Jehova nĩ Aguũragia ‘Maũndũ Marĩa Megwĩkĩka o Narua’

“Ũguũria wa Jesu Kristo, wa maũndũ, ũrĩa aaheirũo nĩ Ngai nĩguo onie ndungata ciake maũndũ marĩa matarĩ hingo matagakinya narua.”​—KŨG. 1:1.

ŨNGĨCOKIA ATĨA?

Nĩ gĩcunjĩ kĩrĩkũ kĩa mũhianano ũrĩa mũnene kĩrũgamĩrĩire Thirikari ya Thĩ ya Ngeretha na Amerika?

Johana onanĩtie atĩa ũkuruhanu gatagatĩ-inĩ ka Thirikari ya Thĩ ya Ngeretha na Amerika na Kĩama kĩa Ũrũmwe wa Mabũrũri?

Danieli na Johana monanĩtie atĩa mũthia wa wathani wa andũ?

1, 2. (a) Ũrathi wa Danieli na Johana ũtũhotithagia gwĩka atĩa? (b) Mĩtwe ĩtandatũ ya mbere ya nyamũ ĩyo ndĩani ĩrũgamĩrĩire kĩĩ?

 ŨRATHI wa Danieli na Johana nĩ ũringaine na njĩra ĩtũhotithagia gũtaũkĩrũo nĩ maũndũ maingĩ marĩa marekĩka rĩu na marĩa marĩĩkĩka ihinda rĩũkĩte. Tũngĩĩruta ũndũ ũrĩkũ tũngĩringithania kĩoneki kĩa Johana kĩgiĩ nyamũ ndĩani, ũhoro wa Danieli wĩgiĩ nyamũ ya kũgegania ĩrĩa yaarĩ na hĩa ikũmi, na ũtaũri wake wĩgiĩ mũhianano ũrĩa warĩ mũnene? Na gũtaũkĩrũo wega nĩ ũrathi ũcio kwagĩrĩire gũtũma twĩke atĩa?

² Rekei twarĩrĩrie kĩoneki kĩa Johana kĩgiĩ nyamũ ĩyo onire. (Kũg., mũrango wa 13) O ta ũrĩa tuonire gĩcunjĩ-inĩ kĩu kĩngĩ, mĩtwe itandatũ ya mbere ya nyamũ ĩyo yarũgamĩrĩire Misiri, Ashuri, Babuloni, Media na Perisia, Ũyunani, na Roma. Mothamaki macio mothe nĩ moonanirie ũthũ kwerekera mbeũ ya mũtumia. (Kĩam. 3:15) Roma, kĩongo kĩrĩa gĩa gatandatũ, yaikarire ĩrĩ thirikari nene ya gĩũteti karine nyingĩ thutha wa Johana kwandĩka kĩoneki gĩake. Mũthia-inĩ, mũtwe wa mũgwanja nĩguo ũngĩacokire ithenya rĩa Roma. Hihi ũcio ũngĩakorirũo ũrĩ ũthamaki ũrĩkũ wa gĩũteti, na ũngĩekire mbeũ ya mũtumia atĩa?

NGERETHA NA AMERIKA KŨINGĨRA WATHANI-INĨ

3. Nyamũ ĩrĩa ya kũmakania ya hĩa ikũmi ĩrũgamĩrĩire kĩĩ, nacio hĩa ikũmi irũgamĩrĩire kĩĩ?

³ No tũmenye mũtwe ũcio wa mũgwanja wa nyamũ ĩyo ya Kũguũrĩrio mũrango wa 13 ũrũgamĩrĩire kĩĩ, tũngĩringithania kĩoneki kĩu kĩa Johana na kĩrĩa Danieli onire kĩgiĩ nyamũ ya hĩa ikũmi ya kũmakania. a (Thoma Danieli 7:7, 8, 23, 24.) Nyamũ ĩyo Danieli onire yarũgamĩrĩire  Thirikari ya Thĩ ya Roma. (Rora ithandũkũ karatathi-inĩ ka 14-15.) Karine-inĩ ya gatano Mahinda-inĩ Maitũ (M.M.), Ũthamaki wa Roma nĩ wambĩrĩirie kũgayũkana. Hĩa icio ikũmi ciarĩ igũrũ rĩa mũtwe wa nyamũ ĩyo ya kũmakania irũgamĩrĩire mothamaki marĩa moimanire na wathani ũcio.

4, 5. (a) Rũhĩa rũrĩa rũarĩ rũnini rwekire atĩa? (b) Mũtwe wa mũgwanja wa nyamũ ĩyo warũgamĩrĩire kĩĩ?

⁴ Hĩa inya, kana mothamaki marĩa moimanire na mũtwe wa nyamũ ĩyo ndĩani, nĩ igwetetwo na njĩra ya mwanya. Ithatũ ciacio nĩ ciagũithirio nĩ rũhĩa rũngĩ, “rũnini.” Ũndũ ũcio wekĩkire rĩrĩa Ngeretha, ĩrĩa hĩndĩ ĩmwe yarĩ rungu rwa Ũthamaki wa Roma, yagĩire na ũhoti. Gũũka nginya karine ya 17, Ngeretha ndĩarĩ na ũhoti mũnene. Mabũrũri matatũ ma Ũthamaki wa tene wa Roma—Spain, Netherlands, na France—maarĩ na igweta makĩria. Ngeretha yathiire ĩkĩeheragia mothamaki macio ũmwe ũmwe, ĩkĩmaruta ũnene-inĩ ũrĩa marĩ naguo. Gũkinyĩria gatagatĩ-inĩ ga karine ya 18, Ngeretha yarorete gũtuĩka thirikari ĩrĩa nene thĩinĩ wa thĩ. No ndĩatuĩkĩte mũtwe wa mũgwanja wa nyamũ ĩrĩa ndĩani.

⁵ O na gũtuĩka Ngeretha nĩ yagĩire ũhoti, mabũrũri marĩa yaathaga ma Amerika ya Rũgongo nĩ meyamũrire. O na kũrĩ ũguo, Amerika ya U.S. nĩ yagĩire na hinya mũingĩ ĩgitĩirũo nĩ ita rĩa Ngeretha. Gũkinyĩria rĩrĩa mũthenya wa Mwathani wambĩrĩirie mwaka-inĩ wa 1914, Ngeretha yatuĩkĩte ũthamaki ũrĩa mũnene mũno wanakorũo kuo nayo Amerika ya U.S. ĩkagĩa na hinya mũnene mũno wa iganda thĩinĩ wa thĩ. b Hĩndĩ ya Mbaara ya Mbere ya Thĩ, Amerika nĩ yathondekire ngwatanĩro ya mwanya na Ngeretha. Mũtwe wa mũgwanja ũgĩkorũo nĩ weyumĩria ũrĩ Thirikari ya Thĩ ya Ngeretha na Amerika. Mũtwe ũcio ũngĩekire mbeũ ya mũtumia atĩa?

6. Mũtwe wa mũgwanja ũkoretwo ũgĩka andũ a Ngai maũndũ marĩkũ?

⁶ Ihinda inini thutha wa mũthenya wa Mwathani kwambĩrĩria, mũtwe wa mũgwanja nĩ watharĩkĩire andũ a Ngai—ariũ a Ithe na Kristo arĩa maarĩ gũkũ thĩ. (Mat. 25:40) Jesu onanirie atĩ hĩndĩ ĩrĩa angĩgaacoka, matigari ma mbeũ ĩyo no mangĩgaakorũo makĩruta wĩra gũkũ thĩ. (Mat. 24:45-47; Gal. 3:26-29) Thirikari ya Thĩ ya Ngeretha na Amerika nĩ yatharĩkĩire atheru acio. (Kũg. 13:3, 7) Hĩndĩ ya Mbaara ya Mbere ya Thĩ, nĩ yahinyĩrĩirie andũ a Ngai, ĩgĩĩkĩrĩra mabuku mamwe mao mũkaana, na ĩgĩikia arĩa maarũgamĩrĩire itari rĩa ngombo ĩyo njĩhokeku korokoro-inĩ. Gwa kahinda, mũtwe wa mũgwanja wa nyamũ ĩyo warĩ hakuhĩ kũhotomia biũ wĩra wa kũhunjia. Jehova nĩ onete o mbere ũndũ ũcio wa kũgegania na akĩũguũrĩria Johana. Ningĩ Jehova nĩ eerĩte Johana atĩ gĩcunjĩ kĩu gĩa kerĩ kĩa mbeũ nĩ kĩngĩarahũrirũo kĩrute wĩra mũingĩ wa kĩĩroho. (Kũg. 11:3, 7-11) Historĩ ya ndungata cia Jehova cia mahinda maya yonanagia atĩ maũndũ macio nĩ meekĩkire.

THIRIKARI YA THĨ YA NGERETHA NA AMERIKA NA MAGŨRŨ MA KĨGERA NA RĨŨMBA

7. Hihi harĩ na ũkuruhanu ũrĩkũ gatagatĩ-inĩ ka mũtwe wa mũgwanja wa nyamũ ĩyo na mũhianano ũrĩa mũnene?

⁷ Harĩ na ũkuruhanu ũrĩkũ gatagatĩ-inĩ ka mũtwe wa mũgwanja wa nyamũ ĩyo na mũhianano ũrĩa mũnene? Ngeretha na thutha-inĩ o na Amerika ya U.S.—cioimanire na Ũthamaki wa Roma. Ĩ namo magũrũ ma mũhianano ũcio? Mataarĩirio atĩ maarĩ mũtukanio wa kĩgera na rĩũmba. (Thoma Danieli 2:41-43.) Ũhoro ũcio ũringanĩte na  ihinda rĩrĩa mũtwe wa mũgwanja—Thirikari ya Thĩ ya Ngeretha na Amerika—ĩngĩgaakorũo na igweta. O ta ũrĩa kĩndũ gĩakĩtwo na mũtukanio wa kĩgera na rĩũmba gĩtarĩ hinya ta kĩgera-rĩ, no taguo, Thirikari ya Thĩ ya Ngeretha na Amerika ĩtarĩ hinya ta ũthamaki ũrĩa yoimanire naguo. Na njĩra ĩrĩkũ?

8, 9. (a) Ũthamaki wa mũgwanja wa thĩ woonanirie atĩa hinya ta wa kĩgera?

⁸ Rĩmwe na rĩmwe, mũtwe ũcio wa mũgwanja nĩ wonanĩtie hinya o ta wa kĩgera. Kwa ngerekano, nĩ woonanirie hinya waguo rĩrĩa wahootanire Mbaara-inĩ ya Mbere ya Thĩ. Hĩndĩ ya Mbaara ya Kerĩ ya Thĩ, hinya ũcio ũhaana ta wa kĩgera nĩ weyonanirie rĩngĩ. c O na thutha wa mbaara ĩyo, mũtwe ũcio wa mũgwanja rĩmwe nĩ wonanagia hinya ta wa kĩgera. O na kũrĩ ũguo, kuuma ũgĩe kuo, kĩgera kĩu gĩkoretwo gĩtukanĩte na rĩũmba.

⁹ Kwa ihinda iraihu, ndungata cia Jehova nĩ ĩkoretwo ikĩenda kũmenya magũrũ ma mũhianano ũcio marũgamĩrĩire kĩĩ. Danieli 2:41 yonanagia mũtukanio ũcio wa kĩgera na rĩũmba nĩ “ũthamaki” ũmwe ti mothamaki maingĩ. Nĩ ũndũ ũcio, rĩũmba, rĩrũgamĩrĩire andũ amwe a arĩa marĩ kũrĩa Thirikari ĩno ya Thĩ ya Ngeretha na Amerika yathanaga, arĩa matũmaga yaage hinya wa kĩgera ta ũrĩa warĩ na Ũthamaki wa Roma. Rĩũmba rĩu rĩĩtĩtwo “kĩruka,” kana andũ. (Dan. 2:43) Thĩinĩ wa Thirikari ya Thĩ ya Ngeretha na Amerika, andũ makoretwo makĩhũthĩra kambĩini cia kũrũĩrĩra ihooto cia ũmũndũ, ciama cia aruti wĩra, na cia kũrũĩrĩra wĩyathi, gũtetera ihooto ciao. Andũ nĩ matũmaga Thirikari ya Thĩ ya Ngeretha na Amerika ĩremwo nĩ gwathana na hinya ta wa kĩgera. Ningĩ, ateti gũkorũo na mawoni matiganĩte na moimĩrĩro ma ithurano gũkuhanĩrĩria mũno, nĩ kwagithagia hinya o na atongoria arĩa mendetwo, nginya makaga ũhoti mũnene wa kũgathĩka mĩtaratara yao ya maũndũ. Danieli aarathĩte atĩ: “Ũthamaki ũcio ũgakorũo wĩ na hinya kũmwe na kũmwe, na kũrĩa kũngĩ gũkorũo gũtarĩ hinya gũgathuthĩkanga.”—Dan. 2:42; 2 Tim. 3:1-3.

10, 11. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũrĩkora “magũrũ” ma mũhianano ũcio? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngiuga igũrũ rĩa mũigana wa ciara cia magũrũ maguo?

¹⁰ Karine-inĩ ĩno ya 21, Ngeretha na Amerika no ithiĩte na mbere kũgwatanĩra na njĩra ya mwanya, na kaingĩ ikanyitanagĩra maũndũ-inĩ megiĩ thĩ. Ũrathi wĩgiĩ mũhianano ũcio mũnene na wa nyamũ ndĩani wonanagia atĩ gũtirĩ ũthamaki ũngĩ wa thĩ ũgacoka ithenya rĩa Ũthamaki wa Thĩ wa Ngeretha na Amerika. Ũthamaki ũcio wa thĩ wa mũthia ndũkoretwo na hinya ta ũrĩa waarũgamĩrĩirũo nĩ magũrũ ma kĩgera, ĩndĩ ndũkeeharagania guo mwene.

¹¹ Hihi mũigana wa ciara cia magũrũ ma mũhianano ũcio ũrĩ ũndũ wa mwanya ũrũgamĩrĩire? Ririkana: Cioneki-inĩ icio ingĩ, Danieli agwetete mũigana mũna—kwa ngerekano, mũigana wa hĩa iria ciarĩ mĩtwe igũrũ ya nyamũ iria onire. Mũigana ũcio harĩ kĩrĩa warũgamĩrĩire. O na kũrĩ ũguo, agĩtaarĩria mũhianano ũcio, Danieli ndagwetete mũigana wa ciara cia magũrũ. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, mũigana wa ciara ũroneka ndwarĩ na bata o ta ũrĩa mũigana wa moko, ciara cia moko, magũrũ, na nyarĩrĩ ũtagwetetwo. No Danieli nĩ agwetete ĩmwe kwa ĩmwe atĩ ciara icio ingĩgakorũo irĩ cia kĩgera na rĩũmba. Kuumana na ũguo aatarĩirie, no tuuge atĩ Ũthamaki wa Thĩ wa Ngeretha na Amerika nĩguo ũgaakorũo ũgĩathana hĩndĩ ĩrĩa “ihiga” rĩrĩa rĩrũgamĩrĩire Ũthamaki wa Ngai rĩkaaringa magũrũ ma mũhianano ũcio.—Dan. 2:45.

 NGERETHA NA AMERIKA NA NYAMŨ ĨRĨA YA HĨA IGĨRĨ

12, 13. Nyamũ ĩrĩa ya hĩa igĩrĩ ĩrũgamĩrĩire kĩĩ, na yekire atĩa?

¹² O na gũtuĩka Ũthamaki wa Thĩ wa Ngeretha na Amerika nĩ mũtukanio wa kĩgera na rĩũmba-rĩ, cioneki iria Jesu onirie Johana cionanĩtie atĩ wathani ũcio ũngĩgakorũo na itemi inene matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria. Na njĩra ĩrĩkũ? Johana nĩ onire kĩoneki kĩa nyamũ ya hĩa igĩrĩ yaaragia o ta ndamathia. Hihi nyamũ ĩyo ya magegania ĩrũgamĩrĩire kĩĩ? Yarĩ na hĩa igĩrĩ, kwoguo nĩ wathani wa mothamaki merĩ. O rĩngĩ, Johana aronio Ũthamaki wa Thĩ wa Ngeretha na Amerika no rita rĩrĩ ũrĩ na itemi rĩa mwanya.—Thoma Kũguũrĩrio 13:11-15.

¹³ Nyamũ ĩyo nĩ ĩkoretwo ĩkĩenda andũ mathondeke mũhianano wa nyamũ ĩrĩa ya mĩtwe mũgwanja. Johana aandĩkire atĩ mũhianano wa nyamũ ĩyo ũngĩoimĩrire, ũbuĩrie, ũcoke uumĩre rĩngĩ. Ũguo noguo gwathire harĩ ithondeka rĩrĩa Ngeretha na Amerika ciateithĩrĩirie gũthondeka, rĩrĩa rĩendagwo rĩnyitithanie na rĩrũgamĩrĩre mothamaki ma thĩ. d Ithondeka rĩu rĩoimĩrire thutha wa Mbaara ya Mbere ya Thĩ na rĩoĩkaine ta Ngwatanĩro ya Mabũrũri. Rĩabuĩririe kĩambĩrĩria-inĩ kĩa Mbaara ya Kerĩ ya Thĩ. Hĩndĩ ya mbaara ĩyo, andũ a Ngai nĩ maahunjagia atĩ kũringana na ũrathi wa Kũguũrĩrio, mũhianano wa nyamũ ĩyo nĩ ũngĩoimĩrire rĩngĩ. Na ũkiumĩra—ũrĩ Kĩama kĩa Ũrũmwe wa Mabũrũri.—Kũg. 17:8.

14. Mũhianano wa nyamũ ĩrĩa ya mĩtwe mũgwanja nĩ ‘mũthamaki wa kanana’ na njĩra ĩrĩkũ?

¹⁴ Johana aataarĩirie atĩ mũhianano wa nyamũ ĩyo nĩ ‘mũthamaki wa kanana.’ Na njĩra ĩrĩkũ? Nduonanĩtio ũrĩ mũtwe wa kanana wa nyamũ ĩrĩa ya mbere. Yo nĩ mũhianano tu wa nyamũ ĩyo. Ũhoti o wothe ũrĩa mũhianano ũcio ũkoragwo naguo ũheagwo nĩ mabũrũri marĩa maũnyitaga mbaru, na makĩria Ũthamaki wa Thĩ wa Ngeretha na Amerika. (Kũg. 17:10, 11) Ĩndĩ, ũheagwo hinya wa gwathana ta mũthamaki nĩguo ũkaahingia ũndũ mũna, ũrĩa ũgatũma maũndũ thĩinĩ wa historĩ magarũrũke.

MŨHIANANO WA NYAMŨ ĨYO GŨTAMBURA MŨMARAYA

15, 16. Mũmaraya ũcio arũgamĩrĩire kĩĩ, na gũthiĩte atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ arĩa mamũnyitaga mbaru?

¹⁵ Kũringana na Johana, harĩ mũmaraya wa mũhaano ũhaicĩte igũrũ rĩa nyamũ ndune—mũhianano wa nyamũ ĩrĩa ndĩani—akamĩathaga. Rĩĩtwa rĩake nĩ ‘Babuloni Ũrĩa Mũnene.’ (Kũg. 17:1-6) Mũmaraya ũcio arũgamĩrĩire ndini ciothe cia maheeni, na makĩria ndini iria ciĩĩtaga cia Gĩkristiano. Mathondeka ma kĩĩndini makoretwo makĩnyita mbaru mũhianano wa nyamũ ĩyo na makageria gũkorũo makĩũtongoria.

¹⁶ O na kũrĩ ũguo, hĩndĩ ĩno ya mũthenya wa Mwathani, maĩ kana arũmĩrĩri a Babuloni  ũrĩa Mũnene, nĩ mahũĩte na njĩra nene. (Kũg. 16:12; 17:15) Kwa ngerekano, rĩrĩa mũhianano wa nyamũ ĩyo woimĩrire rĩa mbere, ndini iria ciĩĩtaga cia Gĩkristiano—gĩcunjĩ kĩrĩa kĩnene kĩa Babuloni ũrĩa Mũnene—nĩcio ciarĩ na arũmĩrĩri aingĩ mabũrũri-inĩ ma Ithũĩro. Ũmũthĩ, andũ aingĩ nĩ matigĩte gũtĩa na kũnyita mbaru ndini icio na atongoria a cio. Ma nĩ atĩ, aingĩ metĩkĩtie atĩ ndini nĩ irehithagia kana igatũma kũgĩe ngũĩ. Athomi amwe a mwena wa Rũraya nĩ makoretwo magĩteta mũno makĩenda kĩrĩndĩ kĩrege gũtongorio nĩ ndini.

17. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũrĩkora ndini ya maheeni ica ikuhĩ, na nĩkĩ?

¹⁷ O na kũrĩ ũguo, ndini ya maheeni ndĩgaathira o ũguo yo nyene. Mũmaraya ũcio egũkorũo arĩ na hinya, akĩgeria kũhenereria athamaki marũmĩrĩre wendi wake nginya rĩrĩa Ngai ageekĩra rĩĩciria rĩna ngoro-inĩ cia athamaki. (Thoma Kũguũrĩrio 17:16, 17.) Ica ikuhĩ Jehova nĩ arĩtũma thirikari cia gĩũteti cia mũtabarĩre wa Shaitani, iria irũgamĩrĩirũo nĩ Ũrũmwe wa Mabũrũri, itharĩkĩre ndini cia maheeni. Ikaaniina ũhoti wake na cianange ũtonga wake. Mĩaka mĩrongo ĩigana ũna mĩhĩtũku ũndũ ta ũcio nĩ ũngĩonekire ta ũtangĩhoteka. Ũmũthĩ, mũmaraya ũcio aikarĩire mũgongo wa nyamũ ĩyo ndune. No kaĩ ndakoima hau aikarĩire kahoora-ĩ. Akaagũa o rĩmwe na mũrurumo mũnene.—Kũg. 18:7, 8, 15-19.

NYAMŨ ICIO GŨKINYA MŨTHIA WACIO

18. (a) Nyamũ ĩrĩa ndĩani ĩgeeka atĩa, na moimĩrĩro magaakorũo matariĩ atĩa? (b) Danieli 2:44 yonanagia atĩ Ũthamaki wa Ngai ũkaaniina mothamaki marĩkũ? (Rora gathandũkũ karĩ karatathi-inĩ ga 19.)

¹⁸ Thutha wa ndini ya maheeni kũniinwo, nyamũ ĩyo, kana mũtabarĩre wa Shaitani wa gĩũteti gũkũ thĩ, nĩ ĩgaathing’ĩrĩrio ĩtharĩkĩre Ũthamaki wa Ngai. Tondũ matikaahota gũkinya igũrũ, athamaki a thĩ makeerekeria mang’ũrĩ mao harĩ arĩa manyitaga Ũthamaki wa Ngai mbaru gũkũ thĩ. No matikeerica. (Kũg. 16:13-16; 17:12-14) Danieli nĩ aataarĩirie ũndũ ũmwe wĩgiĩ mbaara ĩyo ya mũthia. (Thoma Danieli 2:44.) Nyamũ ĩrĩa ĩgwetetwo thĩinĩ wa Kũguũrĩrio 13:1, mũhianano wayo, o na nyamũ ĩrĩa ya hĩa igĩrĩ nĩ ikaaniinwo.

19. Nĩ mwĩhoko ũrĩkũ twĩ naguo, na rĩrĩ nĩ ihinda rĩa gwĩka atĩa?

¹⁹ Tũratũũra matuku-inĩ ma mũtwe ũrĩa wa mũgwanja. Gũtirĩ mĩtwe ĩngĩ ĩkuumĩra igũrũ rĩa nyamũ ĩyo ĩtananiinwo. Ũthamaki wa Thĩ wa Ngeretha na Amerika nĩguo ũgaakorũo ũrĩ mũnene rĩrĩa ndini ya maheeni ĩkaniinwo. Ũrathi wa Danieli na Johana nĩ ũhingĩte nginya tũũndũ twaguo tũrĩa tũnini makĩria. No tũkorũo na ma atĩ kũniinwo kwa ndini ya maheeni na gũũka kwa mbaara ya Hari–Magedoni kũrĩ hakuhĩ. Ngai nĩ atũguũrĩirie maũndũ macio o kabere. Hihi nĩ tũgwathĩkĩra mĩkaana ya morathi macio? (2 Pet. 1:19) Rĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩa kwĩrũgamania na Jehova na kũnyita mbaru Ũthamaki wake.—Kũg. 14:6, 7.

[Mohoro ma magũrũ-inĩ]

[Ciũria cia Wĩruti]

[Ithandũkũ karatathi ga 17]

“MOTHAMAKI MACIO” NĨ MARĨKŨ?

Ũrathi wa Danieli 2:44 uugaga atĩ Ũthamaki wa Ngai nĩ ‘ũkaamemenda mothamaki macio mangĩ, ũmanine biũ.’ Ũrathi ũcio waragia o ũhoro wa mothamaki marĩa monanĩtio nĩ icunjĩ itiganĩte cia mũhianano ũcio.

Ĩ nacio thirikari iria ingĩ ciothe cia andũ? Ũrathi ũringaine na ũcio thĩinĩ wa Kũguũrĩrio nĩ ũheanĩte ũhoro makĩria. Wonanagia atĩ “athamaki a mabũrũri mothe” nĩ makoonganio marũe na Jehova “mũthenya ũrĩa mũnene wa Ngai, Mwene-Hinya-Wothe.” (Kũg. 16:14; 19:19-21) Kwoguo, to mothamaki marĩa monanĩtio nĩ mũhianano ũcio makaaninwo hĩndĩ ya Hari–Magedoni, ĩndĩ nĩ nginya thirikari iria ingĩ ciothe cia andũ.