Gunĩka Biũ nĩ Irio cia Kĩĩroho Iria Jehova Atũheaga
“Niĩ nĩ niĩ Jehova Ngai waku ũrĩa ũkũrutaga maũndũ ma gũkũguna.”—ISA. 48:17.
NYĨMBO: 117, 114
1, 2. (a) Aira a Jehova monaga Bibilia atĩa? (b) Nĩ gĩcunjĩ kĩrĩkũ kĩa Bibilia wendete?
AIRA A JEHOVA nĩ mendete Bibilia. Nĩ ĩtũheaga ũtaaro ũngĩhokeka, ĩgatũmĩrĩria na ĩgatũhe kĩĩrĩgĩrĩro. (Rom. 15:4) Tuonaga Bibilia ‘ũrĩa ĩtariĩ kũna, ĩrĩ kiugo kĩa Ngai’ no ti ibuku rĩandĩkĩtwo maũndũ ma andũ.—1 Thes. 2:13.
2 Hatarĩ nganja o ũmwe witũ nĩ harĩ icunjĩ iria endete thĩinĩ wa Bibilia. Amwe nĩ makenagio nĩ mabuku ma Injiri, marĩa monanagia wega ngumo cia Jehova ta ũrĩa cionekaga kũgerera Mũriũ wake. (Joh. 14:9) Angĩ nao mendete icunjĩ cia Bibilia iria ciaragĩrĩria ũrathi, ta ibuku rĩa Kũguũrĩrio rĩrĩa rĩonanagia “maũndũ marĩa arĩ o mũhaka mekĩke ica ikuhĩ.” (Kũg. 1:1) Na githĩ tũtiũmagĩrĩrio nĩ ibuku rĩa Thaburi kana tũkeeruta maũndũ mangĩtũteithia thĩinĩ wa ibuku rĩa Thimo? Ma nĩ atĩ Bibilia nĩ ibuku rĩa mũndũ wothe.
3, 4. (a) Tuonaga mabuku maitũ atĩa? (b) Nĩ mabuku marĩkũ tũkoragwo namo mandĩkĩirũo gĩkundi kĩna kĩa andũ?
3 Nĩ twendete mabuku maitũ marĩa maragĩrĩria Bibilia tondũ nĩ tũmĩendete. Kwa ngerekano, nĩ twendete irio cia kĩĩroho iria twamũkagĩra kũgerera mabuku, broshua, ngathĩti, Tit. 2:2.
na indo ingĩ. Irio icio cia kĩĩroho kuuma kũrĩ Jehova nĩ itũteithagia gũikara twĩiguĩte kĩĩroho na ‘twĩhandĩte wega ũhoro-inĩ wa wĩtĩkio.’—4 Makĩria ma mabuku marĩa mahũthagĩrũo nĩ Aira a Jehova othe, nĩ tũheagwo indo ingĩ ihutagia gĩkundi kĩna kĩa andũ. Imwe nĩ iria irutagĩrũo andũ ethĩ na ingĩ nĩ cia gũteithia aciari ao. Indo nyingĩ iria njabe kana iria irĩ thĩinĩ wa Intaneti ihaaragĩrio nĩ ũndũ wa andũ arĩa matarĩ Aira a Jehova. Irio icio nyingĩ cia kĩĩroho itũririkanagia atĩ Jehova nĩ ahingĩtie kĩĩranĩro gĩake gĩa ‘kũrugithĩria ndũrĩrĩ ciothe iruga.’—Isa. 25:6.
5. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũrĩ na ma naguo atĩ tweka Jehova nĩ egũkenio nĩguo?
5 Kwahoteka aingĩ aitũ no twende gũkorũo na mahinda makĩria ma gũthoma Bibilia na mabuku marĩa mamĩaragĩrĩria. Tũrĩ na ma atĩ Jehova nĩ akenagio nĩ kĩyo gitũ gĩa ‘kũhũthagĩra mahinda maitũ wega’ rĩrĩa tũrathoma Bibilia na tũgakorũo na wĩruti witũ tũtegũtĩrĩria. (Ef. 5:15, 16) Ma nĩ atĩ, rĩmwe no tũremwo kũhũthĩra mahinda maiganu kwerekera irio imwe cia kĩĩroho twamũkagĩra. O na kũrĩ ũguo, nĩ twagĩrĩire kwĩmenyerera ũgwati wĩho. Ũrĩkũ ũcio?
6. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩtũma twage kũgunĩka nĩ indo imwe iria Jehova atũheaga?
6 No twĩkore ũgwati-inĩ wa kwaga kũgunĩka nĩ irio imwe cia kĩĩroho nĩ ũndũ wa gũtua atĩ irio icio itingĩtũteithia. Kwa ngerekano, ĩ tũngĩona gĩcunjĩ kĩna kĩa Bibilia ta gĩtarĩ na ũndũ ũngĩtũteithia maũndũ-inĩ maitũ? Kana hihi akorũo tũtirahutio nĩ ibuku rĩna? Hihi ũhoro ta ũcio tũũthomaga igũrũ igũrũ kana o na tũtiũthomaga? Angĩkorũo nĩguo, nĩ tũhĩtũkagwo nĩ ũhoro wa bata ũngĩtũguna mũno. Tũngĩĩthema atĩa kũgũa mũtego-inĩ ta ũcio? Twagĩrĩirũo kwamba kũririkana atĩ Ngai nĩwe Kĩhumo kĩa irio citũ cia kĩĩroho. Oigire ũũ kũgerera mũnabii Isaia: “Niĩ nĩ niĩ Jehova Ngai waku ũrĩa ũkũrutaga maũndũ ma gũkũguna.” (Isa. 48:17) Nĩ wega twĩcũranie maũndũ matatũ mangĩtũhotithia kũgunĩka nĩ icunjĩ ciothe cia Bibilia na irio ingĩ itiganĩte cia kĩĩroho iria twamũkagĩra.
MAŨNDŨ MANGĨTŨTEITHIA GŨTHOMA BIBILIA
7. Tũbataraga gũthoma Kiugo kĩa Ngai tũrĩ na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire nĩkĩ?
7 Thoma ũrĩ na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire. Bibilia yugaga atĩ “Maandĩko mothe matongoretio nĩ roho wa Ngai na nĩ marĩ ũguni.” (2 Tim. 3:16) Ma nĩ atĩ icunjĩ imwe cia Bibilia cieerekeirio kũrĩ mũndũ ũmwe kana andũ aingĩ. Nĩkĩo tũbataraga gũthoma Maandĩko tũrĩ na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire. Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe oigire ũũ: “Rĩrĩa ndĩrathoma Bibilia ngeragia kũririkana atĩ no ndĩrute maũndũ maigana ũna kuumana na gĩcunjĩ kĩrĩa ndĩrathoma.” Ongereire ũũ: “Kũririkana ũguo nĩ kũndeithagia kuona maũndũ mangĩ mateyumĩrĩtie.” Mbere ya gũthoma Kiugo kĩa Ngai, nĩ wega kwamba kũhoya tũheo mwerekera ũrĩa wagĩrĩire na ũũgĩ nĩguo tuone maũndũ marĩa Jehova arenda twĩrute.—Ezar. 7:10; thoma Jakubu 1:5.
8, 9. (a) Nĩ ciũria irĩkũ tũngĩĩyũria rĩrĩa tũrathoma Bibilia? (b) Twĩrutaga ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ Jehova kuumana na ithimi iria aigĩire athuri Akristiano?
8 Wĩyũrie ciũria. Ũgĩthoma gĩcunjĩ kĩna kĩa Bibilia, no ũtithie na wĩyũrie ciũria ta ici: ‘Ũndũ ũyũ ũranduta atĩa igũrũ tũrĩgunĩkaga biũ nĩ ũthomi witũ wa Bibilia. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ithimi cia Kĩĩmaandĩko iria athuri Akristiano magĩrĩire kũhingia. (Thoma 1 Timotheo 3:2-7.) Tondũ aingĩ aitũ tũtitungataga tũrĩ athuri, no twĩcirie atĩ tũtingĩhũthĩra rĩandĩko rĩu ũtũũro-inĩ witũ. No tũngĩciria macokio ma ciũria iria irũmĩrĩire nĩ tũkuona atĩ ithimi icio no itũgune ithuothe na njĩra itiganĩte.
rĩgiĩ Jehova? Ingĩhũthĩra ũhoro ũcio atĩa ũtũũro-inĩ wakwa? Ingĩũhũthĩra atĩa gũteithia arĩa angĩ?’ Tũngĩcũrania ciũria ta icio, nĩ9 Ũndũ ũyũ ũranduta atĩa igũrũ rĩgiĩ Jehova? Nĩ ũndũ wa Jehova kũheana ithimi icio, onanagia atĩ endaga arĩa mamũragwo makorũo na ithimi cia igũrũ. Erĩgagĩrĩra makorũo marĩ kĩonereria kĩega na nĩo ahete wĩra wa kũrũmbũiya kĩũngano “kĩrĩa aagũrire na thakame ya Mũrũ wake mwene.” (Atũm. 20:28) Jehova endaga twĩigue tũrĩ na ũgitĩri tũkĩrũmbũiyo nĩ athuri acio mamũrĩtwo. (Isa. 32:1, 2) Na njĩra ĩyo, ithimi icio cia Kĩĩmandĩko harĩ athuri Akristiano itũririkanagia ũrĩa Jehova atũrũmbũyagia biũ.
10, 11. (a) Rĩrĩa tũrathoma ithimi iria cigĩirũo athuri-rĩ, tũngĩhũthĩra atĩa ũhoro ũcio ũtũũro-ini witũ? (b) Tũngĩhũthĩra ũhoro ũcio atĩa gũteithia arĩa angĩ?
10 Ingĩhũthĩra ũhoro ũcio atĩa ũtũũro-inĩ wakwa? Mũndũrũme wamũrĩtwo nĩ agĩrĩirũo gwĩthuthuria mahinda kwa mahinda akĩhũthĩra ithimi icio cia Kĩĩmandĩko one kana harĩ maũndũ angĩagagĩria. Mũrũ wa Ithe witũ ‘ũrerutanĩria gũtuĩka mũrori’ arabatara kuoya na ũritũ ithimi icio tondũ nĩ agĩrĩirũo kwĩrutanĩria gũcihingia kũringana na ũhoti wake. (1 Tim. 3:1) Mũkristiano o wothe no erute kuumana na ithimi icio irĩ mĩhari-inĩ ĩyo ya Bibilia tondũ nyingĩ ciacio ihutĩtie maũndũ marĩa Jehova erĩgagĩrĩra Akristiano othe mahingie. Kwa ngerekano, ithuothe twagĩrĩire gũkorũo na ũigananĩru na meciria mega. (Afil. 4:5; 1 Pet. 4:7) Rĩrĩa athuri ‘maatuĩka cionereria harĩ rũũru,’ nĩ twĩrutaga kuumana nao na ‘tũkegerekania na wĩtĩkio wao.’—1 Pet. 5:3; Ahib. 13:7.
11 Ingĩũhũthĩra atĩa gũteithia arĩa angĩ? No tũhũthĩre ithimi iria athuri Akristiano maheetwo gũteithia arutwo aitũ a Bibilia 1 Thes. 5:12) Na o ũrĩa tũgũthiĩ na mbere kũmonia gĩtĩo noguo tũkuongerera gĩkeno kĩao.—Ahib. 13:17.
kana andũ angĩ marakenio nĩ ũhoro mone atĩ athuri ciũngano-inĩ cia Aira a Jehova nĩ ngũrani mũno na atongoria a ndini icio ingĩ. Ningĩ rĩrĩa tũrathoma ithimi icio, no tũririkane kĩyo kĩrĩa athuri mekagĩra thĩinĩ wa ciũngano citũ nĩ ũndũ witũ. Gwĩcũrania igũrũ rĩgiĩ kĩyo kĩu kĩao nĩ kũrĩtũmaga ‘tũmatĩage.’ (12, 13. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩthuthuria tũkĩhũthĩra indo iria tũrĩ nacio? (b) Heana ngerekano ya kuonania ũrĩa kũmenya maũndũ marĩa mathiũrũrũkĩirie ũhoro ũrĩa ũrathoma kũngĩgũteithia kuona maũndũ ũngĩĩruta marĩa mateyumĩrĩtie biũ.
12 Ĩka ũthuthuria. Tũkĩhũthĩra indo iria tũrĩ nacio, no tũthuthurie ũhoro ta ũyũ:
-
Nũ wandĩkire gĩcunjĩ gĩkĩ kĩa Bibilia?
-
Kĩandĩkirũo rĩ na kĩandĩkĩirũo kũ?
-
Nĩ maũndũ marĩkũ ma bata meekĩkire rĩrĩa ibuku rĩna rĩa Bibilia rĩandĩkagwo?
Kũmenya ũhoro ta ũcio no gũtũteithie kuona maũndũ tũngĩĩruta marĩa mateyumĩrĩtie biũ.
13 Kwa ngerekano, ta wĩcirie ibuku rĩa Ezekieli 14:13, 14 rĩrĩa riugĩte ũũ: “Hĩndĩ ĩrĩa andũ a bũrũri mangĩnjĩhia na ũndũ wa kwagarara watho, na niĩ njoke ndambũrũkĩrie bũrũri ũcio guoko gwakwa, ’nine mwĩhoko wothe wa irio, na ndũme ũgĩe ng’aragu, na ’ninũkie andũ aguo o na ũhiũ waguo-rĩ, o na kũngĩkorũo andũ aya atatũ, Nuhu, na Danieli, o na Ayubu, marĩ kuo, no mĩoyo yao o ene mangĩhonokia na ũndũ wa ũthingu wao; ũguo nĩguo Mwathani Jehova oigĩte.” Tũngĩka ũthuthuria, tuonaga atĩ gacunjĩ gaka ka ibuku rĩa Ezekieli kaandĩkirũo kĩndũ mwaka wa 612 Mbere ya Kristo. Hĩndĩ ĩyo, Nuhu na Ayubu nĩ maakuĩte mĩaka magana maigana ũna yahĩtũkĩte, na Ngai no aaririkanaga wĩhokeku wao. No Danieli aarĩ o muoyo. Kwahoteka aarĩ tinĩnja kana mĩaka-inĩ ya mĩrongo ĩĩrĩ na kĩndũ, na Jehova oigire atĩ aarĩ mũthingu o ta Nuhu na Ayubu. Tũreruta atĩa? Jehova nĩ onaga na agakenio nĩ wĩkindĩru wa athathaiya ake ehokeku nginya arĩa ethĩ.—Thab. 148:12-14.
GUNĨKA NĨ MABUKU MATIGANĨTE
14. Ũhoro ũrĩa ũcabagĩrũo andũ ethĩ ũmateithagia atĩa, na andũ arĩa angĩ mangĩgunĩka naguo na njĩra ĩrĩkũ? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)
14 O ta ũrĩa tũgunĩkaga nĩ gũthoma Bibilia ĩrĩ yothe, no tũgunĩke kuumana na irio ciothe cia kĩĩroho twamũkagĩra. Ta wĩcirie ngerekano ici. Indo iria irutagĩrũo andũ ethĩ. Mĩaka-inĩ ya ica ikuhĩ, mabuku maingĩ maitũ nĩ macabĩtwo nĩ ũndũ wa andũ ethĩ. [1] Mamwe mamo mamateithagia kũhiũrania na moritũ marĩa macemanagia namo cukuru kana rĩrĩa maragimara. Ithuothe tũngĩgunĩka atĩa na ũhoro ũcio? Twaũthoma tũririkanaga maũndũ marĩa andũ ethĩ arĩa ehokeku maracemania namo. Na nĩ ũndũ ũcio, tũkahota kũmateithia na kũmekĩra ngoro.
15. Nĩkĩ Akristiano agima nĩ magĩrĩirũo gũkenio nĩ ũhoro ũrĩa wandĩkĩirũo andũ ethĩ?
15 Mathĩna maingĩ marĩa maragĩrĩrio thĩinĩ wa indo iria irutagĩrũo andũ ethĩ no makoraga nginya andũ angĩ. Ithuothe nĩ tũbataraga kũrũĩrĩra wĩtĩkio witũ, kwĩgirĩrĩria, gwĩthema thiritũ njũru hamwe na maũndũ matarĩ mega ma gwĩkenia. Maũndũ macio na mangĩ maingĩ nĩ maragĩrĩrio thĩinĩ wa indo iria irutagĩrũo andũ
ethĩ. Hihi Akristiano arĩa agima nĩ mabatiĩ kwĩigua ta marehũthia rĩrĩa marathoma mabuku marĩa marutagĩrũo andũ ethĩ? Aca. O na gũtuĩka ũhoro ũcio wandĩkagwo na njĩra ĩkũgucĩrĩria andũ ethĩ, ũkoragwo uumanĩte na mootaro ma Kĩĩmaandĩko marĩa matahĩtũkagwo nĩ mahinda, na ithuothe no tũgunĩke kuumana na ũhoro ũcio.16. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ ĩngĩ mabuku maitũ mateithagia andũ ethĩ?
16 Makĩria ma mabuku maitũ gũteithia andũ ethĩ kũhiũrania na mathĩna, nĩ mamateithagia gũkũra kĩĩroho na gũkuhĩrĩria Jehova. (Thoma Kohelethu 12:1, 13.) O na Akristiano agima no magunĩke. Kwa ngerekano, ngathĩti ya Amkeni! ya Ĩpuro 2009 yarĩ na gĩcunjĩ kĩa “Vijana Huuliza . . . Ninaweza Kufanya Nini ili Nifurahie Kusoma Biblia?” Gĩcunjĩ kĩu nĩ kĩonanĩtie maũndũ tũngĩhũthĩra na kĩarĩ na gathandũkũ ũngĩatinirie na ũige Bibilia-inĩ yaku. Hihi andũ agima nĩ magunĩkĩte nĩ gĩcunjĩ kĩu? Mũtumia ũmwe ũrĩ na mĩaka 24 aandĩkire ũũ: “Kaingĩ nĩ ndaaritũhagĩrũo gũthoma Bibilia. Nĩ ndaahũthĩrire maũndũ marĩa maarĩrĩirio gĩcunjĩ-inĩ kĩu na nĩ hũthagĩra gathandũkũ kau. Rĩu nĩ ngenagĩra mũno gũthoma Bibilia. Nĩ nyonaga ũrĩa Bibilia ĩrĩ yothe ĩkoragwo na uiguano na ĩgataũkĩka wega. Ndirĩ ndakenera gũthoma Bibilia ta ũrĩa ndĩrakenera.”
17, 18. Tũngĩgunĩka atĩa tũngĩthoma ũhoro ũrĩa wandĩkagĩrũo andũ othe? Heana ngerekano.
17 Indo iria irutagwo kũrĩ andũ othe. Kwambĩrĩria mwaka wa 2008 nĩ tũkenagĩra gũkorũo na ngathĩti ya wĩruti ya Mũrangĩri ĩrĩa ĩrutagwo nĩ ũndũ wa Aira a Jehova. Ĩ nacio ngathĩti iria irutagwo kũrĩ andũ othe? Hihi no tũgunĩke tũngĩcithoma? Ta wĩcirie ngerekano ĩno. Ta hũũra mbica mũthenya ũmwe, mĩario ya andũ othe ĩtanambĩrĩria ũkona mũndũ wanyitĩte ũgeni mĩcemanio-inĩ okĩte. Hatarĩ nganja no ũkene mũno. Rĩrĩa mĩario ĩrathiĩ na mbere, kwahoteka nĩ ũreciria igũrũ rĩgiĩ mũgeni ũcio. Ũreciria ũrĩa mũgeni ũcio arahutio nĩ mĩario ĩyo na ũrĩa ũhoro ũcio ũngĩgarũra mũtũũrĩre wake. Nĩ ũndũ ũcio, ũgakenera mĩario ĩyo na ĩkahutia ngoro yaku.
18 No tũigue ũndũ ta ũcio rĩrĩa tũrathoma ũhoro ũrĩa wandĩkagĩrũo andũ othe. Kwa ngerekano, riuma rĩa andũ othe rĩa ngathĩti ya Mũrangĩri rĩaragĩrĩria maũndũ ma Bibilia na njĩra mũndũ ũtarĩ Mũira wa Jehova angĩtaũkĩrũo nĩyo. Na ũguo noguo kũrĩ harĩ icunjĩ nyingĩ ikoragwo thĩinĩ wa jw.org/ki, ta iria ikoragwo icigo-inĩ ĩrĩ na kĩongo “Macokio ma Ciũria cia Bibilia” na “Ciũria Iria Ciũragio Kaingĩ.” Rĩrĩa twathoma ũhoro ũcio, wendo witũ kwerekera maũndũ macio tũĩ nĩ wongererekaga. Makĩria ma ũguo, no twĩrute njĩra njerũ cia gũtaarĩria wĩtĩkio witũ rĩrĩa tũrĩ ũtungata-inĩ. Ningĩ ngathĩti ya Arahũkai! nĩ ĩtũmaga tũkorũo na ma biũ atĩ nĩ kũrĩ Ngai wa ma, na ĩgatũteithia kwĩruta ũrĩa tũngĩtaarĩria wĩtĩkio witũ.—Thoma 1 Petero 3:15.
19. Tũngĩonania ngatho citũ atĩa nĩ ũndũ wa indo iria Jehova atũheaga?
19 Hatarĩ nganja, Jehova nĩ atũheete indo nyingĩ cia gũtũhingĩria “mabataro [maitũ] ma kĩĩroho.” (Mat. 5:3) Rekei tũthiĩ na mbere kũhũthĩra indo icio twamũkagĩra. Na tweka ũguo, nĩ tũrĩonanagia ngatho kũrĩ Ũrĩa ũtũrutaga nĩguo tũgunĩke.—Isa. 48:17.
^ [1] (kĩbungo gĩa 14) Ũhoro ũcio nĩ hamwe na Ibuku rĩa 1na rĩa 2 rĩa Maswali Ambayo Vijana Huuliza—Majibu Yafanyayo Kazi, o hamwe na icunjĩ cia “Andũ Ethĩ Moragia” iria rĩu cionekaga thĩinĩ wa Intaneti.