) Na to ũhoti wa kũririkana akoragwo naguo, ĩndĩ marĩ na Mũriũ wake nĩ makoragwo na wendi wa gwĩka ũguo. Kũriũkio kwa Lazaro na kwa andũ angĩ maandĩkĩtwo thĩinĩ wa Bibilia kuonanagia ũrĩa gũgekĩka thĩinĩ wa thĩ njerũ.

16. Nĩ mweke ũrĩkũ Akristiano arĩa ehokeku mahinda-inĩ maya magaakorũo naguo?

¹⁶ Twathiĩ na mbere gũkorũo tũrĩ ehokeku, nĩ tũkũgĩa na mweke wa kwĩyonera kĩama kĩrĩa kĩnene mũno—kũhonoka thĩna ũrĩa mũnene. Kahinda kanini thutha wa mbaara ya Hari–Magedoni nĩ gũgakorũo na ciama ingĩ nyingĩ nĩguo andũ macokerio ũgima mwega wa mwĩrĩ. (Isa. 33:24; 35:5, 6; Kũg. 21:4) Ta hũũra mbica andũ mateete mĩwani, mĩtirima, tũkaari twa gũtindĩkwo, na indo ingĩ ta icio. Jehova nĩ agaakorũo na gĩtũmi kĩega gĩa kũhe arĩa makaahonoka Hari–Magedoni ũgima mwega wa mwĩrĩ, tondũ nĩ magakorũo na wĩra mũingĩ wa kũruta. Nĩo magathondeka thĩ itũ ĩtuĩke paradiso.—Thab. 115:16.

17, 18. (a) Muoroto ũrĩa mũnene wa ciama cia Jesu warĩ ũrĩkũ? (b) Wagĩrĩirũo kwĩrutanĩria gũgakorũo thĩinĩ wa thĩ njerũ nĩkĩ?

¹⁷ Ciama cia kũhonania iria Jesu aaringire rĩrĩa arĩ gũkũ thĩ nĩ ciĩkĩraga arĩa a “kĩrĩndĩ kĩingĩ” ngoro mũno ũmũthĩ, na igekĩra kĩĩrĩgĩrĩro kĩao hinya atĩ nĩ makaahonio mĩrimũ yao yothe. (Kũg. 7:9) Ciama icio cionanagia ũrĩa akoragwo na tha na wendo kwerekera andũ. (Joh. 10:11; 15:12, 13) Ningĩ tha cia Jesu nĩ cionanagia ũrĩa Jehova arũmbũyagia ndungata ciake irĩ mũndũ ũmwe ũmwe.—Joh. 5:19.

¹⁸ Mahinda-inĩ maya andũ aingĩ nĩ maracaya mũno nĩ ũndũ wa ruo na gĩkuũ. (Rom. 8:22) Nĩ tũrabatara mũno thĩ njerũ ya Ngai kũrĩa andũ magakorũo na ũgima mũkinyanĩru wa mwĩrĩ ta ũrĩa atwĩrĩire. Rĩandĩko rĩa Malaki 4:2 nĩ rĩtũheaga mwĩhoko atĩ andũ arĩa makaahonio ‘magatũũhaga ta njaũ ihingũrĩirũo ciume kiugũ,’ macanjamũkĩte mũno nĩ ũndũ wa kuohorũo kuuma mĩnyororo-inĩ ya kwaga gũkinyanĩra. Rekei ngatho ciitũ harĩ Ngai na wĩtĩkio witũ mũrũmu harĩ ciĩranĩro ciake ũtũtindĩkage gwĩka ũrĩa wothe kũrabatarania nĩguo tũkaagĩrĩra kũingĩra thĩinĩ wa thĩ njerũ. Nĩ ũndũ ũtwĩkĩraga ngoro mũno kũmenya atĩ ciama iria Jesu aaringire rĩrĩa arĩ gũkũ thĩ cioonanagia kĩhonia gĩa gũtũũra kĩrĩa andũ mekũgĩa nakĩo ica ikuhĩ rungu rwa wathani wa Kĩĩmesia!