“Ti a Gũkũ

Thĩ”

‘Kĩrĩndĩ gĩa gũkũ thĩ, nĩ kĩmathũũrĩte, nĩ ũndũ ti a gũkũ thĩ.’​—JOHANA 17:14.

Ũguo nĩ Kuuga Atĩa? Tondũ Jesu ndaarĩ wa gũkũ thĩ, ndeeingagĩria ngucanio-inĩ cia gĩũteti na cia mũingĩ cia hĩndĩ yake. Aataarĩirie ũũ: “Ũthamaki wakwa ũngĩrĩ wa gũkũ thĩ, andũ akwa mangĩrĩ kũruta mbaara, ndikaneo Ayahudi; no rĩrĩ, ũrĩa kũrĩ, ũthamaki wakwa ti wa na gũkũ.” (Johana 18:36) Ningĩ nĩ eekĩrire arũmĩrĩri ake ngoro marege mĩerekera, mĩario, na mĩthiĩre ĩrĩa ĩkaananĩtio Kiugo-inĩ kĩa Ngai.—Mathayo 20:25-27.

Ũrĩa Akristiano a Tene Maarũmagĩrĩra Ciugo Icio: Kũringana na mwandĩki wa maũndũ ma ndini Jonathan Dymond, Akristiano a tene “nĩ maaregaga kwĩingĩria [mbaara-inĩ]; o na kũngĩathire atĩa, kana nĩ gũcambio, gũikio njera, kana kũũragwo.” Moonaga kaba manyarirũo no matikagarũre itua rĩao rĩa kwaga kwĩingĩria mbaara-inĩ. Ningĩ maarĩ ngũrani nĩ ũndũ wa ithimi ciao cia mĩtugo. Akristiano meerirũo ũũ: “Ha ũhoro wa maũndũ macio, nĩmagegaga tondũ mũtithiaga thiritũ nao hĩndĩ ĩrĩa makĩragĩrĩria ũmaramari ũcio wao, na magakĩmũcambagia.” (1 Petero 4:4) Mwandĩki wa historĩ Will Durant aandĩkire akiuga atĩ, “wĩrutĩri wa kĩĩndini na mĩtugo mĩega ya Akristiano nĩ yaagithagia thayũ athathaiya a Ngai cia maheeni arĩa meendete ikeno magakĩria njano.”

Nĩ a Mareka Ũguo Ũmũthĩ? Ũhoro-inĩ wĩgiĩ Akristiano kwaga kwĩingĩria maũndũ-inĩ ma thĩ, ibuku rĩa New Catholic Encyclopedia riugĩte ũũ: “Kũrega kuoya matharaita nĩ ũndũ wa thamiri gũtingĩtĩkĩrĩka.” Ngathĩti ya Reformierte Presse yoigire atĩ riboti ya kĩama kĩmwe kĩa ihooto cia ũmũndũ kĩa Afrika, ĩgiĩ njũragano cia kĩĩrũrĩrĩ cia Rwanda cia mwaka wa 1994 yoonanirie atĩ ndini ciothe nĩ cieingĩririe mbaara-inĩ, “tiga o Aira a Jehova.”

Akĩaria ũhoro wa Njũragano cia Nazi, mwarimũ ũmwe aacakaire akiuga, “gũtirĩ gĩkundi kana ithondeka o na rĩmwe rĩa andũ rĩareganire na maheeni, waagi wa tha, na ciĩko njũru iria andũ meekirũo.” No thutha wa gũceera Nyũmba ya Kũririkana Njũragano cia Nazi ya Amerika (U.S.) akĩandĩka ũũ: “Rĩu nĩ ndona macokio.” Nĩ aamenyire atĩ Aira a Jehova matiarekirie wĩtĩkio wao o na gũtuĩka nĩ maanyaririrũo mũno.

Ĩ nacio ithimi ciao cia mĩtugo? Ngathĩti ya U.S. Catholic yoigire atĩ, “Agatoreki aingĩ ethĩ nĩ mareganaga na morutani ma kanitha, ta andũ gũikarania matahikanĩtie [na] ngomanio cia andũ matahikanĩtie.” Ngathĩti ĩyo yaandĩkire ciugo cia mũtongoria ũmwe, woigire ũũ: “Gĩcunjĩ kĩnene kĩa arĩa nyonaga—ta makĩria ma 50 harĩ igana—makoragwo maambĩte gũikarania magĩcoka kũhikania.” Ibuku rĩa The New Encyclopædia Britannica riugĩte atĩ, Aira a Jehova “marũmagĩrĩra ithimi cia igũrũ mĩthiĩre-inĩ yao mũndũ kĩũmbe.”