MĨAKA mĩnini atanakua, mama witũ Nikolai Dubovinsky nĩ aandĩkire maũndũ mega na moru marĩa eeyoneire agĩtungatĩra Jehova, na maingĩ mamo maarĩ ma hĩndĩ ya Ngwatanĩro ya Sovieti. O na agĩcemanagia na mathĩna maingĩ, aatũũrire arĩ mwĩhokeku na arĩ na gĩkeno. Kaingĩ nĩ ooigaga atĩ nĩ aangĩendire andũ ethĩ maigue rũgano rwake, na nĩ ũndũ ũcio no nyende kũrũheana. Aaciarĩirũo gĩcagi-inĩ gĩa Podvirivka kĩrĩa kĩarĩ Chernivtsi Oblast, bũrũri-inĩ wa Ukraine 1926, famĩlĩ-inĩ ĩtaarĩ na ũhoti mwega wa kĩĩmbeca.

Mama oigire ũũ: “Mũthenya ũmwe 1941, mũrũ wa maitũ ũrĩa mũkũrũ Ivan nĩ ookire na mabuku merĩ The Harp of God na The Divine Plan of the Ages o hamwe na ngathĩti cia Mũrangĩri na tũbuku tũngĩ. Ngĩcithoma ciothe. Nĩ ndaagegire mũno nĩ kũmenya atĩ Mũcukani nĩwe kĩhumo kĩa mathĩna mothe thĩinĩ wa thĩ, no ti Ngai. Makĩria ma gũthoma indo icio, nĩ ndaathomire mabuku ma Injiri na ngĩmenya atĩ nĩ ndona ũhoro wa ma. Ngĩambĩrĩria kũhunjĩria andũ arĩa angĩ ũhoro wa Ũthamaki ndĩ na gĩkeno mũno. O ũrĩa ndaathomaga indo icio nĩ ndaathiaga ngĩongagĩrĩra ũtaũku wakwa wĩgiĩ ũhoro wa ma, na ngĩkũria wendo mũnene wa gũtungatĩra Jehova.

“Nĩ ndamenyaga atĩ nĩ ingĩanyamaririo nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wakwa. Maarĩ mahinda ma mbara na ndingĩetĩkĩrire kũũraga mũndũ o na ũrĩkũ. Nĩguo ndĩĩharĩrie nĩ ũndũ wa magerio marĩa maarĩ mbere yakwa, nĩ ndaambĩrĩirie kũiga meciria-inĩ mĩhari ya Bibilia ta Mathayo 10:28 na 26:52. Ngĩtua itua irũmu rĩa gũtũũra ndĩ mwĩhokeku harĩ Jehova o na kũngĩkorũo nĩ kũrũo ngũũrũo nĩ muoyo wakwa.

“Mwaka-inĩ wa 1944 rĩrĩa ndaakinyirie mĩaka 18 nĩ ndetirũo nyingĩre njeshi-inĩ. Rĩu rĩarĩ rita rĩakwa rĩa mbere gũkorũo gatagatĩ-inĩ ka ariũ a Ithe witũ. Ariũ a ithe witũ acio maarĩ andũ ethĩ arĩa maakinyĩtie mĩaka ya kũingĩra njeshi-inĩ. O nao meetĩtwo moke meyandĩkithie. Tũkĩĩra arĩa maandĩkithanagia tũtarĩ na guoya atĩ tũtikũingĩra mbaara-inĩ. Nĩ maarakarire mũno na magĩtwĩhĩtĩra atĩ twaga kwĩyandĩkithia nĩ megũtũima irio, matũrutithie wĩra mũritũ, o na kana matũũrage. Tũtegwĩtigĩra twamacokeirie ũũ: ‘Twĩkei ũrĩa mũkuona kwaagĩrĩire. No o na mũngĩtwĩka atĩa tũtingiuna watho wa Ngai, ũrĩa ugaga “Ndũkanoragane.”’—Tham. 20:13.

“Tũrĩ hamwe na ariũ a Ithe witũ erĩ nĩ twatũmirũo kũruta wĩra wa mũgũnda na wa gũcokereria nyũmba iria ciathũkangĩtio bũrũri-inĩ wa Belarus. No ndirikanaga maũndũ moru marĩa ndeyoneire marĩa maarehirũo nĩ mbaara mwena wa Minsk. Barabara-inĩ kwaiyũire mĩtĩ yacinĩtwo nĩ mwaki, ciimba cia andũ na cia mbarathi ciaraganĩte mĩtaro-inĩ na mĩtitũ-inĩ. Nĩ ndoonire ngari ciatiganĩtio cia mbarathi na cia mbaara o hamwe na matigari  ma ndege yathũkangĩtio. Macio maarĩ moimĩrĩro ma kuuna watho wa Ngai.

“Mbaara nĩ yathirire 1945, ĩndĩ no tuohirũo mĩaka ikũmi nĩ ũndũ wa kũrega gũthiĩ mbaara-inĩ. Mĩaka ĩtatũ ya mbere tũtiathiaga mĩcemanio ya kĩũngano o na kana gũthoma mabuku ma ithondeka rĩa Jehova. Nĩ kũrĩ hĩndĩ twahotaga kwaranĩria na njĩra ya marũa na aarĩ a Ithe witũ amwe, ĩndĩ o nao nĩ maanyitirũo na magĩtuĩrũo mĩaka 25 kambĩ-inĩ ya kũrutithio wĩra mũritũ.

“Mwaka-inĩ wa 1950 nĩ twarekirio kĩoho gitũ gĩtathirĩte na tũgĩcoka mũciĩ. Ndĩ njera, mami na mwarĩ wa maitũ ũrĩa mũnini Maria nĩ maatuĩkire Aira a Jehova. Ariũ a maitũ arĩa akũrũ matiatuĩkĩte Aira a Jehova, no nĩ meerutaga Bibilia. Tondũ ndiatigire kũhunjia, thigari cia Sovieti nĩ ciendaga kũnjikia njera rĩngĩ. Ariũ a Ithe witũ arĩa maarũgamĩrĩire wĩra witũ nĩ maanjĩrire ndeithagĩrĩrie gũcaba mabuku maitũ na hitho. Hĩndĩ ĩyo ndaarĩ na mĩaka 24.”

“Hĩndĩ ĩyo Aira a Jehova nĩ meendete mũno kuuga ũũ: ‘Ona thirikari ĩngĩgiria wĩra witũ wa Ũthamaki, no ũgũthiĩ na mbere na hitho.’ (Thim. 28:28) Wĩra witũ mũingĩ wa gũcaba mabuku warutagwo na hitho nyũmba ciarĩ kũndũ rungu. Handũ ha mbere harĩa ndaarutĩire wĩra haarĩ rungu rwa nyũmba ya mũrũ wa maitũ Dmitry. Nĩ kũrĩ hĩndĩ ndaikaraga na kũu rungu itekuuma nja kwa ihinda rĩa ciumia igĩrĩ kĩrũmanĩrĩrio. Tawa ũngĩahorire nĩ ũndũ wa kwaga rĩera rĩa kũigana, ndaakomaga thĩ ngeeterera rumu ĩyo ĩgĩe na rĩera rĩega.

“Mũthenya ũmwe, mũrũ wa Ithe witũ twarutaga wĩra nake nĩ aanjũririe ũũ: ‘Nikolai, nĩ ũrĩ wabatithio?’ O na gũtuĩka ndaatungatĩire Jehova mĩaka 11 ndiarĩ mũbatithie. Kwoguo  ũtukũ ũcio tũkĩarĩrĩria ũndũ ũcio nake na ngĩbatithio ndĩ na mĩaka 26. Mĩaka ĩtatũ thutha ũcio, nĩ ndehokeirũo wĩra wa gũkorũo ndĩ wa Kamĩtĩ ya Bũrũri. Mahinda-inĩ macio ariũ a Ithe witũ arĩa matoohetwo nĩ maamũragwo handũ-inĩ ha arĩa moohetwo, nĩguo wĩra wa Ũthamaki ndũkae kũrũgama.”

“Kũruta wĩra wa gũcaba mabuku twĩhithĩte rungu warĩ mũritũ mũno gũkĩra kuohwo njera. Nĩ getha ndikonwo nĩ thigari cia KGB nĩ ndaaikarire itegũthiĩ mĩcemanio ya kĩũngano kwa ihinda rĩa mĩaka mũgwanja na nĩ ũndũ ũcio no mũhaka ingĩabatarire kwĩrũmbũiya kĩĩroho. Tuoonanaga na famĩlĩ itũ o rĩrĩa ndaathiĩ kũmacerera na nĩ maita manini mũno. O na kũrĩ ũguo, nĩ maataũkagwo nĩ kĩrĩa gĩatũmaga twage kuonana kaingĩ na ũndũ ũcio nĩ wanjĩkĩraga hinya mũno. Moritũ marĩa ndaarĩ namo o hamwe na gũikara ndĩhithĩte nĩ maatũmaga hinyĩrĩrĩke mũno. Twabataraga gũikara twĩharĩirie nĩ ũndũ wa ũndũ o wothe ũrĩa ũngĩoimĩrire. Kwa ngerekano, hwaĩ-inĩ ũmwe thigari igĩrĩ nĩ ciokire kũrĩa ndaikaraga. Ngĩrũgĩra ndirica-inĩ na ngĩteng’era mũtitũ-inĩ. Rĩrĩa ndoimĩrire handũ mũgũnda-inĩ nĩ ndaiguire mĩrũri. Rĩrĩa ndaiguire mĩcinga ĩkĩrathũka nĩguo ndaamenyire atĩ mĩrũri ĩyo ndaiguĩte yarĩ rithathi! Ũmwe wa arĩa maandeng’eretie, akĩhaica mbarathi na agĩthiĩ na mbere kũrathũkia o akĩndeng’eragia nginya rĩrĩa rithathi ciathirire. Rithathi ĩmwe nĩ yandathire guoko. Thutha wa gũkorũo mandeng’eretie kilomita ithano, nĩ ndaahotire kwĩhitha mũtitũ-inĩ. Thutha ũcio ndĩ igoti-inĩ nĩ nderirũo atĩ ndaarathũkĩirio rithathi maita 32.

“Nĩ ũndũ wa gũikara ihinda inene ndĩ kũndũ rungu ngothi yakwa nĩ yathũkĩte mũno. Ũndũ ũcio nĩ watũmire andũ mamenye atĩ ndaikaraga kũndũ itarona riũa. Nĩ ũndũ ũcio ngĩambĩrĩria kũhũthĩra mahinda maingĩ o ũrĩa ingĩahotire guota riũa. Ningĩ gũikara ndĩ na kũu rungu nĩ gwatũmire hinyĩrĩrĩke mwĩrĩ. O na nĩ harĩ hĩndĩ ndaaremirũo gũthiĩ mũcemanio wa bata hamwe na ariũ a Ithe witũ tondũ nĩ ndaanunuha mũno nginya thakame ĩkoima na kanua.”

“Kũrĩ Janũarĩ 26, 1957, nĩ ndaanyitirũo. Mĩeri ĩtandatũ thutha ũcio Igoti Rĩrĩa Inene rĩa Ukraine nĩ rĩanduĩrĩire kũũragwo, no tondũ ituĩro rĩu nĩ rĩaninĩtwo bũrũri-inĩ ngĩohwo mĩaka 25. Tũrĩ anana nĩ twatwarirũo  kambĩ-inĩ cia kũrutithio wĩra mũritũ. Twatũmirũo kambĩ-inĩ thĩinĩ wa Mordvinia kũrĩa kwarĩ na Aira a Jehova ta 500. Twacemanagia twĩhithĩte twĩ tũkundi tũnini nĩguo twĩrute Mũrangĩri. Thutha wa gũthuthuria ngathĩti imwe twatunyĩtwo, mũthigari ũmwe oigire ũũ: ‘Mũngĩthiĩ na mbere gũcithoma gũtirĩ mũndũ ũngĩenyenyia wĩtĩkio wanyu!’ Twarutaga wĩra na kĩyo mũno nginya tũkaruta wĩra makĩria ma ũrĩa twagaĩirũo. No o na kũrĩ ũguo, mũrũgamĩrĩri wa kambĩ ĩyo aatwĩrire ũũ arakarĩte: ‘Wĩra ũrĩa mũraruta gũkũ ndũrĩ ũndũ ũratũteithia. Ũndũ ũrĩa tũrenda nĩ mũkorũo mũrĩ ehokeku kũrĩ ithuĩ na mũtũnyite mbaru.’”

Thutha wa kũrekererio kuuma kambĩ-inĩ 1967 mama nĩ aateithirie kũbanga ciũngano thĩinĩ wa Estonia na St. Petersburg, bũrũri-inĩ wa Russia. Kĩambĩrĩria-inĩ kĩa 1991 ituĩro rĩrĩa rĩatuĩtwo 1957 nĩ rĩagarũrirũo nĩ igoti tondũ wa kwaga ũira mũiganu. Hĩndĩ ĩyo Aira aingĩ a Jehova arĩa manyamarĩtio nĩ thigari nĩ mehereirio thitango. Mwaka-inĩ wa 1996, mama nĩ aathamĩire taũni-ini ya Velikiye Luki thĩinĩ wa Pskov Oblast, ĩrĩa ĩrĩ kilomita 500 kuuma St. Petersburg. Akĩgũra kanyũmba kanini, na mwaka wa 2003 nĩ gũgĩakwo Nyũmba ya Ũthamaki mũgũnda-inĩ wake. Ũmũthĩ ũyũ, nĩ kũrĩ ciũngano igĩrĩ ihũthagĩra nyũmba ĩyo ya ũthamaki.

Twĩ na mũthuri wakwa tũtungataga wabici-inĩ ya rũhonge bũrũri-inĩ wa Russia. Mĩeri mĩnini mama atanakua, nĩ aatũcereire rĩa mũico mweri-inĩ wa Machi 2011. Ciugo iria aatwĩrire nĩ ciatũhutirie mũno tondũ oigire ũũ acanjamũkĩte: “Kũringana na ũrĩa ndĩrona maũndũ magĩthiĩ, mũthenya wa mũgwanja wa gũthiũrũrũka itũũra rĩa Jeriko nĩ wambĩrĩirie.” (Josh. 6:15) Hĩndĩ ĩyo aarĩ na mĩaka 85. O na gũtuĩka nĩ aagereire moritũ maingĩ, aatarĩirie ũtũũro wake na ciugo ici: “Nĩ ngenaga mũno tondũ nĩ ndaatuire itua rĩa gũtungatĩra Jehova rĩrĩa ndaarĩ mwĩthĩ. Ndirĩ nderira o na hanini!”